කඩවර යක්‌ කංකාරිය
කඩවර යක්‌ කංකාරිය
ලක්‌දිව උඩරට ප්‍රදේශයට සුවිශේෂ වූ ගර්භ සංරක්‍ෂණ ශාන්ති කර්මය කඩවර යක්‌ කංකාරියයි. උඩරට ගැමි ජනතාවගේ ඇදහිලි විශ්වාස, ආකල්ප මෙන්ම සාරධර්ම ද ඇසුරු කරගනිමින් ප්‍රභවය ලබා ඇති මෙකී යක්‌ කංකාරිය රට යකුමෙන් පහතරට ජනතාවටත් කුමාර සමය මෙන් සබරගමු ජනතාවටත් සිදුවන්නා වූ සමාජ මෙහෙවරට සමගාමි වූ සමාජ මෙහෙවරක්‌ නිහඬව සිදුකරන බව හේතු සාධක සහිතව පෙන්වා දිය හැකිය. කඩවර හුදු ගර්භ සංරක්‍ෂණයට පමණක්‌ සීමා වූ ශාන්ති කර්මයක්‌ නොවගැබ් ගැනීම් සිදු නොවීම, හටගත් ගැබ ගබ්සාවීම, නියමිත කාලයට මාස්‌ ශුද්ධිය ඇති නොවීම, කිලිමාල, ලේමාල, වැළඳීම මෙන්ම මල්වර දෝෂ, තනිකම් දෝෂ, රතිකම්දෝෂ, ඇඟ වෙව්ලීම ආදී ස්‌ත්‍රීන් හා සම්බන්ධ වූ දහසකුත් එකක්‌ ලෙඩ රෝග හා සබැඳියක්‌කාරියකි. එමෙන්ම දරු ප්‍රසූතිය පමා කිරීම, අංගවිකල දරුවන් බිහිකිරීම, බිහි වූ දරුවන් දින තුනක්‌ සත් දිනෙන් මරා දැමීම යනාදී කටයුතු ද සිදුකරන්නේ කඩවරය. උක්‌ත උවදුරු වලින් කාන්තාවන් නිදහස්‌ කර ගැනීමට කඩවරට පුද පූජා දොළ පිදේනි පුදාතුන්තිස්‌ පැයක්‌ මුළුල්ලේ අංග සම්පූර්ණව කඩවර යක්‌ කංකාරියක් පැවැත්විය යුතු බව ඇදුරෝ තරයේ විශ්වාස කරති.
කඩවර යක්‌ කංකාරිය කන්ද උඩරට මෙන්ම උතුරුමැද හා වයඹ යන පළාත්වල ද විවිධ මුහුණුවරින් පවත්වන්නෙකි. උතුරුමැද පළාතේ පවත්වන කඩවර නැටීම, කොහොඹා යක්‌ කංකාරියේ පූර්වාධයකි. වයඹ පළාතේ කඩවර නැටීම, දළකඩවරට ගොට, පිදේනි කැපකොට දීමට සීමාවන්නෙකි.
එහෙත් මධ්‍යම පළාතේ කඩවර යක්‌ කංකාරිය සීරි/ රීරි කඩවර, කොට කඩවර, රතිකඩවර, දළ කඩවර යන යකුන්ට වෙන වෙනම දොළ පිදේනි, ගොටු කැපකොට දෙන පන්යක්‌කම, කපුයක්‌කම, නයියක්‌කම, වැදියක්‌කම, දරුයක්‌කම, බොරුයක්‌කම, මහයක්‌කම යන යක්‌කම් හතකින් පරිපූර්ණ වූ සර්ව රාත්‍රිකව පවත්වන ගර්භ සංරක්‍ෂණ පූජා කර්මයකි. ගර්භ සංරක්‍ෂණය අරබයා කන්ද උඩරට පැවැත්වෙන සොකරි නැටුම, මල් බලිය පිදීම, කිරි අම්මාවරුන්ගේ දානය, කළුකුමාර යන්ත්‍රය පැළඳීම හා විවිධ ආගමික ස්‌ථානවලට භාරහාර වීම යනාදී දහසකුත් එකක්‌ පූජා කර්ම අතර කඩවර යක්‌කංකාරියට ප්‍රමුඛ ස්‌ථානයක්‌ හිමිවන්නේ ප්‍රතිඵලදායක වූ වත් පිළිවෙත් රටාව හේතුවෙනි.
"කඩවර" පොදු ව්‍යවහාරයේ කඩවර යක්‌/දෙවි නමින් සැලකෙන අන්තරාවරිතිත දෙවි කෙනෙක්‌ වුවද කඩවර යක්‌ කංකාරියේදී කඩවර දෙවි නමින් පුද පෙත් ලබන්නේ සෙනවිරත්න මුල්කඩවර හෙවත් කලාකඩවරටය. පුළුටු බත් භෝජන නොබුදින කලා කඩවරට කිරිබත් ගොටුවක්‌ පුද දීමට ඇදුරන් පුරුදු වී සිටින්නේ මෙබැවිනි. දැදුරුඔය, නුවර කලාවිය පමණක්‌ නොව සමස්‌ත වැව්ග ම්වාසීන්ගේම එකම ඉටුදෙවියා සෙනවිරත්න මුල්කඩවරය. දේශීය සම්භවයක්‌ ඇති එකම කඩවර දෙවියා ද වන්නේ සෙනවිරත්න මුල්කඩවරය. මොහුගේ බලපරාක්‍රමය එදා මෙන්ම අද ද කිසිදු අඩුවකින් තොරව පවත්නා බවත් ඇතැම් දිනවල කලාවැවේ වැව් ඉස්‌මත්තේ පෙනී සිටින බවත් ඇදුරෝ ප්‍රකාශ කරති. සෙනෙවිරත්න මුල්කඩවර වෙනුවෙන් සකස් කළ කිරිබත් ගොටුවක්‌ පුදදීමට මොවුහු කිසිසේත් අමතක නොකරති. සෙනවිරත්න මුල්කඩවර හෙවත් කලාකඩවරට කිරිබත් ගොටුවක්‌ පුදදෙන ඇදුරෝ රීරිකඩවරට, තොටකඩවරට, රතිකඩවරට, දළකඩවරට යන කඩවර යකුන්ට පිළිවෙලින් සැන්දෑ පිදේනිය, තොටකඩවර පිදේනිය, රතිකඩවර පිදේනිය, නොමළ දත්ත පිදේනිය යන සිව්මහා පිදේනි මන්ත්‍ර දිෂ්ටියෙන් දිෂ්ටි කොට ඒ ඒ අදාළ තැන්වලට අදාළ වෙලාවට ගෙනගොස්‌ කැපකොට දෙති. එමෙන්ම හාස්‍ය හා විනෝදය, මානසික විරාමය රැගත් පන්යක්‌කම, කපුයක්‌කම, බොරුයක්‌කම, දරු යක්‌කම, වැදියක්‌කම, නයි යක්‌කම හා මහා යක්‌කම යන යක්‌කම් හතක්‌ හා තංතිරිවේණා උඩැක්‌කි නැටීම් ආදී නාට්‍යමය ජවනිකා ඉදිරිපත් කිරීමටත් කංකාරියෙන් අපේක්‍ෂිත මුඛ්‍ය පරමාර්ථය වටා මෙකී සියලුම උපාංග හා චරිත සිද්ධි මෙන්ම විවිධ අවස්‌ථා ද එකට එක්‌වී එකී භූත ධාරණාවකට අනුව පෙළගැසී තිබීම ද අවධානය යොමු කළ යුතු කරුණකි. මෙවන් සියලු උපාංගවලින් සැදුම්ලත් සර්ව රාත්‍රිකව පවත්වන කඩවර යක්‌කාරියක්‌ මධ්‍යම පළාතේ හැරුණු විට වෙනත් කිසිදු ප්‍රදේශයකින්දැකගන්නට නොලැබීම ද විශේෂ කරුණකි.
ඉතාමත් සැලැස්‌මකට අනුව සකස් වූ ප්‍රතිඵලදායක මෙම ශාන්ති කර්මය ආරම්භ කරන අවස්‌ථාවේදී රෝගාතුරව දැඩි අසාධ්‍යතත්ත්වයෙන් යාගමඩුවට පැමිණි කාන්තාවන් පසුදා උදෑසන ශාන්ති කර්මය අවසානයේදී එකී සියලු රෝග තත්ත්වයන්ගෙන් අත්මිදී ඉතා හොඳ සනීපයෙන් විනෝදයෙන් ඇදුරුතුමන්ට නමස්‌කාර කර යාග මඩුවෙන් සමුගත් අවස්‌ථා අප එමටවත් දැක ඇත.
මල්වර වීම, මල්වර කිල්ල පිළිබඳ තම දූ දරුවන් නිසි පරිදි දැනුවත් නොකිරීමේ වරදින් මල්වර වන මොහොතේම ඇතිවන මල්වරකිල්ලක්‌ සමඟ වැළඳෙන කඩවර දෝෂය බොහෝ අය හඳුනාගෙන දේශීය මෙන්ම විදේශීය වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර සිදුකරනු දැකියහැකිය. එසේ වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර කොතෙක්‌ සිදු කළත් කඩවර දෝෂය ඉවත්වනතුරු එකී රෝගී කාන්තාවට ගැබ් ගැනමක්‌ සිදුනොවන අතර ගැබ් ගැනීමක්‌ සිදු වුවද එක්‌ මසකින් සමසකින් හෝ සත්මසකින් එකී දරු ගැබ විනාශ කර දැමීම කඩවරගේ සාමාන්‍ය ස්‌වභාවය බව මේ පිළිබඳව අවබෝධය ඇති බොහෝ පිරිස්‌ විශ්වාස කරති.
එබැවින් මෙකී ශාන්ති කර්මය පිළිබඳ ප්‍රජාව දැනුවත් කිරීම සුවිශේෂ සමාජ මෙහෙවරක්‌ කොට සැලකීම අසාධාරණ නොවන්නේය. ඒ අනුව උඩරට කඩවර යක්‌කංකාරියේ පූජා විධි රටාව පිළිබඳ අපේ සැලකිල්ල යොමු කළ යුතුය. පූජා විධි රටාව සමයම් හතරකින් සමන්විත වෙයි. ඒ හැන්දෑ සමයම, පූර්ව මධ්‍යම සමයම, අපර මධ්‍යම සමයම හා අලුයම සමයම යනු ඒ සමයම් හතරයි.
කඩවර යක්‌ කංකාරියේ සැන්දෑ සමයමට අයත් ආරම්භක කටයුත්ත වන්නේ යාග මඩුව පවිත්‍ර කිරීමයි. එහිදී කඩවර පිදේනිය හාසකස්‌ කළ පිදේනි හා කොටු සභාගත කොට, කීලපන්දම් දල්වා දුම්මල ගසා කහපැන් ඉස යාගමඩුව මැනවින් සුද්ධ පවිත්‍ර කොට දෙවියන් වැඩ සිටීමට සුදුසු තැනක්‌ බවට පත්කිරීමට ඇදුරෝ අමතක නොකරති.
සමාගම් නූල පැළඳවීම:
කඩවර යක්‌කංකාරියේ පළමුවන චාරිත්‍රය වන්නේ සමාගම් නූල පැළඳවීමයි. කංකාරිය පැවැත්වීමට දින විසි එකකට පෙර මෙකී කටයුත්ත සිදුකළ යුතුය. මෙහි කංකාරියට අත්‍යවශ්‍ය වූ චාරිත්‍රාංගයකි. විවාහපත් ස්‌ත්‍රීන්ට වසර ගණනාවක්‌ ගතවුවද දරු ගැබ් ඇති නොවීම, ඇති වූ දරු ගැබ් මසකින් දෙකකින් ගබ්සා වී යැම, ඔක්‌කාරය, තුන්ජාමෙට වෙව්ලා උණ ගැනීම, යනාදී රෝග ලක්‍ෂණ යම් කාන්තාවකට දක්‌නට ලැබේ නම් අත්දැකීම් තුළින් පරිපාකයට පත් ගම්මු ඇයට නිසැක වශයෙන්ම කඩවර දෝෂය වැළඳී ඇතිබව පසක්‌කොට ගෙන කඩවර යක්‌ කංකාරියක් සිදුකිරීමට අවැසි කටයුතු සම්පාදනය කරති. ප්‍රධාන ගුරුන්නාන්සේ ආතුරයාගේ නිවසට ගොස්‌ ආතුරයා හොඳින් පරීක්‍ෂා කොට ඇයට වැළඳී ඇත්තේ කඩවර දෝෂයක්‌ බව හැඳින සුදු තුන්පටේ නූලක්‌ ගෙන කඩවර යාදින්න තෙවරක්‌ කියා එම මූල ආතුරයාගේ දකුණතේ ඉහළ කොටසෙහි ගැටගසනු ලැබේ. මෙම සමාගම් නූල පැළඳීමෙන් දින විසි එකක්‌ ගතවූ තැන ආතුරයා රෝග උපද්‍රවයෙන් නිදහස්‌ කොට දෙන ලෙසත් එසේ නිදහස්‌ කළහොත් රීරි කඩවර, තොටකඩවර, රත්කඩවර, දළ කඩවර යන කඩවර යක්‍ෂයන්ටත් සෙනවිරත්න මුල්කඩවර හා නාටහතර කට්‌ටුවක්‌ කඩවරයින්ටත් කඩවර යක්‌ කංකාරියක් පවත්වා දොළ පිදේනි පිළිගන්නා කඩවර කංකාරියක් පවත්වා දොළ පිදේනි පිළිගන්වා කඩවර කංකාරියක් පවත්වා දොළ පිදේනි පිළිගන්වන බවට ප්‍රතිඥ දෙති. දෙන ලද ප්‍රතිඥාවේ ආකාරයටම දින විසි එකක්‌ නොව දින හතක්‌ යැමට පෙර සිටම ප්‍රතිඵල පෙන්නුම් කරන අතර කඩවර යක්‌කංකාරියට සූදානම් වන්නේ මින් අනතුරුවයි.
කාන්තාවක්‌ මල්වර වන අවස්‌ථාවේදී තනිවුවහොත් තනිපොල පිරිකඩවර ඇයට බැල්ම හෙලා එදා සිට ඇය කැටුව වාසය කරන අතර ඇය විවාහ වුවද දරුවන් පිළිසිඳ ගැනීමට මොහු ඉඩ නොදෙයි. පිළිසිඳ ගත්තට කළලයට මාසයක්‌ දෙකක්‌ වන විට ගබ්සාකොට දමයි. තනිපොල සීරි කඩවර ඇමක්‌ ස්‌වාමිපුරුෂයා සේ හැසිරෙයි. රාත්‍රියේදී යහනට පැමිණෙන මොහු ඇය සිහිනෙන් බියගන්වයි. නින්ද යැමට ඉඩ නොදෙයි. එවන් කාන්තාවන්ට සමාගම් නූල පැළඳවීමේදී සාමාන්‍ය සමාගම් නූලක්‌ පැළඳවීමට වඩාවෙනස්‌ වේ. ඒ අනුව නූල්, දුම්මලතට්ටුව, නාබර කුකුළෙක්‌ යනාදිය රැගෙන තුන්මංසලට ගොස්‌ කඩවර යාදින්න කියා දිෂ්ටි මන්ත්‍රතියා දුම්මල කීල ගසා ඇප නූල කුකුළාගේ කකුලේ ගැටගසයි.
ඇයට වැළඳී ඇති තනිකම් දෝෂය ඉවත් කොට දරු ඵල ලබාදුනහොත් දරුවකු පිළිසිඳ තුන්මාසයක්‌ ගතවීමට පෙර කඩවර යක්‌කංකාරියක්‌ පවත්වා තනිපොල සිරිකඩවර ඇතුළු සියලු කඩවරයින්ට දොළ පිදේනි කැපකොට දෙන බවට කන්නලව්ව කොට කියාසිටියි. "තනිපොල සිරිකඩවර" ඉතාමත් දරුණු යකෙකු වන බැවින් කුකුළා මරා පිදේනි කැප කොට දීම විශේෂ ලක්‍ෂණයකි. තනිපොල සිරිකඩවර කිසිවිටකවත් රැවටිය නොහැකි බියකරු යකෙකු බව ගුරුන්නාන්සේලා තරයේ විශ්වාස කරති. දින විසි එකක්‌ ඇතුළත දොළ පිදේනි කැපකොට නොදුනහොත් රෝගියා මරණාසන්න තත්ත්වයට පත්වන බැවින් පොරොන්දු ප්‍රකාර දොළ පිදේනි පුදදීමට ගම්මු වගබලා ගනිති.
- යාගමඩුව
නියමිත පරිදි දිග අඩි 30 ක්‌ හා පළල අඩි 15 ක්‌ පමණ ඉඩ ප්‍රමාණයේ යාගමඩුවක්‌ තුළ සවස 5.00 ට ආරම්භ කරන මෙම ශාන්තිකර්මය පසුවදා පෙරවරු 7.30 දක්‌වා පැවැත්වේ. කුරාලයේ හා තුන්මංසලේ හා දොළේ පිදේනි කැපකොට දීම හැරුණු කොට අනෙක්‌ සියලු යාග කටයුතු සිදුවන්නේ මෙම යාගමඩුව තුළය. අඩි හතක්‌ උස කෙසෙල් කඳක්‌ කොටස්‌ තුනකට බෙදා සකස් කොටගත් අයිලය සඳුන්, භූත, බත් යන කාලි දෙවිවරුන්ට වෙන් වූවකි. ගොක්‌අතුවලින් සැරසූ "ආතුර වාසස්‌ථානය" ආතුරකාන්තාව වෙනුවෙන් සකස් කොට ඇත. එක්‌ පසෙකින් පිදේනි යහනකි. එම යහන තුළ
01. සීරි කඩවර පිදේනිය
02. තොට කඩවර පිදේනිය
03. රති කඩවර පිදේනිය
04. නොමළ දත්ත පිදේනිය
05. මෝරංගල පිදේනිය
යන පිදේනි තබා ඇත. ශාන්ති කර්මය ආරම්භ කිරීමට පෙර "කුරාලය" සකස් කළ යුතුය. ආතුර නිවසේ සිට යාර 300 ක්‌ දුරින් ගසක්‌ උඩ ඇත් උසට මෙම කුරාලය සවිශක්‌තිමත්ව ලී දඬු යොදා සකස් කළ යුතුය. නැවුම් මැටි මුට්‌ටියකට කහ දියර යොදා අලංකාර කරන ලද "කළස" යාග මඩුවේ පසෙකින් තබා ඇත්තේ මල් කඩවරට පුද දීමට ය. මල් බුලත් තටුව ශ්‍රියා කාන්තාවට ය. මල් බුලත් හැරුණු විට කැඩපතක්‌, පනාවක්‌, හවරියක්‌ සුවඳ වර්ග මීට අයත් වේ.
- ආතුරයා ආතුර වාසස්‌ථානයේ වඩා හිඳුවීම:
යාග මඩුව පුරා කහ දියර ඉස දුම්මල ගසා පවිත්‍ර කොට වැදියක්‌ කඩවර අභිමාන කඩවර යන රීරි යකුගේ දෑග සවුවන්ට වෙන් වූ පරිවාර ගොටු දෙකත් රීරි කඩවර ගොටුවත් යාග මඩුවේ ආතුර වාසස්‌ථානය ළඟින් තබා මෙතෙක්‌ හිස්‌ අසුනක්‌ව පැවැති ආතුර වාසස්‌ථානයට ආතුර කාන්තාව නිවාස තුළ සිට මොට්‌ටක්‌කිලියෙන් මුහුණ වසා ප්‍රධාන යකැදුරාගේ මැදිහත්වීමෙන් ආතුරවාසස්‌ථානයේ වඩා හිඳුවීමට පෙර පළමුව තෙරුවන් සිහිකොට, දෙවනුව දෙවියන් සිහිකොට, තෙවනුව යක්‍ෂයන් සිහිකොට පහන්දල්වා ආතුර වාසස්‌ථානයේ වඩා හිඳුවයි.
- හැන්දැ සමයම නැටීම:
බුදුන්ට, දෙවියන්ට මෙන්ම යක්‍ෂයන්ටත් පහන් දල්වා නයියණ්‌ඩි ඇඳුමින් සැරසුණු ඇඳුරෝ උඩැක්‌කි අතට ගෙන මඟුල් බෙර වයා බුදුන්ගෙන් දෙවියන්ගෙන් ආශිර්වාද ලබා ගැනීමට කිසිසේත් ම අමතක නොකරති. හිසට ජටා බැඳ පිරුවට හැඳ සිලම්බු හා වළලු පැළඳ, ඇඳුරෝ මල් යහන ඉදිරිපස සිට උඩැක්‌කියෙන් මඟුල් බෙර වාදනය කරමින් මල් යහන් කවි ගයමින් සියලු දෙවියන්ට මල්යහනට ආරාධනා කරති. දෙවියන් ඉදිරියේ නැටුම් ගැයුම් පැවැත්වීමෙන් ඔවුන් සතුටට පත්වන බවත්, සතුටට පත් දෙවියෝ තමන්ට පෙරළා ආශිර්වාද කරන බවත් ගැමියෝ තදින්ම විශ්වාස කරති. එලෙස දේවාශිර්වාද ලැබෙනවාත් සමඟම මෙතෙක්‌ තිරයෙන් මුහුණ වසාගෙන සිටි ආතුර කාන්තාවගේ කඩතිර හැර දෙවියන්ට ඇයව ඉදිරිපත් කිරීම කළ යුතුය
- සිරිකඩවර පිදේනිය කැපකොට දීම:
දෙවියන්ගේ ආශිර්වාද ලබා ගත් ඇයව ඉදිරිපිටම හැන්දැ පිදේනිය හෙවත් සිරිකඩවර පිදේනිය සිරිකඩවරට කැප කොටදීම ආරම්භ කරති. මල්වර වන අවස්‌ථාවේදී තනි වුවහොත් රීරි කඩවර දෝෂය වැළඳේ. එබඳු කාන්තාවන්ට මෙම පිදේනිය පුද දීමෙන් රෝගය සුව වේ. සියලුම පූජා ද්‍රව්‍ය අඩංගු සිරිකඩවර පිදේනිය අභිමාන, වැදියක්‌, යන කඩවරයන් විෂයෙහි සකස් කළ දොළ පිදේනිද පන්දම් ද කුකුළා ද සමීපයට ගෙන දොළ පිදේනි භාර ගැනීමට සිරියකු ප්‍රධාන අනෙකුත් යකුන්ට අඬ ගසති.
"තෙද සීරියක්‌කු - අද කෙළි පුදට එක්‌කු
යකුගේ බල දැක්‌කු - බැස වරෙව් තෙද සිරි යක්‌කු
සීරි විල වසනා - බාර ලේ වල වෙසෙනා
සමන් දෙවි දකිනා - සිරි යකු බල පෙන්නු එදිනා
කපා රතු කුකුලන් - ඉරාලා ලේ ගොටුවන්
බැඳ මැසි කුරාලන් - මෙසේ දොළදෙන් සිරි යකුටත්
- අටකොණට සමයං දීම:
පැදුර යාගමඩුවේ මැද එළා පැදුර අටකොණේ බත්ගොටු අටක්‌, පහන් අටක්‌ දල්වා තබා ප්‍රධාන ගුරුන්නාන්සේ පැදුරෙන් මුනින් අතටදපා සිරිකඩවර පිදේනිය පපුව මත තබා දුම්මල කීල ගසමින් අටකොණට සමයං දෙයි. සෙසු ඇඳුරෝ උඩැක්‌කි වයමින් මෙම කටයුත්තට සහාය ලබා දෙති. අටකොණ සමයම හමාර කොට රීරිකඩවර පිදේනිය ආතුරයාගේ හිසේ සිට පාදාන්තය දක්‌වා යවමින් සෙත් පතා පිදේනිය හිසමත තබා කවි ගයමින් කුරාලය කරා ගමන් කරයි.
"අහසේ ගොසින් ඉරුයට සැඟවුණත් වරෙන්
පොළවේ ගොසින් වැලියට සැඟවුණත් වරෙන්
මහ මුහුදේ ජලයට සැඟවුණත් වරෙන්
ලෙඩ කළ දේවතා කොතැනක ගියත් වරෙන්"
කුරායල වෙත ගමන් කොට කුරාලයට නැගී එහි දපා පපුවමත පිදේනිය තබා දිෂ්ටි මන්ත්‍ර කියා දිෂ්ටි කොට, රීරි කඩවර යක්‍ෂයාට අඬගසා පුද දෙයි. සෙසු ඇඳුරෝ කුරාලයේ පාමුල සිට උඩැක්‌කි වයමින් දුම්මල කීල ගසමින් උදව් වෙති.
- තොට කඩවර පිදේනිය කැපකොට දීම:
ස්‌නානය කරන තොටකදී දිය කඩකදී වැඩිවියට පත් ව තනි වුවහොත් තොට කඩවර දෝෂය වැළඳේ. බොහෝ කාන්තාවන්ට මෙම දෝෂය වැළඳෙන්නේ නොසැලකිල්ල හා නොදැනුවත්කම හේතුකොට ගෙනයි. මෙම දෝෂය තිබෙනතුරා දරුවන් පිළිසඳ ගැනීමකට ඉඩ නොදෙන තොට කඩවර යකු විෂයෙහි ඉහත පිදේනිය තොටක තබා කැප කොට දීමෙන් සුව කර ගත හැකිය. හැන්දැ පිදේනිය හෙවත් රීරි කඩවර පිදේනිය කැපකොට දීමෙන් පසු රාත්‍රි ආහාරය ගෙන රාත්‍රි අටෙන් පසුව මෙම තොට කඩවර පිදේනිය කැපකොටදීම ආරම්භ කරති.
උඩරටට ආවේණික වූ නයියණ්‌ඩි ඇඳුමෙන් සැරසුණු ඇඳුරෝ ඉතාමත් ගරු ගාම්භීර ලෙස සභාවට පැමිණ මඟුල් බෙර වයා සෙත්කවි ගයා ආතුරයාට ආශිර්වාද කරති. පුවක්‌ මල් කිනිත්තක්‌ ගෙන තුන්පටේ නූලක්‌ ඔතා සකස් කළ "පිරිත්තුව" මේ අවස්‌ථාවට විශේෂයෙන් වැදගත් වේ. කංකාරියට සහභාගි වන සියල්ලන්ටම පිරිත් නූලක්‌ ලබාදිය යුතුයි. පිරිත්තුවේ එක්‌ පැත්තක්‌ ආතුර අතේද, අනෙක්‌ කෙළවර අයියලයට ද සම්බන්ධ වේ.
තොටකඩවර පිදේනි කැපකොට දීමට පෙර ඇදුරෝ සභාවේ සිටින සියල්ලන්ගේම සතුට සඳහා ඉතාමත් අලංකාර ලෙස නැටුම් ඉදිරිපත් කරති. ශාන්ති කර්මය නරඹන්නන්ගේ නිද්‍රශීලී අලස ස්‌වභාවය මෙම අලංකාර නැටුම් බැලීමෙන් ඉවත්ව යන අතරම ආතුරයාගේ රෝග උපද්‍රවයන් ද යම් තරම් දුරකට සමනය වීමක්‌ ද සිදුවේ.
තොටකඩවරට සකස් කළ "නැව්පිදේනිය" සුදු පිරුවට බැඳි වතුර පිරවූ කොරහක්‌ මත තබා යාගමඩුවේ මැද තබා දිෂ්ටි මන්ත්‍ර, තොට කඩවර අස්‌න, කවි මෙහිදී ගායනා කිරීමට ඇඳුරෝ අමතක නොකරති.
තොටුපල ගලට ඇවිදින් යකු මග බැලු වා
දුටු අඟනන්ට රෑ සිහිනෙන් ලෙඩ කෙරු වා
යුතු ලෙස දෙන්ට දොබිලි ඔබට මාරු වා
තොට කඩවර දොළ ගෙන දිය පිට වැඩු වා"
මෙසේ අස්‌න හා කවි කියමින් පිදේනිය හිසමත තබා ගෙන දියකඩක්‌ දක්‌වා ගමන් කොට ප්‍රධාන ගුරුන්නාන්සේ දියමත දපා පිදේනියපපුව මත තබා නැවත දිෂ්ටි මන්ත්‍රයෙන් මතුරා දුම්මල ගසා දිෂ්ටි කොට තොටකඩවර යකුට පිදේනිය කැප කොට දෙති.
එහිදී,
රන් පඬුරට
ඇප කළසට
මල් බුලත් තටුවට
පිදේනි යහනට
- රති කඩවර පිදේනිය පුදදීම:
අයිලයට යාදිනි ගයා දෙවියන්ට කන්නලව් කොට දෙවියන්ගෙන් ආශිර්වාද ප්‍රාර්ථනා කරති. රතිකඩවර, රතිකම් කඩවර, රතිකාමකඩවර යනාදී විවිධ ස්‌වරූපයෙන් පෙනී සිටින රති කෙළියෙහි ඇලී ගැලී වාසය කරන රති කඩවර කිල්ලක්‌ දුටු සැණෙකින් දිෂ්ටි හෙළා බැල්ම හෙළා කාන්තාවන් ලෙඩ කරවන යක්‍ෂයෙකි. ග්‍රාමීය පරිසරය තුළ බොහෝ දුරට අඹුසැමියන් වශයෙන් එකතු වන්නේ නිවස තුළදී නොව වනයේදී ය. එබඳු අවස්‌ථාවලදී යම් හෙයකින් බිරිඳ මොහොතකට හෝ තනි වුවහොත් මෙම රතිකම් දෝෂයට ගොදුරු විය හැකි බව ඇඳුරන්ගේ පිළිගැනීමයි. රති කඩවරට වෙන්වූ "රතිකඩවර පිදේනිය" දිෂ්ටි මන්ත්‍ර කියා යාදිනි ගයා කුකුල් සිරි (ලේ) පිදේනියට දමා පිදේනිය ආතුරයාගේ නිවසට සමීපව ඇති "තුංමංසලක" කැප කොට පිදිය යුතුය.
- දළ කඩවර පිදේනිය පුදදීම:
උඩරට කඩවර යක්‌ කංකාරියේ අවසන් මහ පිදේනිය හෙවත් නොමළ දත්ත පිදේනිය පුද දෙන්නේ දළ කඩවරයට. එබැවින් එයට "දළකඩවර පිදේනිය" නමින් ද හැඳින්වෙයි. මෙම මහ පිදේනිය කැපකොට දීමට මත්තෙන් දළ රජු කළ යාගය සිහි ගන්වමින් ගිරිදේවි බලියක්‌ අඹා එය ආතුරයා ළඟින් තබා පිරිත් හූය එහි ගැටගසා යාදිනි ගයා ආතුරයාට සෙත් පැතීම ද සිදු කරති. ඉන් අනතුරුව එළඹෙන්නේ මෙම කංකාරියේ නාට්‍යමය ලක්‍ෂණ බොහොමයක්‌ අඩංගු ජවනිකා කිහිපයකි. මෙම ජවනිකා ආතුරයාගේත් රැස්‌ව සිටින අයගේත් මානසික කායික සුවයට සරිලන පරිදි දෙපැත්ත කැපෙන වචන අවස්‌ථා හා සිද්ධි වලින් අනූන කිරීමට ඇඳුරෝ වගබලා ගනිති. අයිලේ බැලීම සුවිශේෂ ජවනිකාවකි.
ඇඳුරා - මොනවද කියාපං බලන්ඩ ඔය හොඳ කාම (කෑම)
ප්‍රධාන ඇඳුරා - "අපේ හොඳ කාම තමයි ඉප්පා, කප්පා, කපරගොයා, කොරලියා
අඩා සිංහලයා කුදා වදලා
"කුදාලා කොහොමද වදන්නේ. කුදියෝ මිස. කුදියෝ නම් වදාලා ඇති. කුදා වදලා නොවෙයි පුදා වඩලා"
කාමුක රාගික හැඟීම් ජනිත කරවීම, දරුවන් වැදීම ආදිය වාචික මෙන්ම ආංගික අභිනයෙන් ද රඟ දැක්‌වීම මෙහිදී සිදුවෙන සුවිශේෂ ජවනිකා වේ. මෙකී අවස්‌ථාවලදී ඉදිරිපත් කරන සංවාද, ජවනිකා, ආතුරයාගේත් සෙසු නරඹන්නන්ගේත් හාස්‍ය රසය ජනිත කරවන අතරම ඔවුන්ගේ නිද්‍රශීලී ස්‌වභාවය ද තුරන් කෙරේ. මනෝ විද්‍යාත්මකව සලකන විට ආතුරයාට වැළඳී ඇති රෝගඋපද්‍රව මෙන්ම මානසික ආතතිය තුරන් කිරීමේ බලයක්‌ ශක්‌තියක්‌ මේ මගින් උදාවන බව කවුරුත් පිළිගන්නා සත්‍යයකි.
අයිලේ බැලීමෙන් පසුව එළඹෙන්නේ උඩරට මෙන්ම පහතරට ශාන්තිකර්ම අතර කඩවරයක්‌ කංකාරියට පමණක්‌ ම සීමා වූ යක්‌කම් පෙළපාලි හතක්‌ (07) ක්‌ පිළිවෙළින් වේදිකාගත කිරීමයි.
1.කපු යක්‌කම, 2.පන් යක්‌කම, 3.බොරු යක්‌කම, 4දරු යක්‌කම, 5.නයි යක්‌කම, 6.වැදි යක්‌කම, 7.මහ යක්‌කම යනුවෙන් ඒවා වේදිකාව මත දිග හැරේ. මෙකී සියලු යක්‌කම් කඩවර යක්‌කංකාරියටම ආවේණික වූ ජවනිකාවලින් අනූන කිරීමට අපේ කඩවර ඇඳුරෝ පොහොසත් වෙති. එමෙන්ම තංතිරියට, උඩැක්‌කියට, වීනාවට, කවි ගායනා කොට ඒ ඒ අංංශ වෙන වෙනම රඟ දැක්‌වීම ද විශේෂ ලක්‍ෂණයකි.
නොමළ දත්ත පිදේනිය/ මහ පිදේනිය/ දළ කඩවර පිදේනිය (- යක්‌කම් ජවනිකා වශයෙන් ඉදිරිපත් කොට අවසානයේදී දළ කඩවරට සකස් කළ ගැබ් හැටකින් (60) සමන්විත වූ මෙම මහ පිදේනිය දළ කඩවර අස්‌න දිෂ්ටි මන්ත්‍ර ගායනා කොට සැරපරුෂ දළ කඩවරට වෙන් වූ අට කොණට සමයං දීම/ පැදුරේ දපා සමයං දීම හමාර කොට රීරි පුදා ආතුර නිවසේ සමීපයේ ඇතෙක්‌ උසට සකස් කොට ඇති කුරාලය වෙත ගොස්‌ කුරාලයේ දපා පිදේනිය බඩ මත තබා දිෂ්ටි මන්ත්‍ර ගයා පිදේනිය කැප කොට දෙයි.
නොමළ දත්ත පිදේනිය/ මහ පිදේනිය/ කැපකොට දීමෙන් අනතුරුව ආරම්භයේ පටන් අවසාන මොහොත දක්‌වා වේදිකාවට ගෙන්වා ගත් සියලුම භෞතික සම්පත් වලට කවි ගායනා කොට කඩා ඉවත් කළ යුතුය. ඒ අනුව අයිලය කඩන්නට කවි කියා අයිලය කඩා ඉවත් කෙරේ.
මෙම එක්‌ එක්‌ ජවනිකා අවසානයේ ආතුරයාට ආවඩා "ආයුබෝවේවා රෝග නිවාරණය වේවා යි කියා සෙත් පැතීමට ඇදුරෝ කිසිසේත්ම අමතක නොකරති. හෝරා කිහිපයක්‌ තිස්‌සේ පවත්වන මෙම යක්‌කම් පෙළපාලි නාට්‍යමය ලක්‍ෂණවලින් පරිපූර්ණ වේ. උඩැක්‌කි තංතිරි වේණා වැයීම්වල අන්තර්ගත සංවාද මෙන්ම කවි ගායනා, කාමුක, රාගික හැඟීම් උද්දීපනය වන සේ රචනා වීඇත. ඒවා යක්‌ කංකාරියෙන් අපේක්‍ෂිත මුඛ්‍යාර්ථය හා සෘජුවම බද්ධ වේ. කායිකව සිදුවන අබල දුබලතාවලට මානසිකව සිදුවන විපර්යාසයන් සෘජුවම බලපායි. දරුවන් නැතිවීමෙන් ආතුර මානසිකත්වයෙන් පසුවන කාන්තාවන්ට මෙමගින් සිදුවන්නේ සුවිශාල වූ අස්‌වැසිල්ලකි.
සභා ගැබේ සිටින යකැදුරන් සමඟ එකතුව සතුටින් සිනා මුසු මුහුණින් කල්ගත කරන ආතුර කාන්තාව තමන්ට මානසිකව කායිකව පවතින රෝග උපද්‍රවයන් අමතක කර දැමීම, තුරන් කර ගැනීම, අගය කළ යුතු අපේ අවධානයව යොමු කළ යුතු කරුණකි. තංතිරිවාදනය නම් වූ ජවනිකාව මේ සඳහා දිය හැකි කදිම නිදසුනකි. තංතිරියෙන් පයෝධරයන් සංකේතවත් වේ. පයෝධර කාන්තාවන්ට මෙන්ම පුරුෂයන්ට ද වින්දනයක්‌ ගෙන දෙන ප්‍රියජනක ශාරීරික අංගයකි.
"අඟනන් රඟ බැස පැන අතරායා
තනවන තනනම් රණ තිස රාය
විලසින් දනුයෙන් දෙවි අස රායා
ගී උන් මන්මත් කරවන රායා"
(මයුර සංදේශය - 61 පිටුව)
තංතිරිය අතට ගත් ප්‍රධාන ඇදුරා එය අතගාමින් පද්දමින් උඩ දමමින් ආතුර කාන්තාවට සමීප කරමින් පයෝධර ගැන කියෑවෙන කවි කියමින් මනරම් වූ නර්තනයක යෙදෙයි. හෝරා කිහිපයක්‌ ඇය ලබන වින්දනය දරුඵල ලබනු වස්‌ බෙහෙවින් ම හේතු සාධකවේ. ආතුර කාන්තාව දරුවකු ලැබීමට හැකි මානසික ශක්‍යතාවක්‌ ඇති කාන්තාවක්‌ බවට පත් කරවීම මෙහි එන සෑම යක්‌කම් පෙළපාලියකම මූලිකම අරමුණයි. එකී අරමුණ බෙහෙවින්ම සාර්ථක වන බව ශාන්තිකර්ම ගණනාවක්‌ සියෑසින් දුටු අපේ අදහසයි. දරු යක්‌කම, නයි යක්‌කම, පන් යක්‌කම මේ සඳහා දිය හැකි ප්‍රබල සාක්‍ෂියන් ය.
දරුඵල නැති කාන්තාවන්ට නූතන සමාජයේ අත්වන ඉරණම ගැන කල්පනා කරන විටත්, දරුඵල නැති කාන්තාවන්ගේ මානසිකත්වය ගැන සිතන විටත් මෙවන් ශාන්තිකර්ම තුළින් සිදුවන මානසික ශක්‌තිය මිල කළ නොහැකි බව සඳහන් කළ යුතුයව. දොස්‌ පරොස්‌මැද කනස්‌සල්ලෙන් පසුවන ආතුර කාන්තාව දරු යක්‌කමේදී තම සුරතට දරුවකු ලැබීව, දරුවා නැලවීම, කිරි පෙවීම ඇය ලබනභාග්‍යයකි. දැන් ඇයට දරුවකු ලැබී ඇත. ඈ සතුටින් කවි ගීත ගයන්නේ එබැවිනි. මවක්‌ වීමෙන් ඇය ලබන සතුට ඇය මුළු සභාගැබටම කෑ මොර දී පවසන්නීය.
මේ නයින් බලන විට ශාන්ති කර්ම හුදු විනෝදය සපයන සංදර්ශන පමණක්‌ නොව කායික මානසික රෝග සංසිදුවන ප්‍රබලශක්‌තියක්‌ ඇති මහා ඔසුවක්‌ ලෙස සැලකීම වඩාත් සුදුසු වේ. උඩරට කඩවර යක්‌කංකාරිය ද උඩරට පමණක්‌ නොව සමස්‌තලාංකේය කාන්තා පරපුරේම මනදොළ පුරවාලිය හැකි මහෞෂධයක්‌ ලෙස නම් කළ හැකිය.
සැකසුම:- අචලා නිමල්තී
