සිසිලන පද්ධතිය
සිසිලන පද්ධතිය
එන්ජිමක් දිගු වේලාවක් ක්‍රියාකිරීමේදී එය අධික ලෙස රත්වීම (2500 C0) සිදුවේ. එමගින් එන්ජිමේ ප්‍රශස්ථ ක්‍රියාකාරීත්වයට එය බලපෑම් ඇති කරයි. තව ද අධික ලෙස රත්වීම වැලැක්වීම මෙන්ම අධික ලෙස සිසිල් වීමද එන්ජිමේ ප්‍රශස්ථ ක්‍රියාකාරීත්වයට බලපෑම් ඇති කරයි. ඒ නිසා එන්ජිමක් නිසි ක්‍රියාකාරී උෂණත්වයක රදා පැවත ගත යුතුය. එම අගය ආසන්න වශයෙන් (85 C0 - 90 C0) ත් අතර අගයක් ගනී.
ඉහත දක්වා ඇති තාපය නිසා වන ගැටලු වලට විසදුම් ලෙස වායු සිසිලන ක්‍රම හදුන්වාදය හැක.
වායු සිසිලන ක්‍රමය
- සෘජු වායු ධාරා සිසිලනය
- පුඹුවක් භාවිත සිසිලනය
ජල සිසිලන ක්‍රමය
- තාප නිනාල සංසරණ ක්‍රමය
- කෘත පොෂණ සංසරණ ක්‍රමය
වායු සිසිලන ක්‍රමය (Air cooling System)
මෙහිදී වාතය සෘජුවම එන්ජිමේ හිසේ හා බදෙහි ගැටීමට සැලැස්වීමෙන් සිසිලන කාර්යය සිදු කර ගනී. මෙහි සිසිල් වීම කාර්යක්ෂම කිරීමට සිසිලන වරල් යොදා ඇති. එය වැඩි වර්ගඵලයක් සහිතව නිපදවා ඇති නිසා වාතය වැඩි පෘෂ්ඨයක වැදිම සිදුවේ.
මේ නිසා වායු සිසිලනයේදී,
ජලය කාන්දු නොවී සිටීම
අවශ්‍ය ඉඩ ප්‍රමාණය අවම වීම
පද්ධතිය සංකීර්ණ නොවීම
ප්‍රමාණයෙන් විශාල එන්ජින් සදහා යෙදීම
ධාවනය නොකර සිටීමේදී වායු සිසිලනය අවම වීම
ඔයිල් හා ජලය මිශ්‍ර නොවීම
ආදි ලක්ෂණ දැක්විය හැක.
ජල සිසිලන ක්‍රමය (water cooling System)
වර්තමානයේ නවීන වාහන බොහොමයක බහු සිලින්ඩර භාවිතා කරයි. මෙයට හේතුව ලෙස වාහනයේ කාර්යක්ෂමතාව වැඩි වීමයි.
මෙහිදී එන්ජිම තුළ ඇති ජල කුහර තුළින් ගලා යෑමට සලස්වා එය ගලායන ජලය උරාගන්නා තාපය රේඩියෙටරක් හරහා වායුගෝලයට මුදා හැරීම සිදු කරයි.
- තාප නිනාල සංසරණ ක්‍රමය
මෙම පද්ධතියේ ප්‍රධාන සංරචක ලෙස,
විකිරකය
ජල කුහර හා ජල මාර්ග
පංකාව
සොඩනල
මෙය ක්‍රියාකරනුයේ ජලයේ ඝනත්ව වෙනස වෙනස පදනම් කර ගෙනය. මෙහි දී ජල කුහර හා මාර්ග වල පිරී ඇති ජලය රත්වීමේ දී එහි ඝනත්වය ක්‍රමයෙන් අඩු වන බැවින් එම ජලය ස්වාභාවික සංවහනය යටතේ විකිරකයේ උඩු ටැංකිය වෙතට ගමන් කරයි. එවිට යට ටැංකියේ ඇති සිසිල් ද්‍රවය සොඩනළ ඔස්සේ එන්ජිමේ ජල කුහර වලට යයි. එහිදී විකිරකයේ උඩු ටැංකියේ ඇති උණුසුම් ද්‍රවය විකිරකයේ හරය ඇති සිහින් නළ මාර්ග තුළින් අවශෝෂණය කරගනී. එම තාපය සිහින් නළ හා තුනී තහඩු හරහා පිටතට සන්නයනය වී, සිසිල් වාතය වෙතට සංවහනය වේ. මෙම සිසිල් වාතය ලබා දීම වේගවත් කිරීමට පංකාවක් යොදා ඇත.
- - කෘත පොෂණ සංසරණ ක්‍රමය
විකිරකයේ පහළ ටැංකියේ ඇති සිසිලන ද්‍රවය සොඩනළය ඔස්සේ ඇද ගනිමින් එන්ජිමේ ජල කුහර තුළට පොමප කිරීම මෙහි කාර්යය වේ. මෙහි පොම්පය පරිමන්දක කප්පියට පටි එලවුමක් මගින් සම්බන්ධ කර ඇත. නමුත් වර්ථමානයේ මෙහි සිසිලන පංකාව විදුලි මෝටරයක් මගින් ස්වාධීනව ක්‍රියාකරයි.
උෂ්ණත්ව පාලකය
සිසිල්ව පවත්නා එන්ජිමක් ක්‍රියාකාරී උෂ්ණත්වයට පත් වන තුරු සිසිලන ද්‍රවය විකිරකයට යෑම පාලනය කරයි. එන්ජිම ක්‍රියාකාරී උෂ්ණත්වය ඉක්මවීමත් සමග ද්‍රව බවට පත්වන ඉටි ප්‍රසාරණය වීමට පටන් ගනී. ඉටි ප්‍රසාරණට වී රබර් වැසුම තල්ලු වී නිමජ්ජකය මත තෙරපුම් බලයක් යටගනී.
මෙම නිම්ජ්ජකයේ ඉහළ කෙළවර තාපන කපාටයේ සැකිල්ලට ස්ථිර ව සම්බන්ධ ව ඇති හෙයින් ලෝහ ආවරණය සහිත කොටස පහළට තල්ලු වේ. මෙම කොටස ප්‍රසාරණ මූලාවයවය වේ.
සිසිලන පද්ධතියට ජලය දැමිය හැකි නමුත් ඇතැම් රටවල ශීත දේශගුණවල දී ජලය මිදීමත් , උෂ්ණ දේශගුණවලදී ජලය වාෂ්ප වී යාමත් නිසා මේ සදහා විවිධ ආකලන ද්‍රව්‍ය ජලය සමග මිශ්‍ර කරයි.
උදා - එතලීන් ග්ලයිකෝල් වැනි ද්‍රව්‍යක් 60% පමණ ජලය සමග මිශ්‍ර කරයි.
සිසිලන පද්ධතියේ ඇතිවන දෝෂ
සිසිලන ද්‍රවය අඩු වීම
සිසිලන ද්‍රව කාන්දුව
පංකා පටිය බුරුල්වීම හෝ කැඩී යාම
ද්‍රව පොම්පය නිසි ආකාරව ක්‍රියා නොකිරීම
සිසිලන ද්‍රව කුහර අවහිර වීම
