ව්යාපාර ගති ලක්ෂණ
1 විකුණුම් හෝ හුවමාරු වීම් සිදු වීම
2 භාණ්ඩ හා සේවා ගනුදෙනු සිදු වීම
3 ගනුදෙනු අඛණ්ඩ ව සිදු වීම
4 ලාභයෙන් අභිපේ්ර්්රරණය වීම
5 අවදානමක් තිබීම
6 වුවමනා නිර්මාණය කිරීම
7 ආර්ථික කටයුත්තක් වීම
1. විකුණුම් හෝ හුවමාරුවීම් සිදු වීම
සෑම ව්යාපාරයක් ම භාණ්ඩ හා සේවා මුදල් ම ය අගයක් මත විකිණීම හෝ හුවමාරු කිරීම සිදු කෙරේ. භාණ්ඩ හා සේවා මිලක් මත මිල දී ගැනීම හා විකිණීම ව්යාපාරවල අත්යවශ්ය සාධකයකි. එවැනි විකිණීමක් හෝ හුවමාරුවක් හෝ නොමැති තැන ව්යාපාර කටයුත්තක් සිදු නොවේ. උදාහරණයක් වශයෙන් නිවසක පවුලේ අය සඳහා ආහාර පිසීම ව්යාපාරයක් ලෙස නො සලකන අතර, මිලකට අන් අයට විකිණීම සඳහා ආහාර පිසීම හා විකිණීම ව්යාපාරයක් වේ.
2. භාණ්ඩ හා සේවා ගනුදෙනු සිදු වීම
සෑම ව්යාපාරයක් ම, අන් අයට විකිණීම සඳහා භාණ්ඩ හා සේවා නිෂ්පාදනය කිරීම සහ/හෝ මිල දී ගැනීම සිදු කරයි. ඒවා පාරිභෝගික භාණ්ඩ හෝ කාර්මික (ව්යාපාරික* භාණ්ඩ විය හැකි ය. පාරිභෝගික භාණ්ඩ යනුවෙන් අදහස් වන්නේ අවසාන ප්රයෝඡුනය සඳහා පාරිභෝගික යන් මිල දී ගන්නා පාන්, ඇඳුම්, පාවහන් ආදී දේවල් ය. කාර්මික භාණ්ඩ/ව්යාපාරික භාණ්ඩ යනු පාරිභෝගික භාණ්ඩ නිපදවීම සඳහා යොදා ගන්නා අමුද්රව්ය, යන්ත්රසූත්ර ආදී දෑ ය. සේවා යන්නට අස්පෘෂ්ය විදුලිබලය, රක්ෂණය, බැංකු සේවය ආදි ය නිදසුන් වේ.
3. ගනුදෙනු අඛණ්ඩ ව සිදු වීම
අඛණ්ඩ පදනමක් මත දිගින් දිගට ම භාණ්ඩ හා සේවා ගනුදෙනු සිදු කරයි නම් එය ව්යාපාරයක් ලෙස හඳුන්වයි. එක් ගනුදෙනුවක් පමණක් සිදු කිරීම ව්යාපාර යටතට නොගැනේ නිදසුනක් ලෙස පුද්ගලයෙක් තමන් පාවිච්චි කරන ලද පරණ සකූටරය විකිණිම ව්යාපාරයක් නොවේ. නමුත් ඔහු අඛණ්ඩ පදනමක් මත ස්කූටර විකිණීම සිදු කරයි නම් එය ව්යාපාරයකි.
4. ලාභයෙන් /ප්රතිලාභයෙන් අභිපේ්රරණය වීම
ව්යාපාරයක මූලික අරමුණ මුදල් ඉපැයීම හා ධනය අත්පත් කර ගැනීමයි. ඒ අනුව සාමාන්යයෙන් ලාභය යන්නෙහි රුපියල් ශතවලින් ලබන ලාභය, වියදමට වඩා වැඩි ආදායම, ව්යාපාරික සම්බන්ධතා ගොඩනගා ගැනීම, ව්යාපාරික අවස්ථා උදාකර ගැනීම හා සමාජ ප්රතිලාභ අත්කර දීම යනාදිය අන්තර්ගත වේ. ඒ අනුව ව්යාපාර ක්ෂේත්රයේ ලාභ අරමුණ කර ගත් මෙන් ම ලාභ අරමුණ කර නො ගත් නමුත් ඉහත සඳහන් ආකාරයේ ප්රතිලාභ අරමුණු කර ගත් ව්යාපාර ද පවතී. එබැවින් ව්යාපාරයක වර්ධනය සහ ප්රසාරණය සඳහා ලාභය අත්යවශ්ය වේ.
5. අවදානමක් තිබීම
ලාභ ලැබීමට ඇති අවිනිශ්චිතතාව හා අලාභ සිදු වීමට ඇති හැකියාව නිසා ව්යාපාරවලට අවදානම් ඇති වේ. අනාගතය අවිනිශ්චිත නිසාත්, ව්යාපාර පරිසරයේ ඇතිවන වෙනස් වීම් නිසාත්, ලාභයට බලපාන පහත සඳහන් කරුණු ව්යාපාරවලට ප්රායෝගික ව පාලනය කළ නො හැකි නිසාත් අවදානම නැතහොත් අවිනිශ්චිතතා ඇති වේ.
පාරිභෝගික රුචිය මෝස්තර සහ ඉල්ලූම වෙනස් වීම නිසා
යන්ත්ර උපකරණ හා නිෂ්පාදන තාක්ෂණය වෙනස් වීම නිසා
වෙළෙඳපොළ තරඟකාරිත්වය ඉහළ යාම නිසා
අමුද්රව්ය හිඟය , විදුලිය බිඳවැටිම හා ඉන්ධන හිඟය ඇති වීම නිසා
ශ්රමිකයින්ගේ ගැටලූ , වැඩ වර්ජන ආදිය නිසා
ගිනිගැනීම්, සොර සතුරු උපද්රව , අනතුරු ආදී විපත් නිසා
ව්යාපාරයේ සම්පත් භාවිතය පිළිබඳ වැරදි කළමනාකරණ තීරණ නිසා
ව්යාපාර නිරන්තරයෙන් අවදානම්වලට මුහුණ දේ මෙවැනි අවදානම් තබීිම ව්යාපාරයක ලක්ෂණයකි
6. වුවමනා නිර්මාණය කිරීම
මිනිස් වුවමනා තෘප්තිමත් කිරීම සඳහා භාණ්ඩ හා සේවා නිපදවීම ව්යාපාර විසින් සිදු කරයි. සමහර ව්යාපාර අමුද්රව්ය නිමි භාණ්ඩ බවට පරිවර්තනය කිරීම මගින් මිනිස් වුවමනා තෘප්තිමත් කරයි. සමහර ව්යාපාර යම් භාණ්ඩයක් බහුල ස්ථානයක සිට එම භාණ්ඩය සඳහා විශාල ඉල්ලූමක් පවතින වෙනත් ස්ථානයකට ප්රවාහනය කිරීම මගින් මිනිස් වුවමනා තෘප්තිමත් කරයි. යම් භාණ්ඩයක් හිඟ කාලවල දී ලබා දීම සඳහා සමහර ව්යාපාර එම භාණ්ඩයේ අස්වැන්න ලැබෙන කාලවල දී ඒවා රැුස් කර ගබඩා කර තබා ගැනීමෙන් මිනිස් වුවමනා තෘප්තිමත් කරයි. මෙලෙස සෑම ව්යාපාරයක් ම භාණ්ඩ නිෂ්පාදනය හා සේවා සැපයීම කිරීම තුළින් මිනිස් වුවමනා නිර්මාණය කරයි.
7. ආර්ථික කටයුත්තක් වීම
හිඟ සම්පත් භාවිතයෙන් භාණ්ඩ හා සේවා නිෂ්පාදනය කිරීමේ හා බෙදාහැරීමේ කටයුතුවල නිරත වීම හේතුවෙන් ව්යාපාර අත්යවශ්යයෙන් ම ආර්ථික කටයුත්තක් වේ. එය මුදල් ඉපැයීමේ පරමාර්ථයෙන් සිදුවන්නකි. ව්යාපාර, භාණ්ඩ හා සේවා විකිණීම, හිඟ සම්පත් භාවිත කිරීම කරන බැවින් එය ආර්ථික කටයුත්තකි.