පෘෂ්ඨික ආතතිය

අර්ථ දැක්වීම
පෘෂ්ඨික ආතතිය යනු ද්‍රව පෘෂ්ඨයක් මතුපිට පවතින අංශු අතර ඇති වන ආසක්ති සංසක්ති බල නිසාවෙන් ද්‍රව පෘෂ්ඨය මත ඒ මතුපිට ඇදි සිහින් කල්පිතමය රේඛාවකට ලම්බකව ද්‍රව පෘෂ්ඨය ඔස්සේ ඒකක දිගක් මත ක්‍රියා කරන බලයයි.

වීදුරුවක් මත ද්‍රව බිංදු රැඳී පැවතීම, ද්‍රව මතුපිට කුඩා සතුනට ගමන් කිරීමට හැකියාව ලැබී ඇත්තේද මේ නිසා ය. තවද ද්‍රව බිංදු ගෝලාකාර ස්වභාවයක් ගන්නේද මෙම පෘෂ්ඨික ආතතික සංසිද්ධිය නිසාය.

අණු අතර ඇති වන අන්තර් අණුක ආකර්ෂණ බල නිසා පෘෂ්ඨික ආතතිය ඇති වේ.

 පෘෂ්ඨික ආතතිය සෙවීමේ ජෙගර්ගේ ක්‍රමය

අවශ්‍ය උපකරණ

* බීකරයක්

* චල අන්වීක්ෂයක්

* උෂ්ණත්වමානයක්

* උස වෙනස් කළ හැකි බංකුවක්

* පෘෂ්ඨික ආතතිය සෙවිය යුතු ද්‍රවය

* භූමිතෙල් ස්වල්පයක්

* කේෂික නලයක්

ඇටවුම
පෘෂ්ඨික ආතතිය සෙවිය යුතු ද්‍රවයේ පෘෂ්ඨික ආතතිය   =   T

පෘෂ්ඨික ආතතිය සෙවිය යුතු ද්‍රවයේ ඝනත්වය           =   ρ1

මැනෝමීටරයට දමා ඇති භූමිතෙල් වල ඝනත්වය       =   ρ2

කේෂික නලයේ අරය                                     =    r

වායුගෝල පීඩනය                                        =    π

බුබුල තුල පීඩනය         =     π + h2ρ2g

බුබුලෙන් පිටත පීඩනය   =     π + h1ρ1g

බුබුල තුල අමතර පීඩනය=      P1 - P2


(1) නලයේ කෙළවර වායු බුබුල නිර්මාණය කර ගන්නේ -

                  A බඳුනට ද්‍රවය වත් කරමින් කේෂික නලය තුළ වූ වාතයේ පීඩනය වැඩි කිරීමෙනි

(02) පාඨාංක ලබා ගන්නා අවස්ථාවේ දී බුබුලේ අරය - 

                 කේෂික නලයේ අරයට සමාන වේ. මෙම අවස්ථාවේ දී පීඩනය උපරිම වීම ඊට හේතුවයි.

(3) බුබුලේ අරය නියමිත ප්‍රමාණයට පත් වී ඇති බව දැන ගන්නේ - 

                 මැනෝමීටරයේ ද්‍රව මට්ටම් වෙනස උපරිම වීමෙනි.

(4) ද්‍රව පෘෂ්ඨය හා ස්පර්ශ වන පරිදි දර්ශකයක් සවි කරන්නේ - 

                  පාඨාංක ලබා ගැනීමේ දී වීදුරු-ද්‍රව අතුරුමුහුණත් මඟින් ඇති වන පෘෂ්ඨක ආතති දෝෂ හා වීදුරු තුළින් වර්තනය වීම නිසා ඇතිවන දෝෂ මඟහරවා ගැනීමටයි.

(5) මෙම ක්‍රමයෙන් පෘෂ්ඨක ආතතිය සෙවීමේ වාසි කිහිපයකි.

                   ස්පර්ශ කෝණය අවශ්‍ය නොවීම
                   ද්‍රව ලෝහ වල පෘෂ්ඨක ආතතිය නිර්ණය කළ හැකි වීම.
                   සාන්ද්‍රණය හෝ උෂ්ණත්වය අනුව ද්‍රවයක පෘෂ්ඨක ආතතිය විචලනය වන අයුරු නිර්ණයට පහසු වීම.

කේෂික උද්ගමනය මඟින් ද්‍රවයක පෘෂ්ඨික ආතතිය සෙවීම

අවශ්‍ය ද්‍රව්‍ය හා උපකරණ

* බීකරය

* චල අන්වීක්ෂය

* උස වෙනස් කළ හැකි බංකුවක්

* පෘෂ්ඨික ආතතිය සෙවිය යුතු ද්‍රවය

* කේෂික නලයක්

* උෂ්ණත්වමානය

* දිග ඇල්පෙනෙත්ත

* රබර් මුදු

ඇටවුම

පෘෂ්ඨික ආතතිය සෙවිය යුතු ද්‍රවයේ පෘෂ්ඨික ආතතිය  =         T

පෘෂ්ඨික ආතතිය සෙවිය යුතු ද්‍රවයේ ඝනත්වය          =         ρ

කේෂික නලයේ අරය                                    =         r

ජලය සඳහා θ = 0 ලෙස සැලකීමෙන් 

කේෂික නලයේ ඉහළ කෙළවර වසා ජලයේ ගිල්වූ විට ජල කඳේ උස අඩු වේ.

            හේතුව : හිර වූ වාතය මඟින් ජල කඳ මත පීඩනයක් ඇති කරන නිසා.

කේෂික උද්ගමනයේ දී නලයේ උස ප්‍රමාණවත් නොවුණහොත් ජලය උතුරා පිටාර ගලන්නේ නැත.

           හේතුව : ජල කඳ ඉහළට නැඟ ජලය වීදුරු පෘෂ්ඨය සමඟ සාදන ස්පර්ශ කෝණය වැඩි වී මාවකයේ වක්‍රතාව අඩු වේ.

ජලයේ උෂ්ණත්වය සටහන් කර ගැනීම වැදගත් වන්නේ උෂ්ණත්වය අනුව ද්‍රවයේ පෘෂ්ඨික ආතතිය වෙනස් වන නිසා

විෂ්කම්භය වැඩි නලවල ජල කඳේ උස අඩු වෙන්නේ නලයේ අරය(r) වැඩි වන විට ජල කඳේ උස(h) අඩුවන නිසා

කේෂික නලය තුළ ජල මට්ටම බීකරයට ඉහළින් තිබිය යුත්තේ පාඨාංක ලබා ගැනීමේ දී වීදුරු තුළින් වර්තනය වීම නිසා ඇතිවන දෝෂ මඟහරවා ගැනීමට