බල ශක්ති ගැටළුව 1
බල ශක්ති ගැටළුව
මිනිසාට තම ජීවිතය ගෙන යාම සඳහා මෙන්ම ආර්ථික අංශයෙන් දියුණුවක් ලබා ගැනීම සඳහා ද මූලික වශයෙන් ශක්තිය අවශ්‍ය වේ.නිවස,ආහාර,ප්‍රවාහනය,ඇදුම් ආදී මූලික අවශ්‍යතා සපයා ගැනීම සඳහා ප්‍රයෝජනයට ගැනීමට ශක්තිය බහුලව තිබිය යුතුය.මෙසේ නූතන ලෝකයේ විවිධ ආර්ථික ක්‍රියාවලියන් හී නිරත වීම සඳහා ශක්තිය යොදා ගැනීම අවශ්‍ය වේ.ශක්ති ප්‍රභවය මූලික වශයෙන් කොටස් 2 කි.
- සජීවී
- අජීවි යනුවෙනි
මෙම සජීවී අජීවී පද්ධති දෙකම මෙහෙය වන ප්‍රාථමික ශක්ති ප්‍රභවය සූර්යාය ශාක ප්‍රභාසංස්ලේෂණය මඟින් ඒවයේ ඇති කාබනික ද්‍රව‍ය තුල සූර්ය ශක්තිය ගබඩා කර ගනී.සතුන් මේවා ආහාරයට ගනීමෙන් ශාක තුල ගබඩා වී ඇති ශක්ති කොටසක් ඔවුන්ගේ ශරීරය තුළට ඇතුල් කර ගනී.ඒ හැර සම්පූර්ණ වායු ගෝලය හා සාගර සංසරන ක්‍රියාවලියද ක්‍රියාත්මක වන්නේ සූර්ය ශක්තිය මතයි
සජීවී ශක්ති ප්‍රභවයන්-මිනිසා,සතුන්
අජීවී ශක්ති ප්‍රභවයන්-පොසිළ ඉන්ධන-ගල් අඟුරු,ඛනිජ තෙල්,ස්වාභවික වායු , පොසිල නොවන ශක්ති සම්පත් -ජලය,සුළං,සූර්යය විකිරණ තරංග,න්‍යෂ්ඨික බලය ආදියයි
ලෝකයේ ප්‍රධානතම ශක්ති සම්පත් ලෙස සැලකිය හැක්කේ පෙට්ට්‍රෝලියම් ගලගුරු,න්‍යෂ්ඨික ඉන්ධන ජෛව ඉන්ධන ආදියයි.
ජන සංඛ්‍යාවේ වර්ධනයත් සමග ඔවුන්ගේ අවශ්‍යතාවය සපුරා ගැනීමට ශක්තිය වැඩියෙන් පරිභෝජනය කිරීම අවශ්‍ය වේ.ගල් අගුරු ඛනිජ තෙල් වැනි ශක්ති ප්‍රභවයන් වැඩි වශයෙන් ප්‍රයෝජනයට ගැනීමේදී ඉක්මනින් ක්ෂය වී යයි.ඒවා නැවත හට ගන්නේ දිගු කලක් ගතවීමෙනි. නවීන තාක්ෂණය දියුණුවත් ජනගහනයේ වැඩිවීමත් මිනිස් අවශ්‍යතා සංකීර්ණ විමත් නිසා ශක්ති සම්පත් අසීමිත ලෙස ප්‍රයෝජනයට ගැනීම නිසා නුදුරු අනාගතයේ දී වැඩිවන අවශ්‍යතා සපුරාලීමට විශේෂයෙන්ම ඛනිජ තෙල් ගල් අගුරු වැනි දේ නොතිබෙන්නට පුලුවන.එවිට ශක්ති අර්බුදයක් හට ගැනීමට පුළුවන.
ශක්ති අර්බුදයට විසදුම්
ඛනිජ තෙල් නිපදවන රටවල් ඔවුන්ගේ තෙල් සඳහා ඉහළ මිලක් ලබා ගැනීමට බලාපොරොත්තුවෙන් පොදු සංවිධානයක් බිහි කර ගත්තේය.එය ඔපෙක් සංවිධානය නම් වේ. මෙමගින් වරින් වර ඛනිජ තෙල් මිළ ඉහළ නැංවිය.එහි ප්‍රතිපලය වුයේ ලෝකයේ සෑම රටකම ඉදිකටුවේ සිට විශාල යන්ත්‍ර සූත්‍ර දක්වා වූ සෑම නිෂ්පාදිත භාණ්ඩයකම මිල ඉහළ යෑමයි.
ඒ හැර ප්‍රවාහන වියදම් ද ඉහල ගියේය.ඇතැම් කම්හල් වල සේවක සේවිකාවන්ට රැකියාවන් අහිමි විය.ඇතැම් කම්හල් වසා දැමීමට පවා සිදුවිය.මේ බලපෑම දියුණු නොදියුණු සෑම රටකටම සෘජුවම බලපෑවේය.මේ නිසා මෙම අර්බුදකාරී තත්වයෙන් මිදීම සඳහා විකල්ප බලශක්ති මාර්ග සෙවීමට මිනිසා පෙළඹුනි.මේ හැර වෙනත් උපාය මාර්ග ද අනුගමනය කළේය.
විකල්ප බල ශක්තියන් පිළිබඳව සොයා බැලීම හා බල ශක්ති සංරක්ෂණය කිරීම ශක්ති අර්බුදයට ගන්න ලද ප්‍රධාන විසඳුම් මාර්ග වේ.
විකල්ප බල ශක්ති
ගල් අඟුරු,ඛනිජ තෙල් ක්‍රමයෙන් හිඟවීමත් වීශේෂයෙන් ඛනිජ තෙල් මිල ඉහළ යාමත් නිසා ඇතිවූ ශක්ති අර්බුදයෙන් මිදීම සඳහා විකල්ප බලශක්ති ගැන සොයා බැලීමට ලෝකයේ බොහෝ රටවල් උත්සාහ කරන ලදී.එහිදී විවිධ ශක්ති නිෂ්පාදන මාර්ග සොයා ගැනීමට පෙලඹුනි.උදාහරණ-ජල විදුලි බලය,තරංග ශක්තිය,සුළං ශක්තිය,සාගර තාප ශක්තිය,න්‍යෂ්ඨික ශක්තිය,සූර්යය ශක්තිය කෙලින්ම ප්‍රයෝජනයට ගැනීම.භූතාප ශක්තිය
ශ්‍රි ලංකාවේ භාවිතා වන ප්‍රධාන බල ශක්ති
- දර ඉන්ධන
- ඛනිජ තෙල්
- විදුලිය යන ඒවායි.
දර ඉන්ධන
ශ්‍රි ලංකාවේ බල ශක්ති මාධ්‍යක් ලෙස දර ඉන්ධන භාවිතය වැඩි වශයෙන් දක්නට ලැබෙන්නේ ගෘහස්ථ පරිභෝජනයයි.ආහාර පිසීම එහි ලා ප්‍රමුඛත්වයක් ගනී.ඒ හැර බේකරි,උළු,ගඩොල්, වළං හුණු පෝරනු,දුම්කොළ වේලීම වැනි වෙනත් කාර්යයන් සඳහා ද විශාල වශයෙන් දර ඉන්ධන යොදා ගනු ලැබේ.ශ්‍රී ලංකාවේ බල ශක්ති අවශ්‍යතාවයන්ගෙන් 60% පමණ යැපෙන්නේ දැව ආශ්‍රිත ඉන්ධන මගිනි.
1995 දැව ආශ්‍රිත ඉන්ධන ටොන් මිලියන 8 ක් පමණ පාවිච්චි කර ඇත්තේ නිවෙස්වල ආහාර පිසීම සඳහාය.ශ්‍රි ලංකවේ ජෛව ස්කන්ධ ඉන්ධන හිඟයක් ඇති වී නොමැත.එසේ වුවත් කොළඹ හා කඳු රට ප්‍රදේශවල ඉඳ හිට ඉන්ධන හිග වන අවස්ථා ඇත.
ඛනිජ තෙල්
ශ්‍රි ලංකාවට අවශ්‍යවන සියලුම ඛනිජ තෙල් ප්‍රමාණයන් ලබා ගන්නේ ආනයනය කිරීමෙනි.ඒ නිසා ඒ සඳහා විශාල විදේශ විනිමය ප්‍රමාණයක් වාර්ෂිකව වැයවේ.ඒ හැර ලෝක වෙළඳ පොළේ වරින් වර සිදුවන ඛනිජ තෙල් මිල ඉහළ යෑමක් අප රට වැය කළ යුතු විදේශ විනිමය ප්‍රමාණය ද වැඩිවේ.මෙමගින් දේශීය වෙළඳ පොළේ තෙල් මිල ඉහළ යෑමෙන් භාණ්ඩ මිල වැඩිවේ.ජන ජිවිතයට එය තදින්ම බලපායි.
