01. මූල්‍ය වාර්තාකරණයේ සංකල්පනාත්මක රාමුව
මූල්‍ය ගිණුම්කරණයේ සහ මූල්‍ය ප්‍රකාශනවල කාර්යභාරය හා සීමා නියම කරනු ලබන මූලධර්ම පද්ධතියක් ලෙස මූල්‍ය වාර්තාකරණයේ සංකල්පනාත්මක රාමුව හැදින්විය හැක.
මූල්‍ය වාර්තාකරණයේ සංකල්පනාත්මක රාමුවෙහි ඇති පහත දෑ අධ්‍යනය කළ යුතු ය.
- පොදු පරමාර්ථ මූල්‍ය වාර්තාකරණයේ අරමුණ
- මූල්‍ය තොරතුරු වල ගුණාත්මක ලක්ෂණ
- මූල්‍ය ප්‍රකාශන වල මූලිකාංග
- මූලිකාංග හඳුනා ගැනීම
- මූලිකාංග මිනුම් කරණය
පොදු පරමාර්ථ මූල්‍ය වාර්තාකරණයේ අරමුණ
පොදු පරමාර්ථ මූල්‍ය වාර්තාකරණයේ අරමුණ වන්නේ,
වාර්තා කරන ඒකකයක දැනට සිටින හා අපේක්ෂිත ආයෝජකයන්ට, ණය සපයන්නන්ට සහ අනෙකුත් ණය හිමියන්ට එම ඒකකයට අදාළ සම්පත් සැපයීම පිළිබඳ තීරණ ගැනීමට අවශ්‍ය වන මූල්‍ය තොරතුරු සැපයීමයි.
මූල්‍ය තොරතුරුවල ගුණාත්මක ලක්ෂණ
මූලික ගුණාත්මක ලක්ෂණ,
- අදාළ බව
තොරතුරු භාවිත කරන පාර්ශවවල තීරණ වෙනස් කිරීමට මූල්‍ය ප්‍රකාශනවල තොරතුරුවලට හැකියාවක් ඇත්නම් ඒවා අදාළ බවින් යුක්ත ය. තොරතුරු අදාළ බවින් යුක්ත වීමට තිබිය යුතු අනු ලක්ෂණ,
- පුරෝකථන හැකියාව
- සත්‍යාපනය කළ හැකි වීම
- ප්‍රමාණාත්මක බව
- විශ්වසනීය නියෝජනය
මූල්‍ය වාර්තා මගින් නිරූපණය කරනු ලබන ආර්ථික සිද්ධීන් විශ්වසනීය නියෝජනයක් නිරූපනය වන පරිදි ඉදිරිපත් කළ යුතු ය. තොරතුරු විශ්වසනීය ලෙස නිරූපනය කිරීමට තිබිය යුතු අනු ලක්ෂණ,
- සම්පූර්ණ බව
- මධ්‍යස්ථ බව
වැඩි දියුණු කිරීමේ ගුණාත්මක ලක්ෂණ,
- සංසන්දනාත්මක බව
ව්‍යාපාර ඒකකයක තොරතුරු එම ඒකකයේ පසුගිය කාලපරිච්ඡේදය සමගත්, වෙනත් සමාන ව්‍යාපාර ඒකකවල තොරතුරු සමගත් සංසන්දනය කිරීමට ඇති හැකියාව මින් අදහස් වේ.
- සත්‍යාපනය කල හැකි බව
ව්‍යාපාර ඒකකයක ගනුදෙනු හා සිද්ධීන් විශ්වසනීය ලෙස ඉදිරිපත් කරන තොරතුරු තුලින් නියෝජනය කර ඇති ද යන්න තහවුරු කිරීමට ඇති හැකියාව මින් අදහස් වේ.
- කාලීන බව
තීරණ ගන්නා පාර්ශවයන්ගේ තීරණ වලට බලපෑමට හැකි වන සේ නියමිත වේලාවට තොරතුරු සැපයීම මින් අදහස් වේ.
- තේරුම් ගත හැකි බව
තොරතුරු භාවිත කරන පාර්ශවයන්ට තොරතුරු පැහැදිලිව හා සංක්ෂිප්තව දැක්විය යුතු බව මින් අදහස් වේ.
මූල්‍ය ප්‍රකාශන වල මූලිකාංග
මූල්‍ය ප්‍රකාශන වල දැකිය හැකි මූලිකාංග අංග 5 පහත පරිදි ය.
- වත්කම්
- වගකීම්
- හිමිකම්
- ආදායම්
- වියදම්
- වත්කම්
අතීත සිදුවීමක ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ඇති වන, ව්‍යාපාරයට අනාගත ආර්ථික ප්‍රතිලාභ ගලා ඒමේ හැකියාවක් ඇති ව්‍යාපාර විසින් පාලනය කරනු ලබන ආර්ථික සම්පත් වත්කම් ලෙස හැදින්වේ.
වත්කමක තිබිය යුතු මූලික ලක්ෂණ,
- අනාගත ආර්ථික ප්‍රතිලාභ ලබාගැනීමේ හැකියාව
- ව්‍යාපාරය විසින් පාලනය කරනු ලැබීම
- අතීත ගනුදෙනුවක හෝ සිදුවීමක ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ඇති වීම
- වගකීම්
අතීත සිදුවීමක් තුළින් පැන නගින, ඒවා නිරවුල් කිරීමේ දී ආර්ථික ප්‍රතිලාභ සහිත සම්පත් ව්‍යාපාරය තුලින් පිටතට ගලා යෑමක් අපේක්ෂා කරන, ඒකකයක පවතින වර්තමාන බැදීම වගකීම් ලෙස හැදින්වේ.
වගකීමක තිබිය යුතු මූලික ලක්ෂණ,
- බැදීම් නිරවුල් කිරීමේ දී ආර්ථික ප්‍රතිලාභ ව්‍යාපාරයෙන් පිටතට ගලා යාමේ භව්‍යතාවක් තිබීම.
- වර්තමාන බැදීමක් පැවතීම.
- අතීත ගනුදෙනුවක හෝ සිදුවීමක ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ඇතිවූ බැදීමක් වීම.
- හිමිකම්
ව්‍යාපාරයේ වත්කම් වලින් එහි සියලු ම වගකීම් අඩු කළ පසු වත්කම් වලට ඉතිරි වන ඇල්මයි.
- ආදායම්
ගිණුම් කාලච්ඡේදය තුල ඒකකයක් තුළට සම්පත් ගලා ඒමේ හෝ වත්කම් වැඩි කිරීමේ හෝ වගකීම් අඩු වීමේ ස්වරූපයෙන් අයිතිකරුවන්ගේ දායකත්වයෙන් තොර ව හිමිකම ඉහල නැංවීමට හේතු වන ආර්ථික ප්‍රතිලාභ වැඩි වීම ආදායම් ලෙස හැදින්වේ.
- වියදම්
ගිණුම් කාලච්ඡේදය තුල ඒකකයකින් සාමාන්‍ය ක්‍රියාකාරීත්වය තුලින් සම්පත් පිටතට ගලා යාමේ හෝ වත්කම් අඩු වීමෙන් හෝ වගකීම් වැඩි වීමේ ස්වරූපයෙන් අයිතිකරුවන්ට කරන බෙදාහැරීම් හැර හිමිකම අඩු වීමට හේතු වන ආර්ථික ප්‍රතිලාභ අඩු වීම වියදම් ලෙස හැදින්වේ.
මූලිකාංග හඳුනා ගැනීම
මූල්‍ය වාර්තාකරණයේ සංකල්පනාත්මක රාමුවට අනුව මූලිකාංග හඳුනා ගැනීම සදහා යොදා ගන්නා නිර්ණායක,
- මූලිකාංග නිර්වචනයට අනුකූල වීම
- එම අයිතමයට අදාළ අනාගත ආර්ථික ප්‍රතිලාභ ඒකකය තුළට ගලා ඒමේ හෝ ඒකකයෙන් ගලා යාමේ හැකියාවක් තිබිය යුතු වීම
- එම අයිතමයේ පිරිවැය හෝ වටිනාකම විශ්වසනීය ලෙස මැනිය හැකි වීම
මූලිකාංග මිනුම් කරණය
මූල්‍ය ප්‍රකාශන වල හඳුනා ගනු ලබන අයිතමයන් වල මූල්‍යමය වටිනාකම මිනුම් කිරීම මින් අදහස් කෙරේ.
මූලිකාංග මැනීම සදහා යොදා ගන්නා ක්‍රම පහත දැක්වේ.
- ඓතිහාසික පිරිවැය
- ප්‍රවර්තන පිරිවැය
- උපලද්ධි අගය
- වර්තමාන අගය
Chanuka Shehan