31 පාඩම, ථෙරවාදී බුදුදහමේ චිරස්ථීතිය පිණිස අනුගමනය කෙරුණු ක්‍රියාමාර්ග (ඉගැන්වීම් උපකාරක කෙටි සටහන්)
-
බුදුදහමේ ච්රස්ථීතිය පිණිස බුදුරදුන් විසින් ගත් ක්‍රියාමාර්ග :-
1. භික්ෂු භික්ෂුණීන් සඳහා ශික්ෂා පද පැනවීම.
2. භික්ෂුණී සංඝයා ඇතිවීමට කලින්ම අෂ්ඨ ගරු ධර්ම පැනවීම.
සටහන:-
අෂ්ඨ ගරු ධර්ම
1. උපසම්පදාවෙන් වර්ෂ සීයයක් ගතවුවත් භික්ෂුණිය එදින උපසම්පදාව ලැබූ භික්ෂුවට වැඳීම් පිදීම් ආදි ගරු සැළකිලි කළ යුතුය.
2. භික්ෂූන් නැති පෙදෙසෙක භික්ෂුණිය වස් නොවිසිය යුතුය.
3. අඩමසක් පාසා භික්ෂු සංඝයාගෙන් පොහොය විමසිය යුතුය.
4.වස් අවසානයේ භික්ෂූ භික්ෂුණී යන උභතෝ සංඝයා ඉදිරියේ වස් පවාරණය කළ යුතුය.
5. මෙහෙණිය උභතෝ සංඝයා ඉදිරියේ මානත් පිරිය යුතුය.
6. ශික්ෂා මානාවක වශයෙන් අවුරුද්දක් සිට උපසම්පදාව ලැබිය යුතුය.
7.භික්ෂුවට ආක්‍රෝෂ පරිභව නොකළ යුතුය.
8.මෙහෙණිය විසින් භික්ෂුවට අවවාද නොකළ යුතුය. භික්ෂූන් මෙහෙණින්ට අවවාද කළ යුතුය . ඔවුන් ඒවා පිළිගත යුතුය.3. වැරදි මත බුදුදහමට එක්වීම වැළැක්වීම.
4. සිව්වනක් පිරිස ධර්මය හා විනය මැනවින් දත් අය වීම අපේක්ෂා කිරීම.
සටහන:-
සිව්වනක් පිරිස,
1. භික්ෂු
2. භික්ෂුණී
3. උපාසක
4. උපාසිකා -
බුදුදහමේ චිරස්ථීතිය පිණිස සංඝයා වහන්සේ විසින් ගත් ක්‍රියාමාර්ග :-
1. ධර්ම සංගායනා පැවැත්වීම.
-
ධර්ම සංගායනාවක් යනු,
ධර්මය හා විනය කොතැනකදී කවුරුන් උදෙසා කුමක් නිසා බුදුරදුන් විසින් දේශනා කරන ලද්දේදැයි එක් භික්ෂුවක් විසින් රැස්ව සිටින භික්ෂූන්ගෙන් විමසයි. වෙනත් භික්ෂුවක් විසින් බුදුරදුන් වදාළ ලෙසට කිසිඳු වෙනසක් නොකොට එය ප්‍රකාශ කරයි. පසුව සියලූදෙනා වහන්සේ එය පිළිගනී.
ප්‍රථම ධර්ම සංගායනාව
කාලය - සම්බුද්ධ පරිනිර්වාණයෙන් මාස 3 කට පසුව
හේතුව - සුභද්‍ර භික්ෂුවගේ ප්‍රකාශය
ප්‍රධානත්වය - මහා කාශ්‍යප මහරහතන් වහන්සේ
සහභාගී වූ පිරිස - 500ක් මහරහත්න් වහන්සේලා
ස්ථානය - රජගහ නුවර සප්තපණ්ණී ගුහාවේ දොරකඩ
අනුග්‍රහය - අජාසත්ත රජු
සංගායනාවේ ප්‍රථීඵල -
1. ධර්මය විනය ආරක්ෂා කිරීමේ පහසුව පිණිස කොටස් කර ඛෙදාගැනීම.
විනය පිටකය - උපාලි මහරහතන් වහන්සේ
දීඝ නිකාය - ආනන්ද මහරහතන් වහන්සේ
මජ්ඣම නිකාය - සැරියුත් මහරහතන් වහන්සේ
සංයුත්ත නිකාය - මහා කාශ්‍යප මහරහතන් වහන්සේ
අංගුත්තර නිකාය - අනුරුද්ධ මහරහතන් වහන්සේ
2. බුදුරදුන් නොපැණවූ ශික්ෂාපද නොපැණවීමටත් පැනවූ ශික්ෂාපද සමාදන්ව ආරක්ෂා කිරීමටත් තීරණය කිරීම.
දෙවන ධර්ම සංගායනාව
කාලය - සම්බුද්ධ පරිනිර්වාණයෙන් වසර 100 කට පසුව
හේතුව - වජ්ජිපුත්තක භික්ෂූන්ගෙන් දස අකැප වස්තු පිළිබඳ ගැටලූව
සටහන:-
දස අකැප වස්තුව.1. සිංගිලෝන කප්ප - ආහාර වලට මිශ්‍ර කරගැනීම සඳහා අඟක දමා ලුණු ලඟ තබාගැනීම කැපය.
2. ද්වංගල කප්ප - ඉර හැරී සෙවනැල්ල අඟල් 2 ක් යන තුරුත් ආහාර වැළඳීම කැපය.
3. ගාමන්තර කප්ප - වරක් වළඳා අවසන් කොට තවත් ගමකට ගොස් දන් වැළඳීම කැපය.
4. ආවාස කප්ප - මහා සීමාව තුල පිහිටි කුඩා කුඩා ආවාසයන්හි වෙන වෙනම පොහොය කිරීම කැපය.
5. අනුමති කප්ප - එක සීමාවක් ඇතුලත වාසය කරන භික්ෂූන්ගේ කැමැත්ත නොගෙන වෙන් වෙන්ව පොහොය කොට පසුව කැමැත්ත ගැනීම කැපය.
6. ආචින්න කප්ප - කැප අකැප දෙයක් ගැන නොසලකා චිරාගත දේ පිළිගැනීම කැපය.
7. අමථිත කප්ප - කිරිත් නොවූ දීත් නොවූ කිරි වැළඳීම කැපය.
8. ජලෝගි කප්ප - රා බවට නොපැමිණි මී රා බීම කැපය.
9. අදසක නිසීදන කප්ප - දාවලු (වාටියක්) නැති ඇතිරිලි පරිහරණය කිරීම කැපය.
10. ජාත රූප රජත කප්ප - රන් රිදී පිළිගැනීම කැපය.
ප්‍රධානත්වය - සබ්බකාමී මහරහතන් වහන්සේ
සහභාගී වූ පිරිස - 700ක් මහරහතන් වහන්සේලා
ස්ථානය - විශාලා මහනුවර වාලුකාරාමයේදී
අනුග්‍රහය - කාලාශෝක රජු
සංගායනාවේ ප්‍රතිඵල -
1. දස වස්තුව අකැප බවට තීරණය වීම.
2. ථෙරවාද හා මහාසාංඝික වශයෙන් නිකාය ද්විත්වයක් ඇතිවීම.
3. ථෙරවාද භික්ෂූන්ට පිරිසිඳු බුදුදහම ඉදිරියට පවත්වාගෙන යෑමට හැකි වීම.
තෙවන ධර්ම සංගායනාව
කාලය - සම්බුද්ධ පරිනිර්වාණයෙන් වසර 236කට පසුව
හේතුව - දුසිල් මහණුන්ගෙන් ශාසනය කිළිටි වීම
ප්‍රධානත්වය - මොග්ගලීපුත්තතිස්ස මහරහතන් වහන්සේ
සහභාගී වූ පිරිස - 1000ක් මහරහතන් වහන්සේලා
ස්ථානය - පැළලූප් නුවර අශෝකාරාමයේදී
අනුග්‍රහය - ධර්මාශෝක රජු
සංගායනාවේ ප්‍රතිඵල -
1. හැටදහසක් පමණ දුසිල් මහණුන් සිවුරු හැරවීම.
2. නවතා තිබූ පොහොය කිරීම ආදී විනය කටයුතු යලි ඇරඹීම.
3. මොග්ගලීපුත්ත තිස්ස මහරහතන් වහන්සේ විසින් "කථාවත්තුප්පකරණය" ග්‍රන්ථය සම්පාදනය කිරීම.
4. විදෙස් රටවල් 9 කට ශාසනය ව්‍යාප්ත කරවීම.
-
බුදුදහමේ චිරස්ථීතිය පිණිස ලක්දිවදී ගත් ක්‍රියාමාර්ග :-
1. වලගම්බා රාජ්‍ය කාලයේදී මාතලේ අලූවිහාරයේදී ත්‍රිපිටකය ග්‍රන්ථාරූඪ කිරීම.
අභ්‍යාස:-
ශ්‍රේණි විභාගය 2015
1. ධර්ම සංගායනවක් යනු කුමක්දැයි හඳුන්වා දී එබඳු සංගායනාවක ඇති වැදගත්කම කෙටියෙන් පැහැදිලි කරන්න. (ල. 7)
2. කාලය, හේතු වූ කරුණු, සහභාගී වූ පිරිස හා ප්‍රතිඵල ආදිය ද දක්වමින් දෙවන ධර්ම සංගායනාව පිළිවඳව විස්තරයක් සපයන්න. (ල. 8)
ශ්‍රේණි විභාගය 2014
1. බුදු දහමේ චිරස්ථිතිය සඳහා බුදුරජාණන් වහන්සේ විසින්ම ගනු ලැබූ ක්‍රියාමාර්ග මොනවාදැයි සඳහන් කරන්න. (ල.7)
2. බුදු දහමේ චිරස්ථිතිය සඳහා ශ්‍රාවකයන් වහන්සේලා ගත් ක්‍රියාමාර්ග ධර්ම සංගායනා ඇසුරින් පැහැදිලි කරන්න. (ල.8)
ශ්‍රේණි විභාගය 2011
1. දෙවන ධර්ම සංගායනාව පැවැත්වීමට හේතු වූ කරුණු පැහැදිලි කරන්න. (ල. 4)
2. කාලය, ස්ථානය, හේතුව, අනුග්‍රහය, සහභාගී වූ තෙරවරුන් හා ප්‍රතිඵල ආදී කරුණු ඇතුලත් කරමින් තුන්වන ධර්ම සංගායනාව පිළිබඳව විමසීමක් කරන්න. (ල. 5)
3. බුද්ධ කාලයේ සිට මාතලේ අළු විහාර සංගීතිය තෙක් ධර්ම සාහිත්‍ය ආරක්ෂා කරගැනීම සඳහා ගන්නා ලද ක්‍රියාමාරග විමසීමට ලක් කරන්න. (ල. 6)
