දේශපාලනය හා දේශපාලන විද්‍යාව අතර පවතින වෙනස්කම්
දේශපාලනික වශයෙන් සංවිධීත මිනිස් සමාජය තුළ දේශපාලන බල අරගලය ක්‍රියාවට නැංවෙන ප්‍රයෝගික ක්‍රියාදාමය “දේශපාලනය” වශයෙන් හැදින්විය හැකිය. දේශපාලන බල අරගලය සමග ඍජුව ම සම්බන්ද වන දේශපාලනඥයින්දේ සහ දේශපාලන පක්ෂවල ක්‍රියාකාරකම් දේශපාලන සම්බන්දයෙන් ඍජුව ම වැදගත් වේ. දේශපාලනය පැන නගින්නේ දේශපාලන ක්‍රමයක් මුහුණ දී තිබෙන දේශපාලන, ආර්ථික හා සමාජ ප්‍රශ්න විසදීම සදහා කුමක් කළ යුතු ද යන්න සම්බන්දයෙන් දේශපාලන පක්ෂ හා දේශපාලනඥයින් ඉදිරිපත් කරන විසදුම් සහ ක්‍රියාකාරකම් අතර පවතින වෙනස හේතුකොට ගෙන ය.
දේශපාලනයේ පදනම වන්නේත්, දේශපාලනය ගැන කතා කිරීමේදී වැදගත් වන්නේත්, දේශපාලන ක්‍රමයක් මුහුණ දී ඇති ප්‍රශ්න හා ගැටළු, දේශපාලන පක්ෂ සහ දේශපාලනඥයින් ඉදිරිපත් කරන ප්‍රතිපත්තිමය විසදුම්, ඒවා අතර පවතින වෙනස්කම්, බල අරගලය තුලින් ඒවා ක්‍රියාවට නැංවීමට දස්රන උත්සාහය යන කරුණු ය. එහෙත් දේශපාලන විද්‍යාව යනු, ඊට වඩා වෙනස් තත්වයකි. එනම් දේශපාලන වශයෙන් සංවිදානය වූ මිනිස් සමාජයක් තුළ මිනිසුන්ගේ පොදු යහපත ගොඩනැගීම හා වර්දනය කිරීම උදෙසා කුමක්, කෙසේ කළ යුතු ද යන්න විද්‍යාත්මකව අධ්‍යනය කරන්නාවූ විෂය, දේශපාලන විද්‍යාව වශයෙන් හැදින්විය හැකිය. නැතිනම් දේශපාලන විද්‍යාව වූ කලි රාජ්‍ය ආණ්ඩුව හා ජනතාව යන මූලික ඒකක තුන අතර පවතින්නා වූ සම්බන්තාධවයන්ගේ ස්වරූපය හා ජනතාවගේ පොදු යහපත වර්නධය කිරීම සදහා වඩාත් ම උචිත වන්නේ කුමන රාජ්‍ය ක්‍රමයක් ද සහ කුමන දේශපාලන හා ආර්ථික මතවාදයක් ද යන්න පිලිබදව විද්‍යාත්මක ව අධ්‍යනය කරන්නා වූ විෂය ලෙස ද හදුන්වාදිය හැකි ය.
මේ අනුව දේශපාලන විද්‍යාව ගැන සාකච්චා කිරීමේ දී වැදගත් වන්නේ දේශපාලනඥයින් ඔවුන් නියෝජනය කරන දේශපාලන පක්ෂ ඒවායේ ප්‍රතිපත්ති හා ක්‍රියාකාරකම් නොව, දේශපාලන දාර්ශනිකයින්, දේශපාලන විද්‍යාඥනයින් සහ මුලින් දක්වා ඇති කරුණු පිළිබද ව ඔවුන් ඉදිරිපත් කර ඇති දේශපාලන මතවාද සහ න්‍යායන් ය. ග්‍රීක දේශපාලන චිතකයෙකු වන ඇරිස්ටෝටල් විසින් ‘polis’ යන ග්‍රීක පදය භාවිතයට ගනිමින් දේශපාලන යන පදය ප්‍රථමයෙන් ම භාවිතයට ගෙන ඇත. එමගින් ඔහු අදහස් කර ඇත්තේ සමකාලීන ව ග්‍රීක නාගරික රාජ්‍යන් අතරින් වඩාත් හොද රාජ්‍ය ක්‍රමය කුමක් ද යන්න පිලිබද ව විමසීමට ය. මේ අනුව ග්‍රීක නාගරික රාජ්‍ය ක්‍රමයේ දේශපාලන අධ්‍යනය කිරීම තුලින් දේශපාලන විද්‍යාව ආරම්බ වී ඇති බව දැක්විය හැක. ඒ අනුව ආරම්භයේ දී දේශපාලනය හා දේශපාලන විද්‍යාව අතර පැහැදිළි වෙනසක් නොතිබී ඇත. මේ තත්වය නව යුගයේ ආරම්භය දක්වා ම දැකිය හැකි වන අතර, ජාතික රාජ්‍ය බිහිවීමත්, ඒ ආශ්‍රිත ව ජාතික ජාත්‍යන්තර ක්ෂේත්‍රයේ ඇතිවන බල අරගලයත් හේතු කොට ගෙන දේශපාලනය හා දේශපාලන විද්‍යාව යන පද දෙක භාවිතයට ගැනීමේ වෙනස් වූ තත්වයක් දැකිය හැක. ඒ අනුව දේශපාලන යනු, දේශපාලන ක්‍රීඩාවේ ප්‍රයෝගික පැත්ත හැදින්විමටත්, දේශපාලන විද්‍යාව යනු, දේශපාලනයේ න්‍යාත්මක පැත්ත විද්‍යාත්මකව අධ්‍යනය කරන විෂය හැදින්විමටත් බාවිතයට ගනු ලබයි.
මේ අනුව වර්තමානයේ දේශපාලනය යන පදයෙන් අදහස් වන්නේ දේශපාලනය බල අරගලය හා සම්බන්ධ ප්‍රයෝගික ක්‍රියාදාමයයි. නැත්නම් දේශපාලන බලය සදහා ප්‍රතිවිරුද්ධ කණ්ඩායම් අතර පවතින්නා වූ අරගලයයි. මෙකි බල අරගලය ජාතික හා අන්තර්ජාතික වශයෙන් කොටස් දෙකකි. දේශපාලනය ජාතික වුවත්, අන්තර්ජාතික වුවත් දේශපාලනය වූ කලි බලය සදහා කෙරෙන බල අරගලයයි. මේ ආකාරයෙන් සලකා බැලීමේ දී දේශපාලනයේ හා දේශපාලන විද්‍යාව අතර ඇති වෙනස මැනවින් හදුනාගත හැකි ය.
