අඟුල්මල් දමනය - 10-වසර සිංහල සාහිත්‍යය සංග්‍රහය

අඟුල්මල් දමනය

  • අඟුල්මල් දමනය ඇතුලත් ග්‍රන්ථය 
අමාවතුර ග්‍රන්ථය 
  • අඟුල්මල් දමනය රචනා කර ඇති යුගය 
පොලොන්නරු යුගය 
  • අමාවතුර රචනා කල රචකයා 
ගුරුළුගෝමී පඬිවරයා
  • මෙම ග්‍රන්ථයේ තේමාව
බුදුන් වහන්සේගේ පුරිස ධම්ම සාරථී ගුණය පිළිබිඹු කිරීම.
  • මෙම ග්‍රන්ථයේ නාග දමනයට අදාළව කතා දෙකක් ඇතුලත් කිරීමට හේතුව 
නාලාගිරි ඇතා සහ නන්දෝපනන්ද නා රජු දමනය කිරීම පිළිබඳව
නාග දමනයේ ඇතුලත් කිරීමට කතුවරයා කටයුතු කර ඇත.
  • ග්‍රන්ථය රචනා කිරීමේ පරමාර්ථය 

"නොවියත් හුදී ජනන් සඳහා මා විසින් සැක්වින් ලියනු ලැබේ."
(නූගත් ජනතාව සඳහා සියබසින් කතාව ඉදිරිපත් කිරීම)

  • මණ්තානි බැමිණිය  පුතා බිහිකල පසු සිදුවූ පුදුමය 
මුලු නුවරම අවි දිළිසීම.
  • කුමරාට අහිංසක යැයි නම තැබීමට හේතුව 
ඔහු සොරෙකු වී ආයුධ සන්නද්ධව සිටින බවට අනාවැකි පළවීම.
  • අහිංසක ගුරුතුමාගෙන් ඈත්කිරීමට අනෙක් සිසුන් යෙදූ උපාය  
ඔහු ගුරුන්ගේ බිරිඳ සමඟ සසද ඇතිබවට ගුරුන්ට කේළම්බස් පැවසීම
  • කතුවරයාගේ රචනා විලාසය තුලින් පාඨක සිත් ආනන්දයට පත් කිරීමට හේතු
  • සරල බස් වහර 
  • බණකතා රීතිය 
  • පාලි/සංස්කෘත වචන යොදා නොගැනීම
  • නූගත් ජනයාට ගැලපෙන බස් වහර 
  • ගැමි වචන බහුල වීම
  • අමාවතුර ග්‍රන්ථයෙහි විශේෂම ලක්ෂණය    
සිංහල කතා කලාවේ සංක්ෂිප්ත රීතිය නිරූපණය කිරීම.
  • අංගුලි මාල ඇල්ලීමට පෙර කොසොල් රජු මුණගැසුනේ 
බුදු රදුන් 
  • එසේ මුණගැසීමට හේතුව 
අංගුලිමාල එක් සොරෙකුන් බැවින් ඇල්ලීමට යාමෙන් වළකින
ලෙස බුදු හිමියන් දේශනා කරයි, යැයි අදහසින්                                                                             
  • බුදුහිමියන් මහණ කරගෙන ඇත්තේ නිසැකවම අංගුලිමාල බව කොසොල් රජු දැනගත් ආකාරය දැක්වෙන පාඨය  
"තොප පිය කවර? මවු කවර ?"
  • ඊට අංගුලිමාල හිමියන් දුන් පිළිතුර
"මහරජ මා පියෙ භර්ග නම් බ්‍රාහ්මණ යැ. මවු මන්තාණි නම් බ්‍රාහ්මණී යැ"
  • මූඩගර්ග ස්ත්‍රීයකට අංගුලිමාල හිමි පිහිට වූයේ 
ඇයට දරුවා ප්‍රසූත කිරීමට හැකිවන ලෙස පිරිත් දේශනා කිරීම  
  • අමාවතුරේ විශේෂ ලක්ෂණ
  • අපූර්ව වර්ණනා ශක්තිය 
  • සෑම කතාවක්ම උදාර ගුණයෙන් යුක්ත වීම.
  • භාෂා නිපුණතාවය
  • අමාවතුරෙහි අඟුල්මල් දමනය ඇතුලත් පරිච්ඡෙදය  
 7 වන පරිච්ඡේදය
  • අමාවතුරෙහි ආරම්භය හා අවසානය
බෝසතාණන් වහන්සේ පෙරුම්පිරූ අවස්ථාවේ සිට
දෙව්රම් වෙහෙර පිළිගැනීම දක්වා කතාවන් ඇතුලත් වේ.
  • අමාවතුරෙහි පළමු පරිච්ඡේද තුන 
  • දුර්දාන්ත දමනය 
  • ස්වසන්තාන දමනය 
  • පරසන්තාන දමනය 

 

අඟුල් මල් දමනය අවස්ථා සම්බන්ධය...

රෑ මාගේ මගුල් අවි දිළිණ. රජයට හෝ දිවියට අන්තරාවක් වෙයි යන සිතින් නිදි නො ලත්මි.

  • කවුද? කොසොල් රජතුමා 
  • කාටද? භර්ග පුරෝහිතයා 
  • කුමන අවස්ථාවක ද? අහිංසක ඉපදුණු අවස්ථාවේ ඒ පිළිබඳව භර්ග පුරෝහිතයා රජුට දැන්වීමට ගිය අවස්ථාව

"එකසොරෙකු බැවින් කුම් කෙරෙයි, පිළිදගුව උහුයැ"

  • කවුද? කොසොල් රජතුමා 
  • කාටද? භර්ග පුරෝහිතයා 
  • කුමන අවස්ථාවක ද? අහිංසක ඉපදුණු අවස්ථාවේ ඒ පිළිබඳව භර්ග පුරෝහිතයා රජුට දැන්වීමට ගිය අවස්ථාව

"මා පුතු මා කෙරෙහි නොබිද පියටියව යි. නෙරැ-පීය" 

  • කවුද? දිසාපාමොක් ඇදුරුතුමා 
  • කාටද? අහිංසක හැර අනෙක් සිසුන්ට 
  • කුමන අවස්ථාවක ද? අහිංසක බිරිඳ සමග සසද ඇති බව ප්‍රකාශ කිරීමට ගිය අවස්ථාව 

"අප නො හදනා නම් තෙපි මැ පිරික්සා බලව"

  • කවුද? අහිංසක හැර අනෙක් සිසුන්
  • කාටද? දිසාපාමොක් ඇදුරුතුමා 
  • කුමන අවස්ථාවක ද? අහිංසක බිරිඳ සමග සසද ඇති බව ප්‍රකාශ කල අවස්ථාව

"දැන් රජු ඔහු ගන්ට කියයි "

  • කවුද? භර්ග බ්‍රාහ්මණයා 
  • කාටද? මන්තාණි බැබිණියට 
  • කුමන අවස්ථාවක ද? රජු අහිංසක ඇල්ලීමට යන බව භර්ග බ්‍රාහ්මණයා මන්තාණි බැබිණියට ප්‍රකාශ කරන අවස්ථාව

"මා ගිය කළ ඔහුට සෙත් වෙයි"

  • කවුද? බුදුහිමියන් 
  • කාටද? තමාටම 
  • කුමන අවස්ථාවක ද? අංගුලිමාල පවින් වැලැක්වීමට යාමට අදිටන් කරගත් අවස්ථාව