පණ්ඩුකාභය රජතුමා 1 කොටස
පණ්ඩුකාභය රජතුමා
ලංකාවට බුදු දහම පැමිණි යුගයේ ඓතිහාසික වීරයා ලෙස මහවංශය දක්වනුයේ පණ්ඩුකාභය රජතුමාය. ඔහුගේ ජීවන ප්‍රවෘත්තිය හා කාර්ය්‍ය සංකල්පයන් වටා ජනකථා රාශියක් ගෙතී ඇත. මේ ඇතැම් කථා වලට සමාන කථා ප්‍රවෘත්ති ඉන්දියාවේ තෘෂ්ණ දෙවියා පිළිබද කතාවලත් දක්නට ඇත. පණ්ඩුකාභය රජු ගැන කරුණු ඉදිරිපත් කර ඇත්තේ සම්පුර්ණයෙන්ම ජනකතා ආශ්‍රයන් උපුටා ගෙන යැයි කිව හැක.ඉන්දු ආර්ය්‍යන් අතරේ පැවති ජනකථා ද මෙහිදී ප්‍රයෝජනයට ගන්නට ඇත. පණ්ඩුකාභය රජු පිළිබද නොයෙක් ජනකථා ගෙතෙන්නට ඇත්තේ අනුරාධපුර රාජ්‍යෙය් පළමු ආරම්භකයා මෙන්ම ශ්‍රි ලංකාවේ රජවරුන්ගේ මුල් පෙළපතේ ආරම්භකයා ලෙසත් ජනතාව අතර පණ්ඩුකාභය රජු පිළිබද පිළිගැනික් තිබුන නිසා වන්නට ඇත. ඔහු පිළිබද සදහන් කිරිමට මහා වංශයේ විශාල කොටසක් වෙන් කර ඇත. පණ්ඩුකාභය කුමරුගේ ළමා කාලය පිළිබදව බොහෝ තොරතුරුද බොහෝ දෙනාගේ විවේචනයට ලක්වි ඇත. මේ කාලය සම්බන්ධ කර දැක්වෙන කතාන්තර බොහෝ විට කල්පිත කරුණු ඇතුලත් වෙන ඒවා බව සාහාත්‍ය මුලාශ්‍ර උපයෝගිකරගෙන පෙන්වා දිය හැක.මහ වංශයේ පණ්ඩුකාභය යන නාමය ඔහුගේ මවගේ පිය වූ පණ්ඩුවාසුදේව හා මයිල නුවන්ගේ අභය යන නාමය එක් කොට සකසා ගත් බව සදහන් වේ. එසේම මහා වංශය ඔහු ආර්ය්‍ය රජ පෙලපතකට සම්බන්ධ කර දැක්විමට උත්සහ කර ඇත. සමන්ත පාසාදිකාව, දිපවංශය හදුන්වන ලෙස ඔහුගේ නාමය පණ්ඩුකාභය යි. දිපවංශය ඔහු සොරකු ලෙස සිටි බව දක්වා ඇත. වීරකාව්‍ය නිර්මාණයට උත්සහ නොකල එවැනි රචකයින් හැකි තාක් නිවරදිව තොරතුරු ඉදිරිපත් කිරීමට උත්සහ කර ඇති බව කිව හැකිය.
පණ්ඩුකාභය රජු පිළිබද විස්තරය මදක් සොයා බැලිමෙන් ඔහුගේ වැදගත් කම දැක්වෙන ප්‍රධාන කරුණු පිළිබද අවබෝධයක් ලබාගත හැකිය. වංශකථා ප්‍රවෘත්ති අනුව ඉන්දියාවේ සිට පැමිණ මෙහි රජුවු පණ්ඩුවාසුදේව රජුට සහ ඔහුගේ බිසව බද්ධකච්චානා දේවියට පුතුන් 10 හා චිත්‍රා නම් දියණියක් විය. දියණියගේ උප්පත්තියෙදිම ඇය ලබන පුතකු විසින් ඇයගේ සොහොයුරන් මරණයට පත්කරන වබට නක්ෂත්‍ර කරුවන් විසින් පවසා ඇත. එබැවින් අනතුරක් වලක්වනු පිනිස ඇය මරා දැම්මට සොහොයුරන් කල්පනා කල නමුත් වැඩිමහල් සොහොයුරාගේ මැදිහත් විමෙන් එසේ නොකොට ඇය වෙන්කර තබා අරක්ෂා කිරීමට විධි විධාන යෙදිය. එහෙත් ඇය තම මවගේ සොහොයුරෙකුගේ පුතෙකු වු දිඝ ගාමිණී සමග සම්භන්ධයක් ඇති කරගත් අතර පුතෙකුද ලැබුවාය. දිඝ ගාමිණී කුමරු පණ්ඩුවාසදේව රජුගේ රාජ සභාවේ සේවයේ නියුතුව සිටි අයෙකු බව සදහන් වේ. චිත්‍රා තම පුත්‍රයා එදිනම උපන් මහෙකාර ස්ත්‍රියකගේ දියණිය හා හුවමාරු කොට තම පුත්‍රයා රහසේ ඇතිදැඩි කිරිමට කටයුතු යෙදුවාය.
ඇය තම පුත්‍රයාව දොරමඩලාවට යව්වාය. වැඩිකල් නොගොස් රහස දැනගත් ඇගේ සොහොයුරන් කුමරු මරණයට පත් කිරිමට නොයෙක් උපක්‍රම යෙදුවත් එම උපක්‍රම අසාර්ථක විය.
පණ්ඩුකාභය යැයි නම් තබනු ලැබු මෙම කුමරා සොලොස් වෙනි වියට පැමිණ පසු රුහුණේ විසු පණ්ඩුල නම් බ්‍රහ්මණයෙක් යටතේ ශිල්ප හැදැරිමට කටයුතු යොදන ලදි. ශිල්ප හදාරා නිමවු පසු පණ්ඩුල බ්‍රහ්මනයා විසින් සෙනා රුස් කොට එයට අවශ්‍ය මුදල් ලබාදී තම පුත්‍රයාගේ සහය ද දුන්නේය. මේ අකාර 30 වසක පාලනයෙන් පසු පණ්ඩුවාසදේව රජු මරණයට පත්ව අභය රජ පැමිණ සිටියේය. සේනාවක් රුස්කර පණ්ඩුකාභය තමා කවුරුන්දැයි පවසා කාසි පර්වතය අසල පණ නම් නගරයේ කදවුරු බැදගෙන තම හමුදා බලය වැඩිකර ගත්තතේය. පණ්ඩුකාභය කැරලි කාරයෙකු ලෙස කටයුතු කල මේ කාලයේ ඔහුගේ මාමා වරුන් ඔහුට හිරුහැර කිරීමට එතරම් උනන්දු වු බවක් නොපෙනේ. ඉන්පසුව මොහු තම මාමා කෙනකු වු ශිව යටතේ පාලනය වු ගිරි කන්න නම් ප්‍රදේශයට ගොස් ශිව ගේ දියණිය වු ස්වර්ණපාලි කුමරිය තම සහයිකාව ලෙස පත් කර ගත්තේය
