පහතරට වන්නම්වල ඉතිහාසය
පහතරට වන්නම්වල ඉතිහාසය
සිංදු වන්නම් යන නාමයකින් ද හැඳින්වෙන පහතරට වන්නම් ගණන 32 කි. විවිධ ගුරුකුල හා පරම්පරා වලට අනුව පද කොටස් හා වන්නම් නාමාවලියේ යම් යම් වෙනස්කම් දක්නට ලැබුණත් පොදුවේ වන්නම් සංඛ්‍යාව 32 කි. සිංදු වන්නම් පිළිබඳව තොරතුරු හැදෑරීමට ඇති ලිඛ්ත සාධක විරලය. සිංදු වන්නම් ලියවී ඇති කාලය අවිනිශ්චිතය. මුල් කෘතිය පවා අවිනිශ්චිතය. එමෙන්ම අදෘශ්‍යමානය උපයෝගී කරගත් විරිත් ක්‍රමය හා සංස්කෘතිය මිශ්‍ර භාෂා ශෛලිය අනුව පැහැදිලි වන්නේ සිංදු වන්නම් විදග්ධ පඬිවරුන්ගේ නිර්මාණයක් නොවන බවය. දඹදෙණි යුගයේ එළු සදැස් ලකුණු රචනා වීමෙන් පසු වියතුන් අතර කාව්‍ය කරණයේ දී වරින් වර මේ ක්‍රමය භාවිතය ප්‍රචලිත විය. පහතරට වන්නම් ද මෙම ශෛලිය විදහාපායි. එළු සදැස් ලකුණු ගුරුකොට සිංදු වන්නම් රචනා කරන්නට ඇතැයි අනුමාන කළ හැක.
දඹදෙණි යුගයේ සිටි පණ්ඩිත පරාක්‍රමබාහු රජතුමා විසින් සිංදු වන්නම් රචනා කළ බවට විශ්වාසයක් පවතී. ‘දෙවුන්දර දේවාලයේ වැඩ වසන විෂ්ණු දෙවියන්ට පූජෝපහාරක් වශයෙන් අන්ධ බ්‍රහ්මණයෙකු විසින් මෙම වන්නම් රචනා කල බව’ සී. ද. එස්. කුලතිලක මහතා දහඅට වන්නම් ග්‍රන්ථයේ කියා සටහන් කර ඇත.. සිංදු වන්නම් හී අන්තර්ගතය භක්තිගීත ශෛලිය පෙන්නුම් කරයි. එය විෂ්ණු දෙවියන් වෙනුවෙන් රචනා කළ බවක් ද පෙනේ. ප්‍රථමයෙන් සිංදු වන්නම් දෙවුන්දර උපුල්වන් දෙවියන් ඉදිරියේ ගායනා කරන ලද බවට ව්ශ්වාසයක් පවතී. භාෂාමය ලක්ෂණ රචනා ශෛලිය, ආකෘතිය හා කාව්‍යමය ගුණාංග පිළිබඳව සළකා බැලීමේ දී දඹදෙණිය හා කෝට්ටේ යුගයන් අතර කාලයේ දී සිංදු වන්නම් රචනා කරන්නට ඇතැයි අනුමාන වශයෙන් නිගමනය කළ හැකිය.
උක්ත සඳහන් පරිදි පහතරට සිංදු වන්නම් විදග්ධ පඬිවරුන්ගේ රචනයක් නොවේ යැයි කීමට තරම් හේතු සාධක වන්නම් තුළින්ම ගත හැකිය.
- එකම ශෛලියකින් රචනා වීම.
- එකම ආකාරයකින් උපමා උපමේයන් යොදා ගැනීම.
- සෑම වන්නමකම අවසාන පදයෙන් හෝ අකුරෙන් ඊළඟ වන්නම පටන් ගැනීම.
උදාහරණ - ‘සුරිදුනි අසන් මා කියන බස් තුති පෙමිනා’ – ‘පෙමින කුළුණු මිතුරු ගුණෙන් අඳින මුනිදු සඳ සේ රූප’
සිංදු වන්නම් 32 ක ලියා ඇත්තේ තාල 32කට සහ විරිත් 32ක පදනමිනි. සෑම වන්නමකටම අදාළ තාලයක් සහ විරිතක් ඇත. වන්නම හදුන්වන්නේ එහි තාලය හා විරිත නාමයෙනි.
උදාහරණ - ‘ශුද්ධ තාලය සිංදු වන්නම ගංගා වෘතය’ , ‘හනුමන්තා තාලයේ සිංදු වන්නම වෙඩි සිංදු වෘතය’
සිංදු වන්නම් ශාන්තිකර්ම වල දී අනිවාර්ය අංගයක් නොවේ. නමුත් ශිල්පීය දක්ෂතා පෙන්වන්නට තෑගී බෝග ලබා ගැනීමට නටනු හැරුණු විට සිංදු වන්නම් නටන අවස්ථා විරලය. ශාන්තිකර්ම වලදී නිශ්චිත අංගයක් ලෙස වන්නම් භාවිතා නොවීමත්, ඇතැම් ගුරුකුල මෙකී වන්නම් ගුරුමුෂ්ටිය ලෙස සඟවා තබා ගැනීමත්, භාවිතයේ යෙදෙන අවස්ථා හීන වීමත්, හේතුවෙන් සිංදු වන්නම් ක්‍රමයෙන් සමාජයෙන් අභාවිත නර්තන විශේෂයක් බවට පත් වී ඇත.
ඕනෑම අවස්ථාවක දී සිංදු මාත්‍රයක් නැටීමට පෙර ආරම්භක පදය නමින් වූ පද කොටසක් නටනු ලැබේ.
“රෙඟ දිත් තත් දෙග දිත ගත ගුදි තෙගා රෙගු දෙග දෙහිම් ( දොම්)”
සිංදු වන්නම් වල දී මුලින්ම ගයනුයේ තානමයි. මුලින් ගායනා කරන තානමට නර්තනයේ නොයෙදෙන අතර අනතුරුව යෙදෙන කවියට නර්තනයේ යෙදේ. උඩරට වන්නම්වල මෙන් කවිපද අතරතුරේ හෝ කවිය අවසානයේ දී නැවත තානම ගැයීමක් සිදු නොවේ. අනතුරුව ඉරට්ටිය නටා අවසන් කෙරේ. තානමට අනුව මුල් පදයත්, කවියට අනුව අලංකාර මාත්‍රා නැටීමත් සාම්ප්‍රදායික සිරිතයි.
