සංස්කෘත ඉතිහාස කාව්‍යයන් හා කල්හණගේ රාජ තරංගණිය
සාහිත්‍ය ඉතිහාසයෙහි ඓතිහාසික තොරතුරු අන්තර්ගත ආදිතම භාරතීය වාර්තාවන් ලෙස වෛදික සූක්තයන් සැළකිය හැකිය. තමන් වෙනුවෙන් යාග හෝම ආදිය පැවැත්වූ බමුණන්ට රජවරු දැක්වූ අනුග්‍රහය පිළිබඳ ස්තුති පූර්වකව රචිත ප්‍රශස්ති සූක්ත විශේෂයක් වූ ඍග් වේදයෙහි එන නාරාශංසි නම් කොටස් ඓතිහාසික වාර්තාවන්ගේ බීජ අවස්ථාව ගණිනු ලැබෙයි. මෙම සූක්තවල ඒ ඒ රජවරු පිළිබඳ ඇතැම් කරුණු සඳහන් වී තිබේ. බ්‍රාහ්මණ ආරණ්‍යක හා උපනිෂද් වැනි පශ්චාත් සංහිතා යුගයට අඳාළ ග්‍රන්ථයන්හි ද නොයෙක් රජවරු පිළිබඳ තොරතුරු සඳහන් වෙතත් ඒවාහි කාල නිර්ණය පිළිබඳ නිශ්චිත බවක් නොමැති හෙයින් ඒ පිළිබඳ මන්දාලෝචනයක් හෙළනු ලැබේ.
ඓතිහාසික තොරතුරු අන්තර්ගත සටහන් පුරාණ ග්‍රන්ථයන්හි ද හමුවෙයි. මේහෙයින් ඇතමෙකු පුරාතන ග්‍රන්ථ ඉතිහාස ග්‍රන්ථ විෂයෙහි ලා සළකණු ලැබේ. පුරාණ ග්‍රන්ථ කොටස් 05 කින් අන්තර්ගෘහිතය.
- සර්ග
- ප්‍රතිසර්‍ග
- වංශ
- මන්වන්තරාණී
- වංශානුචරිත
මෙම කොටස් 05 අතරින් වංශ හා වංශානුචරිතයන්හි නන්‍ද මෞර්‍ය්‍ය සුන්ග හා ආන්ධ්‍ර යන රාජ වංශයන් වැනි රාජවංශ පිළිබඳ තොරතුරු අන්තර්ගතය. පුරාණයන්හි සඳහන් මෙම තොරතුරු විශ්වාසදායී තොරතුරු සේ පර්යේෂණ තුළින් අනාවරණය වී තිබේ. නමුදු පුරාණ රචනා වී ඇත්තේ ආගමික භක්තිය තහවුරු කිරීම, දෛවය මිනිසුන් කෙරෙහි අනිවාර්යයෙන්ම බලපාන බව සනාථ කිරීම හා මිනිසා තුළ උදාර ගතිගුණ පෝෂණය කිරීම සඳහා මිස ඉතිහාසගත තොරතුරු වාර්තා කර තැබීම පිණිස නොව.
සංස්කෘත අලංකාර ශාස්ත්‍රයෙහි බලපෑම හරහා කාව්‍ය විලාසයෙන් යම්කිසි චරිත කතාවක් හෝ වැඳගත් ඓතිහාසික සිද්ධියක් හෝ වාර්තා කිරීම මුල් අවධියෙහි ඉතිහාස කාව්‍යයෙහි පරමාර්ථයන් විය. මෙබඳු පසු තලයක් මත ජනිත වූ කාව්‍යයක් සේ ක්‍රි:ව: 07 වැනි සියවසයෙහි බාණ භට්ටයන් විසින් විරචිත හර්ෂ චරිතය පිළිගැනෙයි. මෙහි හර්ෂ වර්ධන රජුට පෙර රජකළ ප්‍රභාකරවර්ධන රාජවර්ධන යන රජවරුන් හා හර්ෂ වර්ධන පිළිබඳ තොරතුරු අන්තර්ගතය. එමෙන්ම ග්‍රන්ථාරම්භයෙහි දී බාණ භට්ට ස්වකීය කුලය හා තම තරුණ කාලය පිළිබඳ තොරතුරු දක්වා තිබේ. නමුදු මොහුගේ හුදු අපේක්‍ෂාව වූයේ සමාස බාහුල්‍යයෙන් යුතු පදලාලිත්‍යයෙන් යුතු ගද්‍ය කාව්‍යයක් රචනා කිරීමයි. එනිසා ඉතිහාස තොරතුරු පිළිබඳ අසම්පූර්ණ බවක් මෙන්ම මිත්‍යා චරිත බහාලීම තුළ ඉතිහාස නයින් පිළිගැනීමේ ඌණතාවක් තිබේ.
සංස්කෘත සාාහිත්‍ය වංශයෙහි විවිධ විචිත්‍ර කාව්‍ය නිර්මාණයන් ජනිත වුව ද ඉතිහාස නයින් තොරතුරු වාර්තා සනිටුහන් කිරීමේ ශතවර්ෂ ගණනාවක් පුරාවටම භග්නතාවක් පවතී. මේ පිළිබඳ පර්යේෂණයන්හි යෙදුන විද්වතුන් හේතු සාධක ගණනාවක් ගෙන හැර දක්වනු ලබයි. “ග්‍රීසියට පහරදුන් පර්සියානුන්ගේ පසුබෑම් වලින් හෙරෝඩෝටෝස් තම ඉතිහාසය ලිවීමට පෙළඹුනාක් මෙන් ..... භාරතියයා එහිලා නොපොළඹවන ලදී.” මේ අනුව බෙරිඬේල් කීත් දරන අදහස නම් භාරතීයන්ට දේශානුරාගය හෝ ජාත්‍යාලය යන කිසිවක් ඔවුන් සතුව නොතිබුණු බවයි. තවද භාරතයෙහි 11 වන සියවස තෙක් අන්‍යෝන්‍ය ප්‍රතිවිරුද්ධ රාජ්‍යයන් අතර සටන් ඇති වී තිබේ. ඒවා හුදෙක් කපුටන් හා උකුස්සන් අතර ඇතිවන පොරයන් හා සමකර බෙරිඬේල් කීත් දක්වයි. අන්‍යෝන්‍ය සුහදත්වයෙන් තොර වීම හේතුවෙන් භාරතය ඉතිහාසය පුරාවට විවිධ ආක්‍රමණයන්ට හසුවී තිබේ. මීට අමතරව මෙම ප්‍රස්තුතයෙහි ලා විචාරකයන් දරණු ලබන මත කීපයක් දක්වාලිය හැකිය.
- පාඨකයා රසාලිප් කිරීම ග්‍රන්ථකරණයෙහි මූලික අපේක්‍ෂාව කර ගැනීම.
- විවිධ ආගම් දර්ශන තුළින් පරිග්‍රහණය ප්‍රතික්‍ෂේප කිරීම.
- ලෞකිකත්වයට වඩා ලෝකෝත්තර බවට මිනිසුන් තුළ වූ නැඹුරුව.
- මිනිස් ක්‍රියාවන්හි අමානුෂීය බලපෑම් ඇති බව
ඉතිහාස නයින් සාර ඵල ජනිත කිරීමට තරම් පොහොසත් වුණු ඉතිහාස කාව්‍යයන් සංස්කෘත සාහිත්‍යාම්බරයෙහි නොමැති වුව ද ඓතිහාසික තොරතුරු වාර්තා කිරීම් ගණයෙහි ලා සැළකිය හැකි විශේෂ කෘති කිහිපයක් හමුවෙයි. එකී ග්‍රන්ථයන් ඔවුන්ගේ ඉතිහාස ඥානයෙහි ලා පැවති පටුත්වය මොනවට පසක් කරයි.
මිත්‍යා කතාවක් වස්තු කොටගනු ලැබූව ද ඓතිහාසික චරිතයන් හා සිද්ධීන් ගැන සඳහන් වන බැවින් පද්ම ගුප්තයන්ගේ නවසාහසාංක චරිතය ද ඉතිහාස කාව්‍යයක් වශයෙන් සළකනු ලබයි. මෙය සර්ග අටළොසකින් සමන්විත කාව්‍යයකි. එකොළොස් වන සියවසයෙහි මූලාවස්ථාවෙහි සිටි පද්ම ගුප්තයන් තම අනුග්‍රාහකයා වූ සින්ධුරාජ රජු පසසමින් ඔහු ශශීප්‍රභා නම් නාග කන්‍යාවිය ලබාගත් අයුරු දක්වමින් මහා කාව්‍යයක ආර ගන්නා ලද මෙම කාව්‍ය රචනා කරන ලදී. මෙය වෘත්තානුබද්ධ පද්‍යයන්ගෙන් බඳිනාලද කාව්‍යයකි. සින්ධුරාජ රජුට භාවිත වූ අපර නාමයකි “නවසාහසාංක” යන්න. මොහු සියගණන් සාහසික ක්‍රියාවන්හි නියුතු වූ බැවින් මොහුට මෙකී විශේෂණ නාමය ව්‍යවහාර ප්‍රාප්ත වූ බව ග්‍රන්ථාගත තොරතුරු වලින් සනාථ වෙයි.
සින්ධුරාජ රජු තම බලයට අවනත කරගන්නා ලද කුමාරවරුන් හා ප්‍රදේශ පිළිබඳව ග්‍රන්ථයෙහි 10 වන සර්ගයෙහි අන්තර්ගතය. හූනජාතික කුමාරයකු ද කෝසළ රටෙහි කුමාරයෙකු ද චාග කවිජ ලාට ගුජරාට මුරල යන ප්‍රදේශවාසීන් ද මොහුට අවනතව සිටි බව ග්‍රන්ථයෙහි සඳහන් වෙයි.
ඓතිහාසික තොරතුරු ග්‍රන්ථයෙහි අන්තර්ගත වුව ද එහි එන මිත්‍යා කතා හා සම්මිශ්‍රණය වීමෙන් ඓතිහාසික තොරතුරු ඉතා සුපරික්‍ෂාකාරීව හඳුනාගත යුතුය. රජුගේ චරිතය විස්තර කිරීම ග්‍රන්ථයෙහි මූලික තේමාව වුව ද මෙහි දී විශේෂ අවධානය යොමුව ඇත්තේ රජු හා ශශීප්‍රභා නාග කන්‍යාවිය අතර ජනිත ප්‍රේමය කාව්‍ය රීතියට අනුබද්ධව මනෝනන්දනීය අයුරින් වර්ණනා කිරීමයි. මනුස්‍ය ලෝකයෙන් එපිටට ගිය අසුර නාගාදී අද්භූත චරිතයන් හා ව්‍යාජ පරිසර වර්ණනාවක් තුළින් කතුවරයාගේ අභිප්‍රේතාර්ථය වී ඇත්තේ පාඨකයා සුරඟන ලොවක සතපවාලීමයි.
ඉතිහාස කාව්‍යයක් වශයෙන් ව්‍යක්ත පර්ෂද්හි අවධානය බිල්හණයන්ගේ වික්‍රමාක දේව චරිතයට ද හිමි වේ. ඉතිහාස කාව්‍ය කරණයට තෝතැන්නක් වූ කාශ්මීරයෙහි ජනිත ප්‍රධාන ඉතිහාස කාව්‍යයන් අතරින් වික්‍රමාංක දේව චරිතයට මුඛ්‍යස්ථානයක් හිමිවේ. මෙහි කර්තෘ භූත බිල්හණයන් ක්‍රි:ව: 1076 - 1127 අතර කාලයෙහි කල්‍යාණ නුවර රාජ්‍ය විචාල 06 වන වික්‍රමාදිත්‍ය නම් චාලුක්‍ය රජ සභාවෙහි සිටි ප්‍රතිභාන්විත කවිපතියෙකි. කර්ණ සුන්දරී නම් නාටකය ද මොහුගේ ම කෘතියක් සේ සැළකෙයි. රජු විසින් බිල්හණයන්ට විද්‍යාපති යන ගෞරව නාමය හා නානාවිධ ත්‍යාගයන් ද පිරිනමන ලද බව ග්‍රන්ථයෙහි ම සඳහන් වෙයි.
සර්ග අටළොසකින් යුතු මෙහිදී කතුවරයා තමා ගැන ද සඳහන් කර තිබේ. මොහු කාශ්මීරයෙහි ප්‍රවර පුරයෙහි කොණමුඛ නම් ගමෙහි බමුණු කුලයක ඉපිද ව්‍යාකරණයෙහි හා කාව්‍යාලංකාර ශාස්ත්‍රයෙහි ද පටුත්වයක් ලබයි. මොහුගේ පිය මුතුන්මිත්තන්ද ශිල්ප ශාස්ත්‍රයෙහි ප්‍රාරප්‍රාප්ත වූවන් සේ සළකණු ලබයි. මහාභාෂ්‍යයට පියා විසින් ටීකාවක් රචනා කරන ලදී. සිප් සතර හැදෑරීමෙන් පසු මතුරා බරණැස ධාරා ආදී ප්‍රධාන නගරයන්හි දේශාටනයෙහි යෙදී රජවරුන් ඉදිරියෙහි කාව්‍ය කරණයෙහි යෙදී ක්‍රමයෙන් නැවත කල්‍යාණ පුරයටම සම්ප්‍රාප්ත විය. සෙසු සියළු ජීවිත කාලයම කල්‍යාණයෙහිම ගතකර තිබේ.
ග්‍රන්ථයෙහි ප්‍රධාන ඓක්‍ය වූ චාලුක්‍ය වංශයෙහි සම්භවය මුලින්ම වර්ණනා කරනු ලබයි. දෙවියන්ගේ චුලුකයෙන් (කෙණ්ඩියෙන්) වංශාරම්භකයා උපන් හෙයින් ඔහුගෙන් පැවත එන වංශය චාලුක්‍ය යැයි සංඥාපිතය. චාලුක්‍ය වංශයෙහි ශ්‍රේෂ්ඨයන් වූ ආහවමල්ල, ත්‍රිභුවන මල්ල යන දෙදෙනාගේ චරිතයන් ද විස්තර කර තිබේ.
චෝලයන් සමඟ යුධ කරන ලද බව ද එමෙන්දම ඔවුන් පරාජය කරන ලද බව ද සඳහන් වේ. කාංචී ගෞඪ කාම රූප යන ප්‍රදේශවල සටන් කොට සිංහල රටෙහි රජු වෙත ද ආක්‍රමණයක් එල්ළ කරන ලද බව 03 වන සර්ගයෙහි සඳහන් වෙයි. එම යුද්ධ ව්‍යාපාරයෙහිදීම භාරතයෙහි දකුණු පෙදෙසෙහි මළය රට හා කේරළ යන රජ්‍යයන්හි ද තම බලය විකුම් පා නැවත ස්වකීය රාජ්‍යයටම පෙරළා පැමිණේ.
මහා කාව්‍ය ලක්‍ෂණවලට අනුකූලව තම කාව්‍ය රචනා කිරීමට තැත් දෑරූ බිල්හණයන් 07 වන සර්ගයෙහි සිට 14 වන සර්‍ගය දක්වා සර්ග 07ක් පුරාවට ම දක්වා ඇත්තේ ශිලහාර රටෙහි අධිපතියෙකුගේ දියණියක වූ චන්‍ද්‍රලේඛාව දිනා ගැනීමට ස්වයංවර උත්සවයකදී දරන ලද ප්‍රයත්නයකි. මෙහිදී මහා කාව්‍යයක් සතු තිබිය යුතු විනෝද ක්‍රීඩා, මධුපාන උත්සව, ඍතු වැනුම් ආදී වර්ණනා බහා තිබේ.
බිල්හණයන්ගේ වික්‍රමාංකදේව චරිතය ඓතිහාසික තොරතුරු වලින් පෝෂණය වී තිබුණ ද ඒ තුළ ක්‍රමාණුකූලව අඛණ්ඩව හා කාලසීමානුබද්ධව දක්වා නොමැති වීම මෙහි ඇති දුර්වලතා සේ විචාරකයින් දක්වනු ලබයි.
“මෙය පද්මගුප්තයන්ගේ කාව්‍යයයෙහි දක්නටලැබෙන ව්‍යාජ වැනුම්වලින් තොර වූ නිසාත් බාණයන්ගේ කාව්‍යයට ගැබ් වූ ව්‍යාකූල චමත්කාරජනක වැනුම්වලින් හීන වූ නිසාත්ය.” යනුවෙන් මෙම ග්‍රන්ථය ඉතිහාස කාව්‍ය ගණයෙහි ලා වටිනා බව දාස්ගුප්තගේ මතයයි.
සංස්කෘත සාහිත්‍ය රත්නාකරයෙහි සමුත්පන්න වූ අනූපම ඉතිහාස කාව්‍යය ලෙස කල්හණයන්ගේ රාජතරංගනිය පෙරපරදිග විචාරකයන් සළකණු ලබයි. එමෙන්ම අග්‍රගණ්‍ය ඉතිහාස වාර්තාකරු ලෙස කල්හණයන් විදග්ධ සම්භාවනාවට ලක් වී තිබේ.
කල්හණයන් ක්‍රි:ව: 1089 - 1101 අතර කාලය තුළ රජකළ හර්ෂ රජතුමාගේ ඇමතිවරයෙකු වූ චම්පක නැමැත්තාගේ පුතෙකි. කල්හණයන්ට මංඛගේ ශ්‍රී කණ්ඨ චරිතයෙහි සඳහන් වනුයේ කල්‍යාණ යනුවෙනි. කල්‍යාණ යනු සංස්කෘත වචනය ලෙස ද කල්හණ යනු අප්‍රහංශ වචනයක් ලෙස ද සඳහන් කරයි. කල්හණයන් ද පියා මෙන්ම රාජ්‍ය සේවයෙහි යෙදී සිටි කෙනෙකි. බමුණෙකු සේ ශිල්ප සතර හැදෑරූ කල්හණයන් හර්ෂ චරිතය වික්‍රමාංකදේව චරිතය වරාහවීරගේ බෘහත් සංහිතාව ද මහා භාරතය හා රාමායණය යන වීර කාව්‍යද්වය ද මැනවින් හදාරා ඇති බව සඳහන්ය. තම පියා මෙන්ම කල්හණයන් ද උපතින්ම ශිව භක්තිකයෙකි. ඔහු ශිව දහම ඉගෙන එයට සැළකුව ද ශිව දහම හැදෑරූ අය පිළිබඳව අල්ප හැඟීමක් දරණ ලදී. එසේ වුව ද බුදු සමය කෙරෙහි දැඩි විශ්වාසයක් මෙන්ම හැඟීමක් ද ඔහු තුළ විය.
රාජතරංගණිය යනු කාශ්මීර රජවරුන්ගේ ප්‍රභවය යන සදරුතින් යොදන ලද සංඥාර්ථයකි. මෙය ක්‍රි:ව: 1148 - 1150 අතර කාලයෙහි රචිත කෘතියක් සේ පිළිගැනීමයි. ස්වකීය නිර්මාණය ජනිත කිරීමෙහි ලා ඔහු විසින් සදාශ්‍රිත පූර්ව ලිඛිත මූලාශ්‍රයන් ද දක්වනු ලබයි. එමතු ද නොව එම සදාශ්‍රිත මූලාශ්‍රයන්හි එන අංකිත අඩුපාඩුකම් ද පෙන්වා දෙනු ලබයි.
“දුග්ගෝචරං පූර්ව සූරි ග්‍රන්ථා රාජ කථාශ්‍රයාඃ මම ත්වෙකාදශ ගතා මතං නීලමුනේරපි”
පූර්ව රචිත ග්‍රන්ථ එකොළහක් ද නීලමත පුරාණය ද තමා ආශ්‍රය කරගන්නා ලද බව සඳහන් කරයි.පෙර තිබූ රාජ කතා අන්තර්ගත විශාල ග්‍රන්ථ සුව්‍රතයන්ගේ ප්‍රබන්ධයකට ඇතුළු කොට දාරණය කිරීමේ පහසුව ඇති කරන ලද නමුත් එහි දුර්වබෝධතාවයන් පවතින බව පෙන්වා දෙයි.
“විස්තීර්ණාඃ ප්‍රථමේ ග්‍රන්ථාඃ ස්මෘතෛ්‍ය සංක්‍ෂිප්තොවචඃ සුවෘතස්‍ය ප්‍රබන්ධනෙච්ඡින්නො රාජකථාශ්‍රයාඃ
ක්‍ෂේමේන්ද්‍රයන්ගේ නෘපාවලිය වැඳගත් කාව්‍යය කෘතියක් වුව ද එය නොසැළකිල්ලෙන් සම්පාදිත හෙයින් දෝෂ සහිත එකක් සේ පෙන්වා දෙයි.
“කෙනාප්‍යනවධානෙන කවි කර්‍මණි සත්‍යපි අංශොපි නාස්ති නිර්දෝෂඃ ක්‍ෂ්මේන්ද්‍රස්‍ය නෘපාවලෞ”
පූර්ව රචිත ග්‍රන්ථ විවේචනය කරමින් කල්හණයන් නිර්මාණය කරන ලද රාජ තරංගණිය කොටස් 08 කින් අන්තර්ගතය.
- ගෝනන්ද වංශය
- අභිනව රාජ වංශයක්
- මේඝ වාහන රජතුමාගේ ප්‍රධානත්වයෙන් ගෝනන්ද වංශය පුනරුත්තාපනය කළ අයුරු
- කර්කෝඨක වංශයේ ආරම්භය හා උත්පල රජතුමාගේ මුණුබුරෙකු වූ අවන්ති වර්මණ් විසින් එය විනාශ කර දැමූ අයුරු
- උත්පල වංශය
- ලෝහාර වංශය
- හර්ෂගේ මරණය
- උච්චලගේ රාජාභිෂේකයෙන් පසු අවුරුදු 50 ක වෘත්තාන්ත කියවේ.
හේලාරාජයන්ගේ පාර්ථ්‍යාවලියෙහි සඳහන් රජවරු අටදෙනෙකුගේ තොරතුරු පද්ම මිහිර තම කෘතියට ඇතුළත් කර ඇති හෙයින් කල්හණයන් ද තම ග්‍රන්ථයෙහි එන රජවරුන් අතරට එකතු කරන ලද බව පවසයි.
“තන්මතං පද්මහිරො දෘෂ්ට්වා ශෝකාදි පූර්වගාන් අෂ්ටෞල්වාදීන් නෘපතීන් ස්වස්මින් ග්‍රන්ථෙ න්‍යදර්ශයත්”
අන්‍ය ඉතිහාස කාව්‍ය රචකයන්ට වඩා කල්හණයන්ගේ සුවිශේෂීත්වය වනුයේ ඔහු තුළ පැවති විචාර පූර්වක වූ ද ස්වාධීන වූ ද රචනා නයයි. ග්‍රන්ථයෙහි වටිනාකම පෙන්වා දෙන කල්හණ සඳහන් කරනුයේ ඓතිහාසික සිද්ධීන් වාර්තා කිරීම කවියෙකු සතු ක්‍රියාවක් බවයි.
“කොන්‍යඃ කාලමතික්‍රාන්තං නෙතුං ප්‍රත්‍යක්‍ෂතාංක්‍ෂමඃ කවිප්‍රජාපතීස්ත්‍යක්ත්වා රම්‍ය නිර්මාණශාලිනඃ”
එමෙන්ම මධ්‍යස්ථ විචාරකයෙකු වීම කල්හණයන්ගේ සුවිශේෂීත්වය බව ඉහත සඳහන් කෙරිණි. එහි යථාර්ථය පහත සඳහන් ශ්ලෝකය තුළින් මොනවට පිළිබිඹු කරයි.
“ශ්ලාඝ්‍යඃ ස එව ගුණවාන් රාගද්වේෂ බහිෂ්කෘතා භූතාර්ථකථනෙ යස්‍ය ස්ථෙයස්‍යෙව සරස්වතී.
ආශ්‍රිත ග්‍රන්ථ
- තිලකසිරි, ජයදේව - සංස්කෘත කාව්‍ය සාහිත්‍ය, එස්, ගොඩගේ සහ සහෝදරයෝ, කොළඹ10, 2007(දෙවන)
- පඤ්ඤානන්ද හිමි, පරවාහැර,( පරිවර්තන) උසස් ඉන්දීය ඉතිහාසය, රත්නාකර පොත්වෙළඳසැළ කොළඹ 12, 1910 (පළමු)
- පඤ්ඤාලෝක හිමි, පොල්වතතේ - සංස්කෘත ග්‍රන්ථවංශය,විජය යන්ත්‍රාලය අම්බලංගොඩ, 1957(දෙවන)
- බස්නායක, එච්, ටී, හේරත්, යමුනා ඉන්දීය ශිෂ්ටාචාරය 02, ඇස් ගොඩගේ සහ සහෝදරයෝ,කොළඹ10 2004(පළමු)
- බෙරිඬේල් කීත්, ඒ - සංස්කෘත කාව්‍ය සාහිත්‍යය, සමයවර්ධන පොත්හල, කොළඹ 10, 2011(දෙවන)
- බෙරිඬේල් ඒ කීත්, - සංස්කෘත සාහිත්‍ය ඉතිහාසය, ඇම්, ඩී, ගුණසේන සහ සමාගම, කොළඹ11, 1965(පළමු)
- ලෙස්ලි, රණවීර,ගුණවර්ධන(සංස්) ඉතිහාසයේ අතීතය, ඇස් ගොඩගේ සහ සහෝදරයෝ, 2005.
- විජිතධම්මහිමි,සියඹලාගස්රුප්පේ,(අනුවාදක) භාරතයේ ප්‍රාන්තර රාජ්‍ය , ඇස් ගොඩගේ සහ සහෝදරයෝ, 2000. (පළමු)
- විජේසිංහ, එස්, ඒ, ජී - සංස්කෘත සාහිත්‍ය විමර්ශන, සමයවර්ධන පොත්හල, කොළඹ10, 2009(පළමු)
- ශාස්ත්‍රී, නීලකණ්ඨ, දකුණු ඉන්දීය ඉතිහාසය, ලංකාණ්ඩුවේ මුද්‍රණාලය,1962,
- සීවලි හිමි, වැලිවිටියේ,(සංස්) යූ .ඩී ජයසේකර අභිනන්දන, , ශ්‍රීලංකා නිපෝන් ආයතනය, කෝට්ටේ
- සේනානායක, ජී, එස්, බී, - සංස්කෘත සාහිත්‍යය, ඇම්, ඩී, ගුණසේන සහ සමාගම, කොළඹ11, 1960(දෙවන)
- Mohanlal ( editor) Encyclopaedia of Indian literature volum " sahitya academy ,New Delhi, 1991
- visnubandu Rajatarang anhi.Hohiarpur vishveshvaranand vedic research institute, 1963,
- Stein, M,A, Rajatarangani, (A chronicle of the king s of kasmir) Mortilal Banarsidass, Delhi, 1961.
