පළමුවන විජයබාහු රජු

පළමුවන විජයබාහු යනු ශ්‍රී ලංකාවේ සිටි ශ්‍රේෂ්ඨ රජෙකි.
ඔහු 1055-1110 දක්වා පාලනය කළේය. ඔහු උපන්නේ රාජකීය පවුලකය. ඔහු හැදී වැඩුණේ රටේ කොටසක් චෝළ රාජධානියේ ආක්‍රමණිකයන් විසින් අල්ලාගෙන සිටි අවධියේ ය. ඔහු වර්ෂ 1055 දී රටේ දකුණු ප්‍රදේශයේ රුහුණ පාලනය භාර ගත්තේය.
ඔහු විසින් වර්ෂ 1070 දී චෝළයන්ව දිවයිනෙන් පලවා හැරියේය. ඔහු එය සිදු කිරීම සඳහා වසර 17 ක දීර්ෂ සටන් ව්‍යාපාරයක් මෙහෙයවූ අතර සියවසකට පසු පළමු වරට රට යළිත් එක් කළේය. ඔහු ශ්‍රී ලංකාවේ බුද්ධාගම නැවත ස්ථාපිත කළ අතර යුද්ධයේදී යටිතල පහසුකම්වලට සිදු වූ හානියන් බොහෝමයක්ද අලුත්වැඩියා කළේය.

විජයබාහු රජු 1039 දී පමණ රුහුන රාජධානියේ කිත්ති (කීති) නමින් උපත ලැබීය. ඔහු රුහුනේ පාලකයෙකු වූ මොග්ගල්ලාන රජුගේ පුත්‍රයාය. එවකට ශ්‍රී ලංකාව දකුණු ඉන්දියාවේ සිට චෝළ ආක්‍රමණිකයින්ගේ පාලනය යටතේ පැවති නමුත් රුහුන පාලනය කළේ චෝල පාලනයට එරෙහි වූ සිංහල රජවරුන් විසිනි. කිත්ති කුමරු වයස අවුරුදු 15 දී එවැනි පාලකයන්ගෙන් අන්තිමයා වන ලෝකිස්සර පරාජය කළේ රුහුනෙහි රජු වීමේ අරමුණෙනි. පසුව 1055 දී ඔහු රුහුනෙහි රජ බවට පත් වූ අතර 'විජයබාහු' යන නම භාවිතා කළේය.

චෝල හමුදාව නිතරම රුහුනෙහි විජයබාහුගේ හමුදාවන්ට පහර දුන්නේය. කෙසේ වෙතත්, 1058 වන විට රුහුන චෝලයන්ගෙන් සම්පූර්ණයෙන් නිදහස් කර එය ඔහුගේ සම්පූර්ණ පාලනය යටතට ගැනීමට ඔහු සමත් විය. විජයබාහු රජුගේ අභිප්‍රාය වූයේ රටේ අගනුවර වන පොලොන්නරුව අල්ලා ගැනීමයි. ඔහු 1066 දී පොලොන්නරුවට පළමු ප්‍රහාරය දියත් කළේය. ඔහු නගරය අල්ලාගෙන ටික වේලාවක් රඳවා ගත්තේය. කෙසේ වෙතත්, චෝල යමුදාව දකුණු ඉන්දියාවෙන් ආධාර ලැබීමෙන් පසු, චෝළ හමුදාව යළිත් පහර දුන් අතර, විජයබාහු රජුට පලා යාමට සිදු විය.

පොලොන්නරුවේ ජයග්‍රහණයෙන් පසු විජයබාහුට තවත් කැරලි වලට මුහුණ දීමට සිදුවිය. 1073 දී රුහුනෙහි විජයබාහු ලෙස කිරුළු පැළඳීමෙන් වසර 18 කට පසුව සහ වසර 17 ක් පුරා පැවති හමුදා මෙහෙයුමකින් පසු ඔහුගේ කිරීටය ප්‍රමාද කිරීමට මෙය හේතු විය.

පොලොන්නරුව "විජයරාජපුර" ලෙස නම් කර අගනුවර ලෙස තෝරාගත් අතර, විජයබාහු රජු, පොලොන්නරුව රාජධානියේ පළමු සිංහල රජු බවට පත් විය. විජයබාහු රජු, ජගතිපාලගේ දියණිය වන ලිලාවතී සිය රැජින ලෙස තෝරා ගත්තේය.
කාලිංග සමග සබඳතා තර කර ගැනීමේ අදහසින් ඔහු කාලිංගයේ කුමරියක වූ තිලෝකසුන්දරී කුමරිය සමඟද විවාහ විය. චෝළ පාලන සමයේදී හා යුද්ධයේදී රටේ බුද්ධාගම අයහපත් සිදුවීම්වලට මුහුණ දුන් අතර භික්ෂූන් වහන්සේලා වැඩ සිටියේද ඉතා ස්වල්පයක් පමණි.

එතුමා විසින් භික්ෂූන් වහන්සේලා පස් දෙනෙකු උසස් පැවිදි දිවිය සඳහා බුරුමයට යවන ලදි. බුරුමය සමඟ අලුත් සබඳතා ඇති කර ගැනීමත් සමඟ රට තුළ බුද්ධාගම නැවත ස්ථාපිත කිරීමට භික්ෂූන් වහන්සේලාට හැකි විය. අතහැර දමා හෝ විනාශ කරන ලද බෞද්ධ විහාරස්ථාන කිහිපයක් විජයබාහු රජු අලුත්වැඩියා කළේය.

බුදුරජාණන් වහන්සේගේ පූජනීය දන්ත ධාතූන් වහන්සේ සඳහා නව පන්සලක් ද පොලොන්නරුවේ ඉදිකරන ලදි. යුද්ධයේදී විනාශ වූ වාරිමාර්ග ගණනාවක් ද විජයබාහු රජු ප්‍රතිසංස්කරණය කළේය. ඔහු නව ටැංකි කිහිපයක් ද ඉදි කළේය. රාජරට ප්‍රදේශයේ වාරිමාර්ග පද්ධතිය ප්‍රතිසංස්කරණය කිරීම රටේ සංවර්ධනයට වැදගත් විය.

වන්දනාකරුවන්ගේ ප්‍රයෝජනය සඳහා ශ්‍රී පාදයට මාර්ග ඉදිකිරීම සහ අම්බලම නමින් විවේක ස්ථාන ඉදිකිරීමේ ගෞරවයද විජයබාහු රජුට හිමි වේ. ඔහු බැතිමතුන්ගේ හා දේවමාළිගාවේ සේවය සඳහා ගම් හා වගාවන් ද ලබා දුන්නේය.

1110 දී විජයබාහු මිය ගියේ ශ්‍රී ලංකාවේ රජු ලෙස වසර 55 ක් රජකම් කරමිනි. ඔහු මහලු විජයබාහු (පැරණි විජයබාහු) ලෙස හැදින්වූයේ ඔහුගේ වයස සහ දීර්ඝකාලීන පාලනය නිසාය. ඔහු මහා විජයබාහු (මහා විජයබාහු) ලෙසද හැඳින්වේ. ශ්‍රී ලංකා හමුදාවේ විජයබාහු පාබල රෙජිමේන්තුව ලෙස ඔහුගේ නමින් රෙජිමේන්තුවක්ද නම් කර ඇත.