07 පාඩම දෑසේ නිල් පැහැය කෙටි රසාස්වාදයක්
කවියකින් ගීතයකින් සේ ම ඕනෑම සාහිත්‍යය නිර්මාණයකින් කිසියම් කෙනෙක් විදී අත්දැකීමක් ලෝකයාට කියා පාන්නට උත්සහ දරයි.එවැනි සාහිත්‍යය නිර්මාණයක් තමයි “දෑසේ නිල් පැහැය” යන පද්‍ය පන්තිය.නූතන යුගයේ කාව්‍ය නිර්මාණ පරපුරෙහි කවියෙකු වන දයාසේන ගුණසිංහ මහතා විසින් රචනා කරන ලද රාජ්‍ය සම්මානයට පාත්‍ර වූ “රන් තැටියක කදුළු” පද්‍ය සංග්‍රහයෙන් උපුටාගන්නා ලද එම දෑසේ නිල් පැහැය පද්‍ය පන්තිය ඔබේ පෙළ පොතට ඇතුළත් කොට ඇත.
දැවෙන සාමාජික ගැටලුවක් වන දිළිදුකම පද්‍ය පන්තියට පසුබිම් වි ඇත.උත්තම පුරුෂ දෘෂ්ටි කෝණයෙන් රචනා කරන ලද මෙම පද්‍ය පන්තියෙන් දාරිද්‍රතාව හමුවේ අනේකවිධ දුක් ගැහැට විදි විවාහක කතකගේ ආත්මීය ප්‍රකාශනයක් ඉදිරිපත් කරයි.මේ සඳහා කවියා ඉතා සරල බස් වහරක් යොදාගෙන ඇති අතර උචිත සාහිත්‍ය යෙදුම් භාවිත කිරීමට ද, අමතක කර නැත.
“ඔබ වෙනුවෙන් ඉදෙන බතේ
සිනා හඬට කන් දීගෙන
පිඹ මොළවන විට ළිපි ගිනි
දෙව් බොජුනක රස මවන්න
දෑසේ නිල් පැහැය දැවී
සෙමෙන් තුරන් විය නොදැනිම ”
ඔබ යන තැනැත්තා වෙනුවෙන් දිව්‍ය බෝජනයකට සමාන බොජුන් උයන අවස්ථාවකින් පද්‍ය පටන් ගනී.පළමු අර්ධයෙන් ඔබ යනු කවුදැයි නිශ්චිත ව කිව නොහැකි වුවත් රස බොජුන් පිළියෙළ කරන තැනැත්තිය නම් දුක් විදින කතක් බව පෙනී යයි.දිළිදු පවුල් වල බොහෝ කතුන් විවාහයෙන් පසු මුළුතැන්ගේ තුළ සිරවේ. ස්වාමියා දුක් මහන්සියෙන් උපයන දේ අරපරිස්සමෙන් පරිහරණය කිරීම ඇගේ යුතුකම වේ. කතාවට කියන්නාක් මෙන් ඈ කාලයටත් හොරා ගෙදරට ම නාකි වෙයි. ඒ බව කියන්නයි “දෑසේ නිල් පැහැය දැවී,සෙමෙන් තුරන් විය නොදැනිම ”යන යෙදුම යොදාගෙන තිබෙන්නේ යොවුන් වියේ දී නිල්වන් ව තිබූ නෙත් යුවළේ සොඳුරු බව වියැකි ගොස් ඇති බව ඇය පැවසීමටයි.
“නැවතත් එන බව නොකියා
හිරු අවරින් නැව් නැගි පසු
තනිව හඬන ලොවක් සමඟ
රැයට මුහුණ ලා හිඳගෙන
ඔබ එනතුරු මඟ බලමින්
දිවි ගණනක් ගෙවෙනා විට
දෑසේ නිල් පැහැය සෙමෙන්
අඳුරට දිය විය නො දැනිම”
දවස පුරා වෙහෙස මහන්සි වී වැඩකටයුතු හමාරකොට නැවතත් සිය සැමියා නිවස කරා එනතුරු ඇය සවස් කාලයේ බලා සිටින අතර ඇයටත් නොදැනීම දවස ගෙවීයයි.ඈ කොපමණ කාලයක් නම් සිය සැමියා එනතුරු මෙලෙස දින ගත කරන්නට ඇත් ද ඒ ගතකරන සෑඹ දිනයක ම සිදුව තිබෙන්නේ ගතවන සෑම දිනකම ඇගේ මනා රූ සපුව පිරිහී යැමයි.මෙහි සවස් කාලය දැක්වීම සඳහා හිරු අවරින් නැව් නැගි පසු යන මනරම් යෙදුම කවියා යොදා ගැනීමෙන් පද්‍ය පන්තිය තවත් රසවත් වෙයි.
බත් දෙකටත් උපයන්නට
අටු කොටු පුරවා දවසෙම
මඳ සැනසිල්ලක් ලබමින්
නිදි පැදුරේ වැතිරෙන ඔබ
නඟන සුසුම් කෙදිරිලි හඬ
හඳ මිරිකන කළ කඳුළට
දෑසේ නිල් පැහැ සේදී
ගලා නිමාවිය නොදැනිම
දිළිඳු දුප්පත් ජීවිතයක් ඇයට උරුම වුවත් ඇය සිය සැමියා කෙරෙහි දක්වන්නේ අඩු නැති පති භත්තියකි.අසීමිත අනුකම්පාවකි.“බත් දෙකටත් උපයන්නට - අටු කොටු පුරවා දවසෙම ”යන යෙදුම තුළින් සිය සැමියා තම පවුල පෝෂණය කිරීම සඳහා දරන වෙහෙස විස්තර කිරීමට වෙහෙස වී ඇත. ඇයට සිය සැමියා කෙරෙහි ලොකු වේදනාවක් ඇති වේ.එය තවත් වැඩි වෙන්නේ රාත්‍රියේ නිදි පැදුරේ ඔහු හෙලෙන සුසුම් හඬ ඇසෙන විටය.එය ඇගේ හදපතුලෙන් ම නැගෙන වේදනාවක් බව පවසන්නට “හඳ මිරිකන කළ කඳුළට” යන කාව්‍ය යෙදුම යොදාගෙන ඇත.
නිල් ඉදුවර නිලේ අරුම
ඈත දියඹ නිලේ වරුණ
යොවුන් වියේ නිල් දෑසට
උවම් නැතැයි කී හිමියනි,
අතීතයක් ගැන සිතමින්
මගේ දෑස දෙස නොබලා
අනාගතය දෙස යොමු වූ
දුවගේ දෑස දෙස බලන්න
සිය සැමියා තමන් තරුණ වියේ සිටියදී ඇගේ නිල්වන් දැස වර්ණනා කළ හැටි ඇයට සිහිවේ.ඒ බව කියන්නට කවියා “නිල් ඉදුවර නිලේ අරුම - ඈත දියඹ නිලේ වරුණ” යන සම්භාව්‍ය කාව්‍ය යෙදුම් යොදාගනී. එතකුදු වුවත් කාව්‍ය කායිකාව පවසා සිටින්නේ තමන්ගේ වියැකි ගිය සුන්දරත්වය පිළිබඳ ව සිතීම නොව අනාගයකට ප්‍රාර්ථනා පොදි බැදන් සිටින ඇගේ දියණියටත් සුවබර ජීවියක් ගොඩ නගන්නට වෙහෙස වෙන ලෙස සිය සැමියාගෙන් ඉල්ලා සිටියි.
ඉතා දිළිඳු පවුලක දුක්බර කටුක අත්දැකීමක් වර්ණවත් ගීත රචනයක් ලෙස පාඨකයා හමුවට ගෙනෙන්නට නිර්මාණ කරුවා සමත් වී ඇති බව මැනවින් ගම්‍ය වේ.
ශ්‍රේණිය : 9-වසර
විෂය : සිංහල භාෂාව හා සාහිත්‍යය
කියවූ ගණන : 19,777
