පයිතන් ප්‍රෝග්රැම් කාරක ප්‍රමුඛතා හා සැසදුම් කාරක, පැවරුම් කාරක හදුනා ගනිමු.
පයිතන් ප්‍රෝග්රැමිං සරලව හදුනා ගනිමු.
කාරක ඔපරේටර්ස් (operators) භාවිතය (part2)
කාරක ප්‍රමුඛතා (operators precedence)
එකතු කිරීම, අඩු කිරීම ,බෙදීම,වැඩි කිරීම යන ගණිත කාර්ම එකම සමිකරණයක් තුල ඔයාට යොදා ගැනීමට අවශ්‍ය නම් කාරක ප්‍රමුඛතාව හොදින් හදුනා ගෙන වැඩසටහන් සැකසිය යුතුයි.
අංක ගණිතමය කාරක ප්‍රමුඛතාව පිළිබද අවබෝදයක් ලබා ගනිමු.
1. වැඩිම බලයක් ඇත්තේ වරහන් වලටයි ( ).
2. දෙවනුව බලය සදහා ද **.
3. තුන්වනුව වැඩි කිරීම හා බෙදීම *, / ,%, //,
4. අවම එකතු කිරීම හා අඩු කිරීම +, - සදහාද වේ.
මේ පිළිබද වැඩි අවබෝධයක් ලබාගැනීමට කේත ලිවිමෙදී මෙය බලපාන අයුරු හදුනා ගනිමු
ඔයාට අවශ්‍ය නම්,
යම් සංක්‍යාවක් එකතු + කිරීමෙන් ලැබෙන පිළිතුර
වැඩි කර ගනිමටත් * පසුව සම්පුර්න පිළිතුර
තවත් සංඛ්‍යාවකින් බෙදා / සම්පූර්ණ පිළිතුරින්
තවත් සංඛ්‍යාවක් අඩු - කරගැනීමට කේතයක් ලිවීමට.
මෙහිදී කලින් පුරුදු විදිහට මේ ආකාරයටම
ඔයාට අවශ්‍ය සංක්‍යාවන් සමග [ +, *, /, - ] අංක ගණිතමය කාරක සටහන් කර කේතය ක්‍රියාත්මක කරවීමට යතුරු පුවරුවේ Enter key එක තද කලවිට මුලින්ම සිදුවෙන්නේ
මුලින්ම බලය ලැබෙන * යන ක්‍රියාවලියි.
පසුව දෙවනුව බලය හිමි / බෙදීම ක්‍රියාත්මක වෙයි.
තුන්වනුව බලය හිමි + එකතු කිරීම ක්‍රියාකරයි.
අවසානයේදී - අඩු කිරීම සිදුවේවි.
මේ අනුව ලැබෙන පිළිතුර නිවැරදි නොවේ.
මෙසේ වැරදි පිළිතුර ලැබීම වලක්වා ගැනීම සදහා තමයි ඔයා කාරක ප්‍රමුකතාව යොදා ගත යුත්තේ.
ඒ අනුව බලාපොරොත්තු වූ ආකාරයට ගණනය වීමට.
ප්‍රථමයෙන් අවශ්‍ය ගණනයට වරහන් [ ( ) ] යොදාගන්න මෙහිදී කාරක ප්‍රමුකතාවය අනුව වරහන් තුල ඇති කොටස මුලින්ම සකස් කරයි.
පයිතන් වැඩසටහනකදී සැසදුම් කාරක (Comparison operators) භාවිත කරන අකාරය හදුනා ගනිමු.
සැසදුම් කාරක යොදා ගන්න අවස්ථා විචල්‍ය තුල ඇති සංඛ්‍යා හෝ සාමාන්‍ය සංඛ්‍යා , අකුරු , සංකේත සමාන දැයි පරික්ෂා කර බැලීම සදහා යොදා ගැනේ.
විවිධ සැසදුම් කාරක පිලිබදව අවබෝධ කරගනිමු.
සමාන ලකුණු දෙක (= = ) .
සමාන ලකුණු දෙකක් එක ලග භාවිතා කරන්නේ එක් අගයක් තවත් අගයකට සමාන දැයි පරික්ෂා කිරීම සදහාය.
මෙහිදී සමාන ලකුණු දෙකට කලින් ඇති අගය සමාන ලකුණු දෙකකට ඇති අගයට සමාන නම් සත්‍ය (true) ලෙසද අසමාන නම් අසත්‍ය (false) ලෙසද පිළිතුර ලබා දෙයි.
අසමාන බව ප්‍රකාශ කිරීම (!=)
මුලින් ඇති අගය පසුව ඇති අගයට සසදන විට එම අගයන් අසමාන බව ප්‍රකාශ කිරීමට ( ! ) යන සංකේතය යොදා ගැනේ. අගයන් අසමානනම් සත්‍ය ලෙසද සමාන නම් අසත්‍ය ලෙසද ලබාදේ.
ව්ශාල බව ප්‍රකාශ කිරීම (>)
මුලින් ඇති අගයට වඩා පසුව ඇති අගය විශාල බව ප්‍රකාශ කිරීමට (>) යන සංකේතය යොදා ගැනේ. 20 >20 මෙලෙස සමාන අගයන් දෙකක් ඇති විටද අසත්‍ය ලෙස ලැබේ. එයට හේතුව වම්පස ඇති සංඛ්‍යාව දකුණුපස ඇති සංඛ්‍යාවට වැඩ විශාල නොවන බැවීනමි.
කුඩා බව ප්‍රකාශ කිරීම (<)
මුලින් ඇති අගයට පසුව ඇති අගය කුඩා බව ප්‍රකාශ කිරීම.
විශාල හෝ සමාන බව ප්‍රකාශ කිරීම (> =)
මුලින් ඇති අගයට වැඩ පසුව ඇති අගය විශාල හෝ සමාන බව ප්‍රකාශ කිරීමට (> =) මෙම සංකේතය යොදා ගැනේ.
මෙහිදී 20 > = 20 යන්න දැක්වුවැඩ පිළිතුර ලෙස සත්‍ය ලැබේ.
කුඩා හෝ සමාන බව ප්‍රකාශ කිරීම ( < = )
මුලින් ඇති අගයට පසුව ඇති අගය කුඩා හෝ සමාන බව ප්‍රකාශ කිරීමට (< =) යොදා ගැනේ.
පයිතන් වැඩසටහනකදී පැවරුම් කාරක(assignment operators) භාවිත කරන ආකාරය හදුනා ගනිමු.
විචල්‍යයකට අගයක් පැවරීමට මෙය යොදා ගැනේ.
විචල්‍ය තුල ඇති අගයට තවත් අගයක් එකතු කිරීමට.
විචල්‍යයක් තුල ඇති අගයෙන් තවත් අගයක් අඩු කිරීමට.
සමාන ලකුණ භාවිත කිරීම (=)
විචල්‍ය තුලට යම් දත්තයක් යොමු කිරීමට.
එම විචල්‍ය තුල යම් දත්තයක් ඇති නම් එය වෙනස් වී අලුත් දත්තය තැම්පත් වේ.
එකතු කිරීම සමග සමාන ලකුණ භාවිත කිරීම (+ = )
එක් විචල්‍යයක දැනට ඇති අගයට තවත් අගයක් එකතු කිරීමේට කේත ලිවීමේදී මෙම පැවරුම් කාරකය යොදා ගත හැක.
ඍණ ලකුණත් සමග සමාන ලකුණ භාවිතය (- =).
ඔබ විසින් ලබාදෙන සංඛ්‍යාවක් විචල්‍යයක දැනට ඇති අගයෙන් අඩු කල හැක.
ගුණ කිරීමේ ලකුණ සමග සමාන ලකුණ භාවිත කිරීම ( * =).
ලබා දෙන සංඛ්‍යාවකට අනුව විචල්‍යයක දැනට ඇති අගය ගුණ කිරීමට යොදා ගැනේ.
බෙදීමේ ලකුණ සමග සමාන ලකුණ භාවිත කිරීම (/=)
විචල්‍යයක ඇති අගය අවශ්‍ය සංඛ්‍යාවකින් බෙදීම කල හැක.
ප්‍රතිශත ලකුණ සමග සමාන ලකුණ භාවිතය(% =).
විචල්‍යයක් තුල ඇති අගය ලබාදෙන සංඛ්‍යාවකින් බෙදා ශේෂය ලබා දේ.
බල ලකුණ සමග සමාන ලකුණ භාවිතය (** = ).
ලබා දෙන සංඛ්‍යාවට අනුව විචල්‍යයක දැනට ඇති සංඛ්‍යාවේ බලය සොයා ගැනීම සදහා භාවිතා කල හැක.
නිඛිල බෙදීමේ ලකුණ සමග සමාන ලකුණ භාවිත කිරීම (// = ).
ලබාදෙන සංඛ්‍යාවකට අනුව විචල්‍ය දැනට ඇති බෙදා බෙදීමෙන් පසු
දශම සංඛ්‍යා ලැබේ නම් ඒවා නොසලකා හැර පිළිතුර ලබාදේ.
මෙම ලිපිය තුලින් කාරක ප්‍රමුඛතාවය හා සැසදුම් කාරක හා පැවරුම් කාරක පිළිබද සරල අවබෝදයක් ලබා ගත හැක. පයිතන් ප්‍රෝග්රැම් සම්බන්ද තවත් තොරතොරු ඉදිරියේදී කතා කරමු. ලිපියේ යම් දෝෂයක් ඇතිනම් සමාවෙන්න. සුභ දවසක්.
