බිම් මැනීම (Surveying) - ශ්‍රී ලංකාවේ මිනින්දෝරු දෙපාර්තමේන්තුව
කාර්මික විද්‍යාල මඟින් පවත්වනු ලබන, ජාතික තාක්ෂණික සහතිකය (සිවිල් ඉංජිනේරු) හෙවත් NCT (civil) තුන් අවුරුදු අර්ධකාලීන පාඨමාලාව සඳහා මාර්ගෝපදේශ ලිපි පෙළ
විෂයය කේතය : SU
විෂයය : බිම් මැනීම (Surveying)
ශ්‍රී ලංකාවේ මිනින්දෝරු දෙපාර්තමේන්තුව
1880 වසරේ අගෝස්තු මස 02 වන දින ගාල්ලේ දී බ්‍රිතාන්‍ය පාලන සමයේ බිහි වූ මිනින්දෝරු දෙපාර්තමේන්තුව රජයේ ඉපැරණි මැ දෙපාර්තමේන්තු වලින් එකකි.
යටත් විජිත සමයේ ලංකාවේ දුම්රිය මාර්ග, මංමාවත්, වැවිලි කර්මාන්තය සඳහා මැනුම් කටයුතු, ආදිය කිරීමට ආරම්භ කල මෙම ආයතනයේ කාර්ය භාරය, ශ්‍රී ලංකා වාසී ජනතාවගේ කාලීන අවශ්‍යතා අනුව ක්‍රමයෙන් පුළුල් වන්නට විය.
ඒ අනුව ව්‍යාප්ත වී ගිය පහත සඳහන් මැනුම් වර්ග වෙනුවෙන් අද පවතින දියුණු තාක්ෂණික ක්‍රම භාවිතා කරමින් ශ්‍රී ලංකාවේ සංවර්ධනය සඳහා අවශ්‍ය වන පිඹුරුපත්, ගුණාත්මකව හා කාර්යක්ෂම ව පිළියෙළ කිරීමට සහ ඊට අවැසි වෘත්තීයමය සේවාවන් පුහුණු කිරීම මෙම ආයතනයේ මෙහෙවරයි.
- සැලසුම් කිරීම හා ඉඩම් සංවර්ධන කටයුතු සඳහා කරන මැනුම්
- විවිධ කටයුතු සඳහා කෙරෙන අත්කරගැනීමේ මැනුම්
- රජයේ ආඥා පනත, ඉඩම් සංවර්ධන ආඥා පනත, ඉඩම් අත්කර ගැනීමේ ආඥා පනත, ඉඩම් ප්‍රධාන විශේෂ විධි විධාන ආඥා පනත් සඳහා අවශ්‍ය මැනුම්
- ඉඩම් සංවර්ධන ආඥා පනත යටතේ දී ඇති ඉඩම් කැබලි වල මැනුම්
- වන රක්ෂිතයන් ආශ්‍රිත මැනුම්
- ඉඩම් කට්ටි කැඩීමේ මැනුම්
- වෙනත් විවිධ මැනුම්
- ඉඩම් නිරවුල් කිරීම සඳහා කරන මැනුම්
සමස්තයක් ලෙස දෙව් සිතියම් ගත කිරීම සඳහා කරන මැනුම් හා මාඉම් නියම කිරීමේ මැනුම් මීට අයත් වේ. මෙය රජයේ ඉඩම් පෞද්ගලික ඉඩම් වලින් වෙන්කර හඳුනා ගැනීමට කරන මැනුම් විශේෂයකි.
- ඉංජිනේරු මැනුම්
වෙනත් දෙපාර්තමේන්තු වල අවශ්‍යතාවයන් මත කෘෂිකර්ම හා වාරි මාර්ග කටයුතු සඳහා කෙරෙන මුලිකමැනුම් වේ.
- භූ ලක්ෂනාත්මක මැනුම්
භූමියේ විෂමතාවන් පෙන්වීම සඳහා කෙරෙන මැනුම් විශේෂයකි. මෙමඟින් කාලයාගේ අවෑමෙන් වෙනස් වන භූ මිතික ලක්ෂණ විටින් විට මන, සිතියම් සංශෝධනය කරනු ලැබේ.
- ගුවන් මැනුම්
ගුවනේ සිට ගන්නා ලද ඡායාරූප උපයෝගී කරගෙන කරන මැනුම් විශේෂයකි. මෙමඟින් බොහෝ සෙයින් භූලක්ෂණාත්මක පිඹුරු පිළියෙළ කිරීම හා ඒවායේ සංශෝධනයන් කිරීම සිදු වේ.
මිනින්දෝරු දෙපාර්තමේන්තුව මඟින් පහත සඳහන් සිතියම් මුද්‍රණය කර, මහජන අලෙවිය සඳහා තබා ඇත.ඒවා සර්වේයර් ජෙනරාල් කාර්යාලයෙන්ද, පළාත් හා දිස්ත්‍රික් මිනින්දෝරු කාර්යාල වලින් හා
කොළඹ ඔටුවේ පිහිටා ඇති සිතියම් අලෙවි මධ්‍යස්ථානයෙන් ද මිල දී ගත හැක.
- භූ ලක්ෂනාත්මක සිතියම්
- පරිපාලනය සඳහා සිතියම්
- පාසල් සිසුන් සඳහා සිතියම්
- ඉතිහාසගත කරුණු ඇතුලත් සිතියම්
- නගර සිතියම්
- සංචාරක සිතියම්
- මාර්ග සිතියම්
- ඉඩම් පරිහරණ සිතියම්
මිනිසාට ආහාර මෙන්ම ඉඩමක් ද අත්‍යවශ්‍ය මුලික කරුණක් වී ඇත. ඉඩම ගැන කතා කරන විට, “ඔප්පුව” යන වචනයද බැහැර කල නොහැක. ඉඩමක් මිල දී ගන්නා විට ඔප්පුව නමැති ලේඛනය
නීතීඥවරයකු හෝ නොතාරිස්වරයෙක් මඟින් සහතික කර ඉඩම් ලියාපදිංචි කාර්යාලයක ලියාපදිංචි කෙරේ. එයින් සත්‍ය වශයෙන්ම ඉඩමේ පිහිටීම, හැඩය හා වර්ගප්‍රමාණය කුමක්දැයි පැහැදිලිව හඳුනාගැනීමක් සිදු නොවේ.
ඒ අනුව යමෙකුට මහා පොලොව මත නොපිහිටි ඉඩමකට වුවද ඔප්පුවක් ලියාපදිංචි කල හැකිය. ඔප්පුවක හඳුන්වන ඉඩම නිශ්චිතව හඳුනාගැනීමට නොහැකි නම් එහි හිමිකම තහවුරු කරන්නේ කෙසේදැයි ගැටළුවක් මතු වේ.
එසේ නම් ලියාපදිංචි කල යුත්තේ ඔප්පුව නොව, ඉඩම හා එහි හිමිකම හෙවත් අයිතිය බව වැටහේ. දැනට සත්‍ය වශයෙන්ම ක්‍රියාත්මක වන්නේ ඔප්පුව ලියාපදිංචි කිරීමයි.
මෙම ව්‍යාකූලතාවය මඟහරවා ගැනීමට සම්මත කරගන්නා ලද “ඉඩම් හිමිකම් ලියාපදිංචි කිරීමේ පනත” සුවිශේෂ කඩඉමකි. දැනට ශ්‍රී ලංකාව පුරා ඇති ඉඩම් වල හිමිකරුවන් හට “හිමිකම් ඔප්පු” සකසා දීම මේ අනුව සිදු කෙරෙමින් පවතී.
මේ සඳහා මිනින්දෝරු දෙපාර්තමේන්තුව මඟින් මැනුම් කටයුතු සිදු කරමින් පවතී.
බිම් මැනීමේ මුලධර්ම සමඟින් නැවත හමුවෙමු.
ඔබට ජය හා සතුට
බුද්ධික ගුණසේකර