ප්රස්තාව පිරුළු
අරුණට කිට්ටු පැය ඉතා අදුරුය - වර්තමානයේ සැපසම්පත් ලබන අයගේ අතීතය ඉතා දුක්බරව පැවති බව දැක්වීම
අලපත ලූ දියත්තක් වාගේ - යහපත් පුද්ගලයන් තමන්ගේ සිත්වල පාප සිතුවිලි රදවා නොගන්නා බව
අකලට පලගත් ගෙඩිය වාගේ - අහඹු ලෙස කෙනෙකුගෙන් ලාභයක් හෝ වාසියක් ලැබීම
ගස්වැල් වල ඵලදාවන් ලැබෙන්නේ යම්කිසි කාලයකටය. එය සවභාව ධර්මය විසින් නිර්මාණය කරඇත. නොකල්හි ඵල හටගැනීම අස්වාභාවිකය.
අල්ලපු අත්තත් නෑ පයගහපු අත්තත් නෑ - තබාට තිබුණු වරප්රසාදත් ලැබෙන්නට තිබෙන වරප්රසාදත් නැති වීම
අලි යන කපොළු තිබියදී කූඹින් යන සිදුරු වසන්නා සේ - ලොකු ලොකු වැරදි එලෙසම තිබියදී කුඩා වැරදි සකස් කිරීම
අශ්වයාට අං ආවා වාගේ - අහංකාරකම් පෙන්වීම
අශ්වයාට ඉදිරියෙන් රථය යෙදුවා වාගේ - යමක් වැරදි ලෙස ආරම්භ කිරීම
අහසේ මාළිගා තනනවා වාගේ - ඉටුකර ගැනීමට නොහැකි දේවල් පිළිබද සිතසිතා සිටීම
අහස කඩා වැටෙනවාට බයේ දියූ හාවා වාගේ - යමක් අරිහැටි නොදැන අනුන්ගේ බස් පිළිගනිමින් කලබලයට පත්වීම
එක්තරා වනයක සිටි හාවෙන් උදුපියලිය කමින් සිටින අතර තල් අත්තක් මතට දියුල් ගෙඩියක් වැටීම නිසා මහත් ශබ්ධක් ඇතිවිය. එම ශබ්දය ඇසුණු හාවා කිසිවක් සොයා නොබලා පොළව පෙරළිගෙන එන ශබ්ධක් යැයි සිතා දුවන්නට පටන් ගත්තේය. හාවා ඉතා වේගයෙන් දුවන බව දුටු මීමින්නෙක් දුවන්නේ කුමක් නිසාදැයි විමසූහ. එයට පිළිතුරු ලෙස හාවා “ලෝකය පෙරළීගෙන එනවා. පණ බේරාගෙන දුවනවා” යැයි පැවසූහ. හාවාගේ වදන් අසා බියට පත්වූ මීමින්නාද බියේ දුවන්නට පටත් ගත්තේය. මේ දෙදනා දුවනවා දුටු මුවෙක් ඔවුන් දුවන්නට හේතුව විමසූහ. එවිට “ලෝකය පෙරළීගෙන එනවා. පණ බේරාගෙන දුවනවා” යැයි පැවසූහ. මේ ආකාරයට තවත් සතුන් කිහිප දෙනෙකුම මොවුන් සමග එක්වී දුවන්නට පටන් ගත්තේය. අන්තිමේදී ඔවුන්ට සිංහයාව මුණු ගැසුණි. සතුන්ගේ දිවීමට හේතුව කුමක්දැයි සිංහයා විසින් විමසන ලදී. ලෝකය පෙරළීගෙන එන බැවින් පණ බේරාගෙන දුවනවා යැයි සත්වයෝ සිංහයාට පැවසූහ. එය දැන ගත්තේ කෙසේදැයි සිංහයා විමසූ විට එය සාවාගෙන් දැනගත් බව පැවසූහ. සිංහයා සතුන්ද කැටුව සාවාට ශබ්දය ඇසුණු තැනට පැමිණ තොරතුරු විමසා බැලුවේය. එවිට තල් අත්ත මතට දියුල් ගෙටිය වැටුණු පුවත සිංහයාට තේරුම් ගියහ.
ආචාරියා රවටා කැත්ත හැදුවා වාගේ - අනුන් රැවටීමට ගොස් තමන්ම රැවටෙන බව
ආචාරියාගේ ගෙදර කැත්තක් නැතිවා වාගේ - ඕනෑම වෙලාවක කර ගතහැකි යැයි සිතා තමවැඩ කටයුතු අතපසු කිරීම.
ආඩි හත් දෙනාගේ කැද හැලිය වාගේ - අනුන් රවටන්නට ගොස් තමන් රැවටෙන බව
ආඩි යනුවෙන් හැදින්වෙන්නේ ශිව දෙවියන් ඇදහූ මිනිස් කොට්ඨාසයකි. ලංකාවේ නොයෙකුත් තැන්වල සැරිසැරූ ආඩි හත් දෙනෙක් රාත්රියේදී එක්තරා අම්බලමකට එක්රැස් විය. ඔවුහු රාත්රී ආහාරය සදහා කැද උයන්නට තීරණය කළහ. ඔවුන් සතුව තීබූ පසුම්බිවල සහල්ද තිබුණි. එක් අයෙක් විශාල භාජනයක් ළිපක් මත තබා ගින්දර දැමීය. තවත් ආඩියෙක් ළිප ලගට ගොස් “ ඔන්න මගෙන් හාල් මිටක් දමනවා” යැයි කියමින් ළිප තැබූ මුට්ටියට සහල් දමනවා මෙන් මෙන් පෙන්වීය. එහෙත් හාල් ඇටයක්වත් ඔහු මුට්ටියට දැමුවේ නැත. “ මම නොදැම්මාට අනිත් අය දමනවානේ - මගේ සහල් ටික ඉතිරි කර ගන්නවා” යනුවෙන් හෙතෙම කල්පනා කළේය. මේ ආකාරයට අනෙක් සියළු දෙනාමත් සිදු කළහ. අවසානයේදී කිසිවෙකු මුට්ටියට සහල් දමා නැත. වතුර නටන්ට පටන් ගත්විට සියල්ලෝම කැද බීමට මුට්ටිය වටා එක්රොක් විය. එහෙත් ඒතුළ සහල් ඇටයක්වත් නොවීය. තමන් අනෙක් අයව රුවටූ බව ආඩින්ට පැහැදිලි විය. එයින් ලැජ්ජාවට පත්වූ සියල්ලෝම අම්බලමේ තැන්තැන් වලට ගොස් නිදා ගත්තේය.
ආදා වගේ - ස්ථාවර වචනයක් හෝ ප්රතිපත්තියක් නොමැති
ආරේ ගති නෑරේ - කෙනෙකු උපතින්ම ලබන ගති ලක්ෂණ අත් නොහැර පවත්නා බව
ඇගිල්ලෙ තරමට ඉදිමෙන්න ඕනැ - වැඩි අහංකාරකම් පැවැත්වීම හොද නැත