ජන කවි 1
ජන කවි
විවිධ රැකියාවල නිරත වූ ගැමියන් සිය දුක්බර ජීවන තොරතුරු ඇතුළත් කොට ප්‍රකාශයට පත් වූ ජීව වේදනාවන් අන්තර්ගත කාව්‍ය විශේෂයකි ජන කවි. මෙහි විශේෂ ලක්ෂණය වන්නේ නිර්මාණකරුවකු දැකිය නොහැකිවීමයි.
ජන කවි නමින් හැදින්වෙන්නේ පොදු ජනයා පරම්පරාවෙන් පරම්පරාවට කටින් කට පවත්වාගෙන එන කවි විශේෂයකි. සැහැල්ලු බව, සරල බව, හා පැරණි බව ඒවායේ දක්නට ලැබෙන සුවිශේෂි ලක්ෂණ වෙයි.ජන කවි යනු ජනශ්‍රැතයේම එන තවත් අංගයකි. ජන කවි මුඛ පරමිපරාගතව පවත්වාගෙන එන්නක් විය. එය බිහි වන්නේ පොදු උපතක් ලබමිනි. කවියෙකු මුලින් කවියක් හැදුවත් එය ජන කවියක් වන්නේ පොදු මිනිස් සමාජයම ඒ කවිය ව්‍යහරයට ගෙන යථෝක්ත මිනිස් සමාඡයේ ආශ්‍රයේ යලිත් වරක් බිහිවිමෙන් ඉක්බිතිවය. පැල් කවි, කරත්ත කවි , නෙළුමි කවි , පතල් කවි ,පාරු කවි හා උපදේශ කවි වශයෙන් ජන කවි ප්‍රහේද රාශියකි.
පාරු කවි
අපේ ජන ගී කලාවේ එන එක් ජන කවි වර්ගයකි පාරු කවි. පැරන්නන් විසින් මසේ කවි ගායනය කරන ලද්දේ පාළුව, තනිකම, වෙහෙස මහන්සිය නිවා ගැනීම ආදී දේ සදහා ය. අද මෙන් අතීතයේ දියුණු වාහන නොවීය. ජල මාර්ග ඔස්ගේ (ගංගා, ඇළ දොළ) ගමන් කිරීම සදහා භාවිතා කරන ලද්දේ ඔරු, පාරු, අගුල්, පහුරු ආදී වූ යාත්‍රාවන් ය. මිනිසුන් ප්‍රවාහනය කිරීම සදහා ඔරු යොදා ගනු ලැබූ අතර, බරින් වැඩි සතුන්, ලී කොට ආදී දෑ ප්‍රවාහනය කිරීම සදහා පහුරු සහ පාරුයි. මේවායේ දින ගණන් ඔවුන් ගත කරන අතර එවිට ඇතිවන අමිහිරි තත්වයන් මගහැර ගැනීම සදහා මෙම කවි ගායනා කිරීම භාවිතා කර ඇත.
වැල්ලේ පිපෙන බිම් මල වාසනාවන්
ගොල්ලේ පිපෙන පන් මල වාසනාවන්
අතු අග පිපෙන සපු මල වාසනාවන්
අපේ අම්මා ජාතිත් වාසනාවන්
එගොඩ ගොඩට යනකොට සුරියා වගේ
මෙගොඩ ගොඩට එනකොට බැබිල මල වගේ
දෑත දෙපය පෙරාපු රත්තරන් වගේ
උඔ නම් ලදේ මට හිත ඇති කෙනෙක් වගේ
ඔන්න මලේ ඔය නාමල නෙලා වරෙන්
අත්ත බිදෙයි පය බුරුලෙන් තබා වරෙන්
කැළනි ගගේ ඔරු යනවා බලා වරෙන්
සාධුකාර දී ඔරුවක නැගී වරෙන්
පාට අරන් ගග බඩ යන කොකුන්ගේ
රෑට බතට තොප කොතනද ලගින්නේ
ගග බඩ අතු නැද්ද තොප නොලැග යන්නේ
වංසෙ මොටද පණුවන් කන කොකුන්ගේ
එගොඩත් බැලිමි එගොඩත් දේදුන්න වගේ
මෙගොඩත් බැලිමි මෙගොඩත් දේදුන්න වගේ
දෙගොඩම බැලිමි දෙගොඩම දේදුන්න වගේ
පේරාදෙණියේ පාළම දේදුන්න වගේ
මගේ මගේ තැඹිලිය වැන්‍න පොල් මලේ
රැලේ රැලේ මූදෙන් දමන දිය රැලේ
බලේ බලේ රාසිය දෙවියන්ගෙ බලේ
ගලේ කොටුව බැන්දයි තිරිකුණා මලේ
ජලේ ගැඹුර දන්නේ කූනිස්සාය
මලේ සුවද දන්නේ මී මැස්සාය
කැලේ පළල දන්නේ ඇත් වස්සාය
මලේ ඔතන නොසිටින් ඌ පිස්සාය
මං බාලේ ඇති කළ තල ගොයියා
මට තනියට මිදුලේ පෙම් කෙළ සිටියා
උගෙ මරුවා ඇවිදින් ඌ අරන් ගියා
නිවන් පුරේ පලයන් තලගොයි පැටියා
හදපානේ මද පවනේ ගමන් යමු
රෑ වුණ තැනේ අම්බලමක වාඩි වෙමු
අට පණමක පැණි අරගෙන බෙදා කමු
යහළු අපට ඔරු පැදපන් බුලත් දෙමු
මොටද උපන්නේ මේ වියලුව රටේ
බදපු ගල් බැම්ම මහියංගනේ වටේ
ඔරුවට නැගීලා සුරතට ගත්තු රටේ
පාරුව පදින රුව බල වේර ගං තොටේ
ගහක් කපාගෙන ඔරුවක් කොටා ගෙන
හබලක් හදාගෙන ගගකට දමා ගෙන
එගොඩත් බලාගෙන මෙගොඩත් බලා ගෙන
කොළුවෙක් තෙමී ගෙන ඔරුපදි මුලා වෙන
බෝඹු ඉදල දළුලාදෝ නොලාදෝ
කෙකටිය මලේ වක යාදෝ නොයාදෝ
කැළනි ගගේ ඔරු යාදෝ නොයාදෝ
කලුගෙ නගා මට දෙන්නේ නොදේදෝ
ගමන් යන්නෙ නැකතින් පාරු පැදගෙන
සමන් දෙවියන්ට පුද පඩුරු බැදගෙන
මෙවන් කළු ගගේ ගල් මුල් බලාගෙන
අපිත් යමුද සැම දෙවියන්ට වැදගෙන
සීරුව දියේ කණු ගොඩ සිටුවා මහත
වාරුව ඇතිව දියපිට තැනු ගෙයක් ඇත
මාරුව තැනින් තැන බඩු ගෙන ගමන් යත
පාරුව වැනි ගෙයක් මේ මුළු ලොවම නැත
මස්සිනාගෙ මගුලට මම රුහුණුගියේ
ලස්සන ගමන් බඩු පටවා එන්ටගියේ
පස්ස බලන කොටා අගුලක් ගිලී ගියේ
රත්තරන් ලියකි තෙලිකඩ ගගේ ගියේ
කතරගමයි දේවාලය දෙවියන්ගේ
අතර මගයි අද අපි දිය නෑවේ ගගේ
සතර දෙනයි ගෑවේ රන් සදුන් ඇගේ
වතුර හොදයි කවදදත් නිල්වලා ගගේ
