අභිනය
සතර අභිනය
නාට්‍යයේ ගැබ් වන්නාවූ අන්තර්ගතය ප්‍රේක්ෂකයා හමුවට ගෙනයාමට ගනු ලබන උපක්‍රමය අභිනයයි.එනම් නාට්‍යයේ රසය හා අර්ථය ප්‍රේක්ෂකයා වෙත රැගෙන යන මාධ්‍යය අභිනයයි.
එම අභිනය සතරාකාර වේ.එනම්,
- ආංගික අභිනය.
- සාත්ත්වික අභිනය.
- වාචික අභිනය.
- ආහාර්‍ය අභිනය.
ආංගික අභිනය
අංග චලනය කිරීම මගින් අදහස් ප්‍රකාශ කිරීම ආංගික අභිනයයි.ප්‍රේක්ෂකයාට නාට්‍යයේ දෙබස් හා සංවාද මනාව වටහා ගැනීම සදහා ආංගික අභිනය මනා රුකුලක් සපයයි.
උදාහරණ: අත වැනීම.
සංකේත මුද්‍රා භාවිතය.
අභිරූපණ රංගනයේදී ආංගික අභිනය ඉතාමත් ප්‍රබල වේ.
සාත්ත්වික අභිනය
නළුවා තම සිතෙහි පවතින මනෝභාවයන් මුහුණ ප්‍රධාන කොටගෙන ප්‍රකාශ කිරීම සාත්ත්වික අභිනය යි.නට්‍යයේ නළුවාගේ චරිතයට අදාල විවිධ වූ මනෝභාවයන් හා හැගීම් ප්‍රේක්ෂක සිතට කාවැද්ද වීම උදෙසා සාත්වික අභිනය මනාව ඉවහල් වේ.තම චරිතයට අදාළ හැගීම් මුහුණ ප්‍රධාන කොටගෙන සාර්ථකව ප්‍රේක්ෂකයා හට ඉදිරිපත් කිරීමෙන් චරිතයේ ස්වභාවය අවබෝධ කරවිය හැක.
උදාහරණ: කේන්තිය ,සතුට
දුක,කල්පනා කිරීම
වාචික අභිනය
නාට්‍යයේදී වචන මගින් අදහස් ප්‍රකාශ කිරීම වාචික අභිනය යි.දෙබස්,සංවාද,ආත්ම භාෂණ,නාට්‍ය ගීත, මේ සදහා උදාහරණ වේ.වාචික අභිනය භාවිතය මගින්
ප්‍රේක්ෂකයා නාට්‍යයේ මුල සිට අවසානය දක්වාම රදා පවත්වා ගැනීමට රුකුලක් සපයයි.
ආහාර්‍ය අභිනය
නළුවාගේ රංගනයට පරිබාහිරින් ,රංගනය සදහා උදව් වන දෑ අහාර්‍ය අභිනය යනුවෙන් හදුන්වයි.
උදාහරණ:රංගාලෝකය ,වේශ භූෂණ
අංග රචනය,නාට්‍යය සංගීතය.
නාට්‍යයන් තුළ එක් එක් අභිනයන් කැපී පෙනෙන අවස්ථා
නාට්‍යක් යනු සතර අභිනයම ගැබ් වූ කලා මාධ්‍යයකි.නාට්‍ය ප්‍රේක්ෂකයා වෙත වඩාත් සාර්ථකන අන්දමින් ගෙන යාම උදෙසා සමහර නාට්‍යය වලදී එක් එක් අභිනය සදහා වැඩි අවධානයක් යොමු කරයි.
ඒ අනුව මහාචාර්ය එදිරිවීර සරච්චන්ද්‍ර මහාතාගේ මනමේ නාට්‍යය වාචික අභිනය මනාව යොදා ගනී.මෙම නාට්‍යය නාට්‍යධර්මී සම්ප්‍රදායට අයත්වන බැවින් මෙහි පසුතල නිර්මාණ දක්නට නැත.එම නිසා මෙම නාට්‍යයේ සමස්ත ක්‍රියාදාමය දෙබස් හා සංවාද මගින් පෙන්නුම් කරයි.වාචික අභිනය කැපී පෙනෙන මෙම නාට්‍යයේ දෙබස් හා සංවාද ගද්‍ය හා පද්‍ය යන දෙයාකාරයෙන්ම දක්වා ඇත.මේ අනුව මනමේ නට්‍යයේ මනමේ කුමරු හා කුමරිය වනාන්තරය තුළින් ඇවිද යන විට වනාන්තරයේ අසිරිය විදහා පෑම උදෙසා පසුතල භාවිතයෙන් තොරව වාචික අභිනය මගින් ප්‍රෙක්ෂකයාගේ සිත තුල මේ බව ජනනය කරයි.
උදාහරණ:ප්‍රේමයෙන් මන රංජිත වේ නන්දිත වේ
පුෂ්පයෙන් වන වන සුන්දර වේ ලංකෘත වේ...
යනුවෙන් වාචික අභිනය යොදා ගෙන ප්‍රේක්ෂකයා තුළ මෙන්ම නාට්‍යයේ ද අවස්ථා හා සිද්ධි නිරූපණය උදෙසා වාචික අභිනය යෙදී ඇත.එමෙන්ම මෙම නාට්‍යයයේදී සංවාද හා දෙබස් ඉතාමත් ම වින්‍යානුකූලව මෙන්ම රිද්මයානුකූල ස්වභාවයක් ගනී.එමනිසා මෙසේ වාචික අභිනය මගින් ප්‍රේක්ෂක සිත් නාට්‍යය කෙරෙහි ඇද ගැනීම උදෙසා මනමේ නාට්‍යයේ ගද්‍ය හා පද්‍ය අයුරින් ප්‍රකාශනය වන සංවාද හා දෙබස් රිද්මයානුකූල ස්වභාවයක් ගනී.එම නිසා මෙම නාට්‍යයේ පසුතල නිර්මාණ නොමැති වීමෙන් ආහාර්‍ය අභිනයේ සිදුවන අඩුව වාචික අභිනය මගින් පුරවා දමයි.මෙහිදී ගද්‍ය ආකාරයෙන්,
වසන්ත ශ්‍රීයෙන් අලංකාර වූ
මගුල් මඩුවක බදු වූ......
ලෙස දෙබස් යෙදිම වාචික අභිනය කැපී පෙනෙන ලක්ෂණයකි.
මීට අමතරව සිංහබාහු නාට්‍යයේ ද ලෙන් දොර පෙරලා ඇති ආකාරය පෙන්වීම සදහා පසුතල යොදාගැනීම වෙනුවට වාචික අභිනය ප්‍රබල අන්දමින් යොදා ගනී.
උදාහරණ: ගල් ලෙන බිදලා...
ලෙන් දොර ඇරලා...
යන්නෙන් මේ බව අවබෝධ වේ.
තවද සිංහබාහු ලෙන් දොර විවෘත කරන ආකාරය මෙන්ම අනෙකුත් නාට්‍යයමය අවස්ථාවන් ද වාචික අභිනය ප්‍රබල ලෙස යොදාගනිමින් නාට්‍යය නිර්මාණය කොට ඇත.
