සමානාර්ථවත් වචන හා විරුද්ධාර්ථවත් වචන - උසස්පෙළ සිංහල

සමානාර්ථවත් වචන හා විරුද්ධාර්ථවත් වචන

 

සමානාර්ත්ථවත් වචන

භාශාවක් තුලින් සියුම් වූත් මටසිලුටු වූත් භාවයන් ප්‍රකාශ කිරීමට හැකි වන්නේ නම් එය සැබැවින් ම අග්‍රගණ්‍ය වූ භාෂාවක් වශයෙන් අපට සැලකිය හැකි වේ. යම් කිසිවක් පිළිබඳව හෝ යම් සිදුවීමක් පිළිබඳව හැඳින්විම පිණිස විවිධ සමාන අර්ථ ඇති වචන වලින් සුපෝෂණය වූ භාශාවක් ඉතා අගනේ ය, සිංහල භාෂාව තුළද එකී අයුරින් ම විශාල මාන අර්ථ ඇති පද බොහෝමයක් වේ.මෙම ලිපිය හරහා ඉන් කීපයක් ඔබ වෙනුවෙන් ඉදිරිපත් කරමි.

 

අත      -  කර, බුජ, බා ,බාහු ,භුජ ,සොඩ ,හස්තය

 

අම්මා   -  මව ,මාතා, මෑණි, මෝ,මාතෘ, දිනිති, අම්බිකා, ජනනී, අමදිනි, ජනේත්නි, ලමන්දා 

 

ආරාමය -  අසපුව, අරම, ආශ්‍රමය, උයන, උද්‍යානය, පර්ණශාලා, පන්සල 

 

අහස    -  අඹර, ආකාශය, ගගන, ගුවන, නුබ, නබ, නබර, පවන් මග, වියත්, සුර මග, ගහමග, අම්බර, වේහාස

 

අවුරුද්ද -  වසර, වා, වස්, වර්ෂය, සම්වසර, සංවත්සර

 

ඇතා   -  ඇත්, කණෙරු, කිරි, ගජ, ශත්, නා, නාග, පිණිපා, මතඟ, වරණ , වාරණ , හස්ති.

 

ඇස්    -  කන්, ගෝ, චක්ෂු ,නුවන් ,නෙත් ,සක්

 

ඉර    -  ඉරු, රුපු, ගහමිණි, ගිම්රෙස්, තික්මෙරද, දවස්මණ, දිනකර, දිනයුරු, දිනමිණ, දියනෙත, දිවයුරු, නුබමිණි, මිතුරු, රැස් හිමි  ,සැඩරැස් හිමි, හිරු

 

ඉක්මන් -  යුහු, දව, නිලස්, වෙලෙවි, සකුස්, සේ ,දවු 

 

ඉසකේ -  කියඹු ,කෙහෙ, කෙස්, කේ,මුහුල ,වරලස , වරලස 

 

ඊ ගස -  කඩ, නරද, නාරාවය, බණ, බාණ, හී

 

උත්සවය -  උළෙල, සණ ,සැණ 

 

උපත   -  ඉපදීම, ඉපදුම්,  උත්පත්තිය, දිනීම, දිනුම

 

උවදුර  -  අනතුර, උපද්‍රව ,පිරිපත් ,අවන් 

 

කඩු    -  අසි, අසිපත්, කග, කගපත්, කඩු, කඩුපත, මඬලඟ 

 

කණ   -  කර්ණය, වදන් මග, සවන,සෝ,ශ්‍රවණය

 

කුසල  -  දහම, පින, දම්, සිරි ,සුසිරි 

 

ගින්න  -  අග්නි, අග, අනල, ගිනි, ගින්, දල, දුම්යොන්, නල, සිකි, හුතැස්, ගින්දර, වහ්නි 

 

ගෙය  -  අග, අගර, අගාර, අනල, අල, ආලය, ගර, ගෘහය, නිවාසය, නිවෙස, නිල, මැදුරු, වසාර, විමානය, වාසස්ථානය

 

ගෝතම -  ගොයුම්, ගොයුම් ගොත්, තිලෝනා, තිලෝගුරු, දම්රද, ධර්මරාජ, දසබල, දසඹුල්, දසබලධාරී, දින, දියනා, නරදම්සැරි, පසැස්, බුදු, මරරුපු, මුනි, මුනිඳු , මොකැඳුරු, මෝක්ෂාචාර්‍ය, ලොවිඳු, සතර, සමතැස්, සමන්, බහදුරු, සර්වඥ, සවණ

 

ගංගාව  -  ගඟ ,නදිය, නී, සිඳු, හොය, හෝ

 

චංචල  -  තතන, ලල, ලෙල, ලොල, වෙවුලුම්, සසල, සල, චංචල, චල, විචල්‍ය, සැලෙන

 

ජලය  -  අප, අඹ, අඹු, උදක, උද, තෝ, දල, දිය, නී, පා, පැන්

 

දත්  -  දද, දන්ත, දල, දසන, රදන

 

නාදය -  නා, නඳ, නිනද ,රාවය ,රැව් ,සන්

 

නායක -  ඉසුරු, නා, සැමි, ස්වාමි, හිමි

 

නිරතුරු  -  අනුබඳ, එක්වන්, අබඳ, නිතර, නිති, නිබඳ, නිරන්තර, නිරතුරු, යොරයොර, සතත

 

පණ්ඩිත - නියවත්, පඬි, පඬු, පැණවත්, වියත්, ව්‍යක්ත

 

පිබිදි   - පිපි, පුප්, පුල්, පුබුදු, ප්‍රබුද්ධ, මිණිමුතු, මුහුළු, මිණිදැදිරි, විකසිත

 

පිළි   - අඹර, අඹුරු, කොල, දුකුළු, පිරිවට, පිළී, වතුරු, වසනි, වසල්, වස්ත්‍ර, සැදුම්

 

පුරුෂ  -  පිරිමි, පුඟුල්, පුරිස්, මනව, මන්,මනු ,මනුෂ්‍ය, මානව, මින, මිනිස්

 

ප්‍රතිබිම්බ  -  පිළිබිඹු, පිළිම, පිළිරූ, ප්‍රතිමා, ප්‍රතිරූප

 

ප්‍රසිද්ධ -  පතළ, පළ, පවර, පසිඳු, පුවතර, ප්‍රකට

 

බුදුරද  -  තිලොවග, තිලෝගුරු, තිලෝනා, දම්රද, දසබල, දසබලධාරී, දසඹුල,  දියනා, දියබප්, නරදම්සැරි, පසෙස්, බුදු, මරරුපු, මුනි, මුනිඳු, මොකැදුරු, මෝක්ෂාචාර්‍ය, ලොවිඳු, සතර, සමතැස්, සමන්, බහදුරු, සවණ, සර්වඥ, ජිනරතන, සුගතිඳු, අමාමෑණී

 

භූමි  -  දෙරණ, බිම්, මිහි, මී,පොළෝ

 

මහත්  -   උදාර, උළාර, තුමුල, තුල්, දළ, දල්, දැඩි, දෘඪ, නැබළ, මහ, මහත්, මහවුරු, විසල්, විෂාල, රුදු

 

මහ බඹ  -  අටනෙක්, නිවට, බඹ, මහා රහ්ම ,බරම් ,පියුම්යොන්, ලොවැඳුරු, සතත්, සරසවිකල්, සිවුවත්

 

මිතුරු - මිත්, මිත්‍ර, සකි, සබඳ, සගලා, සුහද, සහෘද

 

මොලොක්  - මොමල, මුදු, මුරුදු, මෘදු, සිනිඳු, සියුමැලි, සනිග්ධ

 

මුහුණ -  වත, වදන, වුවන

 

මෙහෙය  -  අදර, උපස්ථාන, උපසර, උවටැන්, බුහුමන්, හරසර

 

යහපත් -  උදුල, කත්, කල්, දුල, බහදුරු, භද්‍ර, මනරම්, මහාර්ඝ, මහරු,  රමණි, සොදුරු, ලකල

 

යුද - කලහ, බළාම්, යුද්ධ, රණ, සංග්‍රාම, සඟරම්, සඟම්, සටන්, සමර, විගහා, වියගුරු

 

රජ   - කැත්, නරදෙව්, නිරිඳු, බූපති, බූපල්, බූපා,මීපල්, මිහිඳු, රද, නෘපති, නරේෂ්වර

 

රත්තරන්  - කන, කනා, කනක, කසුන්, රන්, රුවන්,  සුවන්, හෙම්, කාංචන, හිරණ්‍ය, ස්වර්ණ, ඡාතරූප

 

රශ්මි  - කර, කැන්, කැලුම, කිරණ, තර, තෙද, දෝ, පබර, පැහැ, මරීචි, මෙරද, රඟ, රද, රස්

 

ලෝක  - ජගත්, දිය, ලොව, ලෝ, ලෝකය

 

වඳුරා  - ගොනඟුල්, වානර, ශාඛාමෘග, සාමුව

 

වනය  - අඩවි, අරණ, අරන්, ඉලු, දඩ, රන්, ලවන්, වල්, වලාන, විපින

 

වළාකුළු  - ගන, ගනකුළ, ගනඹ, ජලධර, දලදර, දුම්යොන්, දෙව්, පැදුම්, මේ, මේඝ, වලා, විදුවත්, සිසිල්දා

 

වැද්දා  - දානී, පුලිඳු, මලදරු, මිලිඳු, රනිස, රව, වනදන, වනැසුර ,සබර

 

ව්‍යාඝ්‍ර  - වග, වැග, වලග, වියල

 

වංශය  - කුල, ගොත්, ගෝත්‍ර, පරපුර, පරම්පරා

 

සක්  - ඉඳු, ඉඳුරු, තිදස් රජ, පරඳුරු, බලරුපු, විදුරත්, සහසෙස්, සහස්, නෙත්, සුරරද

 

සතුරු  - අමිතුරු, අරි, පරිවි, පිළිමල්, විපක්, විරිදු, සතර

 

සඳ  -  උලිඳු, කලානි, කලාපති, ගහරජ, දදරද, පිනිපා, සසක්, සසලේ, සිසි, සේරස්, සොමි, හිමකර, හිමරැස්

 

සමුද්‍ර  - අනව, අර්ණව, උදදි, දිලනිඳු, දලරැස්, දහනා, නිඳු, මුහුද, රුවනාර, සමුදුර, සයුර, සාගර, සිඳු, සිලිලාර, ජලනිධි, මහාර්ණාව, සින්ධු, උදධි

 

සැක  - අසක්, කැස්, කුකුස්, කුහුල්, විචිකිච්චා, විසිකිස්, සක, සද, සංකා, හැවුලී

 

සිරිකත  - නිල් කමල්, පියුම`ඹ, පියුමම්බා , පියුම්, පියුම්කල්, පියුම්නිල, වෙණුකල්, ශ්‍රී කාන්තා

 

සිංහ  - ඇත් රුපු, කෙසර, ගිරිවස්, මිගිඳු, මුවරද, සිහ, සී, සරි

 

සොම්නස්  - අමොද, තුස්, තිසුම්, තුටු, තොස්, නදන්, මොද, සතුටු, ප්‍රීතිය, ආනන්දය, හර්ෂය, ප්‍රමෝදය, සොම්නස, සන්තුෂ්ටිය, නන්දන, සතොස

 

නෙළුම් මල  - සියපත, සහස්කර, පියුම, අරවින්ද, පද්ම, සරෝරුහ, සර, තාමරස, පොකුරු, පංකජ, කමල, තඹර

 

කුරුලු  - පක්ෂි, විහඟ, දද ,සියොත් ,සකුණ ,සකල

 

චන්ද්‍රයා  - සඳ, සිසිකර, තරිඳු, නිසයුරු, උළිඳු, සිසි, සොමි, තුසරකර,  තාරපති ,හිමකර

 

යහලුවා  - සකි, සබඳ, මිතුරා, සගයා ,හිතවතා, සහළාණ

 

අනංගයා  - මින්දහ ,මල්සරා ,මල්ෂි ,මද ,තුනුයොන් ,මදන ,මනයොත් ,රතිදෙව්, මනෝජ්, කාමදේව

 

සක්දෙව්  - ශක්‍රයා, සුරරද, සුරනිඳු, පුරැඳුරු, ඉසුරු, සුරිඳු ,සහසැස්, ඉන්ද්‍ර, විදුරවි, අමරපති, සක්, තිදසිඳු, ඉඳුදෙව්

 

මී මැස්සා  - බිඟු, මධ්ලෝල, භෘංග, මීපා, සපදි

 

නැමදීම  - වැඳීම ,නමස්කාරය ,ප්‍රණාමය ,අභිවාදනය ,පිණිපා ,අභිවන්දන, ප්‍රණීපාත

 

කැමැත්ත  - අභිරුචිය, ආශාව, අභිප්‍රාය, මනාපය, මනදොළ, අභිලාෂය, රුචිය, අභිමතය

 

දියුණුව - ප්‍රගමනය, අභිවෘද්ධිය, වර්ධනය, උන්නතිය ,ප්‍රගතිය, දියුණුව, සංවර්ධනය, අභිවර්ධනය

 

පය - චරණ, සරණ, පාද, කකුල

 

මෙන් -  සේ, වැනි, වගේ, බඳු, එව්, අයුරු, විලස, ලෙස, ආකාර

 

පාසල  - පාඨශාලාව, විදුහල, සිප්හල, සත්හල, ශාස්ත්‍රශාඅලාව, තක්සලාව, විද්‍යාලය, විදුබිම

 

 

විරුද්ධාර්ථවත් වචන 

 

පදයකට විරුද්ධ අරුතක් ගෙන හැර පාන වචන විරුද්ධාර්ථවත් වචන ලෙස හදුනා ගැනේ. විරුද්ධ අරුත් සහිත වචන ගොඩ නැගෙන ආකාර දෙකකි.ඉන් එකක් අනුයේ මුල් පදයට හාත්පසින් ම වෙනත් පදයක් යෙදීමයි. අනෙක් ක්‍රමය වන්නේ නිපාත හෝ උපසර්ග යොදා විරුද්ධ අරුත් ප්‍රකාශ කරනු ලැබීමයි.

අගත   - අනගත, මතු

අගාරික  - අනගාරී, ප්‍රවෘජ්‍යා 

අග්‍ර  - අනග්‍ර, මූල, අන්ත 

අජීව - සජීව, සප්‍රාණික, ප්‍රාණීය, චේතනීය 

අත්තුක්කංසනය  - පරවම්බනය 

අතිරස -  නීරස, විරස, කටුක, තිත්ත

අධම - උත්තම, ශ්‍රේෂ්ඨ, උත්කෘෂ්ඨ, අනධම, අනවම

අර්ධකාය - ඌර්ධවකාය

අන්ත - අනන්ත, ආරම්භ

අන්ධකාර - ආලෝක, දීප්තිමත්

අන්‍ය - ආත්මීය, අනන්‍ය, ස්වීය

අනාකූල - ව්‍යාකූල, සංකීර්ණ 

අනාථ -සනාථ

අනුකම්පා - නිරනුකම්පා, අනනුකම්පා 

අනුකූල - විරෝධී, අනනුකූල ,විරුද්ධ

අනුගාමී - ප්‍රතිගාමී, විරෝධි

අනුගමනය - වර්ජනය 

අනුලෝම - ප්‍රතිලෝම

අපරාහ්නය - පූර්වාහ්නය 

අපිස් - මහිස්

අපේක්ෂා - අනපේක්ෂ, නිරපේක්ෂ, දුරපේක්ෂ

අභිලාෂ - අනභිලාෂ 

අභිජාත - අවජාත, අනභිජාත

අමෝදය - දුර්ගන්ධය, ගන්ධය

අර්ථානුකූල - අර්ථවිරෝධී 

අර්වාචීන - ප්‍රාචීන, පූර්ව, ඉන්ද්‍ර 

අල්පේශාඛ්‍ය - මහේශාක්‍ය

අල්ප - අනල්ප, අධික, බහු

අවතල - උත්තල 

අවම - උපරිම

අස්වාමික - සස්වාමික

අසම්පූර්ණ - සම්පූර්ණ

අහංකාර - නිරහංකාර

ආකර්ෂණය - විකර්ෂණය 

ආකීර්ණ - අනාකීර්ණ

ආගමනය - විගමනය 

ආගන්තුක - නේවාසික

ආත්මෝපකාර - පරෝපකාර 

ආදීනව - අනාදීනව

ආධුනික - ප්‍රවීණ 

ආවරණ - අනාවරණ

ඈත - මෑත

ඉදිරිපත් - පසුබට

උත්තල - අවතල 

උත්සුක - ආලස්‍ය

උත්තීර්ණ - අවතීර්ණ

උත්පත්තිය - නස්පැත්තිය 

උද්යෝග - උදාසීන 

උදයගිර - අවරගිර 

උදක -  නිරුදක

උදරාර්ථ - අන්‍යාර්ථ 

උදහස් - කාරුණික 

උපමාව - උපමේය 

උපයුක්ත - වියුක්ත 

උපරිම - අවම 

උභය - ඒක

උල්ලංඝනය - අනුල්ලංඝනය 

ඍජු - වක්‍ර

එලිය - අඳුර

ඒක - බහු 

ඒකමතික - විරුද්ධ

ඔපමට්ටම් - ගොරහැඩි

කටුක - මධුර

කර්කශ - සෞම්‍ය

කලහකාරී - සාමකාමී 

කල්‍යාණ - පාපී 

කුටිල - අකුටිල 

කුලහීන - කුලීන 

කුලෑටි -  හීලෑ 

කෝමල - රළු 

ක්‍රෝධය - මෛත්‍රීය

කෘතිම - ස්වභාවික

කෘෂ - ස්ථුල 

ගර්හා - ප්‍රශංසා

ගැමි - නියැරි 

ගුප්ත - විවෘත

ගර්ව - නිහතමානී

ගොරෝසු - සිනිඳු

චණ්ඩ - ශාන්ත

ජඩ - සැබි

තදාසන්න - දුරාසන්න

තුල්ය‍ය  - අතුල්‍ය 

දඩබ්බර - සන්සුන්

දාමරික - ශාන්ත

දැඩි - මුදු 

ධවල - කාල 

නාථ -  අනාථ 

නවීන - පුරාණ

දුර්ලභ - සුලභ

දේශ - විදේශ

නිවට - උසස්

නීරස - අතිරස 

නූතන - පුරාතන

පරයන - දිනන