පෙරදිග සංගීතය - නාඩගම් , නූර්ති , නව නාට්‍ය කෙටි සටහන්
නාඩගම්
- ආරම්භය : ශ්‍රී වීර පරාක්‍රම නරේන්ද්‍රසිංහ රජු ගේ ඉන්දියානු බිසව සමඟ පැමිණි "අලගනායිදු" නම් ද්‍රවිඩ සංගීත ශිල්පියා විසින් ආරම්භ කරන ලදී.
- ව්‍යාප්තිය :අලගනායිදු ගේ හඟුරන්කෙත ගෝලයන් අතර කම්මල් කර්මාන්තය වෘත්තිය කරගෙන සිටි දාංචි සිඤ්ඤෝ නම් අයෙක් වූ අතර ඔහුගේ පුත් වන පිලිප්පු සිඤ්ඤෝගෙන් සිංහල නාඩගම ආරම්භ වී ඇත.
- ආභාසය : ඉන්දියාවේ තෙරික්කුත්තු නම් වීදි නාට්‍යවල තනු ලාංකේය නාඩගමට ආභාසය වී ඇත.
- ලංකාවේ රඟ දැක් වූ ප්‍රථම නාඩගම : හරිශ්චන්ද්‍ර නාඩගම
- ප්‍රථම සිංහල නාඩගම : ඇහැලේපොළ නාඩගම (පිලිප්පු සිඤ්ඤෝ ගේ නිර්මාණයකි.)
- පිලිප්පු සිංඤෝගේ නිර්මාණ : මාතලන්, සිංහවල්ලි, සෙංගප්පු, ජුසේ පුත්, හෙලේනා, රජතුන්කට්ටුව සුලඹාවතී, හුණු කොටුව
- චාර්ල්ස් සිල්වා ගුණසිංහ ගේ නිර්මාණ : වෙස්සන්තර, විදුර, දික්තල කාලගෝල, සිංහවල්ලි
- ක්‍රිස්තියන් පෙරේරාගේ නිර්මාණ : රජතුන්කට්ටුව, ඉයුජින් , බැලසන්ත, බ්‍රම්පෝඩ්, වෙස්සන්තර, ජොහානා, බුවනෙකබාහු (මින් සමහරක් මොහු විසින් සංස්කරණය කරන ලද ඒවා වේ.)
- ප්‍රධාන අවනද්ධ භාණ්ඩය : මද්දලය
- සෙසු භාණ්ඩ : සර්පිනාව, වයලීනය, බටනලාව
- චරිත :පොතේ ගුරු - පොතේ ඉන්නසිය මොහුගේ කාර්යයි. (නළු නිලියන් හදුන්වාදීම , වේදිකාවේ දර්ශනය නොවන අවස්ථා ගීතවත්ව ඉදිරිපත් කිරීම)
- නාඩගම් වලට අයත් අංග : උරුට්ටුව , තෝඩායම (තෝඩායමේ සමාන වචන : පොතේ සින්දුව, පූර්ණ සින්දුව)
නූර්ති
- ආරම්භය : ඉන්දියාවේ සිට පැමිණි බලිවාලා නූර්ති කණ්ඩායමෙන් මෙරට නූර්ති ආරම්භ විය. (1880 දී බොම්බායේ සිට පැමිණ ඇත.(L. වින්ස්ටන් ග්‍රැමටික් කම්පැණි))
- සංගීතය : හින්දුස්ථානි රාග තාල හා වාද්‍ය භාණ්ඩ
- ප්‍රධාන අවනද්ධ භාණ්ඩය : තබ්ලාව
- මුල්ම සිංහල නූර්තිය : රොම්ලින් හෙවත් දිව්‍ය කුසුම
- මීට අයත් අංග : දොහොරාව
- මුල්ම සිංහල නූර්ති රචකයා : සී.දොන් බස්තියන්
- ප්‍රකට නූර්ති සංගීතඥයෝ : විශ්වනාත් ලව්ජි , අබ්දුල් සතාර්, ජටා ශංකර්
- නූර්ති සඳහා දායකත්වය සැපයූවන් : නීතිඥ ජෝන් ද සිල්වා
නව නාට්‍ය
- ආරම්භය : 1956 වර්ෂයේ එදිරිවීර සරච්චන්ද්‍රයන්ගේ මනමේ නාට්‍ය
- ඔපෙරා නාට්‍ය :කේමදාසයන්ගේ මානසවිල, අග්නි
- ගීත නාට්‍ය : මකුලොලුව ශූරීන්ගේ දෙපානෝ , කුණ්ඩලකේෂී
මූලාශ්‍රය : ජානක බණ්ඩාර ජයලත් - පෙරදිග සංගීතය (10,11 ශ්‍රේණි) ග්‍රන්ථ
R. G. Sameera Thilanga
2022 01 17 21:19:03
R. G. Sameera Thilanga
2022 01 17 21:18:51