අකාබනික රසායනය - උසස්පෙළ රසායන විද්‍යාව

අකාබනික රසායනය

S ගොනුවේ මුලද්‍රව්‍ය වල රසායනය 

H  
Li Be
Na Mg
K Ca
Rb Sr
Sc Ba
Fr Ra

 

ඉහත මුලද්‍රව්‍ය s ගොනුවට අයත් මුලද්‍රව්‍ය වේ.

මෙම මුලද්‍රව්‍ය සියල්ලෙහිම අවසන් කවචයෙහි ඇති ඉලෙක්ට්‍රෝන පවතින්නේ s උප ශක්ති මට්ටමෙහිය. මෙම මුලද්‍රව්‍ය s ගොනුවට අයත් බව සලකනුයේ මෙම පදනම මතය. එබැවින් s ගොනුවට අයත් මුලද්‍රව්‍ය පවතින්නේ ආවර්තිතා වගුවෙහි I කාණ්ඩය හා II කාණ්ඩයෙහිය.

කාණ්ඩයෙහි පහළට

කාණ්ඩයෙහි පහළට යත්ම ශක්ති මට්ටම් ගණන වැඩි වන බැවින් පරමාණුක අරය වැඩිවේ.  පරමාණුක අරය වැඩි වන විට න්‍යෂ්ටියේ සිට අවසන් ශක්ති මට්ටමේ ඉලෙක්ට්‍රෝන වෙත ඇති දුර වැඩි වන බැවින් අයනීකරණ ශක්තිය අඩුවේ. එනම් කාණ්ඩයේ පහළට යත්ම අවසන් ශක්ති මට්ටමේ ඉලෙක්ට්‍රෝන වෙත ඇති න්‍යෂ්ටික ආකර්ෂණය ක්‍රමයෙන් අඩු වේ. එවිට අවසන් ශක්ති මට්ටමේ ඇති ඉලෙක්ට්‍රෝන ඉවත් කරමින් ධන අයන සැදීමේ හැකියාව වැඩිවේ. එනම් විද්‍යුත් ධනතාවය වැඩිවේ. I කාණ්ඩයෙහි හා II කාණ්ඩයෙහි පවතින්නේ විද්‍යුත් ධන මුලද්‍රව්‍ය බැවින් කාණ්ඩයෙහි පහළට මෙම විද්යුත් ධන මුලද්‍රව්‍ය වල ප්‍රතික්‍රියශීලිත්වය වැඩිවේ.

V   පරමාණුක අරය වැඩිවේ.

V   අයනීකරණ ශක්තිය අඩුවේ.

V   (+) අයන සැදීමේ හැකියාව වැඩිවේ.

V   විද්‍යුත් ධනතාවය වැඩිවේ.

V   ප්‍රතික්‍රියාශීලීත්වය වැඩිවේ.

 

ලෝහක බන්ධන ප්‍රබලතාවය කෙරෙහි කැටයනයෙහි අරය සහ ඉලෙක්ට්‍රෝන ජලාශයට මුදා හරින ඉලෙක්ට්‍රෝන සංඛ්‍යාව බලපානු ලබයි. කාණ්ඩයෙහි පහළට යාමේදී ඉලෙක්ට්‍රෝන ජලාශයට මුදා හරින ඉලෙක්ට්‍රෝන සංඛ්‍යාවෙහි වෙනසක් සිදු නොවන නමුත් කාණ්ඩය දිගේ පහළට යන විට කැටායනය විශාල වන බැවින් ලෝහක දැලිස දුර්වල වේ. ලෝහ ගුණ ක්‍රමයෙන් අඩු වේ. එමනිසා කාණ්ඩය දිගේ පහළට දෘඩතාවය,ද්‍රවාංක,තාපාංක අඩු වීම සිදුවේ.එනම් s ගොනුවේ ලෝහවල කාණ්ඩය දිහේ පහළට ප්‍රතික්‍රියාශීලීත්වය වැඩි වුවද ලෝහ වල භෞතික ගුණ දුර්වල වේ.

V   කැටායනය විශාල වේ.

V   ලෝහක දැලිස දුර්වල වේ.

V   ලෝහ වල භෞතික ගුණ දුර්වල වේ.

 

කාණ්ඩයෙහි හරහට (I කාණ්ඩය හා II කාණ්ඩය සංසන්දනය කිරීම.)

අයනීකරණ ශක්තිය කෙරෙහි බලපානු ලබන්නේ පරමාණුක අරය හා ඉලෙක්ට්‍රෝන වින්‍යාසයෙහි ස්ථායිතාවයි. I කාණ්ඩයෙහි මුලද්‍රව්‍ය වලට සාපේක්ෂව II කාණ්ඩයෙහි මුලද්‍රව්‍ය වල පරමාණුක අරය අඩුය.මීට හේතුව වන්නේ කාණ්ඩයෙහි දකුණට න්‍යෂ්ටියෙහි පවතින ප්‍රෝටෝන සංඛ්‍යාව හෙවත් න්‍යෂ්ටික ආකර්ෂණය වැඩි වන බැවින් බහිරතම කවචය න්‍යෂ්ටිය වෙත ආකර්ෂණය වීමයි. I කාණ්ඩයෙහි මුලද්‍රව්‍ය වල පවතින s1 වින්‍යාසයට සාපේක්ෂව II කාණ්ඩයෙහි මුලද්‍රව්‍ය වල පවතින s2 වින්‍යාසයෙහි ස්ථායීතාව හේතුවෙන් II කාණ්ඩයේ මුලද්‍රව්‍යවල අයනීකරණ ශක්තිය ඉහළ වේ.එමනිසා II කාණ්ඩයේ මුලද්‍රව්‍ය ප්‍රතික්‍රියාශීලීත්වය I කාණ්ඩයේ මුලද්‍රව්‍යවලට සාපේක්ෂව අඩු වේ.
 
       >   >   >  >   >   >   >   >   
පරමාණුක අරය අඩු වේ.
ඉලෙක්ට්‍රෝන වින්‍යාසය ස්ථායීතාව වැඩි වේ.
අයනීකරණ ශක්තිය ඉහළ යයි.
ප්‍රතික්‍රියාශීලීත්වය අඩු වේ.
 
 
නමුත් II කාණ්ඩයේ මුලද්‍රව්‍ය I කාණ්ඩයට සාපේක්ෂව වැඩි ඉලෙක්ට්‍රෝන සංඛ්‍යාවක් ලෝහක දැලිසට ලබා දෙන බැවින් හා II කාණ්ඩයේ කැටායනය I කාණ්ඩයේ කැටායනයට වඩා කුඩා බැවින් II කාණ්ඩයේ මුලද්‍රව්‍ය වල ලෝහක දැලිස I කාණ්ඩයේ මුලද්‍රව්‍ය වල ලෝහක දැලිසට වඩා ප්‍රබල වේ.එමනිසා ප්‍රතික්‍රියාශීලීත්වය අඩු වුවද II කාණ්ඩයේ මුලද්‍රව්‍ය වල ද්‍රවාංක, තාපාංක, දෘඩතාවය  යනාදී ගුණාංගවලින් I කාණ්ඩයේ මුලද්‍රව්‍ය වලට වඩා ඉහළ වේ.
 
>   >   >   >   >   >   >   >   
ලෝහක දැලිසට ලබා දෙන ඉලෙක්ට්‍රෝන සංඛ්‍යාව වැඩි වේ.
කැටායනය කුඩා වේ.
ලෝහක දැලිස ප්‍රබල වේ.
ලෝහ වල භෞතික ගුණ ප්‍රබල වේ.