පළවන පරාක්රමබාහු රජතුමා
විජයබාහු රජුගෙන් පසු ලංකාවේ රාජ්ය උරුමය සඳහා විවිධ අරගල පැවතුනි මෙයට හේතුව විජයබාහු රජුගේ විදේශ ප්රතිපත්තියයි. රජුගේ විවාහ සබඳතා නිසා දකුණු ඉන්දීය කාලිංග සහ පාණ්ඩ්ය වංශිකයන්ට රාජසබාවේ විශාල බලයක් හිමිවිය.
විජයබාහු රජුගේ සොහොයුරිය වූ මිත්තා කුමරුට පුතුන් තිදනෙක් විය. එනම්, මාලාභරණ, කිත්සිරි මේඝ සහ වල්ලභ යනුවෙනි. මෙයින් මානාභරණ වීරබාහු නම්නි දක්ඛිණ දේශයේ (නූතන කෑගල්ල දිස්ත්රික්කයේ) දැදි ගම වට ප්රදේශය අවට පාලකයා වශයෙන් සිටියේය. ඉතිරි කුමාරුවරුන් තිදෙනා රෝහණ දේශය දෙකට බෙදා පාලනය කලේය.
කලා ඔයත් කළු ගඟත් අතර ඇති මායා රටේ ( දක්ඛිණ දේශයේ) පාලකයාව සිටි මානාභරණ කමරු විවාහ වූයේ රත්නාවලී කුමරිය සමඟයි. මෙම දෙපලට පරාක්රමබාහු, මිත්තා, ප්රභාවතී නම් දරුවන් තිදෙනෙක් විය. පරාක්රමබාහු කුඩා කල සිය පියා මිය ගිය නිසා ඇති දැඩි වූයේ තම සුළු පියා වූ න්තිසිරි මේඝ රජු යටතේය. මෙතුමාගේ ඇවෑමෙන් පසුව දක්ඛිණ දේ්ශයේ පාලකයා බවට පත් වූයේ පරාක්රම බාහු රජුය. පරාකුම බාහු කුමරු තම පාලන මධ්යස්තානය ලෙස තෝරා ගත්තේ පඩුවස්නුවරයි. පරාක්රම බාහු රජු කුමරු එය පරාක්රමබාහු පර ලෙස නම් කලේය. පඩුවස් නුවර රජ මාලිගාවක් ඉදිකල ඔහු දක්ඛිණ දේශයේ ආර්ථික වශයෙන් සමුර්දිමත් කිරිමේ ව්යාපාරයක් ගෙන ගියේය.
මෙකල පොලොන්නරුවේ පැවතියේ ව්යාකූල දේශපාලන තත්වයකි. පොලොන්නරුවේ රජ වී සිටි වික්රම බාහුගේ ඇවැමෙන් පසු රජ රට පාලකයා වූයේ ඔහුගේ හා පරාක්රම බාහු අතර සටන ස්වාමීන් වහන්සේලා විසින් ගිවිසුමකින් නවතින ලදි. එම ගිවිසුම සංගමු විහාර ලිපිය වේ. දෙවන ගජ බාහුගේ කාලයේ දී පරාක්රම බාහු කමරු පොලොන්නරුවට ගොස් ඉදිරි යුද්ධවලට අවශ්ය තොරතුරු රැස් කරගත් බව දැන් වේ.
ගජබාහ රජුට විරුද්ධව සේනාන්ක කිහිපයක් ඔස්සේ ආක්රමණ ඉදිකල පරාක්රමබාහු ප්රතමයෙන් මලය රට යටත් කර ගත්තේය. රජ රට යටත් කර ගැනීමට සටන් කිහිපයක් කල පරාක්රම බාහු කුමරුට විරද්ධව රුහුණේ පාලකයාව සිටි දෙවන මානාභරණ සහ ඔහගේ මෑනියන් වූ සුගලා බිසවගේ නායකත්වයෙන් පැමිණි සේනාවක්ද පරාක්රම බාහු කුමරුට සටන් වැදීමට සිදුවිය. සුගලා දේවිය බාරයේ තිබූ දන්ත ධාතුව හා පාත්ර ධාතුව ලබා ගත් පරාකුම ධාතුව බා ගත් පරාක්රමබාහු රජු ක්රි.ව. 1153 දී මුලු රටෙහිම අග රජු විය.
ආර්ථික තත්වය
පරාක්රම බාහු රජුගේ දක්ඛිණ දේශයේ පාලකයාව සිටියදී ඔහුගේ ආර්ථික සංවර්ධන කටයුතු ආරම්බ කලේය. දැදරු ඔයේ ජලය කෘෂිකාර්මික කටයුත් සඳහා අමුණු බැඳ ජලය හැරවූ බවට වංශ කතා වල සඳහන් වේ.
උදා-:
01.කොට්ට බද්ධ
02.සූකර නිජඤර
03.දෝරදක්තික
පරාක්රම බාහු රජුගේ කාලයේ දී කළු ගඟ සහ බෙන්තර ගඟ අතර ප්රදේශයේ වගුරු බිම් ගොඩ කොට එම බිම් සංවර්ධනය කර ඇත. මෙම ප්රදේශයට පස් දුන් කෝරලය ලෙස හඳුන්වයි. පරාකමබාහු රජු පොලොන්නරවේ බලයට පත්වීමෙන් පසු ඔහුගේ වාරිකර්මාන්ත සංවර්ධනය වඩාත් දියුණු විය. තෝපා සහ දුඹටුලු වැව් එක් කිරීමෙන් පරාක්රම සමුද්රය නිර්මාණය කර ඇත.
පරාක්රම බාහු රජතුමා විසින් සිදුකල වාර්කර්මාන්ත
ශාසනික කටයතු
පරාක්රමබාහු රජතුමා තුන් නිකාය සමගි කරමින් පොලොන්නරු කතිකාවථ පිහිටු වීය. පොත්ගුල් විහාරය , පලළු වෙහෙර, කිරිවෙහෙර එතුමා විසින් ඉදි කල විහාරස්තානයන් වේ. එතුමාගේ බිසෝවරුන් වූ බද්රාවතී දේවිය පොලොන්නරු කිරිවෙහෙර ද රූපාවතී දේවිය පබළු වෙහෙරද කර වන ලදි.
පරාක්රමබාහු රජුගේ විදේශ ප්රතිපත්ති
පරාක්රමබාහු රජුගේ විදේශ ප්රතිපත්ති පිළිබව කතා කරන විට බුරුමය සහ ඉන්දියාව වැදගත් වේ.බුරුම රටේ රජු වූ අලවුංසිතු රජු ලංකාවට විරුද්ධ ප්රතිපත්තියක් අනුගමනය කල නිසා පරාක්රම බාහු රජු නගර ගිරි කිත්ති සෙනවි යටතේ හමුදාවක් යවා ජයගත් බවට දෙවන ගල සෙල්ලිපියේ සඳහන් වේ. පරාකමබාහු රජුගෙන් ඉන්දියාව ද උදවු ඉල්ලා සිටි බව සදහන් වේ. පාණ්ඩ දේශයේ රජ වූ පරාක්රම පාණ්ඩ්ය පැරකුම් රජුගෙන් උදව් ඉල්ලා සිටියේ කුලසේකර නැමැත්තකේ පාණඩ්ය දේශය ආක්රමණය කල බැවිනි. එහිදී ලංකාපුර සහ ජගත් විජය යන සෙනෙවි වරුන් යවා එය ජය ගත්තේය.