සන්නිවේදනයේ ඓතිහාසික විකාශනය.
මානවයා අනෙකුත් සතුන් මෙන්ම ගහකොළ මෙන්ම සොබාදහම විසින් නිර්මාණය කල නිර්මාණයකි. සොබාදහමින් ඈත්ව මිනිසාට පැවැත්මක් හෝ ජීවයක් නොමැත. මේ බව හොදින් වටහා ගත් ආදී මානවයා සොබාදහම තදින් වැළදගෙන ඊට බද්ධව ජීවත් වය. පරිසරය විසින් තමන්ට ලබා දුන් දායාද විදිමින් පරිහරණය කරමින් නිරන්තර පරිසරය හා ගැටෙමින් ජීවත් විය. තම මූලික අවශ්‍යතා වූ ආහාර, ආරක්ෂාව හා ලිංගික අවශ්‍යතා ( ප්‍රජනන අවශ්‍යතා ) සපුරා ගැනීමට සොබාදාහමේ සහයෝගය නිරන්තරව අපේක්ෂා කලහ.
ආදී මානවයාට තිබුණේ සරල අවශ්‍යතා කිහිපයක් පමණක් නිසා ඔවුන්ගේ ජීවන රටාවද සරල විය. ආහාරයට අවශ්‍ය සතෙක් දඩයම් කරගෙන පොළව මතු පිට ඇති කොළ වර්ග, ගෙඩි වර්ග මෙන්ම පොළව යට ඇති අල වර්ගද ගෙන තමාගේ තම දූ දරුවන්ගේද ආහාර අවශ්‍යතාව සපුරා ගත්තේය. ගින්දර භාවිතය සමග අමුවෙන් ආහාරයට ගත් දේ පුළුස්සා ආහාරයට ගන්නට හුරු විය. පසුව පිළිස්සීම් ක්‍රම විවිධ වීමෙහි විවිධ ආහාර වර්ග බවට පත් විය. පසුකාලීන මෙම ක්‍රමවේදයන් ක්‍රමිකව වර්ධනය වී සංස්කෘතියක් තරමටම සමාජ ගත විය. මානව ඉතිහාසයේ සිදු වූ මෙම වෙනස් වීම් වලට සමාගාමීව මානව සන්නිවේදනය ක්‍රමිකව වර්ධනය විය.
පරිසරයේ මිනිස් ඇසට හසු වූ විවිධ අංගයන් පිළිබද කුතුහලයෙන් පිරි විමසිල්ලකින් සිටිමෙන් පාරිසරික චලනයන්, වෙනස්වීම් , නැගිටීම් ආදිය හදුනා ගත්තේය. මින් යමක් සන්නිවේදනය කරගත් මානවයා එය අන් අයටද සන්නිවේදනය කලේය. ඉන් ඉර, හද, තරු, වලාකුළු, වර්ෂාව, සුළි සුළං, ගංවතුර, නායයෑම් විවිධ පාරිසරික ලක්ෂණ අධ්‍යනය කිරීමට මිනිසා පුරුදු පුහුණු විය. මේ තුළින් මුලින්ම පරිසරය අවබෝධ කර ගත්තේය. ඉන් අනතුරුව තම එදිනෙදා ජීවන කටයුතු එම පාරිසරික ලක්ෂණයන්ට අනුකූලව සකස් කර ගත්තේය. වර්ෂාව පවතින කාලයේ ඉන් ආරක්ෂා වන්නට ආවරණ සකස් විය. දඩයමේ යාමට සුදුසු රාත්‍රී කාලය හද එළිය සමග භාවිත කිරීමට පෙළඹුනි.
මෙම වටහා ගත් පාරිසරික ලක්ෂණයන් මෙන්ම මිනිසා තමන්ට නොවැටහෙන පාරිසරික කොටස්ද හදුනාගෙන තිබුණි. ඒවා තමන් පාලනය කරන බලවේග ලෙස සලකා ඊට පුද පුජා පවත්වන්නට විය. ඉර, හද, වර්ෂාව, රෑස්ස ගස් ආදීය තුළ දෙවියන් සිටින බවට විශ්වාස කලහ. යාතු කර්ම, පූජා විධි, වත්පිළිවෙත්, ආදිය බිහි වන්නේ ඒ සමගය. ඒ සදහා තම හඩ විවිධ ස්වරූප ගන්වමින් භාවිත කළෝය. පරිසරයේ ඇති විවිධ ද්‍රව්‍යන් වලට තට්ටු කිරීමේන් , තදින් පහර දීමෙන් විවිධ ශබ්ද ජනනය කර ගන්නට විය. බෙරය, බට නලාව ආදී වූ විවිධ සංගීත භාණ්ඩ බිහි වන්නේද ඒ සමගය. මානව සන්නිවේදනය ඇරඹෙනුයේ මෙවැනි ක්‍රියාකරකම් වලිනි.
මුල් මානවයාගේ ප්‍රධාන ජීවනෝපාය මාර්ගය වූයේ දඩයමයි. මානව සන්නිවේදනයේ ආරම්භක ලක්ෂණ රාශියක් නිර්මාණය වන්නේ මේ ආශ්‍රයෙනි. තමා විසින් දඩයම් කරනු ලබන සතුන්ගේ හැඩරුව නම් ආදිය ඊළග පරම්පරාවට කියා දෙන්නට තමා අවයවයක් උපයෝගී කරගෙන රූපයක් ඇද පෙන්වීමට උස්සහ කලහ. තමා දකින සතුන් හා උපකරණ ආයුධ ආදීය තම ගුහාවේ බිත්ති මත හෝ වැලි පොළව මත හෝ පත්‍ර මත හෝ තල්පත් මත, රෙදි කඩ හෝ මරාගත් සතුන්ගේන් ඉදිරි වූ සම මත ඇද පෙන්වී ය. මේ පිළිබදව මානව ඉතිහාසයේ දැනට ලැබි ඇති සාක්ෂි අනුව ලොව පැරණිම රූප ලෙස මධ්‍යධරනී මුහුද අසල පිහිටි ප්‍රංශයේ ලැස්කෝ ලෙන්වල රූප සලකනු ලැබේ මේවා වසර 15000 ට ක් වඩා පැරණි බවට පර්යේෂකයන් සාක්ෂි දරයි.
මෙම චිත්‍ර වලින් නිරූපිත දේ පිළිබදව විවිධ පර්යේෂකයන් විවිධ මත දරයි. කෙසේ වෙතත් මූලික වශයෙන්,
- ආහාර සොයා ගැනීම.
- ආරක්ෂාව සලසා ගැනීම.
- ප්‍රජනන කාර්යය හෙවත් ලිංගික කාර්යය, හුවා දක්වන චිත්‍ර මෙහිදි හදුනා ගනී.
