ගුත්තිල කාව්‍ය 7 කොටස - උසස්පෙළ සිංහල

ගුත්තිල කාව්‍ය 7 කොටස

 

ගුත්තිල කාව්‍යය

225  පුරඳුරු වන් බඹදත් නර පව                                  රා

        සැර හී වෙණ නද අසනුව මියු                               රා

        පුර වැසියන් රැස්වන ලෙස නොහැ                          රා

        බෙර පියවී කරවා මුළු නුව                                  රා

අර්ථ

ශක්‍රයා වැනි වූ බ්‍රහ්මදත්ත නර උත්තමයා මධුර වූ වීණා නාදය ඇසීම පිණිස නගරවාසින් සැරසී පැහැර හරින්නේ නැතිව එකතු වන සේ සියලු නුවර බෙර හසුරුවා

 

226  පිරිවර රජසෙන් සමඟව ඉඳින                               ට

        සරිකර පුරඳුරු විජයොත් පාය                               ට‍

        මෙ නුවර මැද මඩුවක් විසිතුරු කො                      ට

        මෙහෙවර කී කරවයි අගමැති හ                            ට

අර්ථ

පරිවාර වූ රාජ සේනාව සමඟව හිඳීමට පුරන්දරයාගේ වෛජයන්ත ප්‍රාසාදයට සමාන කොට මේ නගර මධ්‍යයෙහි මණ්ඩපයක් විචිත්‍රවත් කොට කරවන්න කියා අග්‍රාමාත්‍යයා හට විධානය කළේය

 

227  නිරිඳු එ සඳ වදහළ බස් පිළිගෙ                               න

        පුරුදු සියල් සිප් සතරෙහි වෙසෙසි                          න

        පසිඳු නොයෙක් ඇදුරන් රැස්කරමි                           න

        මැතිඳු නිදොස් දිගු පුළුලැති බිම ගෙ                         න

 අර්ථ

ඒ කල්හි රජු පැවසූ වචන ප්‍රතිග්‍රහණය කොට සකල ශිල්ප ශාස්ත්‍රයන්හි විශේෂයෙන් පුරුදු වූ ප්‍රසිද්ධ නොයෙක් ආචාර්යවරයන් එකතු කරමින් මන්ත්‍රීන්ද්‍රයා නිර්දෝෂි වූ දිග පළල ඇති බිමක් රැගෙන

 

228  පුරවා සින් සමඟව රජු ඉ                              ඳයා

        වෙණ වාදය අසනුව රස වි                           ඳයා

        යොදවා දන මන වන ලෙස න                      ඳයා

        කරවා මහ මඩුවක් පුර මැ                             දයා

අර්ථ

රජු නගරවාසීන් සමඟ වී හිඳ වීණා වාදනයේ රසය විඳ ඇසීමට යෝජිත කොට ජනයාගේ මනස සතුටු වන ආකාරයට මහා මණ්ඩපයක් නගර මධ්‍යයෙහි ඉදි කරවා

 

229  ඇඳ සිතියම් සිත තුටු කර ඇම                                       ගේ

        නද දෙන හැම සඳ මඳ මඳ සුළ                                      ඟේ

        නද මුතුමිණි රන්රසු දැල් පල‘                                       ගේ

        බැඳ රන්දද බබළන මිණි යට                                         ගේ

අර්ථ

හැමගේ සිත සන්තෝෂ කොට සිතුවම් ඇඳ මඳ මඳ ව හමන පවනේ සියලුම කල්හි නාද දෙන්නා වූ සතුට ඇති කරවන්නා වූ මුක්තාවන් සහ මාණික්‍යයන් කිංකිණි ඇති දැල් පියස් කෙළවර බබළන්නා වූ රත්තරන් කොඩි මාණික්‍යමය වූ යෂ්ටි අග්‍රෙයහි බැඳ

 

230  සුදු පිරිසිදු වියතුන් උඩ බ                                          ඳවා

        මුදු ඉඳුවර මල්දම් එහි ර                                            ඳවා

        විදු කිඳුයුරු රන්රසු දැල් යො                                     දවා

        සැදු සුරසිඳු බඳු වටතිර අ                                            දවා

අර්ථ

සුදු පැහැති වූ පරිශුද්ධ වූ වියන්ද උඩ බන්දවා මෘදු වූ ඉන්දීවරී මාලා දාමයන් එහි එල්ලා විද්‍යුත් කදම්බ ආකාර වූ රත්තරන් කිංකිණි ජාලා යොදවා සැරසුණ දිව්‍යනදිය සමාන වටකොට අදින රෙදි අද්දවා

 

231  සුවඳින් බිම පිරිබඩ ගෙන මොනව                                 ට

        සදමින් සිහසුන මුතුසේසත් ය                                       ට

       තබමින් දෙපසෙහි දිලි රන්මිණි ව                                 ට‍

       ඉසිමින් අසෙනිය මල් විසිතුරුකො                               ට

අර්ථ

භූමිය සුගන්ධයෙන් මනා කොට ආලේප කොට මුතුවලින් කළ ශ්වෙතච්ඡත්‍රය යට සිංහාසනය හදමින් දෙපැත්තෙහි දිලිසෙන්නා වූ ස්වර්ණ සහ මාණික්‍ය ප්‍රදීපයන් තබමින් විචිත්‍රවත් කොට අර්චනීය කුසුම විසුරුවමින්

 

232  වෙසෙසින් දුටු දුටු සත සිත පා                                   දා

        මෙලෙසින් මනහර එමඩුව සුස                                 දා

     සිරසින් රජු සිරි සරණත නැම                                    දා

     සතොසින් දැන්වූ සඳ ඒ මැති                                     ඳා

අර්ථ

දුටු දුටු සත්වයන්ගේ චිත්තය විශේෂයෙන් ප්‍රසන්න කොට මේ ආකාරයෙන් සිත් ගන්නා වූ ඒ මණ්ඩපය මනා කොට සාදා ඒ මන්ත්‍රීන්ද්‍රයා රජ්ජුරුවන්ගේ ශ්‍රී චරණයෙහි කෙළවර හිසින් නමස්කාර කොට සන්තෝෂයෙන් දැන් වූ කල්හි

 

233  සොඳ පුන්සඳ සොමි කිරණින් පිහිකු                             ළු

        වැද සුරගඟ රළ වට කළ සුලකු                                    ළු

        නඳ සිරිසර පාමින් රන්ගිරි කු                                       ළු

        ඇඳ පිරිසිදු සුදු සිනිඳු කසී ස                                         ළු

අර්ථ

සුන්දර වූ පූර්ණ චන්දුයාගේ සෞම්‍ය කාන්තියෙන් රැඳුනා වූ දිව්‍යගංගාවෙහි තරංග පිවිසී වට කළා වූ මනාව අලංකාර කළ ස්වර්ණ පර්වත කූටයේ සතුට කරවන ශ්‍රී සාරය පෙන්වමින් පරිශුද්ධ ශ්වේත ස්නිග්ධ වූ කාශී නම් ප්‍රදේශයේ සාටක ඇඳ

 

234  හිම කර සුරසිඳු කොඳ මුත හ                                      රෙහී

        පැහැසර යුරු සුදඟර ගෙන වෙ                                    රෙහී

        මල කර පල පලු වැනි සුරතු                                        රෙහී

        මනහර සිවුසැට බරණින් සැ                                        රෙහී

 අර්ථ

චන්ද්‍රයා දිව්‍යගංගාව හෝ ඵෙරාවණ හස්තියා කුන්දමල් මුතුමාලයෙහි ප්‍රභා සාරය වැනි ශ්වේත අංග රාග ශරීරයෙහි ගාගෙන දිව්‍යවෘක්ෂයෙහි පුෂ්ප අංකුර ඵල පල්ලව වැනි සිත් ගන්නා වූ හැටහතරක් වූ ආභරණවලින් සැරසී

 

235  විරිදු නිරිඳු සෙන් අඳවා පිය                                      ළී

        පුරුදු ඔවුන් සිරි ගැනුමෙහි පිය                                 ළී

        මුහුදු වසන් මිහි රකිනා නොමැ                                ළී

       නිරිඳු මඟුල් මඬලග ගෙන උදු                                  ළී

අර්ථ

විරුද්ධ වූ නරේන්ද්‍රයන්ගේ සේනාවන් හට රෙදිකඩවල් අන්දවා ප්‍රිය ගෙන දෙන්නා වූ ඔවුන්ගේ සම්පත්තිය ගැනීමෙහි පුරුදු වූ මුහුද අවසන් කොට ඇති පොළොව අලස නොවී රකින්නා වූ නරේන්ද්‍රයාගේ බබළන්නා වූ මඟුල් කඩුව රැගෙන

 

236  පිරි රුසිරෙන් බබළන සක් සුරඟ                          න

        සලනුවනින් මිස වෙන සක් නොම ව                   න

        නවයොවුනෙන් දනමන සක් පිනව                 න

        පිරිවරමින් දසදහසක් වරඟ                             න

අර්ථ

පිරුණා වූ රූපශ්‍රීයෙන් බබළන්නා වූ සෙලවෙන්නා වූ ඇසින් විනා ශක්‍ර සුරංගනාවන්ගේ වෙනසක් නොම වන්නා වූ නව යෞවනයෙන් ජනයාගේ මනස සහ ඇස් පිනවන්නා වූ උතුම් කාන්තාවන් දහදාහක් පිරිවරාගෙන

 

237  දියත සතන් මන බැඳි වැඳි සහ                           සේ

        කියත නොයෙක් විරුදාවළි සතො                     සේ

        දිගත බිහිරි කර යුගසිඳු ගොස                            සේ

        කරත පසඟතුරු ගොස සිටි දෙප                        සේ

අර්ථ

ලෝකයෙහි සත්ත්වයන්ගේ මන බැඳුණා වූ වන්දීන් සහශ්‍රයන් සන්තෝෂයෙන් නොයෙකුත් විරුදාවලී කියන කල්හි යුගාන්ත සමුද්‍රයේ ඝෝෂාව මෙන් දිශාන්තයන් බිහිරි කොට දෙපැත්තෙහි සිට පඤ්චාංගතූර්ය ඝෝෂාව කරන කල්හි

 

238  එක්ව සිනිඳු වල්විදුනා සුළ                              ඟින්

        නික්ම දුවන ඉඳුවර දම් සර                              ඟින්

        සක්ව දිලෙන අබරණ රැස් තර                         ඟින්

        නික්ම එරජ රජමැතිසෙන් සම                         ඟින්

අර්ථ

ස්නිග්ධ වූ වාලවිජිනි පවනින් රැස් වී නික්මී දුවන්නා වූ ඉනදීවර දාමයන්ගේ යහපත් වර්ණයෙන් චක්‍ර ආකාරව දිලිසෙන්නා වූ ආභරණ රශ්මි නමැති තරංගයෙන් ඒ රජු රාජ මන්ත්‍රී සේනාව සමඟින් නික්මී

 

239  වෙසෙසින් දැන පරසිදු සිව් වේ                               දේ

        සැබවින් බොරු නොකරන කී කී                            දේ

        බමුණන් පවසන ජය තුති නා                                 දේ

        අසමින් නරනිඳු සඳ සිතු පෑ                                    දේ

අර්ථ

චතුර්වේදය විශේෂයෙන් දැනගෙන ප්‍රසිද්ධ වූ කියු කියු දෙය ඒකාන්තයෙන් බොරු නොකරන්නා වූ බ්‍රාහ්මණයන් පවසන්නා වූ ජයස්තුති නාදය රාජෝත්තමයා සිත පහදවා ශ්‍රවණය කරමින්

 

240  දිලිහෙන නුබ ඉඳුසැව් සිය විල                                සින්

        විහිදෙන මිණි අබරණ රැස් සහ                             සින්

        පුබුදින මුවතඹරැති පුර විල                                   සින්

        විසුරන අසෙනිය මල් දැක සතො                         සින්

අර්ථ

අහසෙහි දිලිාසෙන්නා වූ ඉන්ද්‍රචාප සියයක් විලාසයෙන් විහිදෙන්නා වූ මාණික්‍ය ආභරණ වල රශ්මි සහශ්‍රයෙන් ප්‍රබෝධවන්නා වූ මුහුණ නමැති රත්පියුම් ඇති නගර විලාසිනීන් විසුරන්නා වූ අර්චනීය මල් සන්තෝෂයෙන් දැක

 

241  කලා සපිරි මුවසඳ හස කැ                                 ල්මෙන්

        දුලා දිමුතු මුතුහර ගඟුලැ                                   ල්මෙන්

        බලා සිටින ලිය තම වෙත ඇ                             ල්මෙන්

        බලා පුළුල් දිගු නුවන‘ග බැ                               ල්මෙන්

අර්ථ

කලාවන්ගෙන් සම්පුර්ණ වූ මුහුණ නමැති චන්ද්‍රයාගේ සිනා නමැති කාන්තියෙන් බබළන දිය ඇල්ලක් මෙන් දීප්තිමත් වූ මුතුමාලයෙන් යුක්තව තමා කෙරෙහි ආලයෙන් බලා සිටින්නා වූ කාන්තාවන් පළල් වූ දිගු වූ නෙතග බැල්මෙන් බලා

 

242  සුරසෙන් ගෙන සැදි සුදම් ස                         බාවට

        සතොසින් පැමිණෙන සුරිඳු සු                      බාවට‍

        අවසන් නොව දිලි රුවන් ප                         බාවට

        රජසෙන් සහ රජ පිවිස ස                            බාවට

අර්ථ

සැරසුණා වූ සුධර්මා නම් දිව්‍ය සභාවට දිව්‍ය සේනාව ගෙන සන්තෝෂයෙන් පැමිණෙන්නා වූ සුරේන්ද්‍රයාගේ ස්වභාවයෙන් හාත්පස සීමා රහිතව රත්න ප්‍රභාවන් දිලිසුණා වූ සභාවට රජු රාජසේනාව සමඟ පිවිසී

 

 

243  සරා ලකළ කිරුළ‘ග මිණි රැස් වැ                               ද

        සරා උදය දිවයුරු බිඹු සිරි ල                                      ද

        පුරා උදුළ සේසත් සිහසුන් මැ                                    ද

        අරා පවර නරනිඳු වැඩ උන් ස                                   ද

අර්ථ

රාග සහිත වූ අලංකෘත වූ ඔටුන්නෙහි ඇති මැණිකෙහි රශ්මිය වැදී ශරත් කාලයෙහි උදෑසන සූර්යයාගේ බිම්බයෙහි ශෝභාව ලැබුවා වූ බබළන්නා වූ ශ්වේතච්ඡත්‍රය ඇති සිංහාසනය මධ්‍යයෙහි පූර්ණ කොට ආරූඪ ව උතුම් නරේන්ද්‍රයා වැඩ සිටි කල්හි

 

244  පලන් අබරණ                                         දෝ

        වතුරෙන් සබය කර                                 දෝ

        ලොව පරසිදු සො                                   ඳෝ

        උන්නු සුවහස් ගණන් නිරි                       ඳෝ

අර්ථ

පැලඳ ගත්තා වූ ආභරණවල දීප්තිය නමැති වතුරෙන් සභාව ධෝවනය කොට මනා සේ ලෝකයෙහි ප්‍රසිද්ධ වූ සියදහස් ගණන් රජවරු හුන්හ

 

245  වෙද වෙද‘ඟ නි                              පුණෝ

        සතර පිළිබිඹු දැ                              පුණෝ

        දිය වැඩෙහි දැ                                පුණෝ

        පසෙක උන්නුය පෙරවි බ               මුණෝ

අර්ථ

වේදයන්හිද වේදාංගයන්හිද ප්‍රවීණ වූ ශස්ත්‍ර නමැති ප්‍රතිබිම්බයන්ට දර්පණතල වූ ලෝකාභිවෘද්ධියෙහි දැපී සිටින්නා වූ පුරෝහිත බ්‍රාහ්මණයෝ පැත්තක හුන්නෝය

 

246  යසින් නොකිලි                                      ටියෝ

        ලොව කප්තුරුසෙ සි                              ටියෝ

        වාද ඇසිය                                             ටියෝ

        උන්නු සිටු තනතුරු පිහි                         ටියෝ

අර්ථ

කීර්තියෙන් කිලිටි නොවූ ලෝකයෙහි කල්ප වෘක්ෂයන් සේ සිටි සිටු තනතුරෙහි පිහිටියා වූ වාදය ඇසීමෙි කැමැත්තෝ හුන්හ

 

247  තියුණු නුවණැ                                     ත්තෝ

        රට රකිනා කැමැ                                 ත්තෝ

        කුලුණෙන් ළතෙ                                 ත්තෝ

        උන්හ උන් වෙත රජ ඇමැ                    ත්තෝ

අර්ථ

තීක්ෂණ ඥාන ඇති රට රැකීමෙහි කැමැති වූ හදවත කරුණායෙන් තෙත් වූ රාජ අමාත්‍යයෝ ඔවුන් සමීපයෙහි හුන්හ

 

248  සමර සම සු                                         රුවෝ

        අවිසිප් සරම සු                                     රුවෝ

        නැණ බරණ දැ                                    රුවෝ

        පසෙක උන්නුය රජ කුම                      රුවෝ

අර්ථ

අනංගයා හා සමාන මනා රූ ඇති ආයුධ ශිල්ප අභ්‍යාසයෙහි ශූර වූ ඥානය නැමති ආභරණ දැරූ රාජ කුමාරයෝ පැත්තක හුන්හ‍

 

249  රණ‘ගින් නොතැ                                   වියෝ

        රජුගෙන් ලත් පද                                   වියෝ

        ජය සිරිනි නො                                      වියෝ

        දෙසෙක උන්නුය රජ සෙනෙ                 වියෝ

අර්ථ

යුද්ධ නමැති ගින්නෙන් නොතැවුණු රජ්ජුරුවන්ගෙන් ලැබූ තනතුරු ඇති ජයශ්‍රීයෙන් වියුක්ත නොවූ රාජ සේනාපතියෝ ප්‍රදේශයක හුන්හ

 

250  රුපු රණ අරි                                      ටියෝ

        රට රැකුමෙහි බුහු                               ටියෝ

        රජ අණ දැව                                      ටියෝ

        උන්නු එක්පසෙක මහ රැ                   ටියෝ

අර්ථ

සතුරු යුදයන්හි අරිෂ්ට වූ රට රැකීමෙහි දක්ෂ වූ රජුගේ විධානයෙහි දැවටුණා වූ ජනපද නායකයෝ එක් පැත්තක හුන්හ

 

251  සරසවි වැල                                     ඳියෝ

        කව් නළු රසය වි                              ඳියෝ

       සත්සිඳු කිමි                                      ඳියෝ

      පසෙක උන්නුය නොයෙක් හු            දියෝ

අර්ථ

සරස්වතිය වැලඳ ගත්තා වූ කාව්‍ය නාටක රසය වින්දා වූ ශාස්ත්‍ර නමැති සාගරයෙහි කිමිඳුණා වූ නොයෙක් සුධීහු පැත්තක හුන්හ

 

252  බරත සැක හ                                     ළුවෝ

        රඟින් දන මන වෙ                             ළුවෝ

        වෙසින් සුලකු                                    ළුවෝ

        පසෙක සිටියෝය නන් න                   ළුවෝ

අර්ථ

භරතයෙහි සැක දුරු කළා වූ රංගනයෙන් ජනතාවගේ මනස වෙළූ වේශයන්ගෙන් මනා ලෙස අලංකාර වූ නොයෙක් නාටකයෝ පැත්තක සිටියෝය

 

253  කිවි බසෙහි රැ                                  ඳියෝ

        දනන් සිත දුක් සි                              ඳියෝ

        කැමති සිරි වි                                    ඳියෝ

        දෙසෙක සිටියෝ නොයෙක් වැ          ඳියෝ

අර්ථ

කාව්‍ය භාෂාවෙහි රැඳුණු ජනයන්ගේ සිතෙහි දුක් සිඳු කැමති සැපත් වින්දනය කළා වූ නොයෙකුත් වන්දීහු  ප්‍රදේශයක සිටියහ

 

254  නොයෙක් රට වැ                                    ස්සෝ

        වෙණනද අසන රි                                   ස්සෝ

        එහිම නිසි නි                                          ස්සෝ

        සිටියො මඩුවෙන් පිටත සෙ                    ස්සෝ

අර්ථ

වීණා නාදය අසනු කැමති වූ නොයෙක් රට වැසියෝ සුදුසු සුදුසු වූවෝ එහි ම ද සෙසු අය මණ්ඩපයෙන් පිටතද සිටියහ

 

255  මදැතුන් බලැ                                     ත්තෝ

        රුපු සයුර මෙර ම                              ත්තෝ

       අවිසිප් උග                                        ත්තෝ

       අවට සිටියෝය කඩුග                        ත්තෝ

අර්ථ

මත් හස්තීන්ගේ ශක්තිය ඇත්තා වූ සතුරුන් නමැති මුහුදට මේරුමන්තය වූ ආයුධ ශීල්ප උගත්තා වූ කඩු ගත් අය හාත්පස සිටියහ

 

256  සැපමිණි නන් දෙ                                        සෙන්

        හියවුරු දරා එක                                          සෙන්

        විලසින් අසුර                                               සෙන්

         එ වෙත සිටියෝ නොයෙක් දුනු                     සෙන්

අර්ථ

නොයෙක් දේශයන්ගෙන් සම්ප්‍රාප්තව එක් අංශයකින් හී බහාලුම එල්ලා ගෙන අසුර සේනාව පරිද්දෙන් නොයෙක් දුනුවායෝ ඒ සමීපයේ සිටියහ

 

257  නොහළ විරු සිරි                                        යහ

        රිප‘ඳුරට රිවි උද                                         යහ

        පබල මෙර දිරි                                            යහ

        නැඟි රිය රියදුරෝ සිටි                                 යහ

අර්ථ

අත්නොහරින ලද්දා වූ වීරශ්‍රී ඇති සතුරන් නමැති අන්ධකාරයට සූර්යෝදය වූ ප්‍රබල වූ මේරු ධෛර්යය ඇති රථාචාර්යයෝ රථවලට නැඟී සිටියෝය

 

258  මිණි කිකිණි ගැ                                         ටලූ

       රන්කම් කලණ ප                                      ටලූ

       රුපුන් මුලු‘පු                                             ටලූ

       අසරු අස් සෙනඟ ගෙන ව                         ටලූ

 අර්ථ

සතුරන් මුලින් උපුටා දැමු අශ්වාරෝහකයෝ එල්ලන ලද මණි කිංකිණි ඇති රන්කම්වලින් ශෝභාවත් වූ රෙදි බහාලූ අශ්ව සේනාව ගෙන වට කළහ

 

259  දිගු සොඬ පිහි                                         ල්ලෙන්

     වැහෙන සෝ දිය හැ                                ල්ලෙන්

     දුර‘ළ දුහු වි                                             ල්ලෙන්

    ඇතරු සිටියෝ ඇත් වළ                            ල්ලෙන්

අර්ථ

දිගු වූ හොඬ නමැති පිහිල්ලෙන් වෑහෙන්නා වූ දහදිය දහරින් දුරු කළා වූ ධූවිලිවලින් යුක්ත වූ හස්ති වලයෙන් හස්ත්‍යාරෝහකයෝ සිටියහ

 

260  ඔවුන් වෙත රා                                        සී

       වෙමින් වෙන වෙන දේ                           සී

       උනු‘නැ‘ඟ  ගැසි ගැ                                සී

       සිටියෝ අතුරක් නොදී ගැව                     සී

අර්ථ

ඔවුන් සමීපයෙහි රැස් වෙමින් වෙනත් වෙනත් දේශවාසීහු ඔවුනොවුන්ගේ ඇඟෙහි ගැටෙමින් ඉඩක් නොතබා ගැවසීගෙන සිටියහ

 

261  බිමසිට බැලීම                                        ට

        අවසර නැතැයි උස්කො                          ට

        බැඳ මැසි එමැස පි                                  ට

        අයෙක් සිටියෝ වාද දැකුම                     ට

අර්ථ

භූමියෙහි සිට බැලීමට ඉඩ නැත කියා උස් කර මැසි බැඳලා වාදය දැකීමට අයෙක් එ් මැසි මැත්තෙහි සිටියහ

 

262  ඇවිත් පසු ප                                               ස්සේ

        මිලදි රැගත් මැ                                            ස්සේ

        වෙණ අසන රි                                             ස්සේ

        අයෙක් සිටියෝය අසු අ                               ස්සේ

අර්ථ

පසු පසුව පැමිණ මිලදී ගත්තා වූ මැස්සෙහි වීණා අසන රුචියෙන් අයෙක් අහු අස්සේ සිටියහ

 

263  නැඟි නන් දන සොඳු                                                   රු

       දුහුල‘බරණින් නිරතු                                                   රු

      එදා එනුවර තු                                                             රු

      වීය කප්තුරු සිරින් විසිතු                                              රු

අර්ථ

නැඟුණා වූ නොයෙක් ජනයන්ගේ සුන්දර වූ පටපිළී සහ ආභරණ වලින් නිරන්තරයෙන් ඒ නගරයෙහි ගස් එකල්හි කල්පවෘක්ෂයෙහි සිරියෙන් විචිත්‍රවත් විය

 

264  දනකැන් නොයෙක දෙ                                        ස

        කියනු කිම රැස්වූ ලෙ                                           ස

        පිරුණෙන් එ බරණැ                                            ස‍

        නොවී අවසර පවා පවුරි                                       ස

අර්ථ

නොයෙක් දේශයන්හි ජන සමූහයා රැස් වූ ආකාරය කියනු කවරේද ඒ බරණැස් නගරය පිරුණු හෙයින් ප්‍රකාරවල මුදුන්වල පවා ඉඩක් නොවීය

 

265  බෝසත් ද එ                                                 දිනා

        ජයසිරි සඳ වල                                              ඳිනා

        ලෙස සිරුර න                                               ඳනා

         සුපිරිසිදු කර සුවඳ දි                                       යනා

අර්ථ

ඒ දිනයෙහි බෝධිසත්ත්වයන් වහන්සේ ද විජය ශ්‍රී කාන්තාව වැලඳ ගන්නා ලෙස සතුට ඇති කරවන්නා වූ ශරීරය සුපරිශුද්ධ කර සුගන්ධ ජලය නහා

 

266  රස මස‘වුලෙන් යු                                        ත්

        වළඳා බොජුන් රසව                                     ත්

        ඇඳ සොඳ සිනිඳු ව                                        ත්

        සඳුන් කොකුමෙන් සරා උර බි                       ත් 

අර්ථ

සූප මාංස පිෂ්ටකයෙන් යුක්ත රස සහිත වූ භෝජනය අනුභව කොට සුන්දර වූ ස්නිග්ධ වූ වස්ත්‍ර ඇඳ ළපැත්ත චන්දන කුංකුමයෙන් සරසා

 

267  මිණි කොඬොල සවන                                        ත

        අඟු මිනිවළලූ යුවළ‘                                          ත

        එකාවැල උරබි                                                  ත

        සරා පැහැසර සලඹ සරණ                                  ත

අර්ථ

මාණික්‍ය කුණ්ඩල සවන් කෙළවරෙහි ද අංග ද මැණික් වළලුද දෙඅත්හි ද ඒකාවලිය ළපැත්තෙහිද ප්‍රභාෂ්වර වූ නුපුර පා කෙළවරෙහි ද සරසා

 

268  ඉස පිනිදිය නොම                                         ඳ

        සුවඳ මල්දම් මනන                                        ඳ

        විසිතුරු කර පැල                                           ඳ

        බහා ඇකයෙහි උතුරු සළු සො                       ඳ

අර්ථ

සිත් සතුටු කරන්නා වූ සුවඳ වූ මල්මාලා බොහෝ වූ තුෂාරජලය ඉසලා විචිත්‍රවත් කොට පැලඳ ගෙන ඇකයෙහි සුන්දර වූ උත්තර සාටකය දමා

 

269  මෙසේ සැරසීගෙ                                         න

        වීණාව ගෙන්වා ගෙ                                     න

        සමඟ අතවැසි ද                                           න

        නික්ම බාසුරු සිහ රජකු මෙ                         න

අර්ථ

මෙලෙස සැරසී වීණාව ගෙන්වාගෙන අන්තේවාසික ජනයා සමඟ බාහුශූර සිංහ රාජයෙකු සේ නික්මී

 

270  ජය වෙයි අද මොහු                                   ට

        සිතවමිනි දුටු දන හ                                   ට

        කර මුව පියුම තු                                        ට

        පිවිස රජ උන් සබා මඩුව                            ට

අර්ථ

මේ දවසෙහි මේ තැනැත්තාට ජය වන්නේ කියා දුටුවා වූ ජනයා හට සිතවමින් මුඛය නමැති පද්මය සන්තෝෂ කොට රජ්ජුරුවන් සිටි සභා මණ්ඩපයට ප්‍රවිෂ්ට වී

 

271  රන් ගිරි කුළු බෙය                                        ද

        දෙපස දිලි හැලි මෙන් සො                            ඳ

        සිට දෙපසෙහි බොල                                     ඳ

        ලඳුන් දුන් සෙමෙරනල විඳ වි                         ඳ

අර්ථ

ස්වර්ණ ගිරි කූටයේ වෙන් වූ තැනක දෙපැත්තෙහි දිලිසුණා වූ සුන්දර වූ ඇලි මෙන් දෙපැත්තෙහි හිඳ සුකුමාර කාන්තාවන් දුන්නා වූ චාමර පවන් විඳිමින්

 

272  රජසෙන් කොඳ රැ                                        සා

        නඳ සඳකැලුම් විල                                        සා

        කර මඳ මඳ හ                                               සා

        අමා රස බස් පවස පව                                   සා

අර්ථ

රාජසේනාව නමැති කුන්ද රාශියට සතුට ඇති කරවන චන්ද්‍රකාන්තිය ලෙස මඳ මඳ සිනාව කොට අමෘත රස ඇති වචන පවසමින්

 

273  සරණ සල සල                                         ඹා

        රැවින් දනමන කල                                    ඹා

        සිටින නරවර‘                                           ඹා

        රුසිරු රිසි ලෙස නරඹ නර                        ඹා

අර්ථ

පාදයන්හි චංචල වූ නූපුර රාවයෙන් ජනතාවගේ මනස කලඹා සිටින්නා වූ රාජෝත්තම කාන්තාවන්ගේ රූපශ්‍රී රුචි ආකාරයට නරඹමින්

 

274  බැඳි තම නම නි                                        සා

        කිවියර කියන වෙස                                  සා

        කිවි බස් අස අ                                          සා

        ගැඹුරු පදරුත් විමස විම                           සා

අර්ථ

කාව්‍යකරයන් කියන්නා වූ තමාගේ නම ඇසුරු කොට විශේෂයෙන් බැඳුණා වූ කාව්‍යාලාපයන් අසමින් ගම්භිර පදාර්ථ විමසමින්

 

275  බමන බිඟු ඔබමො                                       බ

        පිටුපත් පහර ලැබ ලැ                                   බ

        සුවඳ කළ සබ ගැ                                    බ

        සොඳුරු ඉඳුවර කලඹ ඉඹ ඉ                    ඹ

අර්ථ

එහා මෙහා කැරකෙන මීමැස්සන්ගේ පිහාටු පත්වල ප්‍රහාරය ලබමින් සභා ගර්භය සුවඳවත් කළා වූ සුන්දර වූ ඉන්දීවරී කලාපය සිඹිමින්

 

276  එ උන් වෙන් වෙළ                                  පා

        බඹදත් නිරිඳු සිරි                                     පා

        තොසින් කර පිණි                                   පා

        වාද දිනමියි වෙමින් සද                           පා

අර්ථ

විෂ්ණුගේ ස්වභාවය දක්වා ඒ සිටියා වූ බ්‍රහ්මදත්ත නරේන්ද්‍රයාගේ ශ්‍රීපාදය සන්තෝෂයෙන් වන්දනය කොට වාදය දිනමි කියා දර්පය සහිත වෙමින්

 

 

277  ගුත්තිල ඇදුරු ස                                   ඳ

        විණා වයන ලෙස ඉ                              ඳ

        පසෙක පනවන ල                                ද

        සුදුසු අස්නෙක ගොසින් උන් ස             ඳ

අර්ථ

ගුත්තිල ආචාර්ය උත්තමයා ඉඳගෙන වීණා වාදනය කරන පරිද්දෙන් පැත්තක පිළියෙල කරන ලද යෝග්‍ය ආසනයක ගොස් සිටි කල්හි

 

278  නොදැන ම තමා බ                               ල

        සබයට ඇවිත් නොපැකි                        ල

        වැඳ රජු පද කම                                    ල

        දෙසෙක මූසිලයාද උන් ක                     ල

අර්ථ

තමාගේ ශක්තිය නොදැනගෙන ම පැකිලීමක් නැතිව සභාවට පැමිණ රජ්ජුරුවන්ගේ පාපියුම වන්දනය කොට මූසිලද පැත්තක සිටි කල්හි

 

279  සිදුවේමැයි වෙසෙ                               ස

        මහ බෝසතුන් අදහ                        ස

        ඉන් සුරපුරෙන් බැ                          ස

        ඇවිත් බෝසත්හු දිනවන ලෙ          ස

අර්ථ

මහා බෝධිසත්ත්වයන්ගේ සිතිවිල්ල විශේෂයෙන් සිද්ධ වේ ම කියා එයින් බෝසතුන් දිනවන පරිද්දෙන් දිව්‍යපුරයෙන් බැස පැමිණ

 

280  කර මිණි බරණ රැ                             ස්

        රැසින් සුරසැවි සුවහ                          ස්

        සුරන් සහ සහසැ                               ස්

        නොකර සිටියෝ අහස් කුස හි           ස්

අර්ථ

මාණික්‍ය ආභරණ රශ්මි සමූහයෙන් දේදුනු සියදහසක් කොට ශක්‍රයා දෙවියන් සමඟ ආකශ ගර්භය හිස් නොකොට සිටියහ

 

281  දෙදෙනම ඉඳ දෙපි                                ට

        සව් සත සතන් තුටු කො                        ට

        සුර ගදඹුන් ලෙස                                  ට

        පටන්ගෙන වෙණ ගායනාව                  ට

අර්ථ

දෙදෙනාම දෙපැත්තෙහි ඉඳගෙන සියලු සත්ත්වයන්ගේ සිත් සන්තෝෂ කොට දිව්‍ය ගන්ධර්වයන් පරිද්දෙන් වීණා වාදනයට ආරම්භ කොට

 

282  නවතා ගිගි                                          රියේ

        අසන ලෙස සිත් පි                               රියේ

        කර කන් බිහි                                       රියේ

        කරත වෙණ ගායනා ස                         රියේ

 අර්ථ

ඝෝෂාව නතර කොට චිත්ත ප්‍රීතියෙන් ශ්‍රවණය කරන පරිද්දෙන් සවන් බිහිරි කොට සමානව වීණා වාදනය කරන කල්හි

 

283  අප බෝසතුන් මි                                          ස

        අනිකකු නොම අසන ලෙ                             ස

        සුරරජ සිට අහ                                             ස

        තතක් සිඳුවයි කීය එවිග                                ස

අර්ථ

අපගේ බෝධිසත්ත්වයන් විනා වෙනත් අයකු ශ්‍රවණය නොම කරන ලෙස දිව්‍යරාජයා ආකාශයේ සිට තතක් සිඳින්න කියා පැවසීය ඒ ක්ෂණයෙහි

 

284  ගුත්තිල මහ සි                                          පී

        සක්දෙව් බසින් සැත                                 පී

        මින් දිනමැයි දැ                                        පී

        බමර තත පළමුවෙන් සිඳ                          පී

අර්ථ

ගුත්තිල මහා ශිල්පයා ශක්‍ර දේවයන්ගේ භාෂාවෙන් සංතෘප්තව හෙවත් සතුටු වී මෙයින් ජයගනිමි කියා දර්පිතව ප්‍රථමයෙන් බමර තත සිඳ දැමීය

 

285  තත මතුද සි                                        න්දේ

        පිළිමල් දපද සි                                    න්දේ

        යස දිගත ඇ                                        න්දේ

        විජය සිරිසඳ ගෙන වැල                       න්දේ

අර්ථ

සිඳීමට පත් කළේ තත පමණක්ද ප්‍රතිමල්ලවයාගේ දර්පයද සින්දේය කීර්තිය දිශාන්තයන්හි ඇන්දේය විජයශ්‍රී කාන්තාව රැගෙන වැලඳ ගත්තේය

 

286  සුන් එ තතින් එස                                     ඳ

        පසුකර සුරන් වෙණන                              ද

        දියුණු දියුණුව න                                      ද

      නික්ම පැතිරෙන දස‘ත විනිවි                    ද

අර්ථ

එකල්හි සිඳුණා වූ ඒ තතින් දිව්‍ය වීණා නාදය පසු කොට නාදය දෙගුණ දෙගුණ වී නික්මී දිශාන්තයන් පසාරු කරගෙන පැතිරෙන කල්හි

 

287  කොළෙහි ගුණ සි                                         න්දේ

        මූසිල අන්ද ම                                               න්දේ

        ජයෙහි ලොබ බැ                                          න්දේ

        තමා වීණා තතද සි                                        න්දේ

අර්ථ

කෘතෝපකාර ගුණ සින්දා වූ අන්ධබාල මූසිල ජයග්‍රහණයෙහි ආශා කළේ තමාගේ වීණාවේ තතද සින්දේය

 

288  අනුවණ කම් ක                                       ළේ

        ගුරුන් ගුණ සිහි නොක                           ළේ

        නද ඉන් නොපත                                     ළේ

        අයසමය මුළු දියත පත                            ළේ

අර්ථ

ගුරුන්ගේ ගුණ සිහි නොකළා වූ තැනැත්තේ අඥානකර්ම කළේය එයින් නාදය නොපැතිරුණේය සියලු ලෝකයෙහි පැතිරුණේ අපකීර්තියමය

 

289  දෙවෙනි තුන්වෙනි ත                                    ත

        සතරවෙනි පස්වෙනි ත                                  ත

        සවෙනි සත්වෙනි ත                                       ත

        මෙසේ සිඳි සඳ මෙ අප බෝස                         ත

අර්ථ

දෙවන තුන්වන තතද සතරවන පස් වන තතද හය වන සත් වන තතද මේ ආකාරයෙන් මේ අපගේ බෝධිසත්ත්වයන් සිඳි කල්හි

 

290  දිය දිය ගොස පළ කෙරෙමින් සැප                                 මිණි

        ගිය ගිය තැන ඉස්වා රන් මුතු                                         මිණි

        ගිය ගිය දියනද එනමෙන් ගෙන                                     මිණි

      සිය සිය ගුණයෙන් වෙණනද නික්                                  මිණි

අර්ථ

සපැමිණුණා වූ ජය ඝෝෂාව ලෝකයෙහි ප්‍රකාශ කරමින් ගිය ගිය තැන්වල ස්වර්ණ මුක්ත මාණික්‍ය ඉසුරුවා ගිය ගිය ජය නාදය කම්පනය රැගෙන එන්නාක් මෙන් වීණා නාදය ශත ශත ගුණයෙන් නික්මුණේය

 

291  පියසන් නොව බිඟුදැල් රැඳි කොපු                              ලී

        අවසන් නොව වෙණනදටම කුහු                                ලී

        මදසන් සුන් පියොවින් සිටි නොසැ                             ලී

        ගජසෙන් සිතියම් ගජ සිරි කිය                                    ලී

අර්ථ

පියාටු සැලීමෙන් තොරව භෘංග ජාලයන් රැඳුණා වූ කම්මුල් ඇති වීණා නාදයටම අවසාන නොවූ කුතුහල ඇති සන්සිඳුණා වූ මත්බව ඇති සෙලවීමෙන් තොරව ප්‍රකෘතියෙන් සිටි හස්ති සේනාව සිතුවම් ඇතුන්ගේ ස්වභාවය ප්‍රකාශ කළේය

 

292  කන්කලු වෙණනද ඇසුමෙහි ලොබි                          නේ

        රන්රසු දැල් කොලහලවන බියෙ                              නේ

        සන්සල නොව එහි පිළිරූ ලෙසි                                නේ

        නන් හයසෙන් සිටියෝ සිටිමති                                 නේ

අර්ථ

කනට ප්‍රිය වූ වීණා නාදය ඇසීමෙහි ලෝභයෙන් ස්වර්ණ කිංකිණි ජාලාවන් ශබ්ද වන බයෙන් ඒ ස්ථානයෙහි චංචල නොවී ප්‍රතිරූප පරිද්දෙන් සිටි වනම නොයෙක් අශ්වසේනාවෝ සිටියහ

 

293  නිති නිරිඳුගේ රැකවලෙහි නියු                             ත්තෝ

        රුති ලෙස රුපුනොද බිඳ ජයග                            ත්තෝ

        පැතිරෙන වෙණනද බැඳුණු සිතැ                         ත්තෝ

        අතිනවි ගිලිහෙන බව නොම ද                            ත්තෝ

 අර්ථ

නිරන්තරයෙන් නරේන්ද්‍රයාගේ රක්ෂාවරණයෙහි නියුක්ත වූ රුචි ලෙස සතුරන්ගේ එඩිය බිඳ ජය ගත්තා වූ පැතිරෙන්නා වූ වීණා නාදයෙහි බැඳි ගිය සිත් ඇත්තාහු හස්තයෙන් ආයුධ ගිලිහී වැටෙන බව නොම දත්හ

 

294  මනමත් කරවන දන මුළු දෙර                                ණා

       රසවත් වන වෙණ නද නද කර                              ණා

      සවනො‘ත් සඳ පුරඟන ලොව දිවු                           ණා

      නොදනිත් දරුවන් ඇකයෙන් වැටු                          ණා

අර්ථ

සියලු දෙරණෙහි ජනයාගේ මනස මත් කරන්නා වූ සතුට ඇති කරන්නා වූ මධුර වන්නා වූ වීණා නාදය ආශාව දෙගුණ කොට සවන්හි වැටුණු කල්හි නගර කාන්තාවෝ දරුවන් උකුළෙන් වැටුණු බව නොදනිති

 

295  පන්සිළු වීණා නද පසු බැ                                   ස්වූ

        මන් පිනවන වෙණ නදයෙන් තො                      ස්වූ

        නන් දනකැන් දුටුවද බිය සි                                ස්වූ

        මින් රළ‘වුත් ගං වෙරළට රැ                               ස්වූ

අර්ථ

පඤ්චසිඛගේ වීණා නාදය පසුපසට කළා වූ සිත ප්‍රීතියට පත් කරවන වීණා නාදයෙන් සන්තෝෂ වූ නොයෙක් ජන සමූහයා දුටු කල්හි ද භය රහිත වූ මත්ස්‍ය සමූහයා ගංගා තීරයට පැමිණ රැස් වූහ

 

296  වර වෙණ නද අසමින් සිත සතොසි                  නි

        සර හැර සියොතුන් පියපත් විදමි                      නි

        පුර‘ඹර වසමින් සිටි රඟ කුම් වැ                       නි

        සුර සෙනඟට සුර‘සුන් පැනවූ වැ                      නි

අර්ථ

උතුම් වූ වීණා නාදය ච්ත්ත සන්තෝෂයෙන් ශ්‍රවණය කරමින් පක්ෂීන් ගමන අත්හැර පියාපත් විහිදමින් නගරයෙහි ආකාශයෙහි වාසය කරමින් සිටි ආකාරය කුමක් වැනිද දිව්‍ය සේනාවට දිව්‍ය ආසන පැනවූවාක් වැනිය

 

297  සුදා සවන් වෙණ නද රස සුල                            බව

        නඳා එකඟ සිත් වත නොම සකො                     බව

        සදා කුලය නොහැරම එන අසු                           බව

        එදා ගියේ රිළවුන් සන්සල                                 බව

අර්ථ

සවන්වලට අමෘතය වූ වීණා නාද රසය බොහෝ සෙයින් ලැබ සතුටු වූ සිත් නොම කලඹා ඒකාග්‍ර වන කල්හි හැම කල්හි පරම්පරාව අත් නොහැරම අශෝභනව එන්නා වූ රිළවුන්ගේ චංචල භාවය ඒ දිනයෙහි පහව ගියේය

 

298  එමා සත්හු එ නදට අස                             මානය

        සමා නොවෙති කොවුලෝ උප                 මානය

        තමා නාද මිහිරැයි යන                              මානය

        දමා එයින් වින්දෝ අව                             මානය

අර්ථ

ඒ මහා සත්ත්වයන්ගේ අසමාන වූ ඒ නාදයට උපමා කර බැලීමෙහි කෝකිලයෝ සමාන නොවෙති ඒ හෙතුවෙන් තමාගේ නාද මධුර යැයි කියන්නා වූ ගර්වය ඉවත් කොට නින්දාව වින්දෝය

 

299  අසන රිසින් නයි කැල ඔස                               ළෝයා

        ඔවුන වෙතම සිටිනා ගුරු                                 ළෝයා

        වයන එ වෙණනද ලොබම ක                           ළෝයා

        එදින වයිර සිත සිහි නොක                               ළෝයා

අර්ථ

ඇසීමේ රුචියෙන් රැස් වුණා වූ නාග සමූහයා ඔවුන් සමීපයේම සිටින්නා වූ ගුරුළෝ ද වාදනය කරන්නා වූ ඒ වීණා නාදයෙහි ලෝභයම කළහ ඒ දිනයෙහි වෛරී චිත්තය සිහි නොකළහ

 

300  බැඳි දන මන වැයුමෙහි ඇ                               දුරෝයා

        විඳි සත්සර වෙණනද ම                                  දුරෝයා

        රැඳි සතොසින් සැනහුණු ඉ                              ඳුරෝයා

        වැඳි දන සිරි ගත්තුය කි                                   ඳුරෝයා

අර්ථ

ජනයාගේ මන බැඳුණා වූ වාදනයෙහි ආචාර්ය වූ වින්දනය කළ සප්තස්වර වීණා නාදයෙහි මධුර වූ සන්තෝෂයෙන් රැඳී සැනසුණා වූ ඉන්ද්‍රීයයන් ඇති කිඳුරෝ වන්දි ජනයාගේ ස්වභාවය ගත්හ

 

301  සතොස් කරණ වීණා නද ඇසුම                                     ට

        නොගොස් සිටින පිල්බර ගණ ගොදුර                            ට

        වෙසෙස් රුවින් තම මැව්වත් බඹහ                                 ට

        සඳැස් සවන් නොකළැයි වූ නොසතු                               ට

අර්ථ

සන්තෝෂ කාරණ වූ වීණා නාදය ඇසීමට ගෝචර පිණිස නොගොස් සිටින්නා වූ මයූර සමූහයා විශේෂ රූපයකින් තමා මැව්ව ද චන්ද්‍රාක්ෂීන් ශ්‍රවණයන් නොකළේ යැයි බ්‍රහ්මයා කෙරෙහි අසතුටු වූහ

 

302  වෙසෙසින් යන නද දිගත පු                                  රායා

        අසමින් තුරුහිත රඳන ගි                                       රායා

        උමුවෙන් ගත් මී අඹ මියු                                       රායා

        දැමුවෙන් වෙණ නදමය මියු                            රායා

අර්ථ

විශේෂයෙන් දිශාන්තය පුරවා යන්නා වූ නාදය ශ්‍රවණය කරමින් තුරු මුදුන්වල රඳන්නා වූ ගිරවුන් ආශාවෙන් ගත්තා වූ මධුර වූ මී අඹ දැමු හෙයින් මධුර වූයේ වීණා නාදයමය

 

 

303  රුති වන පෙතිනැ‘විදින් ස                              මුවෝයා

        නිති මියුරැති වෙණ නද ළ                               මුවෝයා

        සිතිවිලි නැති රූ විලස                                    මුවෝයා

        තැති නොගනිති මිනිසුන් හ                            මුවෝයා

අර්ථ

රුචි වූ වන පන්තියෙන් සමූහව පැමිණ නිරන්තරයෙන් මිහිරි ඇති වීණා නාදය හදවත අබිමුවෙහි අචේතනික වූ රූප ලෙස මුවෝ මනුෂ්‍යයන් හමුවෙහි ත්‍රස්ත නොවෙති

 

304  නොගොසින් සිට සිටිවන නිබ                         ඳේයා

        වෙසෙසින් සුර නර සෙන් නොම                     ඳේයා

        සතොසින් විඳ විඳ ලොබ නොසි                       ඳේයා

        මෙලෙසින් වෙණනද අසන ස                          ඳේයා

අර්ථ

නොගොසින් බොහෝ වූ දිව්‍ය මනුෂ්‍ය සේනාව විශේෂයෙන් සිටි ආකාරයෙන්ම නිරන්තරයෙන් සිට ලෝභය නොසිඳ සන්තෝෂයෙන් විඳමින් මේ ආකාරයෙන් වීණා නාදය අසන කල්හි

 

 

305 පටන් සුරිඳු දුන් උපදෙස් සිහි කො                                ට

       ඉටන් බෙලෙන් දැමුවෙන් ගුළි අහස                             ට

       තුටන් වඩන සුර අඟනෝ බැස සි                                 ට

        පටන් ගත්තු නව සියයක් නැටුම                                  ට

අර්ථ

පළමුව සුරෙන්ද්‍රයා දුන්නා වූ උපදේශයන් සිහිපත් කොට ගුළි ආකාශයට දැමු හෙයින් අධිෂ්ඨාන බලයෙන් සන්තෝෂය වර්ධනය කරන්නා වූ නව සියයක් දිව්‍ය කාන්තාවෝ බැස සිට තර්තනයට පටන් ගත්හ

 

306  ළඟ ළඟවා උනුනට කර වා                              දය

        නොවරදවා වීණා පද වා                                   දය

        රඟ අඟවා සුරඟන රඟ බේ                          දය

        සෙද කරවා රජ සබය පබෝ                        දය

අර්ථ

ළං ළංව ඔවුනොවුන්ට තරගය කොට වීණා රාග වාදනය වරදන්නේ නැතිව දිව්‍යාංගනාවන්ගේ නෘත්‍ය විශේෂයන්හි ස්වභාවය හඟවා වහා රාජ සභාව ප්‍රබෝධ කරවා

 

 

307  යටසින් ලන බැල්මෙන් සුර විල                           සී

        වෙසෙසින් දනමන මත්කර එක                           සී

        අහසින් බැස රඟ ගත් රඟ කෙලෙ                        සී

        දිසිමෙන් විය විදුලිය සියදහ                                 සී

අර්ථ

දිව්‍ය විලාසිනීන් ආකාශයෙන් බැස පහත බලා ගත් ඇසින් හෙළන බැලීමෙන් විශේෂයෙන් ජනයාගේ මනස එකහෙළා මත් කොට නර්තනය ගත්තා වූ ආකාරය කෙසේද විද්‍යුත්ලතා සියදහසක් පෙනුණාක් මෙන් වීය

 

308  දිමුතු යසස් වන් කුසුම සරා                                ගේ

        නුමුතු සුවඳ මල් පැලඳ සරා                                ගේ

        දකිතු රඟන සුරඟන රඟ ලා                                ගේ

        උමතු නොවෙද කෙලෙසක සිත කා                    ගේ

අර්ථ

අනංගයාගේ දීප්තිමත් වූ කීර්තිය වැනි නොමිදුණා වූ සුවඳ ඇති රාග සහිත වූ පුෂ්පයන් පැලඳගෙන නටන්නා වූ දිව්‍යාංගනාවන්ගේ නර්තනයේ ආකාරය දකින කල්හි කවරකුගේ චිත්තය කවර ආකාරයකින් උන්මත්තක නොවේද

 

309  රූ රැසේ අඳිනා ලෙසේ අත් ලෙළදිදි විදුලිය ප                  බා

        රන්රසේ එක්වන ලෙසේ වෙණ නාද‘නූ පා තබ ත           බා

        කම්පසේ සැර දෙන ලෙසේ දෙස බලබලා නෙතගින් ස    බා

         මම් කෙසේ පවසම් එසේ වර සුරලඳුන් දුන් රඟ සු            බා

අර්ථ

රූප රාශියක් අඳින්නාක් මෙන් විද්‍යුත් ලතා ප්‍රභාව ඇති අත් ලෙළවමින් රත්තරන් හා රසදිය එක්වන්නා වූ ආකාරයෙන් වීණා නාදය අනුව පාද තබමින් අනංගයාගේ මල් හී පස දෙන්නා වූ පරිද්දෙන් නෙත් අගින් සභාව දෙස බලමින් දිව්‍ය කාන්තාවන් දුන් මනෝඥවූ රංගනය එසේ වූ කල්හි මම කෙලෙස පවසමිද

 

310  පුන් මදාරා මල් දමින් මුදු දිගු සුනිල් වරලස ගො                       තා

        මන්මදාරා කිතු ලිය ලෙසින් උරතුර සරා දිලි මුතු ල           තා

        මන්නදා වන මිණි මෙවුල් නද වෙණ නදින් එක්කොට ඉ   තා

        උන් එදා දුන් රඟ දුටොත් තව සක් සැපත් කවරෙක් ප        තා

අර්ථ

පිපුණු මන්දාරා පුෂ්ප දාමයෙන් මෘදු වූ දීර්ඝ වූ ඉතා නිල් වූ කොණ්ඩය ගොතාගෙන අනංගයාගේ කීර්ති ලතාවන් මෙන් දිලිසෙන්නා වූ මුතුවැල් හෘදය අභ්‍යන්තරයෙහි සරසා සිත සතුටු වන්නා වූ මණිාමේඛලා නාදය වීණා නාදයෙන් ඉතා එකට කොට ඔවුන් ඒ දිනයෙහි දුන්නා වූ රංගනය දැක්කොත් වෙනත් ශක්‍ර සම්පත්තියක් කවරෙක් නම් ප්‍රාර්ථනා කරයිද

 

311  පිපි සමන් කුසුමන් පටින් තන රන්හසුන් මන්මෙන්                    බැඳේ

        ලඹ සවන් දිගු රන් පසින් දනනෙත් මුවන් බඳිමින්                       තඳේ

         මඳ පවන් වැද ලෙළ පහන් සිළුමෙන් රැඟුම් දෙන රන්                 බඳේ

         දිලි ඔවුන් රූසිරි නුවන් වන් බඹ උවත් දැහැනින්                       මිඳේ

අර්ථ

පිපුණා වූ සමන් මල් දමින් පයෝධර නමැති ස්වර්ණ හංසයන් සිත් සේ බැඳගෙන එල්ලෙන්නා වූ කන් නමැති දිගු වූ ස්වර්ණ පාසයෙන් ජනයාගේ නෙත් නමැති මුවන් තදින් බඳිමින් මඳ වූ සුළඟ වැදී ලෙළ දෙන්නා වූ දීප ශිඛාවන් මෙන් රංගනය දෙන්නා වූ ස්වර්ණ වර්ණ ශරීරයෙන් යුතු ඔවුන්ගේ දිලිසෙන්නා වූ රූපශ්‍රීය ඇස්වලට පිවිසි බ්‍රහ්මයා වූවද ධ්‍යානයෙන් මිදෙයි

 

312  පා පියුම් බිඟුරොන් සළා වන් දිලි රුවන් නූපූර ගො                         සේ

        පා දගම් රා නාද‘නූ කොට ගත් නැටුම් සුර‘ඟන රැ                           සේ

        ලූ බැලුම් පමණින් සුරන්සිත් මත් කෙරෙත්මැයි නොකම                    සේ

        ඒ රැඟුම් රඟ දුටු දනෝ නුමුළා වෙතෙයි පවසනු කෙ                        සේ

අර්ථ

පා නමැති නෙළුම්මල්වල මීමැස්සන් සහිත රොන් සුළිය වැනි දිලිසෙන්නා වූ රත්න නූපුර ඝෝෂාවද පාදාභරණයන්ගේ රාවයද නාදය හා අනුගත කොට නර්තනය ගත්තා වූ හෙවත් නර්තනයෙහි යෙදුණ දිව්‍යංගනා සමූහය හෙළූ බැලීම්  පමණකින් දෙවියන්ගේ සිත් අතරක් නැති සේ මත් කරත්මය ඒ රංගනය දුටුවා වූ ජනයා මුළා නොවෙතියි ප්‍රකාශ කරනු කෙසෙද

 

313  පෑ උදුල් සිතියම් ලෙසින් සිටි නේ සුරන් සහසක් නු                        බේ

        රූ නිමල් සුරලිය තොසින් බැස රඟ කෙරෙත් නරරජ ස                   බේ

        මීරි කල් තත්සුන් වෙණින් බෝසත් ඔවුන් කරවයි ලො                    බේ

        මේ සියල් විසිතුරු උතුම් එකතැන දැකුම් කිකලෙක ලැ                    බේ

අර්ථ

ප්‍රභාවෙන් බබළන්නා වූ චිත්‍රකර්ම පරිද්දෙන් දෙවියන් සමඟ ශක්‍රයා අහසේ සිටියි රූපයෙන් නිර්මල දිව්‍ය කාන්තාවෝ බැස මනුෂ්‍ය රාජ සභාවෙහි සන්තෝෂයෙන් රංගනය කරති බෝධිසත්ත්ව තෙම මධුර වූ ප්‍රිය වූ තත් සිඳී ගිය වීණාවෙන් දිව්‍ය කාන්තාවන් ලෝභ කරවයි මේ උත්තම වූ සියලුම විචිත්‍රයන් එක ස්ථානයක දැකීම කවර කාලයක ලැබේද

 

314   නඳ වෙණ නද සම                                           ඟ

         කරවන දනන් මන ද                                        ඟ

         සුර‘ඟන රඟන ර                                             ඟ

         බලා තුටුවී නිරිඳු දියත                                      ග

අර්ථ

සතුට ඇති කරවන්නා වූ වීණා නාදය සමඟ ජනතාවගේ මනස බඳින්නා වූ දිව්‍යාංගනාවන් නටන නැටුම බලා ලෝකාග්‍ර වූ රජු සතුටු විය

 

315   බැඳි විළි ක                                          ඹයෙන්

         තැතිගෙන ජය සකො                           බයෙන්

         උන් මූසිල                                            බයෙන්

         පිටත් කළෙ එරජ රජ ස                         බයෙන්

අර්ථ

ලජ්ජාව නමැති කඹයෙන් බන්ධන වී ජයග්‍රහණය නිසා ඇති වූ කැලඹීමෙන් ත්‍රාසයට පත්ව බියෙන් සිටියා වූ මූසිලයා ඒ රජු රාජ සභාවෙන් පිටත් කළේය

 

316  යන ඔහු අසර                                         ණින්

        දුටු දුටු දනෝ උර                                    ණින්

        තමන් බල පම                                        ණින්

        දෙමින් බැට කැට මුගුරු පහ                     ණින්

අර්ථ

අසරණකමින් යන්නා වූ ඔහු දුටුවා වූ දුටුවා වූ ජනයෝ කෝපයෙන් තමන්ගේ ශක්ති ප්‍රමාණයෙන් කැට පොලු ගල්වලින් පහර දෙමින්

 

317  මූසිල මෙපුර ත                                          ට

        නුවරෙක් නොවෙයි ඉඳින                           ට

        ඉන් තෝ මෙහි නොසි                             ට

        යවයි නෙරපූය යම පුරය                          ට

අර්ථ

මූසිලය මේ නගරය තාහට හිඳීමට නගරයක් නො වෙයි ඒ හෙයින් තෝ මේ නගරයෙහි නොඉඳ යමයාගේ පුරයට යව කියා නෙරපූහ