පදාර්ථයේ වායු අවස්ථාව

වායු අවස්ථාවේ විශේෂ ලක්ෂණ 

• ස්ථිර ස්කන්ධයක් ඇත.
• පරිමාවක් හැඩයක් නැත.
• අංශු ඉතා දුරින් ඇති නිසා භ්‍රමණ රේඛීය හා කම්පන චලන ඇත.
• ඝනත්වය අඩුයි.
• අධික සම්පීඩ්‍ය යි.
• තාප ප්‍රසාරණය සංගුණකය ඉහළයි.

 පරිපූර්ණ වායු සමීකරණය.

PV=nRT

V=වායුවේ පරිමාව 

P=වායුවේ පීඩනය 

n=වායු මවුල ගනන

R=සර්වත්‍ර වායු නියතය. 8.314 JK-1mol-1

T=නිරපේක්ෂ උෂ්ණත්වය 

බොයිල් නියමය 

නියත උෂ්ණත්වයේදී නිරත වායු ස්කන්ධයක් සඳහා nT ගුණිතය නියතවේ.

PV=K

එම නිසා  P1V1=P2V2

චාල්ස් නියමය 

නියත by ස්කන්ධයක පීඩනය නියත විට nR/P නියතයකි 

V1/T1 = V2T2

ඇවගාඩ්‍රෝ නියමය  

එකම උෂ්ණත්වය හා පීඩනය පවතින විවිධ වායු වල සමාන පරිමා තුළ සමාන වායු අණු ගණනක් අන්තර්ගත වේ.

n = V (සම්මත උෂ්ණත්ව පීඩන )/Vm (සම්මත  උෂ්ණත්ව පීඩන)

මවුලික පරිමාව

උශ්නත්වය පීඩනය නියත විට පරිපූර්ණ වායු පරිපූර්ණ වායු ගල් මවුලයක පරිමාවයි.

සම්මත මවුලික පරිමාව = 22.4 dm3mol-1

මවුලික ස්කන්ධය M

M=WRT/PV 

W ස්කන්ධය 

වායුවක ඝනත්වය

d=PM/RT

වායුවක සාන්ද්‍රනය C

C=P/RT

චාලක අණුක වාදය.

පදාර්ථය සෑදී ඇති අංශුවල චලනය පිළිබඳ අධ්‍යයනයයි. 

උපකල්පන 

1.සියලුම වයි සෑදී ඇත්තේ අනු විශාල ප්‍රමාණයකිනි. 

2.වායු ගෙන ඇත්තේ ඉතා විශාල අවකාශ වලින් නිසා සත්‍ය වශයෙන් අයකරගන්නා පරිමාව වායුවේ සමස්ත පරිමාවට සාපේක්ෂව නොගිණිය හැකි තරම් කුඩා වේ.

3.වායු අණු නොකඩවා අහමු චලිතයේ දී බාහිර බලයක් යෙදූ විට හැර එම අණු සරල රේඛා ඔස්සේ චලනය වේ. 

4.වායුඅනු භාජනය බිත්ති මත ගැටීම නිසා වායුවේ පීඩනය ඇතිවේ.

5.වායු අණු අනු මෙන්ම භාජනය බිත්ති මත ඇති කරන ගැටුම් පූර්ණ ප්‍රත්‍යස්ථ වේ. 

6.වායු අණු අතර ආකර්ෂණ නැති නිසා සම්පූර්ණයෙන්ම එකිනෙ කාගෙත් නිදහස්ව හැසිරේ.

7.වායුවේ විභව ශක්තියක් නැත චාලක ශක්තියක් ඇත අනුවණ මධ්‍ය චාලක ශක්තිය වායුවෙන් නිරපේක්ෂ උෂ්ණත්වය ට අනුලෝම ව සමානුපාතික වේ. 

පරිපූර්ණ වායු 

ඕනෑම තත්වයක් යටතේ චාලක අණුක වාදය උපකල්පන පිළිපදින වායුවේ.

අණුක චාලක සමීකරණය 

PV =1/3MnC^²'

N =මුළු වායු අණු සංඛ්‍යාව 

C වර්ග බා = වර්ග මධ්‍යන ප්‍රවේගය 

C වර්ග බා උක්ත කර වර්ගමූලය ලබාගැනීමෙන් වර්ග මධ්‍යන මූල ප්‍රවේගය ලබාගත හැක.

මැක්ස්වෙල් බෝල්ට්ස්මාන් වියාප්තිය

යම් උෂ්ණත්වයක කිසියම් දෙන ලද එස් වේගයකින් ගමන් ගන්නා අනු ගණන Ns ද මුළු අනුගනන එන් ද නම් Ns/N අගය නියත වේ අගය අනුව වේගයට ඉදිරියෙන් ප්‍රස්ථාර ගත කළ විට ලැබුණේ ඒ maxwell boltzmann චක්‍රයයි.

ප්‍රස්තාරය

සෑම අනුවකටම යම් වේගයක් ඇත. වැඩි අනු ගනනකට ඇත්තේ මධ්‍යම වේගයකි මේ උපරිමය සම්භාවිතා වේගය නම් වේ.

උෂ්ණත්වය වැඩිවන විට අණුවල මධ්‍යන වේගය වැඩිවේ.

ප්‍රස්තාර මුළු වර්ගඵලය මුළු අනු සංඛ්‍යාවට අනුලෝම ව සමානුපාතික වේ 

ආංශික පීඩනය 

යම් උෂ්ණත්වයක දී මිශ්‍රනේ දරන මුළු පරිමාවේ හි එම වායු පමණක් පැතිර පවතින විට පීඩනයයි 

ඩෝල්ටන්ගේ ආංශික පීඩන නියමය 

කිසියම් උෂ්ණත්වයක සංවුර්ත බඳුනක එකිනෙක ප්‍රතික්‍රියා නොකරන වායු මිශ්‍රණයක් ඇති විට ඇතිවිට විට මිශ්‍රණය මුළු පීඩනය සංඝටක වායු වල ආංශික පීඩන වල + ට = වේ.

P=P1+P2.....

සත්‍ය වායු 

සාමාන්‍යයෙන් ස්වභාවය පවතින වායු

සත්‍ය වායු පරිපූර්ණ තත්වෙන් අපගමනය වීම 

(ප්‍රස්තාරය )

බොයිල් උෂ්ණත්වය 

කිසියම් සත්‍ය වායුඅක් වැඩිම පීඩන පරාසයක් තුළ පරිපූර්ණ තත්ත්වයෙන් හැසිරෙන උෂ්ණත්වය එම සත්‍ය වායුවේ බොයිල් උෂ්ණත්වයි.

සත්‍ය වායු සමීකරණය 

[P+n²a/V²][V-nb] =nRT

අවධි උෂ්ණත්වය = පීඩනය කොපමණ වැඩි කරත් ද්‍රව කළ නොහැකි උෂ්ණත්වය.

(මෙම සටහන සම්පූර්ණ වායු සටහනක් නොවන අතර කෙටි සටහනක්ව් වශයෙන් ඔබට භාවිතා කළ හැක.)