6 පාඩම, රතන සූත්‍රය (ඉගැන්වීම් උපකාරක කෙටි සටහන්)

ඛුද්දක පාඨය හා සුත්ත නිපාතය යන ග්‍රන්ථ දෙකෙහිම ඇතුලත් වන රතන සූත්‍රය ආරක්ෂක පිරිතක් ලෙස භාවිතා කෙරෙයි.
 

තුන් සූත්‍රයෙන් එකක් වන රතන සූත්‍රයෙහි ත්‍රිවිධ රත්නයෙහි ගුණ සඳහන් වෙයි.

සටහන:-
තුන් සූත්‍රය
1. රතන සූත්‍රය
2. මහා මංගල සූත්‍රය
3. කරනීයමෙත්ත සූත්‍රය
 

විශාලා මහනුවර ඇතිවූ අමනුෂ්‍ය, රෝග, දුර්භීක්ෂ යන තුන්බිය දුරු කිරීම සඳහා ආනන්ද හිමියන් විසින් රතන සූත්‍රය දේශනා කළ සේක.

සටහන:-
රතන සූත්‍රයෙහි එන එක් එක් පාලි වචනයෙහි සිංහල අර්ථය පහත දැක්වෙන අතර ඒ සඳහා මඩිතියවෙල සිරි සුමංගල හිමි පාලි-සිංහල ශබ්දකෝෂය සහ පොල්වත්තේ බුද්ධදත්ත හිමි පාලි-සිංහල අකාරාදිය මූලාශ්‍ර ලෙස ගෙන ඇත. තවද එහිදී මූලික පාලි නාමපදයෙහි හෝ පාලි ක්‍රියා පදයෙහි අර්ථය පමණක් දක්වා ඇති අතර  ඒවායෙහි විභක්ති වරනැගීම් වල අර්ථය දක්වා නැත. උදා:- සුණාති - අසයි යන ක්‍රියා පදය සුණන්තු - අසත්වා, සුණන්ත - අසමින්, සුණිත්වා - අසා, සුණිය - ඇසී ආදී වශයෙන් වරනැගුනද මෙහි බොහෝ තැන්වල දක්වා ඇත්තේ මූලික පදයෙහි අර්ථය පමණි.

1 වන පාලි ගාථාව:-
යානීධ භූතානි සමාගතානි
භුම්මානි වා යානිව අන්තලික්ඛෙ
සබ්බේ ව භූතා සුමනා භවන්තු
අථොපි සක්කච්ච සුනන්තු භාසිතං

යානී - යානා ඇත්තා
භූත - අමනුෂ්‍ය
සමාගත - රැස්ව සිටින
භුම්ම - පොළොවට අයත් හෙවත් පොළොවෙහි වසන යන අර්ථයෙන්
වා - හෝ
අන්තලික්ඛ - අන්තරීක්ෂය හෙවත් අහස
සබ්බ - සියලු, සෑම
සුමන - සතුටු සිත් ඇත්තා
භවන්තූ - වේවා
අථො - ඉක්බිති, මෙතැනින්, මෙයින්
සක්කච්ච - මනාසේ හෙවත් හොඳින් යන අර්ථයෙන්
සුණාති - අසයි
සුණන්තු - අසත්වා
භාසිත - කියනලද

සිංහල අර්ථය:-
පොළොවෙහි හෝ අහසෙහි හෝ වාසය කරන යම් භූතයෝ මෙහි රැස්වී සිටිද්ද, අමනුෂ්‍ය‍යෝ හැම දෙනෙක්ම සතුටු සිත් ඇත්තෝ වෙත්වා, තවද මා කියන දේ හොඳින් අසත්වා.

2 වන පාලි ගාථාව:-
තස්මාහි භූතා නිසාමේථ සබ්බේ
මෙත්තං කරොථ මානුසියා පජාය
දිවා ච රත්තෝච හරන්ති යෙ බලිං
තස්මා හි නෙ රක්ඛථ අප්පමත්තා

තස්මා - එහෙයින්, එබැවින්
නිසාමෙති - ඇහුම්කන් දෙයි, නිසාමෙථ - ඇහුම්කන් දෙන්න (දෙහු) (මධ්‍යම පුරුෂ බහු වචන ආක්‍යාතය)
මෙත්ත - මෛත්‍රිය
කරොති - කරයි, කරොථ - කරහු
මානුස - මිනිසා, මානුසී - මිනිසුන්ට අයිති
පජා - සත්ව සමූහය
දිවා - දහවල්හි
රත්ති - රාත්‍රිය
ච - ද, තවද
හරණ - ගෙනයෑම, හරන්ති - ගෙනයති (උත්තම පුරුෂ බහුවචන ආක්‍යාතය)
යෙ - අනුව
බලි - පූජා
රක්ඛථ - ආරක්ෂා කරන්න (කරහු) (මධ්‍යම පුරුෂ බහුවචන ආක්‍යාතය)
අප්පමත්ත - අප්‍රමාදීව, නොපමාව

සටහන:-
උත්තම පුරුෂ, මධ්‍යම පුරුෂ, ප්‍රථම පුරුෂයෙහි පාලි උක්ත ආක්‍යාත යෙදීම් පිළිබඳව වැඩිදුර විස්තරයක් සඳහා 8 ශ්‍රේණිය, 12 පාඩම වන පාලි II - ඉතිපි සො පාඨය හා ඊට අදාල ඉගැන්වීම් උපකාරක කෙටිසටහන් මාලාව බලන්න.

සිංහල අර්ථය:-
අමනුෂ්‍ය‍යෙනි, තෙපි සියල්ලෝම මාගේ බස අසන්න, මනුෂ්‍ය‍යන්ට මෛත්‍රී කරන්න. රෑ දවල් දෙකෙහි ඔබට පුද පූජා පවත්වන මිනිසුන් නොපමාව ආරක්ෂා කරන්න
 

3 වන පාලි ගාථාව:-
යං කිඤ්චි විත්තං ඉධ වා හුරං වා
සග්ගෙසු වා යං රතනං පණීතං
න නො සමං අත්ථි තථාගතෙන
ඉදම්පි බුද්ධෙ රතනං පණීතං
එතෙන සච්චේන සුවත්ථි හොතු

යං - හේතු අර්ථයෙහි
කිඤ්චි - කිසිවක්
විත්ත - ධනය, සම්පත
ඉධ - ධනවත්, සමෘද්ධිමත්
වා - නොහොත්, හෝ (උපමා කිරීමේදී යොදන පදයක්)
හුරං - පරලොව
සග්ග - දෙව්ලොව, ස්වර්ගය
රතන - රත්නය, උතුම් දෙය, වටිනා දෙය
පණීත - රසවත්, මිහිරි
න - නැත, නොවේ
නො - කොහෙත්ම නැත යන තේරුමින්
සමං - සමාන වන
අත්ථි - ඇත, ඇත්තේය
තථාගත - බුදුරජාණන් වහන්සේ
ඉදං - මේ, මෙය
බුද්ධ - බුදුරජාණන් වහන්සේ, බුද්ධේ - බුදුරදුන් කෙරෙහි (සත්තමී විභක්තිය ඒකවචන වරනැගීම)
එත්ත - මේ
සච්ච - සත්‍ය
සුවත්ථි - යහපතක්
හොතු - වේවා

සටහන:-
නාමපද වල විභක්ති වරනැගීම් පිළිබඳ වැඩිදුර විස්තරයක් සඳහා 10 ශ්‍රේණිය, පාලි 2 වන පාඩම සහ ඊට අදාල ඉගැන්වීම් උපකාරක කෙටිසටහන් මාලාව බලන්න.

සිංහල අර්ථය:-
මෙලොව හෝ වෙනත් ලොවක හෝ දිව්‍ය ලෝකවල යම් උතුම් රත්නයක් ඇත්ද, තථාගත රත්නයට වඩා උතුම් රත්නයක් ඒ කිසි තැනක නැත. බුදුරදුන් කෙරෙහි මේ උතුම් රත්න භාවය පවතී. මෙය සත්‍ය‍යකි. මේ සත්‍ය බලයෙන් සෙත් වේවා
 

4 වන පාලි ගාථාව:-
ඛයං විරාගං අමතං පණීතං
යදජ්ක්‍ධගා සක්‍ය මුනී සමාහිතො
න තෙන ධම්මේන සමත්ථි කිඤ්චි
ඉදම්පි ධම්මෙ රතනං පණීතං
එතෙන සච්චේන සුවත්ථි හොතු

ඛය - ක්ෂය වී යන
විරාග - තෘෂ්නාව නැති බව
අමත - අමෘතය
පණීත - උසස්, රසවත්, මිහිරි
යදා - යම් කලෙක,අජ්ඣගා - ලැබුවේය, අධිගම කළේය
සක්‍යමුනී - බුදුරජාණන් වහන්සේ
සමාහිත - සන්සිඳුවන ලද
තෙන - එහෙයින්
ධම්ම - ධර්මය
සමත්ථ - යෝග්‍ය
කිඤ්චි - කිසිවක්

සිංහල අර්ථය:-
එකඟ වූ සිත් ඇති ශාක්‍ය මුනීන්ද්‍රයන් වහන්සේ කෙලෙස් නැති කරන, රාග නැති කරන අමෘත වූ යම් නිර්වාණ ධර්මයක් දේශනා කළ සේක් ද ඒ ධර්මයට සමාන අන් කිසිවක් නැත. ඒ ධර්මයෙහි ප්‍රණීත වූ රත්න භාවය කරණ කොට සෙත් වේවා
 

5 වන පාලි ගාථාව:-
යං ඛුද්ධ සෙට්ඨො පරිවණ්ණයී සුචිං
සමාධිමානන්තරිකඤ්ඤ මාහු
සමාධිනාතෙන සමොන විජ්ජති
ඉදම්පි ධම්මෙ රතනං පණීතං
එතෙන සච්චෙන සුවත්ථි හොතු

සෙට්ඨ - ශ්‍රේෂ්ඨ, ඉතා උසස්
පරි - සම්පූර්ණ, හාත්පස
වණ්ණ - වර්ණනා කිරීම, ප්‍රශංසා කිරීම
සුචි - පිරිසිඳු
සමාධි - සමාධිය
ආනන්තරික+යං+ආහු = ආනන්තරිකඤ්ඤමාහු
ආනන්තරික - අතරක් නැති, කල් නොයවා
යං - හේතු අර්ථයෙහි
ආහු - කීහ
සමාධිමානන්තරිකඤ්ඤමාහු - කල් නොයවා විපාක දෙන්න සමාධි යයි කී සේක්ද
සම - සමාන
විජ්ජති - තිබේ, න විජ්ජති - නොතිබේ

සිංහල අර්ථය:-
ශ්‍රේෂ්ඨ වූ බුදුරජාණන් වහන්සේ යමක් පිරිසිඳු යැයි වර්ණනා කළ සේක්ද, යම් ආර්‍ය මාර්ගයක් කල් නොයවා විපාක දෙන සමාධි යයි කී සේක් ද, ඒ සමාධිය හා සමාන අන් කිසිවක් නැත. ධර්මයෙහි මේ උතුම් රත්න භාවයෙන් හා සත්‍ය බලයෙන් සෙත් වේවා
 

6 වන පාලි ගාථාව:-
යෙ පුද්ගලා අට්ඨ සතම්පසත්ථා
චත්තාරි එතානි යුගානි හොන්ති
තෙ දක්ඛිණෙය්‍යා සුගතස්ස සාවකා
එතෙසු දින්නානි මහප්ඵලානි
ඉදම්පි සඞඝෙ රතනං පණීතං
එතෙන සච්චේන සුවත්ථි හොතු

පුග්ගල - පුද්ගලයා
අට්ඨ - අට
සන්ත - සත් පුරුෂයා
පසත්ථ - ප්‍රශංසා කරන ලද
චත්ත - පරිත්‍යාග කළ
යුගල - යුගලය
හොන්ති - වෙයි.
තෙ - ඔවුහු
දක්ඛිණෙය්‍ය - පරිත්‍යාග ලැබීමට සුදුසු, දක්ෂිණාවට සුදුසු
බුද්ධස්ස - බුදුරදුගේ (ඡට්ඨි විභක්තිය ඒකවචන වරනැගීම)
සාවක - ශ්‍රාවකයා
දින්න - දෙනලද, දානය කළ
මහප්ඵල - මහත් විපාක ඇති

සිංහල අර්ථය:-
යම් පුද්ගලයෝ අට දෙනෙක් සත් පුරුෂයන් විසින් ප්‍රශංසා කරන ලද්දාහුද, ඔවුහු යුග වශයෙන් සතර දෙනෙක් වෙති. බුද්ධ ශ්‍රාවක වූ උන් වහන්සේලා දක්ෂිණාව පිළිගැනීමට සුදුස්සෝ වෙති. උන් වහන්සේලාට දුන් දෙය මහත් ඵල වෙයි. සංඝයා කෙරෙහි මේ උතුම් රත්නභාවය පවතී. ඒ සත්‍ය‍යෙන් සෙත් වේවා
 

7 වන පාලි ගාථාව:-
යෙ සුප්ප යුත්තා මනසා දළ්හේන
නික්කාමිනො ගොතම සාසනම්හි
තෙ පත්තිපත්තා අමතං විගය්හ
ලද්ධා මුධා නිබ්බුතිං භුඤ්ජමානා
ඉදම්පි සංඝෙ රතනං පණීතං
එතෙන සච්චෙන සුවත්ථි හොතු

සුප්පයුත්ත - මනා කොට, හොඳින්
මනස - සිත
දළ්හ - දැඩි, බලවත්
නික්කාම - කාමාශා නැති
ගෝතම සාසන - බුදු සසුන
පත්ති - පැමිණීම
පත්ත - අවබෝධ කළ, පැමිණි
විගය්හ - බැසගෙන, ඇතුළත්ව
ලද්ධා - ලබා
නිබ්බුත - නිවන
භුඤ්ඤමාන - අනුභව කරන්නා

සිංහල අර්ථය:-
යමෙක් බුදු සසුනේ හොඳින් සිල් රකිමින්, ස්ථිර සිත් ඇතිව, සියලු කාමයන්ගෙන් වෙන්ව, තමන් පැමිණිය යුතු නිවනට පැමිණ නිවන් සැප අනුභව කෙරේ ද, සංඝයා කෙරෙහි මේ උතුම් රත්නභාවය පවතී. ඒ සත්‍ය‍යෙන් සෙත් වේවා
 

8 වන පාලි ගාථාව:-
යථින්ද ඛීලො පඨවිංසිතො සියා
චතුබ්භිවාතෙහි අසම්පකම්පියො
තථූපමං සප්පුරිසං වදාමි
යො අරියසච්චානි අවෙච්ච පස්සති
ඉදම්පි සඞඝෙ රතනං පණීතං
එතෙන සච්චේන සුවත්ථි හොතු

යථි - භික්ෂුව
ඉන්දඛීල - ඉන්ද්‍රඛීලය (නුවර දොරටුව ඉදිරියෙහි සිටවූ ශක්තිමත් කනුව)
පඨවි - පොළොව, භූමිය
චතුබ්භි - සිව්, සතර
වාත - සුළඟ
අසම්පකම්ප - කම්පා නොවන, නොසෙල්වෙන
තථූපම - ඊට සමාන වූ
සප්පුරිස - සත්පුරුෂ
වදාමි - කියමි
අරිය සච්ච - ආර්ය්‍ය සත්‍ය
අවෙච්චප්පසාද - ගුණ දැන පැහැදීම, නොසෙල්වෙන පැහැදීම

සිංහල අර්ථය:-
පොළොවෙහි සිටුවනලද ඉන්ද්‍රඛීලය සතර දිගින් හමන සුළඟින් නොසෙල්වෙන්නා සේ ආර්‍ය සත්‍ය මනා කොට දුටු සත් පුරුෂ සංඝයාද කිසිවකින් කම්පා නොවේ. මේ ශ්‍රේෂ්ඨ රත්නභාවය සංඝයා කෙරෙහි පවතී. ඒ සත්‍ය‍යෙන් සෙත් වේවා
 

9 වන පාලි ගාථාව:-
යෙ අරිය සච්චානි විභාවයන්ති
ගම්භීර පඤ්ඤෙන සුදෙසිතානි
කිඤ්චාපි තෙ හොන්ති භුසප්පමත්තා
න තෙ භවං අට්ඨමං ආදියන්ති
ඉදම්පි සඞඝෙ රතනං පණීතං
එතෙන සච්චේන සුවත්ථි හොතු

ගම්භීර - ගැඹුරු
පඤ්ඤ - නුවණැති
සුදෙසිත - මනාකොට දේශනා කරන ලද
කිඤ්චාපි - කිසිසේත්
තෙ - ඔවුහු
හොන්ත - වෙන, වෙමින්
භුසං - බොහෝ සේ
පමත්ත - ප්‍රමාද
භුසං + පමත්ත = භුසප්පමත්ත
භව - උප්පත්තිය
න තේ භවං - උප්පත්තියක් නැත
අට්ඨම - අටවෙනි
ආදියන්ති - ලබාගනිති

සිංහල අර්ථය:-
යමෙක් ගැඹුරු නුවණ ඇති බුදුරදුන් විසින් මනාකොට දේශනා කරල ලද ආර්‍ය්‍ය සත්‍ය අවබෝධ කර ගනිත් ද කිසි ලෙසකින් ඒ සෝවාන් පුද්ගලයෝ බොහො ප්‍රමාද වූවත් අටවෙනි උත්පත්තියක් ලබා නොගනිති. සංඝයා කෙරෙහි මේ උතුම් රතනභාවය පවතී. ඒ සත්‍ය‍යෙන් සෙත් වේවා
 

10 වන පාලි ගාථාව:-
සහාවස්ස දස්සන සම්පදාය
තයස්සුධම්මා ජහිතා භවන්ති
සක්කාය දිට්ඨි විචිකිච්ඡිතඤ්ච
සීලබ්බතං වාපි යදත්ථි කිඤ්චි
චතූහපායෙහිච විප්පමුත්තො
චඡාභිඨානානි අභබ්බොකාතුං
ඉදම්පි සඞඝෙ රතනං පණීතං
එතෙන සච්චේන සුවත්ථි හොතු

දස්සන - දෘෂ්ඨිය
සම්පදා - යුක්ත බව
තය - ත්‍රිකය, තුනකින් යුත් සමූහය
ජහිත - දුරු කළ, හැර දැමූ
භවන්ත - වෙන, වෙමින්, සිදුවෙමින් යන අර්ථයෙන්
සක්කායදිට්ඨි - ආත්ම දෘෂ්ඨිය
විචිකිච්ඡා - සැකය
සීලබ්බත - සීලය හා වෘත
කිඤ්චි - කිසිවක්
චතු + අපාය = චතූහපාය - සතර අපාය
ච - ද (සැකයද සීලයද වෘතයද ආදී තැන් වල යෙදෙන “ද” යන්න)
විප්පමුත්ත - නිදහස් වූ, මිදුනු
අභබ්බ - අයෝග්‍ය, අසමර්ථ
කාතුං - කරන්නට, කිරීමට

සිංහල අර්ථය:-
සෝවාන් පුද්ගලයෝ ඒ මගට පිවිසීමත් සමගම ආත්ම දෘෂ්ඨිය, සැකය, සීලය හා ව්‍රත පිළිබඳ අනෙක් විශ්වාස ද යන සං‍යෝජන ධර්ම තුන ප්‍රහිහිණ කළාහු වෙති. සතර අපායෙන්ද සවැදෑරුම් බරපතල පව් කිරීමෙන් ද නිදහස් වූවෝ වෙති. ආර්‍ය සංඝයා කෙරෙහි මේ උතුම් රතනභාවය පවතී. ඒ සත්‍ය‍යෙන් සෙත් වේවා
 

11 වන පාලි ගාථාව:-
කිඤ්ඤාපි සො කම්මං කරෝති පාපකං
කායෙන වාචා උද චෙතසා වා
අභබ්බො සො තස්ස පටිච්ඡාදාය
අභබ්බතා දිට්ඨ පදස්ස වුත්තා
ඉදම්පි සඞඝෙ රතනං පණීතං
එතෙන සච්චේන සුවත්ථි හොතු

කිඤ්චාපි - කිසිසේත්
සො - හෙතෙම
කම්ම - කර්ම, ක්‍රියා
කරොති - කරයි
පාපක - පව් ඇති, පවිටු
උද - හෝ
කායේන වාචා උද චේතසා - කයෙන් වචනයෙන් හෝ සිතින්
අභබ්බ - අයෝග්‍ය
පටිච්ඡාද - වැසීම, සැඟවීම
වුත්ත - කියන ලද

සිංහල අර්ථය:-
සෝවාන් පුද්ගලයා කයින් වචනයෙන් හා සිතින් පවක් කෙරේ ද ඔහු එය සඟවන්නේ නැත. කළ වරද සැඟවීම නිවන් දුටු සෝවාන් පුද්ගලයාගේ සිරිත නොවේ. සංඝයා කෙරෙහි මේ උතුම් රතනභාවයක් පවතී. ඒ සත්‍ය‍යෙන් සෙත් වේවා
 

12 වන පාලි ගාථාව:-
වනප්පගුම්බෙ යථා ඵුස්සි තග්ගෙ
ගිම්හාන මාසේ පඨමස්මිං ගිම්හේ
තථූපමං ධම්මවරං අදෙසයි
නිබ්බාණගාමිං පරමං හිතාය
ඉදම්පි බුද්ධෙ රතනං පණීතං
ඒතෙන සච්චේන සුවත්ථි හොතු

වනප්පගුම්බ - වන ලැහැබ
යථා - යම් සේ
පුප්ඵිත - මල් ඇති, මල් පිපුණු
අග්ග - අග, කෙලවර
ගිම්හාන - ග්‍රීෂ්ම
මාස - මාසය
පඨම - පළමුවැනි
ගිම්හ - ගීෂ්ම ඍතුව
තථූපම - ඊට සමාන වූ
ධම්මවර - උතුම් ධර්මය
දෙස - කොටස
නිබ්බානගාමි - නිවනට ගමන් කරන
පරම - උතුම්

සිංහල අර්ථය:-
ග්‍රීෂ්ම ඍතුවෙහි ප්‍රථම මාසයෙහි පිපුණු මල් ඇති වන ලැහැබක් යම් සේ බබළ ද එසේම ස්කන්ධ, ධාතු, ආයතන වැනි නානාවිධ පුෂ්ප ජාති වලින් පිරිපුන් නිවන් මගට පමුණුවන උතුම් ධර්මය බුදුරජාණන් වහන්සේ දේශනා කළ සේක. ඒ බුදුරදුන් කෙරෙහි මේ උතුම් රතනභාවය පවතී. ඒ සත්‍ය‍යෙන් සෙත් වේවා
 

13 වන පාලි ගාථාව:-
වරො වරඤ්ඤු වරදො වරාහරො
අනුත්තරො ධම්මවරං අදෙසයි
ඉදම්පි බුද්ධෙ රතනං පණීතං
එතෙන සච්චේන සුවත්ථි හොතු

වර - උතුම්
වරඤ්ඤු - උතුම් දෙය කියන තැනැත්තා
වරද - උතුම් දෙය දෙන තැනැත්තා
වරාහර - උතුම්බව ගෙන දෙන (පමුණුවන)
අනුත්තර - ඉතා උතුම්, වඩා ශ්‍රේෂ්ඨයෙකු නැති
ධම්මවර - උතුම් ධර්මය

සිංහල අර්ථය:-
උතුම්, උතුම් බව දන්නා වූ, උතුම් බව දෙන්නා වූ, උතුම් බවට පමුණුවන, තමන්ට වඩා උත්තමයෙක් නැත්තා වූ බුදුරජාණන් වහන්සේ උතුම් වූ ධර්මය දෙසූ සේක. ඒ කෙරෙහි මේ උතුම් රතනභාවය පවතී. ඒ සත්‍ය‍යෙන් සෙත් වේවා
 

14 වන පාලි ගාථාව:-
ඛීණං පුරාණං නවං නත්ථි සම්භවං
විරත්ත චිත්තා ආයතිකෙ භවස්මිං
තෙ ඛීණා බීජා අවිරූළ්හිච්ඡන්දා
නිබ්බන්ති ධීරා යථා යං පදීපෝ
ඉදම්පි සඞඝෙ රතනං පණීතං
එතෙන සච්චේන සුවත්ථි හොතු

ඛීණ - ක්ෂය, ගෙවී යන
පුරාණ - පැරණි
නව - අලුත්, නව
නත්ථි - නැත්තේය
සම්භව - ඉපදීම, හටගැනීම
විරත්ත - නොඇලුන, රාග රහිත
චිත්ත - සිත
ආයති - මතු, අනාගත
තෙ - ඔවුහු
බීජ - ඇටය, බිජු
විරූළ්හ - වර්ධනය වන, වැඩෙන
ඡන්ද - ආශාව, කැමැත්ත
අ + විරූළ්හ + ඡන්ද = අවිරූළ්හිච්ඡන්ද - වැඩෙන ආශාව නැති
නිබ්බුත - නිවුණු, නිවී ගිය
ධීර - ධෛර්ය්‍ය
යථා - යම් සේ
‍යං - හේතු අර්ථයෙහි
පදීප - පහන, එළිය

සිංහල අර්ථය:-
පෙර කර්මයන් ගෙවී ගොස් ඇති, අලුත් කර්ම හටගැනීමක් ද නැති, අනාගත භවයන් ගැන නොඇලුනු සිත් ඇති, නැවත ඉපදීමක් නැතිකළ, වැඩෙන ආශාවන් නැති, ඒ ධෛර්‍ය සම්පන්න රහතන් වහන්සේ මේ පහන මෙන් නිවී යති. ඒ සංඝයා කෙරෙහි මේ උතුම් රත්න භාවය පවතී. ඒ සත්‍ය‍යෙන් සෙත් වේවා
 

15 වන පාලි ගාථාව:-
යානීධ භූතානි සමාගතානී
භුම්මානි වා යානිව අන්තලික්ඛෙ
තථාගතං දෙව මනුස්ස පූජිතං
බුද්ධං නමස්සාම සුවත්ථි හොතු

භූත - අමනුෂ්‍ය
සමාගත - රැස්ව සිටින
භුම්ම - පොළොවට අයත් හෙවත් පොළොවෙහි වසන යන අර්ථයෙන්
වා - හෝ
අන්තලික්ඛ - අන්තරීක්ෂය හෙවත් අහස
තථාගත - බුදු රජාණන් වහන්සේ
දේව මනුස්ස - දෙවි මිනිසුන්
පූජිත - පුදන ලද
නමස්ස - නමස්කාරය
සුවත්ථි - යහපත
හොතු - වේවා

සිංහල අර්ථය:-
පොළොවෙහි හෝ අහසෙහි හෝ වාසය කරන යම් භූතයෝ මෙහි රැස්ව සිටිත් ද, ඒ අපි හැමදෙනාම දෙව් මිනිසුන් විසින් පුදන ලද තථාගත නම් වූ බුදුරජාණන් වහන්සේට නමස්කාර කරමු. සෙත් වේවා.
 

16 වන පාලි ගාථාව:-
යානීධ භූතානි සමාගතානී
භුම්මානි වා යානිව අන්තලික්ඛෙ
තථාගතං දෙව මනුස්ස පූජිතං
ධම්මං නමස්සාම සුවත්ථි හොතු

සිංහල අර්ථය:-
පොළොවෙහි හෝ අහසෙහි හෝ වාසය කරන යම් භූතයෝ මෙහි රැස්ව සිටිත් ද, ඒ අපි හැමදෙනාම දෙව් මිනිසුන් විසින් පුදන ලද තථාගත නම් වූ ධර්මයට නමස්කාර කරමු. සෙත් වේවා
 

17 වන පාලි ගාථාව:-
යානීධ භූතානි සමාගතානී
භුම්මානි වා යානිව අන්තලික්ඛෙ
තථාගතං දෙව මනුස්ස පූජිතං
සඞඝං නමස්සාම සුවත්ථි හොතු

සිංහල අර්ථය:-
පොළොවෙහි හෝ අහසෙහි හෝ වාසය කරන යම් භූතයෝ මෙහි රැස්ව සිටිත් ද, ඒ අපි හැමදෙනාම දෙව් මිනිසුන් විසින් පුදන ලද තථාගත නම් වූ සංඝයාට නමස්කාර කරමු. සෙත් වේවා.