පද බෙදීම

පද බෙදීම

නාම, ක්‍රියා, නිපාත යනුවෙන් පද වර්ග තුනකි. මෙයින් සමහරක් තනි අකුරකින් පමණක් යුක්ත ඉවෙතත් සියළු පද ලිවිය යුත්තේ එකිනෙක අතර පරතරය ඇතිවය. එය පද බෙදීම යනුවෙන් හදුන්වනු ලැබේ. ඒ අනුව පද බෙදෙන ආකාර කිහිපයක් හදුනාගනිමු.

01. පදයක මුලට ඇදෙන උපසර්ගයක් තනිපද වශයෙන් නොසැලකෙන අතර ඒ ඇදෙන පද හා නොවෙන්ව ලිවිය යුතුය.

උදාහරන :  අතිවිශේෂ,  අනුකමිටු, උපගුරු, නිදොස්, පරදේශ, ප්‍රතිමූර්ති, අනුගමනය

02. පදයක මුලට ඇදෙන ප්‍රත්‍යක් තනිපද ලෙස නොගන්නා අතර එයට එක්වන පද හා නොවෙන්ව ලිවිය යුතුය.

උදාහරණ : පදුරුවලින්, වනයෙහි, සතුන්ගේ, අඩි පාරවල්, විල්වල, රත්නපුරයෙහි

03. සමාසයක් යනු පද කිහිපයක් එක්වීමෙන් සෑදෙන එකක් වන හෙයින් ඒ අදාළ සියළු පද පරතර රහිතව ලිවිය යුතුය.

උදාහරණ : කිරිබත්, රත්මල්, පොත්පත්

සමාස පදයක් වෙන්ව වුවද ලිවිය හැකිය. එහෙත් එසේ වූ කළ එය සමාස පදයක් නොවේ. රත්මල් යනු සමාසයකි. එහෙත් රත් මල් යන්න පිළිවෙළින් විශේෂණයකින් හා නාමයකින් යුක්ත ව්‍යවහාරයකි. 

04. අව්‍යග්ද නාමයක්ද එකතුවීමෙන් සෑදෙන අව්‍ය සමාස පද ද පරතරයකින් තොරව ලිවිය යුතුය.

උදාහරණ :  අකුසල්, සුදන, නිවරද, අවමාන ආදියද ගතහැක. 

05. සංඛ්‍යා ශබ්ද ලිවීමේදී වර්ග දක්වන පද සමාස කොට ඒ එකිනෙක වෙන්ව ලිවීම සුදුසුය.

උදාහරණ : දෙකෝටි හාරලක්ෂ පනස්දහස් විසිඅට යි.

පන්කෝටි දෙලක්ෂ හතලිස්දහස් දහතුන යි.

06.  ඉලක්කමින් සංඛ්‍යා දැක්වීමේදී ප්‍රත්‍යාර්ථය  “ ක් (අක්) , ක (අක) , කට ( අක + ට) , කින් ( අක+ඉන්) , න් (එන් / ඉන්) , හි (එහි) ” ඒ අදාළ         ඉලක්කම  හා නොවෙන්ව ලිවිය යුතුය. 

උදාහරණ : 14ක් , 139කට , 5987කින් , 13456න් , 45231හි 

07. පදයක් හා සන්ධි වන  ‘යි’ සහ ‘ත්’ පද ඒ පදය හා නොවෙන්ව ලිවිය යුතුය. 

උදාහරණ : අම්මා + යි = අම්මායි

ඇය + ත් = ඇයත්

මම + ද්  = මමද් = මමත්

නංගී + යි = නංගීයි

08. නාමයක් හා යෙදෙන ‘නො’ නිපාතයද එය හා ඈදෙන අනෙක් පදය හා එක්කොට ලිවිය යුතුය. 

උදාහරණ : නොනෑ, නොමසුරු, නොරට්ටු, නොබලන්නේ, නොබලනු, නොමිනිස්

09. පූර්ව ක්‍රියා ද්විත්ව ලිවීමේදී එක් පදයක් ලෙස ලිවිය යුතුය.

උදාහරණ : නටනටා , පිනවපිනවා , අඩඅඩා, ගයගයා , සනසසනසා, බලබලා 

10. දම, පිය, ල, ගන්, යන ධාතුවලින් සිද්ධ උපකාරක ක්‍රියා රූප ප්‍රධාන ක්‍රියා පදයෙන් වෙන්ව හෝ නොවෙන්ව ලිවිය හැකිය. 

උදාහරණ : ඇදදමනු / ඇද දමනු

නටාලා / නටා ලා

කඩාගෙන / කඩා ගෙන

නැගපියව / නැග පියව 

11. අවධාරණය සදහා ද්විත්ව යෙදෙන ඇතැම් පද එක්ව හෝ කෙටි ඉරක් සහිතව හෝ ලිවිය යුතුය.

උදාහරණ : වැඩිවැඩියෙන් / වැඩි - වැඩියෙන් 

අමුුඅමුවෙන් / අමු - අමුවෙන්

උණුඋණුවේ / උණු - උණුවේ

12. සමහර ස්ථාන නාම ලිවීමේදී අනුරාධපුර, කිරිබත්ගොඩ , රිකිල්ලගස්කඩ, අම්පාර, කහටගස්දිගිලිය, පොල්ගහවෙල ආදී වශයෙන් සමාස පද වෙතත්         ඒවා ඒකකවලටද විශේෂණ වශයෙන් පවතින ඇතැම් පද වෙන් වෙන්ව ලිවිය යුතුය.

උදාහරණ: ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර කෝට්ටේ, උඩ පුස්සැල්ලාව , දකුණු කළුතර , මැද මහනුවර ආදී වශයෙනි.