ලංකාවේ අතීත වාරි තාක්ෂණය - 1
අපේ අතීත වාරි තාක්ෂණය - 1
මෙම ලිපි පෙලින් සාකච්ඡා කරන්නට යන්නේ, පුරාණ ලක්දිව විශේෂඥයන්, ස්වභාව ධර්මයෙන් ලැබෙන ජලය තම පරිභෝජනයට යොදාගත් අන්දමයි. ස්වභාව ධර්මයට හානියක් නොවන පරිදි, ඔවුන් මෙම වාරි මාර්ග පද්ධති ඉදිකර ඇති බව, වර්තමානයේ ශේෂව ඇති වාරි පද්ධති වල නටබුන් වලින් සහ දැනටත් සක්‍රීයව පවතින, අතීතයේ ඉදි කල වාරි පද්ධති දෙස බලන කල වැටහී යයි.
අපේ අතීත ඉංජිනේරුවෝ අනෙක්‌ ක්‍ෂේත්‍රවලට වඩා ජල ආශ්‍රිත වැඩ කටයුතුවල දී විශේෂඥයෝ වූ හ. විශේෂයෙන් ඔවුහු වාරි කටයුතුවල දී ජලය හැකිතාක්‌ දුරට පසෙහි ම තබාගෙන අදාළ පරිදි හසුරුවමින් තම අවශ්‍යතා ඉටු කර ගත් හ. මෙහි දී පස ජල ගබඩාවක්‌, ජල ප්‍රවාහකයක්‌ සහ ජල පවිත්‍රාගාරයක්‌ ලෙස යොදාගෙන ඇත.
වර්තමානයේ දී සිදු කෙරෙන්නේ ජලය පසෙන් හැකිතාක්‌ වෙන් කර ගැනීමයි. ස්‌වාභාවික ජල සම්පත් ගෙවත් ජල ප්‍රභව වෙන් කරගෙන, එම ජලය ටැංකිවල ගබඩා කර තබා ගනිමින්, ජල නළ හෝ කොන්ක්‍රීට්‌ ඇළ මාර්ග ඔස්‌සේ අදාළ තැනට ගෙන ගොස්‌ අදාළ වැඩකටයුත්ත කර ගැනීම වර්තමානයේ සිදු වන සාමාන්‍ය ක්‍රියාවලියයි. අදාළ කටයුත්තෙන් පසුව අපිරිසිදු වන ජලය නැවත ජලය ලබා ගත් ස්‌වාභාවික මූලාශ්‍රයට බොහෝ ඈත ප්‍රදේශයකට (බොහෝ විට කෙලින්ම මුහුදට හෝ මුහුද කරා ගලා බසින ජල මාර්ගයට) යොමු කරයි. මෙහි දී ජලය පස තුළ ජල සංසරණය අවම වේ. එකල වැසිකිළි සඳහා අද පමණට ජලය භාවිත වී නැති අතර ඒ භාවිත වූ ජලය ද නැවත විවිධ ක්‍රම (ස්‌වාභාවික) මඟින් පිරිසිදු කොට භූගත ජලයට අදාළ ප්‍රදේශයේ දී ම එකතු වීමට සලස්‌වා ඇත. පොළොව මතුපිට දී විවධාකාරයට අපිරිසිදු වන ජලය නැවත පසට එකතු වූ විට පිරිසිදු වී භූගත ජලයට ම එකතු වේ. නූතන සම්ප්‍රදාය තුළ භූගත ජලය වැඩිපුර තබා ගැනීමට උත්සාහ ගන්නේ ටැංකිවල ය.
නූතන සම්ප්‍රදාය තුළ ජලයේ චක්‍රීයභාවය අවම වී ඇත. ජලය පසෙන් මුදාගැනීමත් සමඟ මෙසේ චක්‍රීයභාවය අවම වේ. මෙසේ චක්‍රීයභාවය අඩු වන විට ජලය හිඟ වීම පිළිබඳ ගැටලු මතු වන අතර, එවිට කෘත්‍රීම ක්‍රම ඔස්‌සේ ජලය පිරිසිදු කරමින් නැවත භාවිතයට පෙලැඹෙන අතර, මේ කෘත්‍රිම ක්‍රම ද පෙරළා අස්‌වාභාවික, චක්‍රීයත්වයෙන් බාහිර දෑ නිසා වෙනත් ගැටලු මතු වේ.
ඉතා කෙටියෙන් සඳහන් කරන්නේ නම්, අපේ පැරැන්නන් සිදු කර ඇත්තේ ජලයේ චක්‍රීයභාවය වැඩි කිරීම ය. ජලය කොහොමත් ක්‍රියාත්මක වන්නේ චක්‍රයක බව සැබෑ ය. එහෙත් අතීතයේ දී මේ චක්‍රය තුළ කුඩා චක්‍ර ප්‍රමාණය වැඩි කර ඇත. මේ චක්‍ර වැඩි කර ගැනීම පස ඇසුරෙන් ම සිදු කරගෙන ඇත. අපේ පැරැණි වැව් අමුණු, ඇළ වේලි, විල්, පොකුණු ආදියෙන් සිදු කරගෙන ඇත්තේ එයයි. එනම් අහසින් වැටෙන ජලය (බොහෝ විට) මුහුදට යෑවෙන්නේ කුඩා කුඩා චක්‍ර බොහෝ ගණනක්‌ පසු කර ය. අද නූතන සංවර්ධනය තුළ මේ කුඩා චක්‍ර ප්‍රමාණය අවම කෙරී ඇත. ජලය පසෙන් ඈත් කෙරීමත් සමග එය සිදු වේ. අද නාගරීකරණය තුළ ජලය පසට එකතු වීමට ඇති හැකියාව ද අවම වෙමින් ඇත.
වර්තමානයේ කතාබහට ලක්‌ වන ඊනියා ජල අර්බුදයේ විශාල පැතිකඩක්‌ මේ කුඩා කුඩා ජල චක්‍ර අහෝසි වීම තුළ ඇත. එහෙත් එය නූතන විශේෂඥයන්ට ගෝචර නැත. ඔවුන් උත්සාහ ගන්නේ ස්‌වාභාවික ජලය පසෙන් වෙන් කර ගෙන අදාළ තැනට ප්‍රවාහනය කර භාවිත කොට එනම් අපිරිසිදු කොට නැවත භූගත ජලය සමග මිශ්‍ර නො වන පරිදි (නූතන අපිරිසිදු වීම් ස්‌වාභාවිකව පස මඟින් නැවත පිරිසිදු නො වන බව සැබෑ ය) මුදා හැරීම ය. ඔවුහු මේ ක්‍රියාවලිය තුළ ජල ප්‍රවාහනය, භාවිතය ආදිය කාර්යක්‍ෂමව කිරීමට වලි කති. එහෙත් පස ආශ්‍රයෙන් ම ජල චක්‍ර වැඩි කිරීම ගැන නො සලකති.
මෙම ලිපියේ දෙවන කොටසින් නැවත හමුවෙමු
බුද්ධික ගුණසේකර