අංශු පරිවහනය (03 - කොටස) (ආස්‍රැතිය - කෙටි සටහන)
3 ආස්‍රැතිය
සමහර ලිපි පොත් වල තින්නෙ "ආස්‍රැතිය" කියන වචනය "ආශැතිය" කියල ලියල. හරි විදියට ලියනවා නම් ලියන්නෙ "ආස්‍රැතිය" ලෙස. මෙ වචනය බොහො ඩික්ශනරි වල නෑ.
3.1 පරික්ශණය :-
A - තිසල් පුනීලය
B - සිනි ද්‍රාවණය
C - ජලය
D - සෙලෝපේන් පටලය
E - බිකරය
F - ආධාරකය
විසරණය කොටසින් අපි එ ගැන දැනුමක් ගත්තා. ඉහත රුපය පරිදි පරික්ශණයක් කරොත් අපෙ දැනුම අනුව අපිට තිරනය කරන්න පුලුවන් සිනි ද්‍රාවණය පහත බසිනවා කියලා. එහෙත් මෙමගින් ලැබෙන නිරීක්ෂණය වන්නේ තිසල් පුනිලයේ ඇති සිනි ද්‍රාවණය ඉහල නැගිමයි.
**එම සිදුවිම තව දුරටත් විග්‍රහ කර බලමු
සිනි ද්‍රාවණයේ ද්‍රව මට්ටම ඉහල යාම පිණිස, තිසල් පුනිලයට අංශු පැමිනිමට එකම මාර්ගය වන්නෙ සෙලෝපේන් පටලය හරහා බිකරය තුල සිට පමනි. එසෙ නම් සිදුවි ඇත්තේ බිකරය තුල තිබු අංශුන් සෙලෝපේන් පටලය හරහා සිනි ද්‍රාවණය තුලට ගමන් කිරිමයි.
* බිකරය තුල ඇති අඩු සාන්ද්‍ර ද්‍රාවණයේ ඇති ජල අංශුන්, සෙලෝපේන් පටලය හරහා තිසල් පුනීලය තුල වි වැඩි සාන්ද්‍ර සිනී ද්‍රාවණය ඇතුලු විම විය
[අමතර]
සෙලෝපේන් පටලයේ විශේෂත් වය??
සෙලෝපේන් පටලයේ විශේෂත්වය වන්නෙ මෙය පාරගම්‍ය පටලයක් විමයි. (???)
පාර = හරහා
ගම්‍ය = ගමන් කිරිමට හැකි
පාර + ගම්‍ය = හරහා + ගමන් කිරිමට හැකි
පාරගම්‍ය = හරහා ගමන් කිරිමට හැකි
එනම්
පාරගම්‍ය පටලයක් යනු :- ඔනෑම ද්‍රව්යකට එම පටලය හරහා ගමන් කල හැක
අපාරගම්‍ය පටලයක් යනු :- එ පටලය හරහා කිසිම ද්‍රවකට ගමන් කල නොහැක
අර්ධපාරගම්‍ය පටලයක් යනු :- එ පටලය හරහා සමහර අංශු ගමන් කරන අතර සමහර අංශු ගමන් නොකරයි
සාන්ද්‍ර යනු?
ද්‍රාවණයක "සාන්ද්‍ර" යන වචනය යෙදෙන්නේ "ද්‍රාව්‍ය" සාන්ද්‍රණය (සිනි ද්‍රාවණයක නම්, සිනි) සදහා වේ. *මෙ වචන මතක තියා ගන්න*
උදාහරණය:-
ලුනු වතුර =
ලුනු ගතිය වැඩි වතුර (සාමන්ය වතුරට ලුනු එකතු වෙලා ලුනු ගතිය වැඩි වතුර හැදුනේ) =
වැඩි සාන්ද්‍ර ද්‍රාවණය = *ලුනු* (ලුනු = සාන්ද්‍ර) ගතිය වැඩි වතුර
[/අමතර දැනුම]
3.2 සෙලෝපෙන් පටලය හරහා, ජල අංශුන්ට පාරගම්‍ය විමට ඉඩ ලැබුණද, සිනි අංශුන්ට පාරගම්‍ය විමට ඉඩ නොලැබුනි (ජල බිකරයෙ සිනි අඩංගු නැති නිසා එය ඔප්පු වෙ). එනම් සෙලෝපෙන් පටලය යනු ජල අංශුන්ට පාරගම්‍යද, සිනි අංශුන්ට අපාරගම්‍යද පටලයක් වේ. එය අර්ධපාරගම්‍ය පටලයක් වේ.
3.2 ඉහත පරික්ශනයෙන් සනාත වෙන්නෙ අඩු සාන්ද්‍ර ද්‍රාවණයක් (එනාම් ජල අංශු සාන්ද්‍රණය වැඩි ද්‍රාවනය) සිට වැඩි සාන්ද්‍ර ද්‍රාවණයක් (එනාම් ජල අංශු සාන්ද්‍රණය අඩු ද්‍රාවනය) කරා, අර්ධ පාර්ගම්‍ය පටලය හරහා ජල අංශුන්ගෙ "ශුද්ධ චලනයක්" සිදුවි ඇති බවයි. විසරණයෙහිම විශේෂ අවස්තාවක් උ මෙය "ආස්‍රැතිය" ලෙස හැදින්වේ
එම නිසා "ආස්‍රැතිය" යනු:- වෙනස් සන්ද්‍රණ සහිත ද්‍රාවණ ප්‍රදේශ දෙකක්, අර්ධ පාරගම්‍ය පටලයකින් වෙන්ව ඇති විට, අඩු සාන්ද්‍රණ ප්‍රදේශයේ සිට, වැඩි සාන්ද්‍රණ ප්‍රදේශය කරා, ද්‍රාවක අංශුන්ගේ ශුද්ධ චලනයයි.
3.4 විසරණයට වඩා ආස්‍රැතිය විශේෂ වන්නේ
- වෙනස් සාන්ද්‍රණ සිහිත ප්‍රදේශ දෙකකට මැදින්, අර්ධ පාරගම්‍ය පටලයක් තිබිම (වෙන්වී තිබිම)
- ශුද්ධ චලනයෙහි යෙදෙන්නේ ජල (ද්‍රාවක) අංශු පමණක් විම.
෴ නිමි ෴
ඉදිරි පාඩම් වලින් තව ගොඩක් දෙ ගැන කියලා දෙන්නම්. යම්කිසි ප්‍රශ්නයක් තියනවා නම් ඉමෙයිල් එකක් එවන්න - sl.princesanju@gmail.com
