අවිනිශ්චිත ගිනුම්

වැරදි නිවැරදි කිරීමේ ජ'නල් සටහන්

ගිණුම්කරණ ක්‍රියාවලිය තුළ කටයුතු කිරීමේදී විවිධ වැරදි අඩුපාඩු සිදුවිය හැක. ව්‍යාපාරයක කටයුතු බහුල වීමත් සමඟ වැරදි අඩුපාඩු සිදු වීමට ඇති ඉඩකඩ වැඩිවේ.

ගිණුම්කරණ ක්‍රියාවලිය තුළ වැරදි සිදුවීමට හේතු

• ගිණුම්කරණ ක්‍රියාවලිය පිළිබඳ අවබෝධයක් නැතිකම
• ගනුදෙනු හා තොරතුරු අත්හැරීම
• නොසැලකිලිමත්කම

ඉහත සඳහන් කළ වැරදි ආකාර 02කට වර්ග කළ හැක.

• ශේෂ පිරික්සුමට බලපාන ආකාරය අනුව
• වැරදිවල ස්වභාවය අනුව

ශේෂ පිරික්සුමට බලපාන ආකාරය අනුව වර්ග කිරීම

• ශේෂ පිරික්සුමට බලපාන වැරදි

අංක ගණිතමය වශයෙන් ඇතිවන අසමානකම්

උදා: ගිණුම් ශේෂයක් ශේෂ පිරික්සුමට නොගැනීම

• ශේෂ පිරික්සුමට බලනොපාන වැරදි

වරදක් වී ඇතත් ශේෂ පිරික්සුම සමාන වීම

උදා: විදුලි වියදම් රු.200 රක්ෂණ ගිණුමට හර කර ඇත.

• ඒ කියන්නේ සමහර වැරදි අපිට ශේෂ පිරික්සුමෙන් හොයාගන්න පුළුවන්. ඒත් සමහර වැරදි එහෙම හොයාගන්න බෑ කියන එකයි මේ දෙකේ අදහස වෙන්නේ.

වැරදිවල ස්වභාවය අනුව වර්ග කිරීම

• අතිරික්තතා දෝෂ

ගනුදෙනුවක් ගිනුම්ගත කිරීමේදී නියමිත වටිනාකමට වඩා වැඩියෙන් හෝ අඩුවෙන් සටහන් වීම නිසා සිදුවන වැරදි

උදා: රු.2000ක ණයට ගැනුම් රු.3000ක් ලෙස ගැනුම් ජ'නලයේ සටහන් කිරීම.

එතකොට මේකෙදි ගැනුම් ගිනුමට සටහන් වෙන්නෙත් 3000යි, අදාළ ණයහිමි ගිණුමට යන්නෙත් 3000යි නම්, අපිට ශේෂ පිරික්සුමෙන් මේ වැරද්ද හොයාගන්න බෑ. හැබැයි එක ගිනුමක විතරයි නම් 3000 කියලා සටහන් වෙලා තියෙන්නෙ, ශේෂ පිරික්සුම පිළියෙල කරනකොට ඒ වැරද්ද අහුවෙනවා.

• ද්වීකරණ දෝෂ

ගනුදෙනු ගිණුම්ගත කිරීමේදී දෙවරක් සටහන් කිරීම

උදා: රු.3000 ක ආපසු එවුම් දෙවරක් ගිනුම්වල සටහන් කිරීම.

මේකෙදිත් කියන්නේ ගිනුම් දෙකේම සටහන් වෙලා නම් ශේෂ පිරික්සුමෙන් හොයගන්න බෑ.

• අත් හැරීම් දෝෂ

ගනුදෙනුවක් සම්පූර්ණයෙන්ම හෝ එක් සටහනක් පොත්වලින් අත් හැරීම.

උදා: විදුලි වියදම් රු.300 ගිණුම්වල සටහන් කර නැත.

එතකොට මේකෙදි සම්පූර්ණයෙන්ම අත් හැරිලා කියන්නේ ද්විත්ව සටහන් දෙකම අත් හැරිලා කියන එක. එහෙම උනාම ශේෂ පිරික්සුමෙන් මේ වැරද්ද හොයාගන්න බැහැ. එක් සටහනක් විතරක් අත් හැරිලා නම් ශේෂ පිරික්සුමෙන් හොයාගන්න පුළුවන්.

• මූලධර්ම දෝෂ

ගනුදෙනුවක් වැරදි ගිණුම් මූලධර්මයක් මත පොත්වල සටහන් කිරීම.

උදා: යන්ත්‍ර අලුත්වැඩියා වියදම් රු.1000 යන්ත්‍ර ගිණුමට හර කිරීම.

මෙවැනි දෝෂ බොහෝවිට ශේෂ පිරික්සුමට බලනොපායි. මන්ද, කිසියම් හෝ ගිණුමකට හරට සටහන් කර ඇති නිසා.

• හිලව් දෝෂ

ගිණුම් තැබීමේදි සිදුවී ඇති එක් වරදක් නිසා තවත් වරදක් හෝ වැරදි කිහිපයක් සිදු කිරීම මඟින් එකිනෙකට හිලව් කිරීම නිසා වන වැරදි

උදා: මුදල් පොත බැර පැත්ත රු.100 ක් අඩුවී ඇති අතරම, විදුලි වියදම් රු.400 ව්‍යාපාරය මුදල් පොත බැර කර ඇත්තේ රු.500ක් ලෙසය. ඒ මුදල් පොතේ බැර පැත්ත රු.100ක් අඩුවීමට හිලව් ලෙසය. මෙවැනි දෝෂ ශේෂ පිරික්සුමෙන් හඳුනාගත නොහැක.

• පිටපත් කිරීමේ දෝෂ

ගණුදෙණුවක එක් සටහනක් වැරදි ගිණුමක සටහන් කිරීමයි.

උදා: ගෙවූ විදුලි වියදම් රු.500, රක්ෂණ වියදම් ගිණුමට හර කර තිබීම.

මෙම පිටපත් කිරීමේදි වැරදි ගිණුමක නිවැරදි පැත්තේ සටහන් කර ඇත්නම් ශේෂ පිරික්සුම සමාන වේ. නමුත් වැරදි ගිණුමක වැරදි පැත්තේ සටහන් කර ඇත්නම් ශේෂ පිරික්සුම අසමාන වේ.

උදා: දුන් වට්ටම් රු.300 ලද වට්ටම් ගිණුමේ බැරට සටහන් කිරීම. 

අවිනිශ්චිත ගිණුම

ශේෂ පිරික්සුම කිසියම් හේතුවක් මත අසමාන වූ විට, එනම් ශේෂ පිරික්සුමේ හර පැත්තේ එකතුව, බැර පැත්තේ එකතුවට සමාන නොවූ විට, එම අසමානතාවය අඩු පැත්තේ වෙනස අවිනිශ්චිත ගිණුමට සටහන් කරයි. මෙය තාවකාලික ගිණුමකි. වැරදි නිවැරදි කල විට අවිනිශ්චිත ගිණුම අහෝසි වී යයි.

සරලවම කිව්වොත් අවිනිශ්චිත ගිණුමක් බිහිවෙන්නේ අපි කලින් කතා කරපු ශේෂ පිරික්සුමට බලපාන වැරදි නිසයි.

ලාභය සංශෝධනය කිරීම

ඇතැම් අවස්ථාවල වැරදි එලෙසම තිබියදී, මූල්‍ය ප්‍රකාශන පිලියෙල කර තිබිය හැක.

එවැනි අවස්ථාවල එම මූල්‍ය ප්‍රකාශ තුළ ඇති ලාභදායිත්වය හා මූල්‍ය තත්ත්වය නිවැරදි නොවේ.

එබැවින් එවැනි අවස්ථාවල ලාභය නිවැරදි කිරීමක් ලාභ සංශෝධනය ලෙස සැලකේ.

ලාභය සංශෝධනය පහත පරිදි සිදුකල හැක.

• ආදායම් + හා වියදම් - වීම නිසා ලාභය වැඩිවේ.
• ආදායම් - හා වියදම් + වීම නිසා ලාභය අඩුවේ.