ජෛව ලෝකය තුන් වන කොටස
ප්ලාන්ටේ රාජධානිය
මෙම රාජධානිය ශාක රාජධානිය ලෙසද හඳුන්වයි. සංවිධානය වූ න්‍යෂ්ටියක් සහිත සෛල රැසකින් සමන්විත බහු සෛලීය පටක විභේදනය පෙන්වන ශාක මෙම රාජධානියට අයත් වේ.
ශාක ප්‍රභාසංස්ලේෂක වන අතර chlorophyll a, ක්ලෝරොෆිල් b,කැරොටීන් සන්තොෆිල් යන ප්‍රභාසංස්ලේෂක වර්ණක දරය.
සෛල බිත්තියේ ප්‍රධාන සංඝටකය cellulose ය.
සෛලවල ප්‍රදාන සංචිත ආහාරය ලෙස පිෂ්ඨය ඇත.
සාමාන්‍යයෙන් හෞමික වාසීන් ය.
ලිංගික ප්‍රජනන ක්‍රම හා අලිංගික ප්‍රජනනය මගින් තම වර්ගයා බෝ කරයි.
ප්ලාන්ටේ රාජදානියේ පුෂ්ප හටගැනීම හා නොගැනීම යන්න මත පදනම් කරගෙන ප්‍රධාන කාණ්ඩ දෙකකට වර්ග කළ හැකිය. ඒවා නම් අපුෂ්ප ශාක හා සපුෂ්ප ශාක යි .
අපුෂ්ප ශාක
පුෂ්ප හට නොගන්නා ශාක අපුෂ්ප ශාක ලෙස හැඳින්වේ.
අපුෂ්ප ශාක තවදුරටත් බීජ හටගන්නා අපුෂ්ප ශාක හා බීජ හට නොගන්නා අපුෂ්ප ශාක ලෙස කාණ්ඩ දෙකකට වර්ග වල හැක.
බීජ හට නොගන්නා අපුෂ්ප ශාක
පුෂ්ප හට නොගන්නා මෙන් ම බීජ හට නොගන්නා ශාක මේ වර්ගයට අයත් වේ.
තෙත සහ සෙවණ සහිත භෞමික පරිසර වලට සීමා වී ඇත .
විවිධ ප්‍රමාණය ශාක ඇත.
සමහර ශාක ශාක වල සත්‍ය මුල් නැත ඒවා මූලාභ මගින් උපස්තරය ට සවි වේ.
සමහර ශාක වල සත්‍ය පටක විභේදනයක් සිදු වී නැත. ඒ නිසා මුල් කඳ පත්‍ර නොපවතී .
සමහර ශාක වල සත්‍ය පටක විභේදනයක් දැකිය හැක .
බීජ නිපදවීම හා කොටස් වෙන් වීම මගින් අලිංගික ප්‍රජනනය සිදුවේ. ලිංගික ප්‍රජනනය ද සිදු කරයි.
උදාහරණ - marchantia ,pogonatum
බීජ හටගන්නා අපුෂ්ප ශාක .
බීජ හට ගන්නා නමුත් පුෂ්ප හට නොගන්නා ශාක මෙම වර්ගයට අයත් වේ .
මේවායේ බීජ ඵලයකින් ආවරණය නො වී පවතින නිසා විවෘත බීජක ශාක ලෙස ද හඳුන්වයි .
සත්ව පටක විභේදනයක් සිදුවී ඇත.
සනාල පටක දරයි.
ප්‍රමාණයෙන් විශාල ශාක වේ .
බීජ මගින් ලිංගික ප්‍රජනනය ද බීජාණු මගින් අලිංගික ප්‍රජනනය ද සිදු කරයි
ශාක පූර්ණ වශයෙන් භෞමික පරිසර වලට ව්‍යාප්ත වී ඇත.
උදාහරණ -මඩු
සපුෂ්ප ශාක
පුෂ්ප හටගන්නා ශාක සපුෂ්ප ශාක ලෙස හැඳින් වේ .
සපුෂ්ප ශාක වල ලිංගික ප්‍රජනනය ව්‍යුහය පුෂ්පය වේ .
පුෂ්ප තුල බීජ හට ගනී .
බීජ සෑම විටම ඵලයකින් ආවරණය වී පවතින නිසා ආයුධ බීජක ශාක ලෙස ද හැඳින්වේ.
උස් ශාක පූර්ණ වශයෙන් භෞමික භෞතික පරිසරයට හොඳින් හැඩගැසී ඇත.
ජල සංරක්ෂණය සඳහා ද අනුවර්තන පෙන්වයි .
සුළඟ ක්‍රමයෙන් හෝ ජලය මඟින් සිදුවන කාර්යක්ශම පරාගනය පෙන්වයි.
සුළඟ සතුන් ජලය හෝ ස්ඵෝටික යාන්ත්‍රණ මගින් සිදුවන කාර්යක්ශම බීජ සහ පල ව්‍යාප්ති යාන්ත්‍රණ දරයි .
බීජ අඩංගු බීජ පත්‍ර සංඛ්‍යාව පදනම් කරගනිමින් කර ගනිමින් නැවතත් කාණ්ඩ දෙකකට වර්ග කළ හැක.ඒවා නම් ඒක බීජ පත්‍රී ශාක හා ද්වි බීජ පත්‍රී ශාක යි.
ඒක බීජ පත්‍රී ශාක
කලලේ(බීජය) බීජ පත්‍ර එකක් පිහිටයි
පත්‍ර සමාන්තර නාරටි වින්‍යාසයක් දරයි.
බීජ මූලය දිගටම වර්ධනය නොවේ. ඒ නිසා කන්දේ පාදීය කොටසෙන් ඇතිවූ ඇති වූ තන්තු මුල් පද්ධතියක් ඇත .
පුෂ්ප කොටස් ත්‍රි අංක සංඛ්‍යාවක් පිහිටයි .
ද්වීතීක වර්ධනයක් සිදු නොවේ.
කදේ සෑම තැනම සමාන මහත ගෙන් යුක්ත ය .
කඳ අතු බෙදී නැත.ශාකනය වී නැත.
උදාහරණ- වී, පුවක්
ද්වි බීජ පත්‍රී ශාක
කලලේ(බීජයේ) බීජ පත්‍ර දෙකක් පිහිටයි .
පත්‍ර ජාලාකාර නාරටි වින්‍යාසයක් දරයි.
බීජ මූලය දිගටම වැඩීමෙන් මුදුන් මුල ඇති වේ. එම මුදුන් මුල හා එයින් ඇතිවූ පාර්ශ්වික මුල් සහිත මුදුන් මුල් පද්ධතියක් ඇත.
පුෂ්ප කොටස් චතුර් අංක හෝ පංචාංක වේ .
ආර්ථික වර්ධනයක් සිදුවේ.ව
කඳෙහි මුල ප්‍රදේශය මහත් ය. අගට යනවිට ක්‍රමයෙන් සිහින් වේ .
කඳ අතු බෙදී ඇත. එනම් ශාඛනය වී ඇත .
උදාහරණ- මිරිස්, කොස්
