භෞතික විද්‍යාව ප්‍රායෝගික පරීක්ෂණ
විභව මානය ක්‍රමාංකනය කිරීම
Y කෝෂය සම්මත කෝෂයක් විය යුතුය.මේ සඳහා 1.018 V විද්‍යුත්ගාමක බලයක් සහිත වෙස්ටන් කැඩ්මියම් කෝෂයක් භාවිතා වේ. R1 යනු 1000 Ωපමණ විශාල ප්‍රතිරෝධයක් වේ.මෙම ප්‍රතිරෝධය ගැල්වනෝමීටරය හා සම්මත කෝෂය හරහා විශාල ධාරා ගැලීමෙන් විය හැකි හානිය වලක්වයි. S ස්පර්ශක යතුර කම්බියේ විවිධ ලක්ෂවල ස්පර්ශ කරනු ලැබේ.එක්තරා අවස්ථාවක ගැල්වනෝමීටරයේ පාඨාංකය ශුන්‍ය වේ.ගැල්වනෝමීටරයේ පාඨාංකය ශුන්‍යයට සමාන වූ විට R1 ප්‍රතිරෝධයේ පාඨාංකය ශුන්‍ය අවස්ථාවේ L0 දිගක විභව අන්තරයට සම්මත කෝෂය සංතුලනය වී ඇතැයි කියනු ලැබේ.
මෙවිට,
K යනු ඒකක දිගක විභව බැස්මයි.ව්භවමානය ක්‍රමාංකනය කිරීම යනු K හි අගය සෙවීමයි.
පරීක්ෂණාගාර විභවමානයක රූපයක් පහත දැක්වේ
1.X කෝෂයට තිබිය යුතු විශේෂ ගුණ කුමක්ද?
නියත ධාරාවක් සැපයිය යුතුය
2.E0 කෝෂයට තිබිය යුතු විශේෂ ගුණ කුමක්ද?
සම්මත කෝෂයක් විය යුතුය
3.AB කම්බියට තිබිය යුතු විශේෂ ගුණ කුමක්ද?
ඒකාකාර විය යුතුය
4.AB සඳහා ඝනකම තඹ කම්බියක් භාවිතා කිරීම සුදුසු නොවීමට හේතුව කුමක්ද?
ප්‍රතිරෝධය අඩු නිසා X කෝෂය ලුහුවත් වී විශාල ධාරාවක් ඇද ගනි.
5.සංතුලිත පරිපථයේ ය් කෝෂයට තිබිය යුතු විශේෂ ගුණය කුමක්ද?
සම්මත විද්‍යුත්ගාමක බලයක් තිබිය යුතුය
6.ඔබට දී ඇත්තේ එක් ස්විච්චයක් නම් එය යොදන්නේ k1 ලෙසද k2 ලෙසද හේතු දෙන්න
k2 ලෙස R ලුහුවත් කිරීම අත්‍යවශ්‍ය නිසා
7.යතුර සඳහා කරාම යතුර භාවිතය සුදුසු නොවේ හේතුව දක්වන්න
කරාම යතුර තද කරන විට ප්‍රතිරෝධය වෙනස්වේ
8.පරිපථය නිවැරදිදැයි සොයාබලන්නේ කෙසේද?සෑම විටම උත්ක්‍රමණය වන දිශාව එකම දිශාවට නම් එයට හේතුව කුමක්ද?
S යතුර A කෙලෙවරට ආසන්නයෙන් තබා උත්ක්‍රමණ දිශාවේ බලන්න B කෙලවරට ආසන්නයෙන් තබා උත්ක්‍රමණ දිශාව බලන්න දිශා දෙක ප්‍රතිවිරුද්ධ විය යුතුය.හැම විටම එකම දිශාවට නම් පරිපථය කුමන හෝ ලක්ෂයකින් විසන්දි වී ඇත.
9.S යතුර කම්බිය දිගේ ඇඳගෙන යාම හෝ තදින් ස්පර්ශ කිරීම සුදුසු නොවීමට හේතු කුමක්ද්?
ඒකාකාරි බවට හානි පැමිණීම
10.සංතුලිත ලක්ෂය ලබාගන්නා ආකාරය කෙටියෙන් පැහැදිලි කරන්න?
S යතුර කම්බිය දිගේ විවිධ ලක්ෂ්‍ය වල ස්පර්ශ කෙරේ උත්ක්‍රමණය ශුන්‍ය අවස්ථාවේ k2 යතුර සංවෘත කර නිවැරදි සංතුලිත දිග ලබා ගන්න
11.ගැල්වනෝ මීටරයට තිබිය යුතු ගුණ කුමක්ද?
මධ්‍ය ශුන්‍ය විය යුතුය සංවේදිතාව ඉත ඉහළ විය යුතුය
12.පරික්ෂණයේ නිවරද්‍යතාව රඳා පවතින්නේ ගැල්වනෝමීටරයේ කුමන ගුණය මතද?
සංවේදීතව මත
13.සංතුලිත ලක්ෂ්‍යය ඒ කෙලවරට ආසන්නයේ ලබාදේ නම් R0 නම් ප්‍රතිරෝධයක් සම්බන්ධ කරන්නේ කෙසේද?
X කෝෂයට ශ්‍රේණිගතව
14.R0 සම්බන්ධ කිරීමෙන් කම්බියේ සිදුවන වෙනස කුමක්ද?
ඒකක දිගක විභව අන්තරය අඩුවේ.
15.R0 සම්බන්ධ කිරිමේ වාසිය කුමක්ද?
වැඩි සංතුලිත දිගක් ලැබීම.
16.ආර් ප්‍රතිරෝධයේ අවශ්‍යතාවය කුමක්ද?
ගැල්වනෝමීටරය හරහා විශාල ධාරා ගැලීම වැලක්වීම
17.R ප්‍රතිරෝධය නිසා ගැල්වනෝමීටරයේ කුමන වෙනසක් සිදුවේද?
සංවේදීතාව අඩුවේ
18.k1 යතුර භාවිතා කරන්නේ කුමන අවස්ට්ථාවේද?එය භාවිතා කල විට කුමක් නිරීක්ෂණය වේද?
ආසන්න සංතුලිත අවස්ථාවේ
19.මෙහිදී මිනුම්වලට බලපෑ හැකි දෝෂ 3 ක් දක්වන්න
ආන්ත දෝෂය,ගැල්වනෝමීටරයේ සංවේදීතාව අඩුවීම, කම්බිය ඒකාකාර නොවීම
කෝෂ දෙකක විද්‍යුත් ගාමක බල සන්සන්දනය.ඒ සඳහා පහත රුපසටහන උපයෝගි කර ගන්න
1.සංතුලිනය සඳහා අත්‍යව්ශ්‍ය පියවර ලියා දක්වන්න
E1 ට සම්බන්ධ කොට S යතුර කම්බිය දිගේ විවිධ ලක්ෂ්‍ය වල ස්පර්ෂ කොට සංතුලිත දිග L1ලබා ගන්න.ඉන් පසු E2 සම්බන්ධ කොට L2 ලබා ගන්න
2.R0 හි අවම අගයකදී සංතුලනයේ අවම දිග කම්බිය මුළු දිගට ආසන්න විය මේ ගැටලුව නිරාකරණය කරන්නේ කෙසේද?
R0 වැඩි කිරීම මගින්
3.E1 හා E2 ට සංතුලිත දිග පිලිවෙලින් L1 හා L2 ඇත මේවා අතර සම්බන්ධතව කුමක්ද?
4.ප්‍රස්තාරික ක්‍රමයක් භාවිතා කරන්නේ නම් ඒ සඳහා පාඨාංක කිහිපයක් ලබා ගන්නේ කෙසේද?
R0 වෙනස් කොට L1හා L2 අගයන් කීපයක් ලබා ගැනීම
5.මෙමගින් කම්බියේ කෙළවරේ ආන්ත දෝෂය ලබාගත හැකි ක්‍රමයක් යෝජනා කරන්න
ඉහත පාඨාංක දෙකට අමතරව E1 හා E2 ප්‍රතිවිරුද්ධයෙන් සම්බන්ධ කොට නැවත සංතුලිත දිග L1 ලබා ගන්න
6.ගන්නා මිනුම් දක්වා ආන්ත ශෝධනය සඳහා ප්‍රකාශනයක් ලියන්න
e යනු දෙකෙලෙවර කම්බියේ ආන්තශෝධනය වේ.
7.මුළු කාලය තුළට කම්බිය හරහා ධාරාව නියතව පැවතියේ දැයි හදුනාගන්නේ කෙසේද?
ආරම්භක පාඨංක නැවත ගෙන සංතුලිත දිග වෙනස් වී ඇතිදැයි බැලීම මගින්
