මිනිස් සිරුරේ පද්ධති 01
මිනිස් සිරුරේ පද්ධති
මිනිස් සිරුරේ දක්නට ලැබෙන පද්ධතින් පහත දැක්වෙන පරිදි බෙදා වෙන්කර ගත හැකිය. මේවායේ පිහිටීම, එවායේ කාර්යයන්, පිළිබද කෙටි හැදින්වීමක්ද පහත දක්වා ඇත.
ආහාර ජීරණ පද්ධතිය
වසා පද්ධතිය
රුධිර සංසරණ පද්ධතිය
ශ්වසන පද්ධතිය
පේෂි පද්ධතිය
අස්ථි පද්ධතිය
ප්‍රජනක පද්ධතිය
ස්නායූ පද්ධතිය
අන්තරා සර්ග ග්‍රන්ථි පද්ධතිය
ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය
මූත්‍රා පද්ධතිය
වසා පද්ධතිය
සිරුරේ පටකවල පිහිටි අන්තර් සෛලීය අවකාශ වල ඇතැම් අවස්ථා වලදී වැඩිපුර පටක තරලය එකතු විය හැකිය. මෙම වැඩිපුර ඇති පටක තරලය වසා පද්ධතිය මගින් හෘදයට ගෙනඑයි. වසාවාහිනී ජාලයකින් වසා පද්ධතිය ආරම්භ වේ. වසා වාහිනිය තුළ ගමන් ගන්නා තරලය “වසා” නම්වේ. වසා වාහිනී එකතු වීමෙන් ප්‍රධාන වසා වාහිනී දෙකක් සෑදී ඒවා මගින් වසා රුධිරයට එකතු වේ. “උරස් ප්‍රණාලය” නමින් හදුන්වනු ලබන වසා වාහිනියක් වම් අධෝක්ෂ ශිරාවටත්, “ දකුණු වසා වාහිනිය ” නම් වූ අනෙක් වාහිනිය දකුණු අධෝක්ෂ ශිරාවටත් සම්බන්ධ වේ.
වසා පද්ධතියේ තැනින් තැන ගැටිති පිහිටා ඇත. මේවා “වසා ගැටිති” නම්වන අතර පෙරහන් ලෙස ක්‍රියාකර ක්ෂුද්ර ජීවීන් රදවාගෙන විනාශ කරයි. මෙම ආරක්ෂාකාරී ක්‍රියාව නිසා ආසාදනයන් ඇති වූ විට වසා ගැටිති ඉදිමේ. මේවා “කුද්දෙටි” යන නාමයෙන් හදුන්වනු ලබයි. රක්තානු රතුඇට මිදුළු තුළ නිපදවන අතර අක්මාවේදී හා ප්ලීහාවේදී බිදහෙළනු ලැබේ. ශ්වේතානු, ප්ලීහාව, වසා පටක හා ඇට මිදුළු තුළ නිපදවේ. ප්ලීවාහාව වසා පද්ධතියට අයත් ඉන්ද්‍රියකි. මෙය උදර කුහරයේ වම්පස ඉහළ කෙළවරේ පිහිටා ඇත. වැඩිහිටියෙකුගේ ප්ලීහාව ග්‍රෑම් 200 ක් පමණ බරින් යුක්ත වේ. රුධිරයේ තිබිය හැකි ආගන්තුක ද්‍රව්‍ය උදාසීන කිරීම ප්ලීහාවේ කාර්ය භාර්යය යි.
ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය
ආගන්තුක ද්‍රව්‍ය සිරුරට ඇතුළු වීම වැළැක්වීම හා සිරුරට ඇතුළු වූ ආගන්තුක ද්‍රව්‍ය වේනම්, ඒවා විනාශ කිරීමේ හැකියාව අපගේ සිරුරට ඇත. සමහර ක්ෂුද්ර ජීවීන් අපගේ සිරුර ආක්‍රමණය කිරීම නිසා අපට නොයෙකුත් ලෙඩරෝග වැළදීමට ඉඩකඩ තිබේ. එවැනි අවස්ථා වලදී එම ක්ෂුද්ර ජීවීන් විනාශ කර අප සිරුර ආරක්ෂා කර ගැනීමේ හැකියාවක් අපගේ ශරීරයට ඇත. මේ ක්‍රියාවලිය සදහා ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය උපකාරී වේ. තයිමස් ග්‍රන්ථිය, ප්ලීහාව හා ගලමූල ග්‍රන්ථිය ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතියේ වැදගත් ග්‍රන්ථි කිහිපයකි. සම සිරුරේ ආරක්ෂක යාන්ත්‍රණය කෙරෙහි වැදගත් මෙහෙයක් ඉටු කරනු ලබයි. ඛේටයේ සහ කදුළු වල ඇති සමහර ද්‍රව්‍ය ආරක්ෂක ද්‍රව්‍ය ලෙස ක්‍රියා කරයි. ඒඩ්ස් (AIDS) රෝගය වැළදීම නිසා අපට සහජයෙන් ලද ප්‍රතිශක්තිය නැතිවේ. එවිට සෙම්ප්‍රතික්ෂාව වැනි රෝගයකින් වුවද මියයාමේ හැකියාවක් පවතී.
අස්ථි පද්ධතිය
ශරීරය සෘජුව තබා ගැනීම සහ ශරීරයේ විවිධ චලන සදහා අස්ථි පද්ධතිය උපකාරී වේ. එසේම සිරුරට හැඩය ලබා දීමටද රුධිරාණු සෑදීමට ද අස්ථි පද්ධතිය උපකාරී වේ. මිනිස් ඇටසැකිල්ලේ අස්ථි 206 ක් ඇත. ඒවා හැඩය අනුව දිග ඇට, කොට ඇට, පැතලි ඇට යනුවෙන් වර්ග කිහිපයකට බෙදා දැක්විය හැකිය. සිරුරේ චලනය පහසු වනසේ අස්ථි එක්එක් තැන් වලදී විවිධ වර්ගයේ සන්දි වලින් සම්බන්ධ වී ඇත. ඒ සදහා උදාහරණ කිහිපයක් ලෙස,
අසව් සන්දි - දණහිස, වැළමිට
ගෝලකුහර සන්ධි - උරහිස
විවර්තනි සන්ධිය - හිස සහ කශේරුව අතර
අස්ථි වර්ධනය සදහා කැල්සියම් හා පොස්පරස් ලවණ අවශ්‍යය. හාල්මැස්සන් හා කටුත් සමග ආහාරයට ගත හැකි කුඩා මසුන් වර්ගවල මෙම ලවණ බහුලව පවතී. හෘදය, පෙනහැලි, මොළය, සුසුම්නාව වැනි ඉන්ද්‍රියන්ගේ ආරක්ෂාව සදහා ද උදර කුහරය තුළ පිහිටි ඇතැම් ඉන්ද්‍රීයන් දරාගෙන සිටීම සදහා අස්ථි උපකාරී වේ. නිවැරදි ඉරියව් පවත්වා නොගතහොත් අස්ථි පද්ධතියේ හා පේෂි පද්ධතියේ විවිධ ආභාධ ඇතිවිය හැකිය. සිටගෙන සිටීම, වාඩි වී සිටීම, ඇවිදීම, ඇදුම් සේදීම, නිදා ගැනීම, අතුගෑම වැනි සෑම අවස්ථාවකදීම නිවැරදි ඉරියව් පවත්වා ගැනීම ඉතාම වැදගත්ය.
