යුරෝපය
යුරෝපීය බල තරගය හා ලෝක යුද්ධ
(1 කොටස)
මධ්‍යකාලීන යුරෝපය
ක්‍රි.ව.500 ත් ක්‍රි.ව.1500 ත් අතර කාලය යුරොපයේ මධ්‍යතන යුගය ලෙස සැලකේ.
යුරෝපයේ වැඩවසම් යුගය
ක්‍රි.ව. නවවන ශතවර්ෂයේ දී සශ්‍රීක ව තිබූ බටහිර රෝම අධිරාජ්‍යය උතුරු දෙසින් වෙෙකින්වරුන්ගේ ද දතුණු දෙසින් මුස්ලිම්වරුන්ගේ ද නැගෙනහිරින් හන්වරුන්ගේ ද ප්‍රහාර වලට ලක්විය. මෙම කාලය වන විට රජ වරු මෙම අාක්‍රමණවල ට මුහුණ දීමට තරම් ශක්තිමත් නොවූහ. එනිසා රජු වංශාධිපතීන්ගේ අාධාර අපේක්ෂා කළෝය. මෙහිදී රජු වංශාධිපතිවරුන් ට තම ඉඩම් ද ලබා දී අැත. එම ප්‍රදේශවල අධිකරණ බලතල ද වංශාධිපතියන් ට පැවරුණු අතර රජු , රට හා රටවැසියා අාරක්ෂා කිරීමේ වගකීම ද ඔවුන ට පැවරිණි. එසේ වංශාධිපතීන්ට ඉඩම් හිමි වීමෙන් රජු හා රට වැසියා වංශාධිපතීයාගේ ගැත්තන් බවට පත් විය. යමක් රජු ට පවසනවා ට වඩා පහසුවෙන් තමා ළග සිටින වංශාධිපතීයා ට පවසා විසදුමක් ලබා ගත හැකි වූ නිසා රට වැසියෝද වංශාධිපතීයා ට සමීප විය.
වැඩවසම් ක්‍රමය යනු රජුගේ සිට පහළම මට්ටමේ ඉඩම් හිමියා දක්වා සියලු දෙනාම ඉඩම් භුක්තිය වෙනුවෙන් ඉටු කරන වගකීම් සමුදායක් එකට බැදී පවතින සම්පූර්ණ සමාජ සංවිධානයක් ලෙස ස්ටබ්ස් පවසා තිබේ.
පොදුවේ ගත් කල වැඩවසම් ක්‍රමය යනු ඉඩම් භුක්තිය හා ඒ අාශ්‍රිත සේවා පදනම් කරගත් සංවිධාන ක්‍රමයකි.
වැඩ වසම් ක්‍රමයේ පොදු ලක්ෂණ
*ඉඩම් හිමියා හා ප්‍රවේණි දාසයා අතර වූ සබදතාව
*ඉඩම් භුක්ති විදීම වෙනුවට සේවය සැපයීම
*ප්‍රාදේශීය පාලකයින් සතු ව පෞද්ගලික හමුදාව තිබීම
*ප්‍රවේණි දාසයා වෙනුවෙන් ඉටුකළ යුතු යුතුකම් රැසක් ඉඩම් හිමියා සතු වීම
වැඩවසම් ක්‍රමයේ ලක්ෂණ
මෙය දේශපාලන ,අාර්ථික ,සමාජ ලෙස කොටස්වල ට බෙදිය හැකි ය.
දේශපාලන ලක්ෂණ
- බලය විකේන්ද්‍රගත වීම
මෙහි දී රජු යටතේ වංශාධිපතියන් ද , වංශාධිපතියන් යටතේ නයිට් වරුන් ද , නයිට් වරුන් යටතේ සාමාන්‍ය ජනයා ද සිටිය හ. රජු ට පෞද්ගලික හමුදාවක් නො වූ නිසා රජු බලයෙන් අඩු පුද්ගලයෙක් විය. පෞද්ගලික හමුදාව සහ බලය වංශාධිපතියන් සතු විය.
- රජු ට ස්ථීර අාදායම් මාර්ගයක් නොවීම
විදේශීය අාක්‍රමනත් සමඟ රජු සිය අාරක්ෂාව සඳහා තමාගේ ප්‍රධාන අාදායම් මාර්ගය වූ ඉඩම් වංශාධිපතීන් ට ලබා දීම නිසා රජු ට ලැබෙන අාදායම් නතර විය. රජුගේ එකම අිදායම් මාර්ගය වංශාධිපතිවරුන්ගෙන් ලැබෙන ප්‍රදානයන් බව ට පත්වි ය.
- වංශාධිපතියන් අතර වූ බල තරඟය
විදේශීය අාක්‍රමනත් සමඟ රජු සිය අාරක්ෂාව සඳහා තමාගේ ප්‍රධාන අාදායම් මාර්ගය වූ ඉඩම් වංශාධිපතීන් ට ලබා දීමෙන් පසු තමාට හිමි ප්‍රදේශ විශාල කරගැනීම සඳහා වංශාධිපතියන් අතර බල තරඟයක් අැතිවි ය. මෙනිසා ඔවුන් අතර නිතර අාරවුල් අැතිවූ අතර ඉඩම් මායිම් නිතර නිතර වෙනස් වි ය. මෙම සිදුවීම නිසා වසරකට වංශාධිපතියන් කිහිප දෙනෙකුට බදු ගෙවීම ට සාමාන්‍ය ජනයා ට සිදු වි ය.
- අධිකරණ කටයුතු වංශාධිපතියන් සතුවීම
- වංශාධිපතියන් ස්වාධීන ව කටයුතු කිරීම
(වැඩවසමක්‍රමයේඉතිරිලක්ෂණසමඟින්මෙමලිපියේඉතිරිය2වනකොටසින්බලාපොරොත්තුවන්න.)
