සංස්කෘත නාට්‍ය කලාවේ ප්‍රභවය
සෘග් වේදයෙහි එන සංවාදාත්මක ස්‌තෝත්‍ර ඔස්‌සේ සංස්කෘත නාට්‍ය කලාවෙහි ප්‍රභවය සිදු වී ඇතැයි ඇතැම් වියත්හු අනුමාන කරති. "විද්" ධාතුවෙන් නිපන් වේද යන්නෙහි වාච්‍යාර්ථය දැනුම හෙවත් ඥනයයි. ආර්යයන්ගේ ආගමික වත් පිළිවෙත් සෘග්, යජුර්, සාම සහ අථර්වන් යන සතර වේදයනට අනුකූලව සිදු විය.
සෘග් වේදය මානව වර්ගයා සතු ආදිතම ශුද්ධ ලියවිලි ලෙස සැලකිය හැකිය. සංස්කෘත භාෂාවෙන් රචිත මෙය මණ්‌ඩල නමින් හැඳින්වෙන ග්‍රන්ථ දහයක එකතුවකි. මෙම ග්‍රන්ථ දහයෙහි සූක්‌ත හෙවත් ශ්ලෝක එක්‌ දහස්‌ දහ හතක්‌ ඇතුළත් වෙයි. මෙම ශ්ලෝක විවිධ දෙවිවරුන් උදෙසා සෘෂිවරුන් විසින් රචිතවී ඇත.
වේදයන් ගේ ප්‍රභවය ගුප්ත බවකින් ආවරණය වී ඇති අතර වියතුන් විසින් ඒවා පිළිබඳ විවිධාකාරයෙන් කාල නිර්ණය කරනු ලැබ ඇත. එක්‌ මතයකට අනුව වේද ග්‍රන්ථ ක්‍රිස්‌තු පූර්ව 1500 කට පෙර යුගයක රචනා වී ඇත. වේද ග්‍රන්ථ ඉන්දීය ආගම්, දර්ශන හා සංස්‌කෘතිය පිළිබඳ උල්පත ලෙස ඔව්හු සලකති. භාරතයේ විවිධ කාව්‍ය, නාට්‍ය සහ සංගීතය පිළිබඳ පූර්ව ලක්‌ෂණ මෙම කෘතීන් තුළ දක්‌නට ලැබේ.
එක්‌ සමීක්‌ෂණයකට අනුව සෘග් වේදයේ එන සංවාදාත්මක සූක්‌ත 15 ත් 20 ත් අතර සංඛ්‍යාවක්‌ සොයා ගෙන ඇත. මේවා සංවාද, ආත්ම භාෂණ, සමූහ ගායනා ආදී නාට්‍යමය ලක්‌ෂණ වලින් යුක්‌තව රචනා වී ඇත. සංවාද හා ආඛ්‍යාන වශයෙන් වේද සූක්‌ත ද්විප්‍රකාර ලෙස නිර්මාණය වී ඇත.
ඇතැම් වියත් මතයකට අනුව වේද ග්‍රන්ථයන්හි එන සංවාදාත්මක සූක්‌ත ශූද්ධ වූ අග්නිය ඉදිරියෙහි බිලි පූජා පවත්වනු ලබන අවස්‌ථාවල දී නාට්‍යාකාරයෙන් රඟ දක්‌වා ඇත. එම රංගනයන් පශ්චාත් කාලීනව ශාස්‌ත්‍රීය නාට්‍ය කලාව දක්‌වා විකාශනය වන්නට ඇතැයි සිතිය හැකිය. ඒ අනුව සංස්කෘත නාට්‍ය කලාවෙහි ප්‍රභවය වේද ග්‍රන්ථ ඇසුරින් සිදු වූ බවට පළ කෙරෙන මතය තහවුරු වනු ඇත.
පුරාතන භාරතයෙහි පැවැති බ්‍රහ්මණ, ක්‌ෂත්‍රිය, වෛශ්‍ය සහ ක්‌ෂුද්‍ර යන වර්ණ හෙවත් වංශ හතරෙන් ක්‌ෂූද්‍ර වංශිකයනට පමණක්‌ වේදය හැදෑරීම තහනම් වූයේය. වර්ණ හේදයෙන් තොරව ලොවැසි සියලු දෙනාගේම ඇස, කණ හා මනස පිනැවීමට යෝග්‍ය පරිදි චතුර් වර්ණයටම ගැළපෙන පස්‌වන වේදය ලෙස මහා බ්‍රහ්මයා නාට්‍ය වේදය නිපදවා දුන් බව කියනු ලැබේ. මහා බ්‍රහ්මයා සෘග් වේදයෙන් පාඨ්‍යයද, සාම වේදයෙන් ගීතය ද, අථර්වන් වේදයෙන් රසය ද උකහා ගෙන ඒ සියල්ල සංයෝජනයෙන් නාට්‍ය වේදය සකස්‌ කරන ලද බව ක්‍රිස්‌තු පූර්ව දෙවැනි ශත වර්ෂයෙහි පමණ විසූ භරත මුණිවරයා සිය "නාට්‍ය ශාස්‌ත්‍ර නම් වූ චිර සම්භාවිත විචාර ග්‍රන්ථයෙහි සඳහන් කර ඇත.
සෘග් වේදයෙහි සඳහන් පුරුරව රජු සහ ඌර්වශී දෙවඟන අතර වූ ශෝකාන්තික ප්‍රේම වෘත්තාන්තයට අදාළ ශ්ලෝකයන් අතර සංවාද සිවරූපයේ ශ්ලෝක කැපී පෙනෙයි. ලෝකයෙහි වාර්තා ගත ප්‍රථම ප්‍රේම වෘත්තාන්තය ලෙස පුරුරව-ඌර්වශී පුවත දැක්‌විය හැකිය. පසු කලෙක දී එනම් ක්‍රි. ව. 4 වැනි සිය වසෙහි දී ශේ්‍රෂ්ඨ භාරතීය නාට්‍ය රචක මහා කවි කාලිදාසයෝ මෙම වෛදික වෘත්තාන්තය පාදක කොට ගෙන වික්‍රමෝර්වශී නාට්‍යය රචනා කළෝය.
ඌර්වශී දෙවඟන පුරුරව රජු ප්‍රේමයෙන් වසඟ කොටගෙන කලක්‌ ඔහු සමග වාසය කොට පසුව ඔහු හැර ගියාය. පුරුරව රජ විරහ දුකින් වැලපෙමින් තම ප්‍රියාව සොයා කුරුක්‌ෂේත්‍රය පුරා ඉබාගාතේ ඇවිද ගියේය. මෙසේ ඇවිද යන අතර එක්‌ දිනක ඔහුට ඌර්වශී හමු වූවාය. මෙම උද්වේගකර අවස්‌ථාවේදී ඔවුන් දෙදෙනා අතර සංවාදයක්‌ ඇති විය. පහත සඳහන් වනුයේ එම සංවාදයෙන් කොටසකි.
පුරුරව (- "අහෝ ප්‍රියාවිය, මට අනුකම්පා සිතින් මඳක්‌ නවතිනු මැනැවි. අපි මඳකට පිළිසඳරේ යෙදෙමු. මගේ සිතැඟි කියා ගත නොහැකිව පසුගිය කාලය මහත් දුකින් ගත කළෙමි. සැනසිල්ලෙන් ගෙවූ මොහොතකුදු නොවීය."
ඌර්වශී (- "එබඳු පිළිසඳරකින් ඇති ප්‍රයෝජනය කිම? උදෑසන ප්‍රථම යාමය සේ මම ඔබෙන් දුරු වූයෙමි. පුරුරව රජතුමනි, ඔබ ආපසු යන්න. රාජ්‍ය විචාරණ කටයුතුවල යෙදෙන්න. යම්සේ හමන සුළඟ අල්වා ගත නොහැකි වේද එසේම යළි ඔබට මා අත්කර ගත නොහැකි වන්නේය."
පුරුරව (- "මම තව දුරටත් සතුරන්ගේ ගවයන් පැහැර ගන්නා චෞරයෙක්‌ නොවෙමි. දැන් මගේ බල පරාක්‍රමය සිඳී ගොස්‌ය. මගේ ප්‍රභවය තව දුරටත් නොපවතී. මම මෙහිම මිය යමි"
ඌර්වශී (- ඔබ ජීවත් වන්න පුරුරව, බිය නොවන්න, ඔබේ කටයුතු කෙරෙහි උනන්දු වන්න. ස්‌ත්‍රීන්ගේ ස්‌නේහය ස්‌ථêරව නොපවත්නේය. ඔවුන්ගේ හදවත් ගෘගාලයන්ගේ හදවත් වැනිය.
සෘග් වේදයෙහි මෙබඳු රස පූර්ණ වූත් නාට්‍යමය ගුණාංගයන්ගෙන් අනූන වූත් අවස්‌ථා ගණනාවක්‌ දැකිය හැකිය.
භාරතයෙහි ආදිතම සාහිත්‍ය කෘතීන් ලෙස ගිනිය හැකි වේද ග්‍රන්ථ තුළින් භාරතීය නාට්‍ය කලාව බිහිව ඇති බවට එළඹ ඇති නිගමනය මෙම කරුණු ඔස්‌සේ සනාථ වෙයි.
(උපුටා ගැනීමකි.)
