ජන කවිය
සාහිත්යය නම් පාඨක සිත් සතන් තුළ රසවත් හැගීම් ඇතිවන පරිද්දෙන් නිර්මාණය කරන ලද ගද්ය හා පද්ය කෘතියයි. සාහිත්ය කරුවගෙ අරමුණ රස නිෂ්පත්තිය යි. ජීවිතය පිළිබඳ අපූර්ව අත්දැකීමක් ඇසුරෙන් පාඨකයා චමත්කාරයට පත් කිරීමට ඔහු තම සාහිත්ය නිර්මාණය මඟින් බලාපොරොත්තු වේ. කිසියම් සාහිත්ය නිර්මාණයක් උසස් ලෙස සැළකෙන්නේ පාඨකයා ඉන් ලබන වින්දනයේ අපූර්වත්වය නිසා ය. මිනිසා ට සිය විවේකය විනෝදයෙන් ගත කිරීමටත්, වෙහෙස නිවා ගැනීමටත්, සිත සන්සුන් කර ගැනීමටත්, දුක් කම්කටොලු අමතක කර ගැනීමටත් සාහිත්යයෙන් ලැබෙන සේවය ඉමහත් ය.
එක එක අය විවිධ ආකාරයට කතා කරනවා. එනම් මේ බස්වහර ය. මේ කරන කතාවට සෞන්දර්ය එක් වූ තැන නිර්මාණය වන්නා වූ එක් පැත්තක් තමයි ජන කවිය. මෙමඟින් ඔවුනොවුන්ගේ සංස්කෘතිය ද පෝෂණය ලබනවා පමණක් නොවෙයි එය අන්ය ජාතීන් අතර ද ඉමහත් ගෞරවයට පාත්ර වී අනන්යතා ගොඩනඟා ගැනීමට උත්සුක ද වනු ඇත. ජන විඥානය කරනකොට ගෙන උපත ලබන ජන කවි තුළින් ජනයාගේ බස්වහර පිළිබඳ ව තේරුම් ගැනීමට අවශ්ය උපකාරක ද සපයනු ලබනවා.
උගතුන් විසින් නිර්මාණය කරන ප්රබුද්ධ කවියට වඩා පරිසරය මත ගැටෙන දුගී ජනතාවගෙන් නිර්මාණය වන ඇතැම් කාව්ය වියත් වන්නේ කඳුළ, සිනහව, වේදනාව, සුන්දර ආකෘතිය අමරණීය කොට කවියට ගැබි කිරීම නිසා යැයි මම සිතමි. නිර්මලව, අව්යාජයෙන්, රසවත්ව ගලා එන හැඟීම් ගුවනට මුසුවන්නේ සාමූහිකත්වය ද පූර්ණ කොට ගෙන ය. තව ද වෘත්තිය ජීවිතය ද ජන කවියට පාදක කොට ගනී.
ආදිතම සිංහලයන් සීගිරියේ කුරුටු ගී ලියන්නට ඇත්තේ ගැමි වහර මනා කොට දැන ගෙන යැයි සිතෙන්නේ එකී කවියේ ඇති විදග්ධ බව නිසාවෙනි. සීගිරියෙ ද ඇත්තේ ජන කවියයි. ජන කවිය විවිධ තැන්වල එක එක ස්වරූප වලින් සිටිනවා. ඒ විතරක් ඇයි ජන කවියේ ශබ්ද මාදුර්යද එම අවස්ථාවට උචිත බවක් ද පෙන්නුම් කරනවා. දුෂ්කර කාර්යයක් වුවත් පහසු වෙන්නේ ඒක නිසානේ.
“හදවත කියනවා කවියට පණ දෙන්න
දිව මගෙ කියනවා මුමුණා ගෙන ඉන්න
මම දැන් කියනවා කවුරුත් අහ ගන්න
ගෙවිලිය ඉඹිනවා මගෙ හඳ මෝරන්න”
කවිය ආ මඟ හරි සුන්දරයි. මම කවදත් ජන කවියට ආදරෙයි. ඒ මගේ මුතුන් මිත්තන්ගේ හඬයි. ජන කවිය සමඟ ජීවත් වන විට මට හැගෙන්නේ “මම ඔවුන් සමඟ ජීවත් වෙනවා” යන්නයි. තනිව යන ගමන ශක්තිමත් ව ඉදිරියට යන බව මට හැගෙන්නේත් ඒ නිසා වෙන්න ඇති.
කියන්න බෑ මට...........
විහාර කන්දේ බෝ මුල වැඩහිඳ තපස් රකින්නයි මම පැතුවේ
බුදු දෙසු මඟ දැන ඒ මඟ යන්නයි සජානියේ මේ මම හිතුවේ
අසන්න කුමරුනි මේ මගේ ආලය වෙනකෙකු නැත මම පැතුවේ
මා හඳ පෙම්ලොව ඔබ මගේ දෙව් දුව කියයි කියාලා මම හිතුවේ
සිදුහත් කුමරුන් යශෝධරා හැර නොහඩා තපසට ගියා නොවන්නෙද?
ඒ බව සිහිකර යන්නට දෙනු මැන ආලය මරු කතරක් බව දැන දැන
යශෝධරා හැර කුමරුන් ගිය දා ඈ සිටි අන්දම ඔබ හට මනකද?
ඒ බව සිහිකර දැන්වත් ඉනුමැන ආලය සැම තැන ඇති බව දැන දැන
ලෞකික ලෝකය අතහැර අද මම බුදු සසුනට ඇතුළත් වෙනවා
සිහිනෙන් මිදෙන්න වැඳ වැඳ කියන්න මම සසරින් එතෙරට යනවා
කදුළක් නෑ මට හඃ හඃ හඩන්නෙ නෑ නෑ( සමිදේ.......) සිහිනේ හිඳින්න පිං නැතුවා
කියන්න බෑ මට කියන්නෙ නෑ මම සසර පුරා තුරුලට පැතුවා
යනවා යනවා යන්නම යනවා ලොව තුළ නැත මෑ...යි ආදරයක්
දාලා යන්නට පුළුවන් පුළුවන් දෙනෙතට ගන්නෑ නෑ කඳුළක්
යන්නම යන්නේ මේ මා හැර ඇයි? බිදකුත් වත් නෑ ආදරයක්
ඇස්දෙක ඇරලා මා දෙස බලන්න කුමටද මේ මා අත කදුළක්
සැප ලංවන්නෙ නුවණැති තැනටයි එය මට පෙනෙනවා සිවුර තුළින්
දුක ලංවන්නෙ අනුවණ තැනටයි එය මට පෙනෙන්නෙ නුඹේ මලින්
හිමියනි මා දෙන සැපයට උපමා පෙනෙනවාද කහරෙද්දේ තුළින්
දරුවෙකු තුරුලේ සතපා හිනැහෙනු සැම දෑ පරවේ මලද මළින්