කර්මය
කර්මය
කර්මය යන්න කෙටියෙන් හදුන්වා දුනහොත් කර්මය යනු ක්‍රියාවයි. අප විසින් සිතා මතා කරනු ලබන ක්‍රියාවයි.
පුද්ගලයෙකු මහා මාර්ගයක ගමන් කරමින් සිටිය දී නොදැනී කුඩා සතුන් පෑගී මරණයට පත් වීමේ හැකියාවක් පවතී. නමුත් එම පුද්ගලයා පාපයක්, අකුසලයක් කළා යැයි කිසිවෙකුට කිව නොහැකිය. එසේ වන්නේ ඔහු එය සිතා මතා ඕනෑකමින් කළ ක්‍රියාවක් නොවන බැවිනි.ඔහු එය සිතා මතා “මම මේ කුඩා සතා මරමි” යනුවෙන් සිතා එය සිදු කළහොත් එය කර්මයකි.
බුදුරජාණන් වහන්සේ “මහණෙනි, මම චේතනාව කර්මය යැයි කියමි. සිත , කය, වචනය යන තිදොරින්ම කර්ම සිදුවේ.” යනුවෙන් දේශනා කර ඇත. පහත දැක්වෙන්නේ එහි පාලි පාඨයයි.
“චේතනාහං බික්කවේ කම්මං වදාමි චේතයිත්වා කම්මං කරෝති කායේන වාචාය මනසා”
“මහණෙනි, මම චේතනාව කර්මය යැයි කියමි.සිත, කය, වචනය යන තිදොරින්ම කර්ම සිදු විය හැකිය.”
මෙමගින් අපය කර්මය පිළිබද වැදගත් කරුණු දෙකක් විද්‍යාමාන වේ. එනම්,
- කිසියම් ක්‍රියාවක් කර්මයක් වීම සදහා චේතනාවක් අවශ්‍ය බව
- කර්මය සිත කය වචනය යන තිදොරින්ම සිදු වන බව යි.
මා නොදැනුවත්ව යම්කිසි මුදලක් බිම වැටී කිසියම් කෙනෙක් එයින් ප්‍රයෝජනයක් ගතහොත් එයමා විසින් කරන ලද කුසල කර්මයක් යැයි කිව නොහැකිය. ඒ මා සිතා මතා එම මුදල ඔහුට හෝ ඇයට නොදුන් නිසාය. නමුත් අසරණයෙකු පැමිණ යම් මුදලක් ඉල්ලූ විට ඔහුට මුදල් ලබා දීම කුසල කර්මයක් ලෙස දැක්විය හැකිය. මේ සියලලන්ගෙන්ම පැහැදිලි වන්නේ යම් ක්‍රියාවක් කර්මයක් වීමට ( කුසල හෝ අකුසල කර්මයක්) චේතනාවක් අවශ්‍ය බවයි.
ක්‍රියාව සිදුවීම
ඕනෑකමින් සතුන් පෑගීම නොදැනුවත්ව සතුන් පෑගීම
අසරණයන්ට මුදල් ලබා දීම මුදල් බිම වැටීම
චේතනාව කුසල චේතනා හා අකුසල චේතනා යනුවෙන් කොටස් දෙකකට බෙදා දක්වනු ලැබේ. මේවා පිළිබද කෙටි විස්තරයක් පහත දැක්වේ.
කුසල චේතනා
- අලෝභ - ලෝභයෙන් තොර දන් දීමේ, පරිත්‍යාග කිරීමේ ස්වාභාව
- අදෝස - ද්වේශයෙන් කොර වූ ස්වාභාවය හෙවත් මෛත්‍රී ස්වාභාවය
- අමෝහ - පඥාව හෙවත් ඇත්ත ඇති සැටීයෙන් දැකීමේ හැකියාව
අකුසල චේතනා
- ලෝභ - ආශාව හෙවත් යම් දෙයක් පරිත්‍යාග කිරීමට ඇති අකමැත්ත
- දෝස - තරහව හෙවත් වෛරී ස්වාභාවය
- මෝහ - මුලාවෙන් යුතු වීම හෙවත් ඇත්ත ඇති සැටියෙන් දැකීමේ හැකියාව
එසේම සිත, කය, වචනය යන තිදොරින් සිදු කරන ලද කුසල හා අකුසල ක්‍රියාවන් දහය බැගින් දක්වා ඇත. එනම්,
කුසල ක්‍රියා
- පරපණ නැසීමෙන් වැළකීම
- සොරකම් කිරීමෙන් වැළකීම
- බොරු කීමෙන් වැළකීම
- කේළාම් කිරීමෙන් වැළකීම
- කාමය වරදවා හැසිරීමෙන් වැළකීම
- රළු වචන කථා කිරීමෙන් වැළකීම හෙවත් මිහිරි වචන කතා කිරීම
- හිස් වචන කීමෙන් වැළකීම
- දැඩි ලෝභයෙන් වැළකීම
- දැඩි ද්වේශයෙන් වැළකීම
- වැරදි දෘෂ්ටි වලින් වැළකීම
අකුසල ක්‍රියා
- පරපණ නැසීම
- සොරකම් කිරීම
- බොරු කීම
- කේළාම් කිරීම
- කාමය වරදවා හැසිරීම
- රළු වචන කථා කිරීම
- හිස් වචන කීම
- දැඩි ලෝභයෙන් යුක්ත වීම
- දැඩි ද්වේශයෙන් යුක්ත වීම
- වැරදි දෘෂ්ටි වලින් යුක්ත වීම
කර්මය හා විපාකය පිළිබද තේරුම් ගැනීමට පහත සදහන් සංවාදය බෙහෙවින් ප්‍රයෝජවත් වේ. දිනක් සුළ නම් තරුණයා බුදුරජාණන් වහන්සේගෙන් මෙසේ විමසීය.
“ ස්වාමිනි, මෙලොව ඇතැමෙක් කෙටි ආයුෂ ඇතිව, බොහෝ රෝගාබාධ ඇතිව, අවලස්සනව, පෞර්ෂයකින් තොරව, දුගීව, පහත් යැයි සම්මත කුලයක, මන්ද බුද්ධිකව උපදින්නේ කවර හෙයින්ද? එසේම ස්වාමිනි, ඇතැමෙකු දියු ආයුෂ ඇතිව, සෞක්‍ය සම්පන්නව, ලස්සනව, මනා පෞර්ෂයකින් යුක්තව, ධනවත්ව, උසස් යැයි සම්මත කුල වල, මනා බුද්ධියකින් යුක්තව උපත ලබන්නේ කවර හෙයින්ද?”
තරුණය, සියළු සත්වයෝ කර්මය හිමි කොට ඇත්තාහ. උස් පහත් යනුවෙන් සත්වයා උපත ලබනුයේ කර්මය හේතු කොටගෙනය.
මෙසේ දේශනා කරන ලද බුදුරජාණන් වහන්සේ දස කුසල හේතුවෙන් මනුෂ්‍ය ලෝක ඇතුළු සුගති ස්ථාන වල උපදින අයුරුත්, දස අකුසල හේතු කර ගනිමින් මනුෂ්‍ය ලෝකයේ ඉපදුනහොත් උස් පහත් ලක්ෂණ උරුම කරගන්නා අයුරුත් දේශනා කරන ලදී.
