දෙවන පරාක්‍රමබාහු රජුගේ කාර්යය සාඵල්‍යය(දෙවන කොටස)
දෙවන පරාක්‍රමබාහු රජුගේ ආගමික, සංස්කෘතික සහ ආර්ථික තොරතුරු පිළිබඳ ව මෙමගින් ගෙනහැර දක්වා තිබේ.
දේශපාලනික වශයෙන් රට වෙනුවෙන් භාරදූර කාර්යයන් රැසක් සිදු කළ මෙතුමා ආගමික වශයෙන් ද ඉමහත් සේවාවන් රැසක් සිදු කර ඇති බව දක්නට ලැබේ. එහිදී.. ශ්‍රී ලංකාවේ බලයට පත් වූ සෑම සිංහල රජ කෙනෙකු ම පාහේ නිරන්තරයෙන් ආරක්ෂා කරමින් පුද පූජා පැවැත් වූ දන්ත ධාතූන් වහන්සේ තුන්වන විජයබාහු රජු විසින් ආරක්ෂාව පිණිස බෙලිගල තැන්පත් කර තිබිණ. දෙවන පරාක්‍රමබාහු රජු විසින් දළදා වහන්සේ තැන්පත් කිරීම උදෙසා දඹදෙණියේ දන්ත ධාතූ මන්දිරයක් ඉදි කරන ලදි.
පූජාවලියෙහි දක්වා ඇති ආකාරයට දන්ත ධාතූන් වහන්සේ අගනා කරඬුවක තැන්පත් කර සත් දවසක් තිස්සේ පූජෝත්සව පවත්වා තිබේ. එසේම ශාසන සංශෝධනයක් ඇති කර භික්ෂූන් වහන්සේලා විසින් පිළිපැදිය යුතු නීතිරීති පිළිබඳව දඹදෙණි කතිකාවත සකස් කිරීමට ද අනුග්‍රහය ලබා දෙන ලදි. කාළිංඝ මාඝගේ මෙන් ම අනෙකුත් සතුරු උවදුරු නිසාවෙන් බෞද්ධ ග්‍රන්ථයෝ බොහෝමයක් විනාශ වී තිබිණි. එබැවින් මේ කාලයේ දී නැවත වතාවක් විනාශ වූ පොත් පත් ලිවීමට කටයුතු සූදානම් කරන ලදි. මේ සඳහා දිඹුලාගල පරපුරෙන් පැවත එන මේධංකර නම් වූ භික්ෂූන් වහන්සේ නමක් මූලිකත්වය ගත් බව කියැවේ. මීට අමතර ව, භික්ෂූන් වහන්සේලාගේ ධර්ම ශාස්‍ත්‍ර ඥානය වැඩි දියුණු කිරීම උදෙසා පියවර ගන්නා ලදි. මෙරජුන්ගේ අනුග්‍රහයෙන් උපසම්පදා උත්සව 12ක් සිදු කළ බව කියැවේ. පළාබත්ගල ආරණ්‍ය සේනාසනය ඇති කිරීමට ද මූලිකත්වය ගන්නා ලද්දේ දෙවන පරාක්‍රමබාහු රජු බව සඳහන් වී ඇත.
කැළණි විහාරය ප්‍රතිසංස්කරණය කිරීමටද සහයෝගය ලබා දී ඇති බව පොත් පත්වල සඳහන් වේ. එපමණක් නොව, මෙතුමාගේ කාලයේ දී අනුරාධපුරය, පොළොන්නරුව ආදී නගර ප්‍රතිසංස්කරණය කර තිබේ. රත්නපුරයේ ප්‍රසිද්ධ මහ සමන් දේවාලය ඉදි කරන ලද්දේ ද දෙවන පරාක්‍රමබාහු රජුගේ අනුග්‍රහයෙනි. කඨින උත්සව රාශියක් මෙරජුන්ගේ මූලිකත්වය ඇති ව සිදු කර ඇත. විදේශ රටවලින් ධර්මධර සහ විනයධර භික්ෂූන් වහන්සේලා ගෙන්වාගෙන ලක්දිව භික්ෂූන් වහන්සේලාගේ අධ්‍යාපනය දියුණු කිරීමට කටයුතු කරන ලදි. මීට අමතර ව, දේවපතිරාජ ඇමතිවරයා ගම්පොළට ගොස් එහි සිට සමනළ ශ්‍රී පාදස්ථානයට යාමට මඟ සකස් කර ඇත. මේ අයුරින් දෙවන පරාක්‍රමබාහු රජු විසින් බුදු සසුනට විශාල අනුග්‍රහයක් ලබා දුන් බව දක්නට ලැබේ.
එසේම, දෙවන පරාක්‍රමබාහු රජු විසින් අධ්‍යාපනයේ උන්නතිය පිණිස මෙන්ම ශාස්ත්‍රීය නවෝදය සඳහා ද බොහෝ සෙයින් උනන්දු වී තිබේ. ඒ අනුව පිරිවෙන් ඉදි කර ඒවා ශාස්ත්‍රීය මධ්‍යස්ථාන බවට පත් කිරීම පෙන්වා දිය හැකිය. නන්දන පිරිවෙන, කුරුණෑගල මහේන්ද්‍රබාහු පිරිවෙන, පරාක්‍රමබාහු පිරිවෙන, ආදිය ඒ සඳහා නිදසුන් වේ.
මීට අමතර ව සොළී රටින් භික්ෂූන් වහන්සේලා ගෙන්වාගෙන පාලි සාහිත්‍යයේ උන්නතියට ද කටයුතු කළේ ය. දෙවන පරාක්‍රමබාහු රජු ද උගත් පඬිවරයෙකු විය. එතුමා ද ග්‍රන්ථ රචනයෙහි නිරත වූ අතර, අන් අයව ද සාහිත්‍යය කටයුතුවලට උනන්දු කරවන ලදි. එසේ ම, කාළිංඝ මාඝගේ හමුදාව විසින් පොත්පත් රාශියක් විනාශ කරන ලද අතර ඉතිරි වූ පොත්පත් සියල්ල නැවත පිටපත් කරවන ලද බව කියැවේ. සිංහලයේ මහා කාව්‍යයක් වූ "කවි සිළුමිණ" රචනා කරන ලද්දේ මෙතුමන් විසිනි. එම නිසා ය මෙතුමන් කලිකාල සාහිත්‍යය සර්වඥ පණ්ඩිත යන විරුදයෙන් හඳුන්වනු ලබනුයේ.
දෙවන පරාක්‍රමබාහු රජු විසින් ග්‍රන්ථකරණය සඳහා අනුග්‍රහය දැක්වීමේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස බොහෝ බෞද්ධ භික්ෂූන් සිංහල, පාලි, සංස්කෘත යන භාෂාවලින් ගද්‍ය පද්‍ය පොත් ලියන ලදි. ඒ අනුව , ධර්මසේන හිමියන් විසින් රචනා කරන ලද සද්ධර්මරත්නාවලිය, මයුරපාද පරිවේනාධිපති බුද්ධ පුත්‍ර හිමියන් විසින් රචිත පූජාවලිය ද, ඇතුළු ව මෙකල ලියැවුණු හේසජ්ජ මංජුසා, සහස්ස වත්ථුප්පකරණය, රසවාහිනිය, සමන්තකූට වර්ණනා යන පොත්පත් මෙකල සාහිත්‍යය අංශය තුළ කැපී පෙනුණු වැදගත් ග්‍රන්ථයෝ විය.
මෙසේ බලන කල දඹදෙණියේ දෙවන පරාක්‍රමබාහු රජුගේ කාලයේ දී විශාල වශයෙන් සංස්කෘතික වර්ධනයක් ඇති වූ බව පෙනේ.
මීට අමතර ව මෙතුමා විසින් ආර්ථික වශයෙන් ද කටයුතු රාශියක් කළ බව ඉතිහාසයෙහි සඳහන් වේ. ඒ අනුව, දෙවන පරාක්‍රමබාහු රජුගේ අනුග්‍රහය ඇති ව වැව් රාශියක් බැන්ද වූ බව කියැවේ. බෙන්තොට සිට කලුතොට දක්වා යොදුනක් පුළුල් තැන් හි පරාක්‍රමබාහු නමින් විශාල පොල් උයනක් ද බොහෝ තැන්වල පාලම් ද කර වූ බව සඳහන් වේ.
ඉහත ආකාරයට දෙවන පරාක්‍රමබාහු රජු විසින් දේශපාලනික, ආගමික, සංස්කෘතික, සාහිත්‍යය, මෙන් ම ආර්ථික ආදී සෑම අංශයක් කෙරෙහි ම දැක් වූ සුවිසල් අනුග්‍රහය පිළිබඳ ව තොරතුරු දැක්විය හැකි අතර එනිසාවෙන්ම දඹදෙණි යුගයේ පහළ වූ ශේෂ්ඨත ම පාලකයකු ලෙස ද දෙවන පරාක්‍රමබාහු රජු හඳුන්වා දිය හැකි ය.
( මේ ලිපියත් හොදයි කියලා හිතනවා නම් like එකක් දාගෙන යන්න..
