ගුත්තිල කාව්‍ය 6 කොටස
ගුත්තිල කාව්‍යය
135 එකල ඒ ගද ඹා
දක්වා සිල්ප නොත බා
වෙළඳ මන පොල ඹා
ගනිමි යන සිතිනි දන නොත බා
අර්ථ
එකල්හි ඒ ගන්ධර්වරයා ඉතිරි නොකොට ශිල්පය පෙන්වා වෙළෙඳුන්ගේ මනස පොලඹා ඉතිරි නොකොට ධනය ගනිමී කියත සිතින්
136 ඉඳිමියි නො වී ණ ය
දක්වා සිල්ප වී ණ ය
සමඟ උප වී ණ ය
රැගෙන දැඩි කොට සදා වී ණ ය
අර්ථ
වීණා ශිල්පය පෙන්වා ණය නොවී සිටිමි යි වීණාදණ්ඩ සමඟ වීණාව තද කොට සකස් කර අරගෙන
137 මින් මුන් ම නා යා
කෙරෙමි තොස ම නා යා
සිතින් ස ම නා යා
කෙළෙද වීණා ගා ය නා යා
අර්ථ
මෙයින් මොවුන්ගේ මනස මනා ලෙස සන්තෝෂ කරමී සිතෙන් නිශ්චය කොට වීණා වාදනය කළ ද
138 බසකින් නොද න්නා
කියන පුවතට පෙ න්නා
නොසතුටුව ඉ න්නා
දනන් මෙන් උන් බලා ඉ න්නා
අර්ථ
නොදන්නා වු භාෂාවකින් ප්‍රදර්ශනය කොට කියන්නා වු ප්‍රවෘත්තියට අසතුටුව ඉන්නා වූ ජනයන් මෙන් ඉන්නා වූ ඔවුන් දෙස බලා
139 දැන් මින් මේ වෙළ ඳ
දනෝ වෙත්වයි මනන ඳ
කරන මෙන් වෙන න ද
මැදුම් සැදුමෙන් සදා එමස ඳ
අර්ථ
මේ අවස්ථාවෙහි මෙයින් මේ වෙළඳ ජනයෝ සිත්සතුටු වෙත්වා කියා වෙනත් නාදයක් කරන්නාක් මෙන් එම කල්හි මධ්‍යම සැදීමෙන් සකස් කොට
140 සැරයට ළං නොව න
ලිහිණියකු අත් පසුරෙ න
ගනිමියි තැත් කර න
එකකු මෙන් ගායනා කෙරෙමි න
අර්ථ
හීයට සමීප නොවන්නා වූ ලිහිණියෙකු අත් දිගහැරුමෙන් ගනිමි කියා උත්සහා කරන එකෙකු ලෙස වාදනය කරමින්
141 එද‘ සා තුටු නොව න
එවෙළඳ දනන්ගේ ම න
තුටු කරවන සිති න
ලිහිල් සැදුමෙන් වෙණ සදාගෙ න
අර්ථ
එයද ශ්‍රවණය කොට සන්තෝෂ නොවන ඒ වෙළඳ ජනයාගේ සිත සතුටු කරවන සිතින් ලිහිල් වු වීණාව සකසාගෙන
142 වෙසෙසින් නියමකො ට
දුන්නත් ඉසුරු මුළුර ට
තුටු නොවන එකකු ට
ගමක් දෙන මෙන් සතුටු පඬුර ට
අර්ථ
විශේෂයෙන් නිශ්චය කොට සම්පත් සහිත සියලුම රට ප්‍රදානය කළ ද සන්තෝෂ නොවන අයෙකුට සතුටුට දෙන ත්‍යාගයක් පිණිස ග්‍රාමයක් දෙන්නාක් මෙන්
143 මියුරස ගී සම ඟ
කර ගායනා මනර ඟ
එවිටද උන් එර ඟ
බලා නොසතුටු සිතින් උන්ර ඟ
අර්ථ
මධු රස වූ ගීත සමඟ සිත් අලවන වාදනය කොට එකල්හිද ඔවුන් එ් ආකාරයට අසන්තුෂ්ට සිතින් සිටි ආකාරය බලා
144 නොමිහිරිද මේ වෙ ණ
ඇසුවූද මින් වැඩි වෙ ණ
නැතහොත් නැත නුව ණ
කියව නොසතුටුවන්ට කාර ණ
අර්ථ
මේ වීණා වාදනය මිහිරි නොවේද මෙයින් වැඩි වීණා වාදනයක් ඇසූහුද නැතහොත් මධුරත්ව දැනගැනීමට තරම් ඥාණය නැත සතුටු නොවන්නට හේතු කියව
145 ඇදුර තුටු නොවෙ තියි
නොසිත අප සිප් නොද තියි
උනිමු වෙණ සද තියි
නොදත්තෙමු ගායනා කෙරෙ තියි
අර්ථ
ආචාර්යවරය අප සන්තෝෂ නොවෙතියි අප ශිල්ප නොදනිතියි නොසිතන්න ඔබ වීණාව සදතියි සිතා සිටියෙමු ඔබ වාදනය කරතියි අපි නොදත්තෙමු
146 කීසඳ එ වෙළ ඳන්
අපහස ලෙසට මෙව දන්
නොමකර සිත න ඳන්
කියා එ ඇදුරු යළිත් මෙව දන්
අර්ථ
ඒ වෙළෙඳුන් සිතෙහි සන්තෝෂයක් නොකරම අපහාසයක් පරිද්දෙන් මේ වචන කී කල්හි ඒ ආචාර්යවරයා නැවතත් මේ වචන ප්‍රකාශ කරයි
147 නින්දා බස් කිය න
වෙළෙඳුනි වෙණ වැයීමෙ න
මට වැඩිතරම් ව න
එකකු දුටුවා ඇද්ද වෙන තැ න
අර්ථ
අපහාස වචන කියන්නා වූ වෙළෙන්දනි වීණා වාදනයෙන් මට වැඩි ස්වභාවයක් ඇති පුද්ගලයෙකු වෙනත් තැනක දුටු ස්වභාවයක් තිබේද‍ෙ
148 වෙළෙඳෝ ඔහුගේ බ ස
අසමින් තමන් බරණැ ස
දන්නා සිප් වෙස ස
වණති ගුත්තිල ඇදුරු මේ ලෙ ස
අර්ථ
වෙළෙන්දෝ ඔහුගේ වචන ශ්‍රවණය කරමින් තමන්ගේ බරණැස් නුවර ඉන්නා විශේෂයෙන් ශීල්ප දන්නා ගුත්තිල ඇදුරුවරයා මේ ආකාරයට වර්ණනා කරති
149 වෙන වෙණ‘දුරකු බ ල
නෑසීද තෝ මූසි ල
බරණැස් පුර මෙක ල
වෙසේ ගදඹෙක් නමින් ගුත්ති ල
අර්ථ
මූසිලය වෙනත් වීණා ආචාර්යවරයෙකුගේ සමත්කම ඔබ නොඇසීද මෙකල්හි බරණැස් නුවර ගුත්තිල නාමයෙන් ගන්ධර්වරයෙක් වාසය කරයි
150 කියනු කිම මහි මා
එ ඇදුරු ගදඹ උතු මා
අව පන්සිළු ත මා
තමා අතවැසි කරනු නිය මා
අර්ථ
ඒ ආචාර්ය ගන්ධර්ව උත්තමයාගේ මහත්බව කියනු කවරේද? පඤ්චශිඛයා ම පැමිණියද තමාගේ අන්තේවාසිකයා හෙවත් ශිෂ්‍යයා කරනු නියතය
151 අමර‘ඟනන් රුව ට
මාහැඟි අමා රසය ට
එ ඇදුරු වෙණ නද ට
මෙලොව කවරෙක් නොවන්නෙද තු ට
අර්ථ
දිව්‍යංගනාවන්ගේ රූපයට මහර්ඝ වූ අමෘත රසයට ඒ ආචාර්යවරයාගේ වීණා නාදයට මේ ලෝකයෙහි කවර කෙනෙක් සන්තෝෂ නොවන්නේ ද
152 නැත රිවි රැස් පහ ස
නොපිපෙන තඹුරු වන ලෙ ස
ඔහු වෙණ නදින් මි ස
අනික් නදකින් අපි නොවෙමු තො ස
අර්ථ
සූර්ය රශ්මියේ ස්පර්ශය නැති කල්හි නොපිපෙන්නා වූ රත්නෙළුම් වනය ලෙස ඔහුගේ වීණා නාදයෙන් විනා වෙනත් නාදයකින් අපි සන්තෝෂ නොවෙමු
153 ඇසුව මඟපල ල ද
එ සුව මිස මිස දිටු වෙ ද
ඇසුව ඔහු වෙණ න ද
පසුව කවරෙක් අසා වෙන න ද
අර්ථ
මාර්ග ඵලවල සෝවාන් පලය ලද්දේ ඒ සුවය විනා මිථ්‍යා දෘෂ්ටික වේද ඔහුගේ වීණා නාදය ඇසුවොත් පසුව කවර කෙනෙක් වෙනත් නාදයක් අසයිද
154 දුටුවන් වි සී යා
කරනෙව් උරු වි සී යා
ඔහු වෙණ ර සී යා
කෙරෙයි ඇසුවන් සිත් වි සී යා
අර්ථ
උර්වශිය දුටු අය වසී කරන්නාක් මෙන් රසවත් වූ ඔහුගේ වීණා නාදය ශ්‍රවණය කළවුන්ගේ සිත් වසඟ කරයි
155 දුමන මුල් ඉදු රූ
ලවන ලොබ ලිය පඳු රූ
එවෙණ නද මියු රූ
සවන නොකරන කෙනෙක් කවු රූ
අර්ථ
දොම්නසෙහි මූලයන් උදුරා දැමූ ලෝභය නමැති ලතාව පඳුරු දමවන මධුර වූ ඒ වීණා නාදය ශ්‍රවණය නොකරන කෙනෙක් කවුරුද
156 ගොදුරු ලොබ දුරු ක ර
ඔහු නිවෙස වට තුරුසි ර
නොපැහැර පියපත ර
සියොත්හු ද ඉඳ අසති වෙණස ර
අර්ථ
ආහාර ආශාව දුරු කොට ඔහුගේ නිවස හාත්පස ගස්මුදුන්වල පියාපත් නොගසා හිඳ පක්ෂිහුද වීණා නාදය ශ්‍රවණය කරති
157 ගිජිදුන් තිමද ග ළ
වෙණනද අසා ඔහු ක ළ
නොසොල්වත කන්ත ළ
තමන් මනදොළ පුරති බිඟුර ළ
අර්ථ
ත්‍රිමද හෙවත් තුන් තැනකින් වෑහෙන මද ගැළුවා වූ ගජේන්ද්‍රයන් ඔහු කළා වූ වීණා නාදය ශ්‍රවණය කොට කන්පෙති නොසොල්වන කල්හි මීමැසි සමූහය තමන්ගේ සිතෙහි ආශාව පූර්ණය කරති
158 බෝසතු ගුණ නි සා
අන් ඇදුරන්ට වෙහෙ සා
වෙළෙඳුන් කී බ සා
අසා මූසිල ගදඹ පව සා
අර්ථ
බෝසතුන්ගේ ගුණ හේතුවෙන් වෙනත් ආචාර්යයන්ද වෙහෙසීමට පත් කොට වෙළෙන්දන් කියු වචන ශ්‍රවණය කොට මූසිල ගන්ධර්වරයා පවසයි
159 එසේ උවහොත් හි මි
ඔහුට මම අතවැසි වෙ මි
මෙමිල ආපසු දෙ මි
මමත් ඔබ යනකල සමඟ යෙ මි
අර්ථ
ස්වාමියා එලෙස වුවහොත් මම ඔහුට ශිෂ්‍ය වෙමි මේ මුදල් නැවත දෙමි ඔබ යන කල්හි මමද සමඟ යන්නෙමි
160 කියමින් මේ ලෙස ට
වෙළෙඳුන් සමඟ සහතු ට
ගොස් බරණැස් පුර ට
පිවිස මහබෝසතුන්ගේ ගෙ ට
අර්ථ
මේ ආකාරයට කියමින් සන්තුෂ්ටව වෙළෙඳුන් සමඟ බරණැස් නුවරට ගොස් මහා බෝධිසත්ත්වයන්ගේ ගෘහයට ප්‍රවිශ්ටව
161 මඳක් සැතපි ඉ ඳ
මහබෝසතුන්ගේ සො ඳ
වෙණ රැගෙන මනන ඳ
වැයිමට ඔහු පටන්ගත් ස ඳ
අර්ථ
ස්වල්ප වෙලාවක් විශ්‍රාම ගෙන ඉඳ මහ බෝධිසත්වයන්ගේ සුන්දර වූ සිත් සතුටු කරන වීණාව අරගෙන ඔහු වාදනය කිරීමට ආරම්භ කළ කල්හි
162 අඳ මවුපිය දෙදෙ න
ඔහු වයන බව නොමදැ න
කතී වෙණ මී ය න
සුසූයයි අත ගැසූ සැකයෙ න
අර්ථ
අන්ධ මවුපිය දෙන්නා ඔහු වාදනය කරන බව නොදැනම වීණාව මීයන් කති කියන සැකයෙන් සූ සූ යනුවෙන් අත් ගැසූහ
163 එ අසා වෙණ ත බා
සිතෙහි ගරුමන් නොත බා
උන් පද හිස ත බා
නැමද මෙලෙසින් කියයි ගද ඹා
අර්ථ
එය ශ්‍රවණය කොට වීණාව තබා සිතෙහි ගර්වය සහ මානය තබා නොගෙන උන්ගේ පාදයෙහි හිස තියා වැඳ ගන්ධර්වයා මේ ආකාරයෙන් කියයි
164 උදේනී පුරසි ට
වීණා සිප් ඉගැන්ම ට
ගුත්තිල පඬි වෙත ට
ආමි කොද ඒ හිමි කියව ම ට
අර්ථ
උජ්ජයිනි නගරයේ සිට වීණා ශිල්පය ඉගෙනීමට ගුත්තිල පඬිහු සමීපයට ආවෙමි ඒ ස්වාමියා කොහිද මට කියන්න
165 සගය ඒ ඇදු රා
කිසි කාරියක නුදු රා
ගියෙය නොව බැහැ රා
කිවුය දැන් දැන් එතියි ඉඳු රා
අර්ථ
තරුණය ඒ ආචාර්යවරයා යම්කිසි කාර්යයකට සමීප තැනකට ගියේය පිටත් නොවන්න ඒකාන්තයෙන් දැන් දැන් එතියි කියා කිවූහ
166 කියත උන් මෙතෙප ල
ආයෙය ඇඳුරු ගුත්ති ල
වැඳ ඔහු පද කම ල
තමා ආතතු කීය මූසි ල
අර්ථ
ඔවුන් මේ වචන කියන කල්හි ගුත්තිල ආචාර්යවරයා ආවේය. ඔහුගේ පාපියුම වන්දනය කොට මූසිල තමන් පැමිණි කාරණය කීවේය
167 බලමින් ලකුණු ග ත
දුදන ගුණ දැන ඔහු සි ත
නොවසව තෙපි මවෙ ත
සිල්ප නොදෙමැයි කිවෙන් මහස ත
අර්ථ
ගතෙහි ලක්ෂණ බලමින් ඔහුගේ සිතෙහි දුර්ජන ගුණයන් දැනගෙන තොප මා සමීපයේ වාසය නොකරව ශිල්පය නොදෙමි කියා මහා සත්ත්වයන් කියු හෙයින්
168 අඳ මවුපියන් හ ට
නිතර අත්පා මෙහෙ කො ට
උන්ගෙන් මහසතු ට
කියවි වෙණ සිප් ඉගැන්වීම ට
අර්ථ
අන්ධ මවුපියන් හට නිරන්තරයෙන් අතින් හා පයින් කරන උපස්ථාන කොට ඔවුන් ලවා වීණා ශිල්පය ඉගැන්වීමට මහාසත්ත්වයන්ට කියවීය
169 මෙලෙසින් නොයෙක් ව ර
දෙමවුපිය කී මෙහෙව ර
නොකළහොත් අනද ර
වෙතියි ඔහුගේ නුගුණ නොසම ර
අර්ථ
මේ ආකාරයෙන් නොයෙක් අවස්ථාවන්හි දෙමව්පියන් කී කටයුත්ත නොකරතොත් අනාදර වෙතියි ඔහුගේ දුර්ගුණ සිහි නොකොට
170 හිමි තම නැණ නැ වීන්
සැදි ගී තරඟ බෙහෙ වින්
වෙණ සිප් මහණ වින්
කෙළේ ඔහු පරතෙරට මැන වින්
අර්ථ
ස්වාමියා තමාගේ ඥානය නමැති නෞකාවෙන් බොහෝ සෙයින් ගීත තරංගයන්ගෙන් සැදුණා වූ වීණා ශිල්පය නමැති සාගරයෙන් ඔහු මනා ලෙස එගොඩට කළේය
171 වීණා සිප් සක ස
නොහැරම ඇදුරු උවදෙ ස
ඉගෙන ගෙන සිතු ලෙ ස
සිතී මූසල ගදඹ මේ ලෙ ස
අර්ථ
සකස් වූ වීණා ශිල්පය ආචාර්ය උපදේශයන් අත් නොහැර ම සිතු පරිද්දෙන් ඉගෙන මූසිල ගන්ධර්වයා මේ ආකාරයට සිතී ය
172 මුළු දඹදිව්තල ට
මෙනුවර උතුම මෙකල ට
සේවය කළ රජු ට
ගුරුද පත්විය මහලු වයස ට
අර්ථ
මේ නගරය මෙකල්හි සියලු ජම්බුද්වීපයට උතුම්ය රාජයාට සේවය කළා වූ ගුරුවරයාද වෘද්ධ වයසට පැමිණියේය
173 එයින් මේ බරණැ ස
නිරිඳුගෙ රැගෙන අදහ ස
ගුත්තිල ඇඳුරු ලෙ ස
දවස් අරිමැයි සිතා සිතු ලෙ ස
අර්ථ
ඒ හෙයින් මේ බරණැසෙහි රජ්ජුරුවන්ගේ කැමැත්ත අරගෙන ගුත්තිල ආචාර්යවරයා මෙන් සිත් වු පරිදි දින ගෙවමි කියා සිතා
174 හිමි මෙතොප අවස ර
දුනහොත් රජුට මෙනුව ර
සේවය කර නිතො ර
මෙහිම ඉඳිමියි කීය දවසැ ර
අර්ථ
ස්වාමිනී මේ ඔබ අවකාශ දුන්නොත් මේ නගරයේ රජ්ජුරුවන්ට නිරන්තරයෙන් සේවය කොට මේ නගරයෙහිම දින ගෙවා හිදිමි කියා කිවේය
175 එසඳ මහබෝස ත්
කර ඔහු කෙරෙහි මෙත් සි ත්
දැක නිරිඳු බඹද ත්
නැමද දන්වා ලීය මෙපව ත්
අර්ථ
එකල්හි මහා බෝධිසත්ත්වයා ඔහු කෙරෙහි මෛත්‍රී චිත්තය කොට බ්‍රහ්මදත්ත නරේන්ද්‍රයන් දැක වැඳ මේ ප්‍රවෘත්තිය දැන්වී ය
176 අප අතවැසි ඔබ ට
සේවය කෙරෙයි හැමවි ට
රිසියෙත හිමි ඔබ ට
වැටුප් දුන මැනවි දිවි රැකුම ට
අර්ථ
අපගේ ශිෂ්‍යයා ඔබතුමන්ට හැම කල්හි සේවය කරයි ස්වාමිනි ඔබතුමන්ට රුචි වත් හොත් දිවි රැකුම පිණිස වැටුප් දුන්නොත් මැනවි
177 එබසට එනර සී
පින්වත තොප අතවැ සී
තොප වැටුමෙන් නි සී
අඩක් වැටුමට යෙදෙයි පැව සී
අර්ථ
ඒ වචනයට ඒ නරෝත්තමයා පින්වත ඔබගේ අතවැසියා ඔබගේ වැටුපෙන් නිශ්චිත වූ අර්ධයක් වැටුපට යෝග්‍ය වන්නේ හෝ යොදනුු ලැබේ හෝ පැවසිය
178 එ අතවැසි එම ස ඳ
නිරනිඳු පදකමල වැ ඳ
දොහොත් මුදුනේ බැ ඳ
කියයි මෙතෙපුල් සිට එ සබ මැ ඳ
අර්ථ
ඒ අතවැසියා එම කල්හි නරේන්ද්‍රයාගේ පාපියුම නමැද අත්දෙක මුදුනෙහි බැඳගෙන ඒ සභාව මධ්‍යයේ සිට මේ වචන කියයි
179 හිමි සඳිනි මෙ ස මේ
බැලුව මුළු දඹදිව මේ
මියුරු වෙණ වැයු මේ
සමව සිටිනෝ අපි දෙදෙන මේ
අර්ථ
ස්වාමි උත්තමයනි මේ සමයෙහි මේ සියලු ජම්බුද්වීපයේ බැලූ කල්හිද මධුර වූ වීණා වාදනයෙහි සමානව සිටින්නෝ අපි දෙදෙනාමය
180 හිමි ඔබ ඉදි රියේ
වැයුවත් වෙණ ඉදි රියේ
සිල්ප එක ස රියේ
එයින් දුන මැනවි පඩි ස රියේ
අර්ථ
ස්වාමිනි ඔබගේ අභිමුඛයෙහි විරුද්ධව වීණා වාදනය කළත් ශිල්පය එක සමානය ඒ හෙයින් වැටුප සමානව දුන මැනවි
181 එසඳ එ නිරිඳු ස ඳ
මෙතෙපුල් කීය මනන ඳ
දියත දිය දද බැ ඳ
පසිඳු පිළිඇදුරන්ගේ මන්බි ඳ
අර්ථ
එකල්හි ඒ නරේන්ද්‍ර උත්තමයා සිත සතුටු කරන මේ වචන කිවේය ප්‍රතිවිරුද්ධ ආචාර්යවරයන්ගේ මානය බිඳ ලෝකයෙහි ජය ධ්වජයන් බැඳ ප්‍රසිද්ධ
182 මේ ගුත්තිල ඇදු රු
කෙළෙහි තෝ දැන් තට ගු රු
එබැවින් තගෙ නිස රු
තෙපුල් කෙලෙසක නොවන්නෙද බො රු
අර්ථ
මේ ගුත්තිල ආචාර්යවරයා ඔබ දැන් ඔබට ආචාර්යවරයා කර ගත්තෙහිය එහෙයින් ඔබගේ නිස්සාර වූ වචන කවර ආකාරයෙන් නම් අසත්‍ය නොවන්නේ ද
183 ඇතත් සිතු ආ සා
තම දිවි රැකුම් පිණි සා
සිටි මවුපිය ලෙ සා
නොකිය බස් ගුරුවරුන් වෙහෙ සා
අර්ථ
තමාගේ ජිවිතය රැක ගැනීම් පිණිස සිතෙහි ආශාවක් ඇතද මවුපියන් පරිද්දෙන් සිටියා වූ ආචාර්යවරයන් වෙහෙසීමට පත් කොට හෙවත් නින්දාවට පත් කොට වචන නොකියව
184 වඩවන දන අ ටී
මොහු ඉදිරියේ බුහු ටී
පන්සිළු ද නොසි ටී
එයින් තෙල තගෙ තෙපුල් නොව ටී
අර්ථ
දනන්ගේ ආශාව වර්ධනය කරවන දක්ෂ වූ මොහු අභිමුඛයෙහි පඤ්චශිඛද නොසිටින්නේය. එහෙයින් තාගේ ඒ වචන නුසුදුසුය
185 කර ඔහුට නි න්දා
සෙබෙහි සත සිත අ න්දා
කියත නරනි න්දා
එතෙම පැවසී බස් මෙබ න්දා
අර්ථ
ඔහුට නින්දා කොට සභාවෙහි සත්ත්වයන්ගේ සිතෙහි ආලේඛ්‍ය කොට නරේන්ද්‍රයා කියන කල්හි හෙතෙම මෙබඳු වචන පැවසීය
186 මැදහත් නිරිඳු තු ම
වන බව අප නොසම ස ම
තෙපලනු කිම වෙන ම
සිල්ප දුටු විට දැනෙයි ඔබට ම
අර්ථ
මධ්‍යස්ථ රජතුමනි අප සමාන හෝ අසමාන හෝ වන බව වෙන වෙන ම තෙපලීම කුමක් පිණිස ද ශිල්පය දුටු කල්හි ඔබටම අවබෝධ වෙයි
187 නිරිඳු සඳ එබස ට
බෝසත්හු මුව තඹර ට
සිය නෙත් බිඟු විහි ට
එසඳ පැවසී තෙපුල් මෙලෙස ට
අර්ථ
නරේන්ද්‍රෝත්තමයා ඒ වචනවලට බෝසතානන්ගේ මුහුණ නැමැති පියුමට තමාගේ ඇස් නමැති මීමැස්සන් විහිදා එකල්හි මේ ආකාරයට වචන පැවසීය
188 නොබා අපවා දය
කෙරෙමියි කියයි වා දය
සොඳේ තොප පෑ දය
ඉගැන්නූ විලස වෙණ වා දය
අර්ථ
අපවාදයෙහි භය නැතිව තරගය කෙරෙමි කියා කියයි ඔබ පැහැදී වීණා වාදනය ඉගැන්වු ආකාරය හොඳය
189 ගුරු වුයෙන් ත මා
දැනෙයි මොහු සිප් තර මා
එබැවින් නොව ප මා
කියව පුළුවන්ද වෙණ වැයු මා
අර්ථ
තමා අචාර්යවරයා වූ හෙයින් මොහුගේ ශිල්පයෙහි ප්‍රමාණය අවබෝධ වෙයි ඒ හෙයින් ප්‍රමාද නොවී ප්‍රකාශ කරව වීණා වාදනය හැකිද
190 එබසට නොපැකි ලී
සිතුවිලි දමෙහි පැකි ලී
තෙපලින් මනක ලී
එසඳ බෝසත් මෙසේ තෙප ලී
අර්ථ
ඒ වචනයට නොපැකිලී සිතුවිලි නමැති දාමයෙහි පැකිලී සිත්ගන්නා වූ වචනවලින් එකල්හි බෝසතානන් වහන්සේ මේ ආකාරයෙන් කීවේය
191 ගින්නෙන් නැගුණු දුම්
දවත හොත් වැද මහ දුම්
එම ගිනිකඳ එ දුම්
කුමැයි නොදවාද කර විහි දුම්
අර්ථ
ගින්නෙන් නැගුණු දුම් වැදී විශාල ද්‍රැමයන් හෙවත් මහ ගස් දහනය කරතොත් අග්නිස්කන්ධය එම දුම් ඉවත් කර කුමක් නම් නොදවයිද
192 වැඳ මගෙ සරණ ත ල
වෙණ සිප් උගත් අඳබ ල
මොහුට පුළුවන් ක ල
මෙමට බැරි කිම පුරුදු හැම ක ල
අර්ථ
මාගේ පාදතලය වන්දනය කොට වීණා ශිල්පය ඉගෙනගත් අන්ධ බාල වූ මොහුට හැකි කල සියලුම කල්හි පුරුදු මේ මට නොහැකි ඇයි
193 අතවැසිවද නොදැ මි
මොහු හා වාද නොතර මි
එතකුදු උවත් හි මි
සිල්ප සත්වෙනි දවස දක්ව මි
අර්ථ
ශිෂ්‍යයෙකුවද නොදැමුණු හෙවත් නොහික්මුණු මොහු සමඟ වාද කිරීම ප්‍රමාණවත් නොවේ එසේද වුවත් ස්වාමිනි ශිල්ප සත් වැනි දවසෙහි පෙන්වමි
194 නිරිඳු පදනිය රැ ස්
පිරිසිදු දියෙන් සිහිලැ ස්
කර මුුදුනත බිසෙ ස්
එතර බෝසත් තමා ගෙට ගො ස්
අර්ථ
නරේන්ද්‍රයාගේ පාදයෙහි නියෙහි රශ්මිය නමැති ශීතල වූ පරිශුද්ධ ජලයෙන් මුදුනත අභිෂේක කොට එකල්හි බෝසතානන් වහන්සේ තමාගේ ගෘහයට ගොස්
195 වැඳ ගුරුවර සර ණ
ඉගෙන වෙණ සිප් අපම ණ
නොසිතයි කෙළෙහි ගු ණ
මෙසේ සලකා ඔහුගෙ අවගු ණ
අර්ථ
ගුරුවරයාගේ පා වන්දනය කොට අප්‍රමාණ වූ වීණා ශිල්පය ඉගෙනගෙන කළ දෙයෙහි ගුණ නොසිතයි ඔහුගේ දුර්ගුණ මෙලෙස සලකා
196 ඔහු සිරුරෙහි නපු රු
ලකුණු දැක එන උවදු රු
දැන දැනම අප දෙගු රු
බසින් නොකළෙමි එදා මොහු දු රු
අර්ථ
ඔහුගේ ශරීරයෙහි නපුරු වූ ලක්ෂණ දැක එන්නා වූ උපද්‍රව දැන ගනිමින්ම අපගේ දෙමව්පියන්ගේ වචනය හේතුවෙන් මොහු ඒ දිනයෙහි දුරට නො කෙරුවෙමි
197 කිසි සිප් නොදත්ත හු
දුරු රට සිට පැමිණිය හු
ලෙස සිය පිය සුත හු
සොඳයි ඇතිකළ නියා අප මො හු
අර්ථ
කිසි ශිල්පයක් නොදත් දුර රටක සිට පැමිණි මේ තැනැත්තා ස්වකීය ප්‍රිය පුත්‍රයා මෙන් අප විසින් ඇති කළ ආකාරය හොඳයි
198 දියෙහි යන දණ්ඩ ට
පිහිටත් වෙතත් පෙරසි ට
දුදනන්හට පිහි ට
නොවව් යන බස සැබෑ කෙ‍ෙළ ම ට
අර්ථ
ජලයෙහි යන්නා වූ කාෂ්ඨයට පිළිසරණක් වුවත් දුර්ජනටන් හට පිළිසරණ නොවන්න යැයි පූර්වයේ සිට කියන වචනය මට සත්‍යය කළේය‍ෙ
199 කොපමණ ගුණ කළ ත්
දුදනෝ නොවෙති යහප ත්
කිරිදයෙනි දෙවිය ත්
අඟුරු සුදුවනකලෙක් නම් නැ ත්
අර්ථ
කොතරම් ගුණ කළද දුර්ජනයෝ යහපත් නොවෙති කිරි දියෙන් ධෝවනය කළද අඟුරු සුදු පැහැ වන්නා වූ කාලයක් නම් නැත
200 දුරුකර හිරි ඔත ප්
පෙන්විය දුදන ගුණ ගැ ප්
මොහුට අප දුන් සි ප්
පෙවූ කිරි වැන්න විසගොර ස ප්
අර්ථ
ලජ්ජාව හා බිය දුරු කොට ඇතුළතෙහි වූ දුර්ජන ගුණ පෙන්වීය මේ තැනැත්තාට අප දුන්නා වූ ශිල්පය විෂඝෝර සර්පයන්ට පෙවූ කිරි වැනිය
201 නුවණ නොසියුම් මට
ගෙන ගියෙමි සිප් නිම් මට
මා කළ නොදැන් මට
යෙදේ මූ කරන දේ දැන් මට
අර්ථ
ඥාණය තීක්ෂණ නොවූ මොට්ටයා ශීල්පයේ නිමාවට රැගෙන ගියෙමි මා කළා වූ අඥානකමට මෙකල්හි මට මොහු කරන දේ යෝග්‍යයි
202 බලව දැන් වූ දේ
ඉගෙන අප දැන් වූ දේ
කෙරෙමි යෙයි වා දේ
මෙසෙවු අයටත් සිල්ප සෑ දේ
අර්ථ
දැන් සිදු වූ දෙය බලන්න අප විසින් ඉගැන්වූ දෙය ඉගෙනගෙන වාදය හෙවත් තරඟය කරමි කියයි මේ වැනි අයටද ශිල්ප සිද්ධ වෙයි
203 උගත සිප් සොඳ සේ
සිටිය බලවත් වය සේ
මට මහලු වය සේ
බැරිය වෙණ ගායනා පෙර සේ
අර්ථ
ශිල්පය මනා ආකාරයෙන් උගත්තේය තරුණ වයසෙහි සිටියේය මට වෘද්ධ වයසෙහි පෙර මෙන් වීණා වාදනය නොහැකිය
204 ම වෙණ අස මානය
ඉන් කෙළෙමි පෙර මානය
දැන් මට ස මානය
ඉතින් විඳ කිම්ද අව මානය
අර්ථ
මාගේ වීණා වාදනය අසමාන වීය එයින් පූර්වයෙහි අභිමානය කෙරුවෙමි මෙකල මට සමානයෙක්ය එසේ වූ කල අපකීර්තිය වින්දනය කොට කවර පලක්ද
205 අතවැසිව සිටි ම ට
මොහුගෙන් වන නිසරු ට
නොපැමිණ පළමුකො ට
ගමන යෙහෙකැයි සිතා වනය ට
අර්ථ
මට අන්තේවාසිකව සිටි මේ තැනැත්තාගෙන් වන්නා වූ නිග්‍රහයට නොපැමිණ ප්‍රථමයෙන් වනාන්තරයට යාම යහපතයි කියා සිතා
206 නික්ම පුරයෙන් සෙ ද
එපුරට නුදුරු වන මැ ද
ගනසා මඬුලු බ ද
සිහිල් සෙවණැති රුකක් මුල සො ඳ
අර්ථ
නගරයෙන් වහා නික්මී ඒ නගරයට දුර නැති වන මධ්‍යයෙහි දැඩි වූ ශාඛා මණ්ඩලයෙන් බැඳුණු හොඳ ශීතල සෙවණ ඇති ගසක් මුල
207 උන්සඳ තැවි තැ වී
ඔහු ගුණ තෙදින් මැන වී
මෙර මුදුනත හි වී
සුරිඳු පඬුපුල් අස්න උණු වී
අර්ථ
පසුතැවෙමින් සිටි කල්හි ඔහුගේ මනා වූ ගුණ තේජසින් උස් වූ මහමෙර මුදුනෙහි වූ ශක්‍රයාගේ පාණ්ඩුකම්බල ආසනය හුණු විය
208 සිහිල් සැප පහ සින්
සිත තොස වඩන වෙසෙ සින්
එ අසුන් ඒ ලෙ සින්
වන්ට කාරණ බලා දිව සින්
අර්ථ
ශීතල සුඛ ස්පර්ශයෙන් විශේෂයෙන් සිතෙහි සන්තෝෂය වර්ධනය කරන ඒ ආසනය ඒ ආකාරයෙන් වීමට හේතු දිව්‍යමය ඇසින් බලා
209 වග වලසුන් නොයෙ ක
හසරින් නොවී බිය සැ ක
සිත සතොසින් වැළ ක
එසේ උන් බෝසතාණන් දැ ක
අර්ථ
නොයෙක් වූ ව්‍යාඝ්‍රයන්ගේ හා වලසුන්ගේ හැසිරීමෙන් භය සහ ශංකා නොවී චිත්ත සන්තෝෂයෙන් වැළකී එසේ සිටි බෝධිසත්ත්වයන් දැක
210 සක් සුරලොවිනැ‘වි ත්
සපැමිණ බෝසතුන් වෙ ත්
එ වන මැද මහස ත්
තනිව උන් කාරණා පිළිව් ත්
අර්ථ
ශක්‍රයා දිව්‍යලෝකයෙන් පැමිණ බෝධිසත්ත්වයන් සමීපයට සම්ප්‍රාප්තව මහාසත්ත්වයන් හුදෙකලාව ඒ වන මධ්‍යයෙහි සිටියා වූ හේතු විමසීය
211 ඇසු එතෙපුල් සො ඳ
බෝසතු විසින් මනන ඳ
තෙපලන අප සස ඳ
මෙ තෙපි කවරෙක් දැයි ඇසූ ස ඳ
අර්ථ
සුන්දර වූ ඒ වචන ශ්‍රවණය කළ බෝධිසත්ත්වයන් විසින් සිත් සතුටු කරන අප හා එක්ව කතා කරන මේ ඔබ කවරෙක්ද කියා ඇසූ කල්හි
212 දහසක් දිවස් ඇ ති
දෙදෙව් ලොවටම අදිප ති
මට ඉඳුරු දික් ප ති
දනෝ සක්දෙවිඳු යයි පවස ති
අර්ථ
දිව්‍ය චක්ෂු දාහක් ඇති දිව්‍ය ලෝක දෙකටම ප්‍රධාන වූ ඉන්ද්‍රදිශාධිපති වූ මා හට ජනයෝ ශක්‍ර දේවෙන්ද්‍ර කියා ප්‍රකාශ කරති
213 මෙලෙසින් පුරඳ රා
කී බස් අසා සොඳු රා
සිත සතොසින් පු රා
කීය මේ බස් එ අප ඇදු රා
අර්ථ
මේ ආකාරයෙන් පුරන්දරයා හෙවත් ශක්‍රයා කියු සුන්දර වූ වචන ශ්‍රවණය කොට චිත්තය සන්තෝෂයෙන් පුරවා ඒ අපගේ ආචාර්යවරයා මේ වචන පැවසීය
214 අවගුණයට පිවි සි
නර රකුසකු ලෙසින් දි සි
කළ ගුණ නොදත් කි සි
පවිටු දුදනකු කෙළෙමි අතවැ සි
අර්ථ
දුර්ගුණයට පිවිසුණා වූ මිනිස් වෙසින් සිටින රාක්ෂයෙකු පරිද්දෙන් පෙනුණා වූ කෙළෙහිගුණ ස්වල්පයක්වත් නොදත්තා වූ පාපිෂ්ඨ වූ දුර්ජනයෙකු අන්තේවාසිකයා කරගත්තෙමි
215 ඔහු මවෙත ර ඳවා
දුනිමි වෙණසිප් සො ඳවා
එතෙම දැන් ත දවා
වාද කෙරෙමියි මෙමා කැ ඳවා
අර්ථ
ඔහු මා සමීපයේ නතර කරවාගෙන හොඳින් වීණා ශිල්පය දුන්නෙමි දැන් හෙතෙම විවාද කරමි කියා මේ මම දැඩිව කැඳවයි
216 අගමුල නොවිම සා
දුනිමි වෙණසිප් සක සා
ඔහු සමවන නි සා
වනිමි සුරරජ මෙවන පෙදෙ සා
අර්ථ
අග්‍රමූලයන් විමර්ශනය නොකොට වීණා ශිල්පය සකස් කොට දුන්නෙමි ඔහු සමාන වන නිසා දිව්‍යරාජය මේ වන ප්‍රදේශයට පිවිසියෙමි
217 දහසක් නුවන් ල ද
මුළු ලොව බලන හැම ස ඳ
පසිඳු සක්දෙව් ර ද
මෙමට ඔබ හැර පිහිට කවුරු ද
අර්ථ
දාහක් ඇස් ලැබුවා වූ සියලුම කල්හි සකල ලෝකය බලන්නා වූ ප්‍රසිද්ධ වූ ශක්‍රදිව්‍ය රාජය මේ මා හට ඔබ විනා පිළිසරණ කවුරුද
218 එබැවින් ඔහු දිනා
දියදද දියත බ ඳිනා
ලෙසට මහ තෙ දිනා
සුදුසු වරයක් දෙවයි ය දිනා
අර්ථ
ඒ හෙයින් ඔහු ජයග්‍රහණය කොට ලෝකයෙහි ජයකොඩි බඳින ආකාරයට මහත් වූ තේජසින් යෝග්‍ය වූ වරයක් දෙන්න කියා ඉල්වන්නා වූ
219 ලෙස උදය දිවයු රු
දුරුකර ඇදුරු දුක‘ඳු රු
පොබයා මුව තඹු රු
මෙසේ පැවසී තෙපුල් පුරඳු රු
අර්ථ
ආචාර්යවරයාගේ දුඃඛයන් උදෑසන සුර්යයා අන්ධකාරය ලෙස පහකර මුඛය නමැති රත්පියුම ප්‍රබුද්ධ කොට පුරන්දරයා මෙබඳු වචන පැවසීය
220 ගුත්තිල ඇදුරු ස ඳ
ඔහු වාදයට වන් ස ඳ
වයව තත් සිඳ සි ඳ
නැඟෙයි නද සිඳි තතින් මනන ද
අර්ථ
ගුත්තිල ආචාර්ය උත්තමය ඔහු වාදයට පිවිසි කල්හි තත් සිඳමින් වාදනය කරන්න සිඳුණා වූ තතින් සිත් සතුටු කරන නාදය නැඟ එයි
221 දියුණුව නොයෙක ලෙ ස
කර සව් සතන් සිත තො ස
ඉතිරගෙන බරණැ ස
පැතිර යන සඳ එ නද දසදෙ ස
අර්ථ
නොයෙක් ආකාරයෙන් වර්ධනය වී සියලු සතුන්ගේ සිත් සන්තෝෂ කොට බරණැස් නුවර පුරවා ඉන් පිටත් වන එ් නාදය දශ දිශාවෙහි පැතිරී යන කල්හි
222 මෙයින් එක ගුලිය ක්
දමව ඉන් තුන් සියය ක්
සුරඟන බැස පස ක්
සතුටු කර නටති දන මනස ක්
අර්ථ
මෙයින් එක් ගුළියක් දමන්න එයින් තුන්සියයක් සුරංගනාවෝ බැස ප්‍රත්‍යක්ෂව ජනයාගේ මනස සහ ඇස් සන්තෝෂ කර නර්තනය කරති
223 මෙබඳු මෙ ගුළි තු න
තෙපි යව ඇදුර ඇරගෙ න
මමද එමි එම දි න
කියා ගිය සඳෙහි සක්දෙවිඳු න
අර්ථ
මේ වැනි වූ මේ ගුළි තුන රැගෙන ආචාර්යවරය ඔබ යන්න එම දිනයෙහි මමද එමි කියා ශක්‍රදේවේන්ද්‍රයන් ගිය කල්හි
224 පුන් සිසි කැලුම් බ ට
කොඳ මෙන් සතන් තුටුකො ට
දිනමියි ඔහු මෙවි ට
ගියේ බෝසත් තමාගේ ගෙ ට
අර්ථ
පූර්ණ චන්ද්‍ර කාන්තිය බැස්සා වූ කුන්ද මලක් මෙන් සිත් සතුටු කොට මෙකල්හි ඔහු ජය ගනිමි කියා බෝධිසත්ත්වයා තමාගේ ගෘහයට ගියේය
