තරංග වල ගුණ

                                                                   තරංග වල ගුණ
තරංග වල ගුණ පහක් පිලිබදව උසස් පෙලදී හදාරනු ලැබේ.

1.පරාවර්ථනය
2.වර්ථනය
3.විවර්ථනය
4.නිරෝධනය
5.ධ්‍රැවනය

පරාවර්ථනය සහා වර්ථනය තරංග වාදයෙන් මෙන්ම අංශූ වාදයෙන්ද පැහැදිලි කල හැකි නමුත් විවර්ථනය,නිරොධනය,ධ්‍රැවණය පැහැදිලි කල හැක්කේ තරංග වාදයෙන් පමනයි.

පරාවර්තනය

එක් මධයක ගමන් ගන්නා තරංගයකෙම මාධයෙන් වෙනත් මාධය වෙන් කරන පෘෂ්ඨයක වැදි නැවත මුල් මාධයටම පිවිසීමේ ප්ර්තිඵලය පරාවර්තනය ලෙස හැදින්වේ.

පරාවර්තනයේදී තරංග ප්‍රවෙගය ,සංඛයාතය හා තරංග ආයාමය නොවෙනස්ව පවතින අතර පුර්ණ අභයන්තර පරාවැතනයේදී හැර සෙසු පරාවර්තන වලදී පරාවර්තිත තරංගයේ තරංග විස්තාරය අඩුවේ.

දෘඩ පරාවර්තනය

දෘඩ මායිමකදී සිදුවන පරාවර්තනයයි.පරාවර්තනය සිදුවන ස්තානයෙදී අංශූන්ට නිදහසේ කම්පනය විය නොහැකිය.ලක්ෂන 2කට අනුකූලවේ.

*කම්පන කලාව ක්ෂනිකව 180⁰ කින් වේනස් වේ.

* පතන සහා පරාවර්තිත තරංග වල ඉදිරිපස ස්වරුපය මෙන්ම පසු පස ස්වරුපය සමන වේ.

මෘදු පරාවර්තනය.
නිදහස් මායිමකදි සිදුවන පරාවර්තනයයි.පරාවර්තනය සිදුවන ස්ථානයේදී අංශූන්ට නිදහසේ කම්පනය විය හැක.ලක්ෂන 2කට අනුකූලවේ.
*කම්පන කලාව වෙනස් නොවේ.
*පතන හා පරාවර්තිත තරංග වල ඉදිරිපස ස්වරුපය මෙන්ම පසුපස ස්වරුපයද එකම වේ.

වර්තනය.

එක් මධයක ගමන් ගන්නා තරංගයක් වෙනත් මධයකට පිවිසිමෙදී එහි ප්‍රවේගයේ සිදුවන වෙනසේ ප්‍රතිඵලය වර්තනය ලෙස හැදින් වේ.තරංගය මාධය වෙන් කරන පෘෂ්ඨයට ලන්බකව පතනව නොවේ නම් , එහි මුල් ගමන් මාර්ගය වෙනස් වේ.

*වර්තනයේ දි සංඛයාතය නොවෙනස්ව පවතින නමුත් තරංග ප්‍රවේගයෙත් එනයින් තරංග ආයාමයෙත් සමාන සාධක වලින් වෙනස් වේ.

විවර්තනය

සිදුරු ,භාදක හෝ කොන් සමිපයේදී තරංගය නැමී ගමන් කිරිමේ ප්‍රතිඵලය විවර්තනය ලෙස හැදින් වේ.

*විවර්තනය හොදින් සිදුවීම සදහා බාධකයේ හෝ සිදුරේ ප්‍රමානය තරංග ආයාමයට සමීප විය යුතුය.
*තරංගයේ තීව්‍රරතාව ඉදිරිපස දෙසට උපරිම වන අතර පාර්ශවිකව ක්‍රමයේන් අඩුවේ.

විවර්තනයේ යෙදීම

*ශාලවක් තුල සිටින්නෙකුගේ හඩ ,ඔහුට නොපෙනෙන සේ පිටත සිටින්නෙකුට වුවද ඇසිම.
*ගුවන් විදුලි තරංග/රුපවාහිනි තරංග ආදිය පරිසරයේ සෑම ස්ථනයකටම පැතිර යම.
වරාය නිර්මානය කිරිමෙදී ජල තරංග වල විවර්තනය සැලකිල්ලට ගැනිම.
*විවර්තනය පදනම් කරගත් කුඩා දුර ප්‍රමානවල් මැනිමේ ශිල්පීය ක්‍රමය.
*විවර්තන රටා අනුසාරයෙන් ඇතැම් ද්‍රවය වල අභයන්තර ව්‍යුහ හදුනා ගැනිම.

තරංග අධිස්තාපන මුලධර්මය

තරංග කිපයක් එක් වර එක් ලක්ෂයක ක්‍රියා කිරිමෙදී ඇතිවන සම්ප්‍රයුක්ත විස්තාපනය ,එක් එක් තරංග වේන වේනම එම ලක්ෂයෙහි ඇති කරන විස්ථාපනයන්ගේ දෛශික එකතුවට සමාන වේ.

නිරොධනය
තරංග කිපයක් එක් වර එක ලක්ෂයක් මත ක්‍රියා කිරිමෙදී එම ලක්ෂයේ සම්ප්‍රයුක්ත විස්ථාපනය අඩු හෝ වැඩි වීමේ සංසිද්ධියයි.

*නිර්මානකාරි නිරෝධනය (අස්ත්‍යත්මක නිරෝධනය) - සම්ප්‍රයුක්ත විස්ථාපනය වැඩිවීමේ සංසිද්ධිය

*විනශ කාරි නිරෝධනය (න්ස්ත්‍යත්මක/නාශක නිරෝධනය) - සම්ප්‍රයුක්ත විස්ථාපනය අඩු වීමේ සංසිද්ධිය.

              නිරෝධනය නිරික්ෂනය කිරිම සදහා ප්‍රභව දෙකේ සංඛයාත සමන වී ඒවා එකම කලාවේ කම්පනය විය යුතුය.

ධ්‍රැවනය

විවිධ දිශා ඔස්සේ කප්මනය සිදු කරන තීර්යක් තරංගයක් යම් මධයක් හරහා ගමන් කිරිමෙදි එක් දිශාවකට පමනක් කම්පන ඉතිරිවීමේ සංසිද්ධිය ධ්‍රැවනය ලෙස හදුන්වයි.

*ධ්‍රැවනය සිදුවන්නේ තීර්යක් තරංග වල පමනයි.
*විවිධ දිශා ඔස්සේ කම්පන සිදුකල තීර්යක් තරංගයක y -දිශාව ප,අනක් ඇති කම්පන ඉතිරි වු විට එම තරංගය y-දිශාව ඔස්සේ රෙඛියව ධ්‍රැවනය වී ඇතැයි කියනු ලැබේ.

ස්පන්දන හෙවත් නොගැසුම්

සංඛයාත ආසන්න වශයෙන් සමාන ප්‍රභව දෙකකින් එකවර ,එක ලග තරංග නිකුත් කලවිට ඉන් ඇතිවන සම්ප්‍රයුක්ත තරංගයේ තීව්‍රරතාව ආවර්තීයව උස්පහත් වීමේ සංසිද්ධිය ස්පන්දන හෙවත් නුගැසුම් ලෙස හැදින්වේ.

ස්පන්දන සංඛයාතය

තත්පරයකදි බිහිවන ස්පන්ද සංඛයාව ස්පන්ද සංඛයාතයයි

f₁t -f₂t = 1

f₁ -f₂ =1/t මෙහි 1/t =f_b

f₁ - f₂ = f_b

f₁ =f₂ වු විට නුගැසුම් ඇති නොවේ.