ස්නායුක සමායෝජනය මිනිසාගේ මොළය හා සුෂුම්නාව Brain and Spinal Cord

මධ්‍ය ස්නායු පද්ධතිය Central Nervous Syetem

මිනිසාගේ මාධ්‍ය ස්නායු පද්ධතිය තුල ඇත්තේ මොළය Brain හා සුෂුම්නාවයි Spinal Cord.

ඇස ,කන ,නාසය ,දිව හා සම යන සංවේදක ඉන්ද්‍රියයන් ලබා ගන්නා පණිවුඩ කෙලින්ම යැවෙන්නේ මොළය වෙතටයි.

මොළය Brain

මස්තිෂ්ක

මිනිසාගේ මොළයේ පෙනෙන කොටස මස්තිෂ්කයි.

එය අර්ධ ගෝල දෙකකින් සමන්විය ඒවා හදුවන්නේ වම් මස්තිෂ්ක හා දකුණු මස්තිෂ්කයයි.

මෙය එකිනෙකට වෙන් වන්නේ ගැබුරු නෙරිමකිනි.

 පසු පසට වැඩි තිබෙන්නේ මොලයේ  පෘෂ්ඨිය කොටසයි මස්තිෂ්කය මොළයේ පෘෂ්ඨිය ක්ෂේත්‍රඵලය මගින් වැඩි කෙරෙයි.

මානසික හැකියාව, මතකය , බුද්ධිය, වගකීම් පිලිබදව සදාචාරාත්මක හැගීම් මේන්ම ඉගෙනීම් පාලනය වන්නේ මෂ්ඨිෂ්කය මගිනි.

තැලමස හා හයිපොතැලමස

මස්තිෂ්කයට පිටු පසින් පිහිටයි.තැලමස ඇත්තේ පාර්ශ්වික හා හයිපොතැලමස පිහිටන්නේ මෙම පෙදසේ පිටු පසට වන්නයි.

ශරීරයේ ශ්‍රවන ,දෘශ්‍ය , ස්පර්ශ ඉන්ද්‍රියයන් වලින් එන අවේග මස්තිෂ්ක වෙත යවන්නේ තැලමසයි.

ශරීර උෂ්ණත්වය , බඩගිනන්න, පිපාසය වැනි අන්තරංග ක්‍රියාවලිය යාමනය කරන්නේ හයිපො තැලමසයි.

පිටියුටරි ග්‍රන්ථිය මෙමගින් පාලනය කෙරේ.

 කපාල ස්නායු

මොලයෙන් නිකුත්වන ස්නායු යුගල 12 කි. මේවා කපාල ස්නායු යනුවෙන් හදුන්වයි.

මොළයේ මැද කොටස ඉතා කුඩා කොටසකි.

අනුමස්තිෂ්කය.

මොළයේ පසු ප්‍රදේශයේ පිටතට නෙරා ගොස් පිහිටි කොටස අනුමස්තිෂ්කයයි.

අනුමස්තිෂ්කය  වැඩුනූ අර්ධ ගෝල හෙවත් ඛණ්ඩිකා දෙකකින් ද සමන්විතයි පේශි චලන සමායෝජනය සිදුවන්නේ අනුමස්තිෂ්කය මගිනි.

මොලයේ ඇතැම් තැනන් වල සුෂුම්නාව මැදින් දිවෙන කේශනාලිකා මොළයේ ඇතැම් තැන්වල විස්තාරණය වී මස්තිෂ්ක කෝෂිකා බවට පත්වී ඇත.

මස්තිෂ්ක කෝෂිකා පිරි ඇත්තේ මස්තිෂ්ක සුෂුම්නා තරලයෙනි.

 මස්තිෂ්ක අර්ධගෝලය

දෘෂ්ටිය, ශ්‍රවනය, රස, ගන්ධය,ස්පර්ශය ,පීඩනය, වේදනාව, සිසිල, සංවේදන පාලනය කෙරෙන්නේ මස්තිෂ්ක මගිනි.

වම් පස මස්තිෂ්කය.

ශරීරයේ ඇති දකුණු පස අවයව සියල්ලු ම පාලනය කරන්නේ වම් පස මස්තිෂ්ක අර්ධ ගෝලය මගිනි.

දකුණු පස මස්තිෂ්කය.

ශරීරයේ ඇති වම පස අවයව සියල්ල පාලනය කරනු ලබන්නේ දකූණු මස්තිෂ්කය මගිනි.

සුෂුම්නාව spinal Cord

සුෂුම්නා ශීර්ෂය මගින් හෘද ස්පදනය,ශ්වසනය ,වමනය හා කිබිසුම් යෑම පාලනය කරයි.

අනිච්චානුග ක්‍රියා බොහොමයක් සුෂුම්නාවෙන් පාලන වේ.

දෑත් පාද වලින්  ලබා ගන්නා උත්තේජන සාමාන්‍යයෙන් මුලින්ම යැවෙන්නේ සුෂුම්නාව වෙතටයි.

මොලයේ සිට කශේරුව තුලින් පහලට දිවෙන සිලින්ඩරාකාර ස්නායු රැහැනක් බහු ව්‍යූහය සුෂුම්නාවයි.

සුෂුම්නාවේ බාහිරට වන්නට ශ්වෙත ද්‍රව්‍යමයක්

අභ්‍යන්තර වන්නට ධුසර ද්‍රව්‍යයක් පිහිටා ඇත.

සුෂුම්නාවට මැදින් මාධ්‍ය නාලය ඇත. මෙය පිරි ඇත්තේ මස්තිෂ්ක සුෂුම්නා තරලයෙනි.

සුෂුම්නාවේ ස්නායු හට ගන්නේ සමිතික යුගල ලෙස එහි දෙපත්තිනි.

එවැනි සුෂුම්නා ස්නායු යුගල 31ක් ඇත. මෙම ස්නායුවල මුල දෙකකි.

 පෘෂ්ඨිය පැත්තෙන් පැන නගින ස්නායු මුලය  පෘෂ්ඨිය මූලයි.

එහි උදරීය පැත්තෙන්  හට ගන්නා මුලය උදරීය මුලයි.

මෙම මුලයන් දෙක එක ව කශේරුකාවෙන් ඉවතට යැවෙන්නේ තනි ස්නායුවක් ලෙසය.

එය සුෂුම්නා ස්නායුවයි. එහි පෘෂ්ඨිය  මුලයේ මැදට වන්නට මහත්වූ ස්ථානයක් දක්තට ලැබේ.

මෙම ස්ථානය හදුන්වන්නේ පෘෂ්ඨිය මුල ගැoග්ලියමය  ලෙසය.

මෙහි සමේ සිට සුෂුම්නාව වෙත එන සංවේදක නියුරෝන වල  සෛල දේහ පිහිටා ඇත්තේ මෙහිය.

එනම් සංවේදක නියුරෝනවල අනුශාඛ  පෘෂ්ඨිය මූලය හරහා ගොස්. චාලක නියුරෝනවල අක්සන උදරිය මුලය හරහා සුෂුම්නාවෙන් පිට වී යයි.

එබැවින් සුෂුම්නා ස්නායු තුල සංවේදක නියුරෝනවල අනුශාඛ ද චාලක නියුරෝනවල අක්සන ද පිහිටයි.

මම ක්‍රමය  නිසා  ස්නායු මිශ්‍ර ස්නායු වේ.

මොලයෙන් නිකුත්වන කපල ස්නායු යුගල් 12කි සුෂුම්නාවෙන් නිකුත්වන සුෂුම්නා ස්නායු යුගල් 31 කි.

අප පොදුවේ පර්යන්ත ස්නායු පද්ධතිය ලෙස මෙය හදුන්වයි.

මෙම ලිපිය මගින් මොළය හා සුෂුම්නාව පිලිබදව සරල අවබෝධයක් ලබා ගත හැකිය.

ලිපියේ යම් දෝෂයක් ඇති නම් සමාවන්න.