පහතරට නර්තන සම්ප්‍රධාය
පහතරට නර්තන සම්ප්‍රධාය
රයිගම, ගාල්ල, මාතර, හම්බන්තොට ආදී ලංකාවේ දකුණු දිග මුහුදු බඩ ප්‍රදේශවල මෙම නර්තන සම්ප්‍රධාය ප්‍රචලිතය.මේ හා සම්බන්ධ ප්‍රධාන වාද්‍ය භාණ්ඩය දෙවොල් බෙරය, යක් බෙරය හා පරතරට බෙරය ආදී නම් වලින් හදුන්වනු ලැබේ. දෙවොල්මඩු යාගය මෙම සම්ප්‍රධායේ ප්‍රචලිත ශාන්තිකර්ම අතුරින් එකකි. පත්තිනි හා දෙවොල් ප්‍රදාන දෙවිවරු රැසක් මෙහිදී පුදනු ලබයි. මෙම යාගයට පසුබිම් වී ඇත්තේ සේරමන රජු හා සම්බන්ධ කථා පුවතයි.
දිනක් සේරමන් රජු දිය කෙළියෙහි යෙදෙනා අවස්ථාවේ විලෙහි තිබූ මානෙල් මලක් කඩා එය ආසානය කළ අවස්ථාවේ එහිසිටි මැඩියෙකු නාසය දිගේ මොළයට ගිය බවත් මේ නිසා රජු හට දරුණු හිසරදයක් වැළදුණු බවත් එම හිසරදය දුරු කිරීමට දෙවොල් මඩු ශාන්ති කර්මය පවත් ඇති බවත් මෙම කතා පුවතින් අණාවරණය වෙයි. පත්තිණි දෙවියන් මෙහි ප්‍රධාන වශයෙන් පුදසත්කාර ලබන අතර දෙවොල්. කතරගම. නාථ, සමන්, විෂ්ණ, වාහල, මංගර හා දොළහ දෙවියන්ද පුදපූජා ලබති. දෙවොල් මඩුවේ සුවිශේෂී නර්තන අවස්ථාවක් ලෙස බිසෝ කප සිටුවීම දැක්විය හැකිය.
දෙවොල් මඩුවේ සුවිශේෂි නර්තන අවස්ථාවක් ලෙස තෙල්මෙ නැටීම සිදු කරනු ලබයි. දොළහ දෙවියන්ට පුද පිනිස මෙය ඉදිරිපත් කරයි. දැඩිමුණ්ඩ දෙවියන්ට පූජෝපාර පිණිස පවත්වන්නේ වාහල නැටුමයි. වාහල යනු දැඩිමුණ්ඩ දෙවියන්ට කියන තවත් නමක් යැයි සමහරු විශ්වාස කරති.
පහතටර නර්තන සම්ප්‍රධායට අයත් වන්නම් හදුන්වන්නේ සින්දු වන්නම් යනුවෙනි. “සින්දු” යන්න ද්‍රවිඩ වදනක් බැවින් සින්දු වන්නම් ඉන්දියාවේ ආභාශය මත නිර්මාණය වන්නට ඇතැයි සිතන අතර සින්දු වන්නම් තිස් දෙකක් ඇත. දඹදෙණි යුගයේ අවසාන භාගයේදී හෝ කොට්ටේ යුගයේ මුල් භාගයේදී සින්දු වන්නම් රචනා වී ඇතැයි පිළිගැනේ. සින්දු වන්නම් න්ර්මාණය වූ ආකාරය පිළිබද විවිධ මත කිහිපයක් ඇත. අන්ද බමුණෙකු තමන්නේ දෙනෙත්වලට පෙනීම ලබාදෙන ලෙස ඉල්ලා විෂ්ණු දෙවියන් උදෙසා මෙම සින්දු වන්නම් රචනා කර ගායනා කළ බව සැලකේ. තවත් මතයක් ලෙස දඹදෙණි යුගයේ රාජ්‍යත්වය දැරූ කලිකාල සාහිත්‍ය සර්වඥ පණ්ඩිත පරාක්‍රමභාහු රජතුමා විසින් සින්දු වන්නම් රචනා කරනු ලැබූ බවත් එකල දකුණු ප්‍රදේශයපාලනය කළ දපුලුසෙන් නැමති තැනැත්තා දෙව්න්දර උපුල්වන් දේවාලයේදී ගායනා කරවමින් නර්තනයක් කරවූ බවත් ජනප්‍රවාදයේ පවතී. තවත් මතක් වන්නේ බරණ නැමති ගණිතඥයා විසින් සින්දු වන්නම් රචනා කළ බවයි. කෙසේ නමුත් මෙම සින්දු වන්නම් සියල්ලම රචනා කර ඇත්තේ එක් පුද්ගලයෙකු විසින් බව එහි ලක්ෂණ වලින් මනාව පැහැදිලි වේ. එකම ශෛලියෙන් රචනා කර තිබීම, එකම ස්වරූපයකින් උපමා, උපමේය යොදා ගැනීම, සෑම වන්නමකම අවසාන පදයෙන් හෝ අකුරෙන් ඊලග වන්නම ආරම්භ වීම ආදී ලක්ෂණයන්ගෙන් යුක්ත වේ. සින්දු වන්නම් වල අරමුණ වී ඇත්තේ විෂ්ණු දෙවියන් පිළිබද ගුණ ගායනා කිරීම සහ ලෝක සත්වයා ආරක්ෂා කර දෙන ලෙස ඉල්ලීම් කිරීමයි. සින්දු වන්නමේ ආකෘතිය ලෙස තානම, බෙර පදය, කවිය, ඉරට්ටය දැක්විය හැකිය.
සින්දු වන්නම් තිස්දෙක
- සුද්ධ තාලේ සින්දු වන්නම
- කොණ්ඩනා වෙච්චි තාලේ සින්දු වන්නම
- තාල රාග තාලේ සින්දු වන්නම
- විෂ්ණු තාලේ සින්දු වන්නම
- ඊෂ්වර කුණ්ඩතාලේ සින්දු වන්නම
- සෙන්ඩවේදි තාලේ සින්දු වන්නම
- නාතිලොංචි තාලේ සින්දු වන්නම
- උපකාරී තාලේ සින්දු වන්නම
- ලලිත රාග තාලේ සින්දු වන්නම
- පංච තාලේ තාලේ සින්දු වන්නම
- ගංගා දණ්ඩ තාලේ සින්දු වන්නම
- නළු ගීතිකා තාලේ සින්දු වන්නම
- මිහි බඹ තාලේ සින්දු වන්නම
- ග්‍රහ දණ්ඩ තාලේ සින්දු වන්නම
- අනුරාග විසංකාර තාලේ සින්දු වන්නම
- අනුගත දණ්ඩ තාලේ සින්දු වන්නම
- භේධ කමලා තාලේ සින්දු වන්නම
- ගංගාකාර තාලේ සින්දු වන්නම
- දණ්ඩාකාර තාලේ සින්දු වන්නම
- ඝටීකාර තාලේ සින්දු වන්නම
- හනුමන්තා තාලේ සින්දු වන්නම
- ඔලුය වර්ධන තාලේ සින්දු වන්නම
- සමංකාර තාලේ සින්දු වන්නම
- කමල ගීතිකා තාලේ සින්දු වන්නම
- භවාදි තාලේ සින්දු වන්නම
- බ්‍රහ්ම රාග තාලේ සින්දු වන්නම
- හස්ති තාලේ සින්දු වන්නම
- භීම තුල්‍ය තාලේ සින්දු වන්නම
- භේරී තාලේ සින්දු වන්නම
- ඉලිත රාග තාලේ සින්දු වන්නම
- ලලිත රාග තාලේ සින්දු වන්නම
- නෙවිලංචි තාලේ සින්දු වන්නම
