ඉහත මූලික ඒකක සහ පරිපූරක ඒකක පහත පරිදි අර්ථ දැක්වාඇත.
මීටරය |
තප්පර 1/299 792 458 කාලයක් ඇතුලත, රික්තයක් තුළ ආලෝක කිරණයක් ගෙවායන පථයේදිග. |
කිලෝග්රෑම් |
කිලෝග්රෑමයේ අන්තර්ජාතික ප්රතිරූපකයේ ස්කන්ධය. |
තප්පරය |
සිසියම්-133 පරමාණුවෙහි භූමි අවස්ථාවෙහි අධිසූක්ෂ්ම මට්ටම් දෙක අතර සංක්රමනයටඅනුරූප විකිරණයේ කාලාවර්ථ 9 192 631 770කට සමාන කාලය. |
ඇම්පියරය |
රික්තයක 1m පරතරයකින් තැබූ, අපරිමිත දිගති නොගිණිය යුතු තරමේ වෘත්ත හරස්කඩකින්යුත්, සෘජූ, සමාන්තර සන්නායක දෙකක් ඔස්සේ ධාරාවක් යැවූ විට ඒ සන්නායක දෙක අතරේ 2 x 10 -7 N m-1සමාන බලයක් ඇතිකිරීමට සමත් නියතධාරාව. |
කෙල්විනය |
ජලයේ ත්රික ලක්ෂ්යයේ තාපගතික උෂ්ණත්වයෙන් 1 / 273.16 භාගයකට සමානඋෂ්ණත්වය. |
මවුලය |
කාබන්-12 සමස්ථානිකයේ කිලෝග්රෑම් 0.012ක ස්කන්දයක ඇති පරමාණු සංබ්යාවට සමානද්රව්ය සංබ්යාව. |
කැන්ඩෙලාව |
101 325 N m-2පීඩනයක් යටතේ හිමායනය වන ප්ලැටිනම්වල උෂ්ණත්වයට සමානඋෂ්ණත්වයක පවත්නා කෘෂ්ණ වස්තුවක පෘශ්ඨයේ වර්ග මීටර් 1 / 600 000 ක ක්ෂේත්රඵලයකින්එයට ලම්භ දිශාවකින් විමෝචනය වන විකිරණයේ දීප්තතීව්රතාව. |
රේඩියනය |
වෘත්තයක අරයට සමාන චාප දිගක් කේන්ද්රයේ ආපාතනය කරන තල කෝණය. |
ස්ටෙරේඩියන |
ගෝලයක පෘෂ්ඨයේ පිහිටි, අරයට සමාන දිගින් යුත් පාද සහිත සමචතුරස්රාකාරවර්ගඵලයක් කේන්ද්රයේ ආපාතනය කරන කෝණය. |
SI ව්යුත්පන්න ඒකක (Derived Units)
මූලික භෞතික රාශි මගින් ප්රකාශ කල හැකි භෞතික රාශි, ව්යුත්පන්න භෞතික රාශි ලෙසහදුන්වයි. ව්යුත්පන්න භෞතික රාශී කිහිපයක් මූලික භෞතික රාශි වලට සම්බන්දවන ආකාරයසහ ඒවායේ ව්යුත්පන්න ඒකක පහත වගුවේ දැක්වේ.
ව්යුත්පන්න භෞතික රාශිය |
මූලික භෞතික රාශි වලට ඇතිසම්බන්දය |
ව්යුත්පන්න ඒකකය (SI Derived Unit) |
|
නම |
සංකේතය |
||
වර්ගඵලය |
දිග x දිග |
වර්ග මීටර් |
m2 |
පරිමාව |
දිග x දිග x දිග |
ඝන මීටර් |
m3 |
ඝනත්වය |
ස්කන්ධය / පරිමාව |
ඝන මීටරයට කිලෝග්රෑම් |
kg m-3 |
ප්රවේගය |
දිග / කාලය |
තප්පරයට මීටර් |
m s-1 |
ත්වරණය |
ප්රවේගය / කාලය |
තප්පර වර්ගයට මීටර් |
m s-2 |
ගම්යතාව |
ස්කන්ධය x ප්රවේගය |
තප්පරයට කිලෝග්රෑම් මීටර් |
kg m s-1 |
විශේෂ නම් ඇසුරෙන් ප්රකාශ කරන SI ව්යුත්පන්න ඒකක
මෙයට අමතරව SI ක්රමයේදී සමහර භෞතික රාශි සදහා විශේෂ නම් සහිත ඒකක භාවිතා කරයි.මෙම විශේෂ ඒකක සදහා වෙනම අර්ථ දැක්වීම් නොමැති අතර ඒවාද මූලික ඒකක වලින්ව්යුත්පන්න කර ඇත.
ව්යුත්පන්න භෞතික රාශිය |
ව්යුත්පන්න ඒකකය |
|||
නම |
සංකේතය |
වෙනත් ඒකක ඇසුරෙන් |
මූලික ඒකක ඇසුරෙන් |
|
බලය |
නිවුටන් (newton) |
N |
- |
m kg s-2 |
පීඩනය |
පැස්කල් (pascal) |
Pa |
N m-2 |
m-1 kg s-2 |
ශක්තිය |
ජූල් (joule) |
J |
N m |
m2 kg s-2 |
ක්ෂමතාව |
වොට් (watt) |
W |
J s-1 |
m2 kg s-3 |
සංබ්යාතය |
හර්ට්ස් (hertz) |
Hz |
- |
s-1 |
ධාරිතාව |
ෆැරඩ් (farad) |
F |
C V-1 |
m-2 kg-1 s4 A2 |
විද්යුත් ආරෝපණය |
කූලෝම් (coulomb) |
C |
- |
s A |
විද්යුත් සන්නායකතාව |
සීමන්ස් (siemens) |
S |
A V-1 |
m-2 kg-1 s3 A2 |
විද්යුත් විභව අන්තරය |
වෝල්ට් (volt) |
V |
W A-1 |
m2 kg s-3 A-1 |
විද්යුත් ප්රතිරෝධය |
ඔම් (ohm) |
Ω |
V A-1 |
m2 kg s-3 A-2 |
චුම්භක ස්රාවය |
වේබර් (weber) |
Wb |
V s |
m2 kg s-2 A-1 |
චුම්භක ස්රාව ඝනත්වය |
ටෙස්ලා (tesla) |
T |
Wb m-2 |
kg s-2 A-1 |
ප්රේරකතාව |
හෙන්රි (henry) |
H |
Wb A-1 |
m2 kg s-2 A-2 |
දීප්ත ස්රාවය |
ලුමන් (lumen) |
lm |
cd sr |
cd |
ප්රතිදීප්තතාව |
ලක්ස් (lux) |
lx |
lm m-2 |
m-2 cd |
විකිරණ මාත්රාව |
ග්රේ (gray) |
Gy |
J kg-1 |
m2 s-2 |
සක්රියතාවය |
බෙකරල් (becquerel) |
Bq |
- |
s-1 |
සඵල මාත්රාව |
සීවට්ස් (sievert) |
Sv |
J kg-1 |
m2 s-2 |
විශේෂ නම් සහිත SI ව්යුත්පන්න ඒකක කිහිපයක අර්ථදැක්වීම පහත පරිදි වේ.
නිවුටන් |
ස්කන්ධය 1 kg වන වස්තුවකට 1 m s-2ත්වරණයක් ලබාදීමට අවශ්ය බලය 1N ක් වේ. |
පැස්කල් |
1 m2ක වර්ගඵලයක් මත 1N ක බලයක් ක්රියාකරන විට ඇතිවන පීඩනය 1P වේ. |
ජූල් |
1 N බලයක් මගින් වස්තුවක් බලයේ දිශාවට 1 m ක් චලිත කිරීමට බලය මගින් කරනකාර්ය්ය ප්රමාණය 1J වේ. |
වොට් |
1s කදී 1J සීග්රතාවයකින් කාර්ය්ය කරන විට එහි ක්ෂමතාව 1W වේ. |
හර්ට්ස් |
තප්පරයට වට එකක් යනු 1Hz වේ. |
ෆැරඩ් |
සන්නායක වස්තුවක විභවය 1V වලින් ඉහල යැවීමට අවශ්ය ආරෝපණ ප්රමාණය 1C නම්, එමවස්තුවේ ධාරිතාව 1F වේ. |
කූලෝම් |
ඇම්පියර් එකක ධාරාවක් ගමන්කරන සන්නායකයක් තුලින් තප්පර එකකදී ගමන්කරන ආරෝපණප්රමාණය. |
SI ක්රමයේදී භාවිතාකරන උපසර්ග
කිසියම් ඒකකයකින් ඉතා කුඩා හෝ ඉතා විශාල අගයන් ඉදිරිපත් කරීම අපහසු බැවින්දහයෙහි ගුණාකාර සදහා උපසර්ග ඉදිරිපත් කරනු ලැබේ. ඒවා පහත වගුවේ දැක්වේ.
සංකේතය |
උපසර්ගය |
ගුණාකාරය |
Y |
yotta |
10 24 |
Z |
zetta |
10 21 |
E |
exa |
1018 |
P |
peta |
10 15 |
T |
tera |
10 12 |
G |
giga |
10 9 |
M |
mega |
10 6 |
k |
kilo |
10 3 |
h |
hecto |
10 2 |
da |
deka |
10 1 |
|
|
10 0 |
d |
deci |
10 -1 |
c |
centi |
10 -2 |
m |
milli |
10 -3 |
μ |
micro |
10 -6 |
n |
nano |
10 -9 |
p |
pico |
10 -12 |
f |
femto |
10 -15 |
a |
atto |
10 -18 |
z |
zepto |
10 -21 |
y |
yocto |
10 -24 |