හරිතාගර ආචරණය

නිර්වචනය

හරිතාගර ආචරණය යනු පෘථිවියේ උෂ්ණත්වය යාමනය කරන එක් යාන්ත්‍රණයකි. එය අහිතකර තත්ත්වයක් නොවේ.

සිදුවන කාර්යය

සූර්යයාගෙන් ලැබෙන ශක්තිය හා පෘථිවියෙන් ආපසු විකිරණය කෙරන ශක්තිය අතර නොනවතින සමතුලිතයක් මගින් පෘථිවියේ උෂ්ණත්වය තිර කිරීම මේ හරහා සිදුකෙරේ.

පෘථිවියෙන් තාපය බැහැර වන ක්‍රම 3

(1) සන්නයනය
(2) සංවහනය
(3) විකිරණය

ක්‍රියාවලිය

විකිරණය මගින් බැහැර වීමට ප්‍රථම, පෘථිවි තාපයෙන් කොටසක් සන්නයනය හා සංවහනය මගින් වලාකුළු වෙත සම්ප්‍රේෂණය වේ.
සන්වහනයේදී තාපය සංක්‍රමණය වන්නේ ජලයේ වෂ්පීකරණ එන්තැල්පිය ලෙසය.
ජල වාෂ්ප ඝනීභවනයේදී එහි ඇතුලත තාපය නිදහස් වේ.
සූර්යයගෙන් පෘථිවියට, 200nm පාරජම්බුල කිරණ සිට 3000nm අධෝරක්ත කිරණ දක්වා වූ කිරණ පරාසයක් ඇතුළු වේ.
ප්‍රධාන වශයෙන් 500nm කලාපයේ දෘෂ්‍ය කිරණ පරාසයක්ද මෙයට අයත් වේ.

එම කිරණ වායූන් මගින් අවශෝෂණයකට ලක් නොවේ. පහසුවෙන් පෘථිවි පෘෂ්ඨයට ලඟා වේ.පෘථිවියන් තාපය බැහැර කරන විකිරණ දීර්ඝ තරංග ආයමයෙන් යුක්ත වන අතර විද්‍යුත් චුම්බක වර්ණාවලියේ අධෝරකත කලාපයට අයත් ය.
N2, O2 වැනි ද්වීපරමාණුක අණු අධෝරක්ත කිරන අවශෝෂණය නොකරන නිසා පෘථිවිය මත හා වායුගෝලය තුළ තාපය රැදී පැවතීමක් මේ අණු මගින් සිදු නොවේ. බැහැර වන සියළු විකිරණ පෘථිවි පෘෂ්ඨයෙන් පහසුවෙන් ඉවත් නොවේ.

කාබන් ඩයොක්සයිඩ්, ජල වාෂ්ප, මීතේන්, ඩයිනයිට්‍රජන් ඔක්සයිඩ්, ඕසෝන්, සල්ෆර් ඩයොක්සයිඩ් හා ක්ලෝරොෆ්ලෝරො කාබන් පෘථිවියෙන් නිකුත් වන අධෝරක්ත කිරණවලින් වැඩි කොටසක් උරාගෙන ඉන් අඩක් පමණ යලි පෘථිවි පෘෂ්ඨයට ප්‍රතිවිකිරණය කරයි.
මෙය පෘථිවිය උණුසුම්ව තබා ගැනීමටත් එහි ජීවයට හිතකර දේශගුණයක් පවත්වා ගැනීමටත් හේතු වේ. මෙය හරිතාගාර අාචරණය යනුවෙන් හැදින්වෙන අතර ඊට දායක වන වායු හරිතාගාර වායු ලෙස හදුන්වනු ලැබේ.

අපගේ පෘථිවියෙ සාමාන්‍ය උෂ්ණත්වය සෙල්සියස් අංශක 15කි. මෙසේ වීමට හේතුව හරිතාගාර ආචරණයයි.

ස්වභාවික හරිතාගාර ආචරණය ජීවත් වීමට සුදුසු උෂ්ණත්වයක් නිර්මාණය කරයි. හරිතාගාර අචාරණයේ ප්‍රධාන භූමිකාව ඉටු කරන්නේ කාබන් ඩයොක්සයිඩ් වායුවයි. විවිධ ක්‍රම මගින් වායු ගෝලයට එකතු වන කාබන් ඩයොක්සයිඩ් ඉහල යාමට නොදී පාලනය වන්නේ ඉන් කොටසක් සාගර වල දියවීමෙන් හා කොටසක් ප්‍රභාසංස්ලේෂණය සඳහා ශාක වලට උරා ගැනීම මගිනි.

කාබන් ඩයොක්සයිඩ් චක්ක්‍රීය ලෙස පෘථිවියේ සංසරණය වීමට පාදක වන වනාන්තර විනාශය නිසා වායුගෝලීය කාබන් ඩයොක්සයිඩ් ප්‍රමානවලින් ක්‍රමයෙන් වැඩිවේ.

ජනග්‍රහනය සීඝ්‍ර ලෙස වර්ධනය වීම නිසා වෙනත් හරිතාගාර වායු සාන්ද්‍රනයද ඉහල යමින් පවතී. ජලයෙන් වටවී ඇති කුඹුරු හා සත්ව ගොවිපළ වලින් පිටවෙන මෙතේන් මෙවැනි හරිතාගාර වායුවකි. එමෙන්ම නයිට්‍රස් ඔක්සයිඩ් හා ක්ලෝරෝෆ්ලෝරෝකාබන් (CFC) සංයෝගද හරිතගාර ආචරණය සදහා බලපාන තවත් සංයෝග දෙකක් වේ.

උෂ්ණත්වය ඉහල යෑම, ජලයේ කාබන් ඩයොක්සයිඩ් වල ද්‍රාව්‍යතාවය අඩු කරයි.සාගර ජලය වෂ්පීකරණය වීමද ඉහළ යයි. මෙසේ වායු ගෝලය තුල කාබන් ඩයොක්සයිඩ් සාන්ද්‍රණය ඉහල යාමද ජල වාෂ්ප සාන්ද්‍රණය ඉහල යාමද යමහල් ක්‍රියාකාරීත්වයට හේතු වනු ඇත .

ගෝලීය උණුසුම

හරිතාගාර වායු ඒවායේ ප්‍රශස්ත මට්ටම ඉක්මවා යාමෙන් පෘථිවි උෂ්ණත්වය ඉහල යයි. මෙය ගෝලීය උණුසුම ලෙස හදුන්වයි.