මුදල් සහ මුදලේ කාර්යයන්

මුදල් යනු හුවමාරු මාධ්‍යක් වශයෙන් පොදුවේ පිළිගනු  ලබන ඕනෑම දෙයක් වශයෙන් නිර්වචනය කල හැකිය.

වඩාත් පුළුල්ව නිර්වචනය  කරන්නේ නම්  මුදලින් අපේක්ෂා කරන කාර්යයන් කල හැකි ඕනෑම දෙයක් මුදල් වේ යැයි ප්‍රකාශ කල හැකිය. එවිට පැන නගින ප්‍රශ්නය නම් සමාජයක් මුදල් වලින් අපේක්ෂා කරන කාර්යයන් මොනවාද යන්නයි. ඒවා මුදලේ ප්‍රධාන කාර්යයන් ලෙස හදුනාගනු ලැබේ.
1. හුවමාරු මාධ්‍යක් ලෙස ක්‍රියාකිරීම
2. ගිණුම් ඒකකයක් ලෙස ක්‍රියාකිරීම
3. වටිනාකමේ සන්නිධියක් ලෙස ක්‍රියාකිරීම
4. විලම්භිත ගෙවුම් මාධ්‍යක් ලෙස ක්‍රියාකිරීම

කිසියම් ද්‍රව්‍යකට මෙම ක්‍රියාවන් හතර ඉටුකර දිය හැකි නම් එක මුදල් වශයෙන් සමාජය පිළිගනු ඇත. කාසි, නෝට්ටු හා ඉල්ලුම් තැන්පතු ශේෂ මත ලියන චෙක්පත් වලට මෙම කාර්යයන් ඉටුකල හැකි යැයි පිළිගන්න බැවින් ඒවා මුදල් වශයෙන් සලකනු ලැබේ.

1. හුවමාරු මාධ්‍යක් ලෙස ක්‍රියාකිරීම

විනිමය මාධ්‍යක් වශයෙන් ක්‍රියාකිරීම යන්නෙන් අදහස් වන්නේ ගනුදෙනු වලදී ගෙවීම් පියවීමේ මාධ්‍යක් වශයෙන් මුදල් පොදුවේ පිළිගැනෙන බවයි. මේ නිසා ද්වික සමපාතයක් තිබීමේ අවශ්‍යතාවය අහෝසි වේ.
මුදල්, භාණ්ඩ බවටත් - භාණ්ඩ, මුදල් බවටත් පරිවර්තනය කිරීමේ හැකියාව විනිමය මාධ්‍යක් තුලින් ලැබේ. භාණ්ඩ නිපදවා මුදල් බවට පත් කිරීමටත් එම මුදල් වලින් පරිබෝජනය සඳහා අවශ්‍ය විවිධ භාණ්ඩ මිල දී ගැනීමටත් හැකිවිය.

හුවමාරු මාධ්‍යක් වශයෙන් මුදල් කාර්යක්ෂමව යොදා ගැනීමට නම් මුදල් තුල අන්තර්ගත විය යුතු ලක්ෂණ කිහිපයක් තිබේ.
1. පොදු පිළිගනිම
2. සුලබ හෝ දුලබ නොවීම.
3. සමාන කුඩා කොටස් වලට බෙදිය හැකි වීම.
4. වටිනාකමේ ස්ථායිතාව.
5. සමජාතීය බව.
6. කල් පවත්නා බානව.
7. පහසුවෙන් රැගෙන යා හැකි බව.
8. පහසුවෙන් නිපදවිය නොහැකි වීම.

2. ගිණුම් ඒකකයක් ලෙස ක්‍රියාකිරීම

රටක නිපදවන ඉරිඟු ප්‍රමාණය කිලෝ වලින් මිනුම් කරන විට රටක නිපදවන  මීටර් වලින් මිනුම් කරනු ලැබේ. පොල් ප්‍රමාණය ගෙඩි වලින් ද නිපදවන එල කිරි ප්‍රමාණය ලීටර් වලින් ද නිෂ්පාදන ක්‍රියාවලියට යොදවන ශ්‍රමය ශ්‍රම පැය වලින්ද මිනුම් කරනු ලැබේ.

ගිණුම් එකකයක් ලෙස මුදලේ කාර්යය නම් රටක නිපදවෙන සියලුම භාණ්ඩ හා  වටිනාකම පොදු මිනුමකින් මිනුම් කිරීමයි. සහල්, රෙදි, ඇපල්, කිරි වැනි ඕනෑම භාණ්ඩයක හෝ  වටිනාකම මුදල් වලින් ප්‍රකාශ කරනු ලැබේ. මේ නිසා සෑම භාණ්ඩයකම වටිනාකම තවත් භාණ්ඩයක වටිනාකම සමග සැසදිය හැකි මිනුමක් ලැබේ. එවිට හුවමාරුව වැඩ පහසු වේ. කාර්යක්ෂම වේ. පුද්ගලයින් සතුව තිබෙන ආයතන සතුව තිබෙන හිග සම්පත් පිළිබඳව ගිණුම් තැබීමේ කටයුතු ද ඒ තුලින් පහසු කරනු ලැබේ.

3. වටිනාකමේ සන්නිධියක් ලෙස ක්‍රියාකිරීම

වර්තමානයේ කිසියම්  කිසියම් දිනක් දක්වා වටිනාකම ගබඩා කර තබා ගත හැකි මාධ්‍යක් වශයෙන් මුදල් භාවිතයා කල හැකි බව මෙයින් අදහස් වේ. ක්‍රය ශක්තිය ගබඩා කල හැකි උපකරණයකි, ඉතුරුම් මාධ්‍යකි.
    
තම ආදායමින් කොටසක් අනාගතය වෙනුවෙන් ඉතිරි කිරීමට මිනිසුන් විවිධ මාධ්‍යන් යොදා ගනී. ඉතුරුම් තැන්පතු, රජයේ සුරැකුම්පත්,රන්,  මාධ්‍යන් මෙන්ම මුලින්ම ඉතිරි කිරීමට හැකියාව තිබෙන බව මින් ගම්‍ය වේ. මුදල් ගබඩා කර සෑහෙන කාලයක් තබා ගත හැකි අතර අවශ්‍ය වූ විට ඒවා භාණ්ඩ හා සේවා මිල දී ගැනීමටද භාවිත කර අවශ්‍යතා සපුරාගත හැකිය.
වටිනාකමේ සන්නිධියක් වශයෙන් මුදල් යොදාගැනීමට නම් මුදලේ මුර්ත අගය හෙවත් ක්‍රය ශක්තිය දිගු කාලයක් තිස්සේ ස්ථාවරව පැවතීම අත්‍යවශ්‍ය සාධකයක් වේ. ඒ සඳහා මිල ස්තයිතාවයක් පැවතිය යුතුය. උධ්දමන වේගය ශුන්‍ය විය යුතුය.

වර්තමානයේ දී මුදල් වටිනාකමේ සන්නිධියක් ලෙස භාව්ත කිරීමේ සිමාවන් පවතී.
*  මුදලේ අගය ස්ථාවරව නොපැවතීම.
*  ආවස්ථික පිරිවැයක් තිබීම
*  අනාරක්ෂිත වීම

4. විලම්භිත ගෙවුම් මාධ්‍යක් ලෙස ක්‍රියාකිරීම

 ගනුදෙනුවක වටිනාකම අනාගතයේදී පියවිය හැකි මාධ්‍යක් වශයෙන් මුදල් භාවිතා කල හැකි බව මින් අදහස් කරනු ලැබේ. මුදල් ඉතුරුම් මාධ්‍යක් වනවා මෙන ණය පියවිය හැකි මාධ්‍යක්ද වේ.

ආර්ථිකයක ණය ගනුදෙනු රාශියක් සිදු වේ. එවැනි ගනුදෙනු සිදුවන්නේ වර්තමානයේ දී ලබාදෙන වටිනාකම අනාගතයේ දී ගෙවීමට පොදු මාධ්‍යක් තිබේ නම් පමණි. අතිතයේදී එවැනි මාධ්‍යන් නොතිබූ බැවින් ණය ගනුදෙනු ඉතා සීමිත වූ බැවින් අද අතරමැදි මාධ්‍යක් ලෙස මුදල් තිබෙන නිසා ණය ගැනීම හා ලබා දීම ඉතා ජනප්‍රිය වී තිබේ. අනාගත ණය පියවීමේ මාධ්‍යක් වශයෙන් යොදා ගැනීමද මුදලේ අගය ස්ථාවරව පැවතීම යන ගුණාංගය ඉටු වීම අත්‍යවශ්‍ය වේ.