මාධ්‍ය ආචාරධර්ම හා මාර්ගොපදශ
මාධ්‍ය ආචාරධර්ම හා මාර්ගොපදශ
විසිවන සියවසේ මාධ්‍ය භාවිතයන් සමඟ කතාබහට ලක්වූ ප්‍රධාන විෂය ධාරාවක් ලෙස ජනමාධ්‍ය ආචාරධර්ම සැලකිය හැකියි. ලෝකයේ ඕනෑම වෘත්තීයකට අදාලව පවත්නා ආචාර ධර්ම මාලාවක් ඇත. එසේම ඡන මාධ්‍ය වෘත්තීයට අදාලව ද ආචාර ධර්ම මාලාවක් ඇත. මෙම ආචාරධර්ම යනු ප්‍රකාශන ක්‍රියාවලිය තුළ නියැලෙන්නන් විසින්.ම ගොඩනගා ගන්නා වාරණයක් සමූහයකි. තමන් විසින් අගය කරනු ලබන සාරධර්ම අදහස් පදනම් කරගෙන මෙම ආචාර ධර්ම ගොඩනගා ඇත.
ඕනෑම වෘත්තියක වෘත්තීයභාවය සංවර්ධනයේදී ආචාරධාර්මික වීම ප්‍රධාන කොන්දේසියක් වේ. වෘත්තිකයා තම වෘත්තිය කෙරෙහි වු වගවීම ප්‍රකාශ කරන එක් ආකාරයක් වන්නේ වෘත්තීය ආචාරධර්ම වලට අනුකූලව කටයුතු කිරීමයි. එය ඕනෑම ක්ෂේත්‍රයක වෘත්තිය බවේ මූලික ලක්ෂණයකි.
මාධ්‍ය ආචාරධර්ම වලට අමතරව එක් එක් මාධ්‍යයන් තුළ සන්දේශ කාර්යයන් මෙහයවා ගත යුතු ආකාරය පිළිබඳ නීතිරීති හා උපදෙස් ද බිහිවී තිබේ. මාධ්‍ය නියාමනකාර්යයෙදි ඊට පදනම සපයන්නේ ද මෙම මාධ්‍ය ආචාරධර්ම, නීති රීති හා උපදෙස් සංග්‍රහයන්ය.
- මාධ්‍ය ආචාරධර්ම
මාධ්‍ය ක්‍රියාවලිය හෙවත් මාධ්‍ය තුළින් සමාජය වෙත ගලා යන විවිධාකාර වූ තොරතුරු සහ ආකල්ප සමාජයට බලපෑම් කරන නිසා, මාධ්‍ය ක්‍රියාවලිය වගකිමෙන් කරගෙන යාමට මාධ්‍ය හා ආචාරධර්ම සම්පාදනය වී ඇත. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදි සමාජවල මාධ්‍ය නිදහස අවභාවිතා වන අවස්ථා පාලනය කර ගැනීමට වශ්‍ය වන විවිධ නීති රීති හා අණපනත් ්‍රියාත්මක වන අතර මාධ්‍ය කරුවන්ට ඇති නිදහස් අවකාශය වගකීමෙන් හා වගවකීමෙන් යුක්තව පරිහරණය කිරීමට ස්වයං වාරණ එකඟද සමූහයක් මාධ්‍ය ආචාරධර්ම වලට ඇතුළත් කර ඇත.
ආචාර ධර්ම යනු නීති නොවන අතර, අදාළ වෘත්තිය ක්ෂේත්‍රයේ අය විසින් තමන් වෙත පනවාගත් නිශ්චිත සමාජ වගකීම් හා ප්‍රමිතීන් පදනම් කරගත් විනය නීති මාලාවක් බඳු වේ. ආචාර්ය නන්දන කරුණානායක මහතා ආචාරධර්ම අර්ථ නිරූපණය කර ඇත්තේ පහත පරිදිය ආචාර ධර්ම යනු කිසියම් අවස්ථාවකදී අප ක්‍රියා කළ යුතු නිවැරැදි නොහොත් හොඳම මාර්ගය වෙතට අප යොමු කරන්නා වූ හැසිරීම් පිළිබඳ නීති හෝ සදාචාරාත්මක මූලධර්මයන් ය. යනුවෙනි. මෙවැනි ආචාර ධර්මයන්ම මාධ්‍ය ක්‍රියාකාරීත්වයට අදාළ වෙයි. මාධ්‍ය ක්‍රියාවලිය ඒ තරමටම සමාජයට බලපෑම් සිදු කරන්නකි.
මාධ්‍ය ආචාරධර්ම ගොඩනැගීමට පදනම ලෙස යොදාගනු ලබන්නේ එකී සමාජය පොදුවේ පිළිගනු ලබන සමාජ වටිනාකම් ය. එමනිසා ආචාරධර්ම සමාජයෙන් සමාජයට වෙනස් වීම්ටද ඉඩකඩ තිබේ.
නිරවද්‍යතාවය, පෞද්ගලිකත්වය හෙළිනොකිරීම, හා පිළිතුරු දීමේ අයිතිය, වැනි කරුණු ආචාරධර්ම සංග්‍රහය වල දක්නට ලැබෙන වගන්ති වෙ. මෙ තුලින් සමාජයේ සියලු පුද්ගලයන්ට ඇති පෞද්ගලික්ත්වය, මානව ගරුත්වය, හා මානව හිමිකම්, මාධ්‍ය ආචාරධර්ම තුළින් ආරක්ෂා වෙයි. එමෙන්ම අදාළ සමාජයේ වෙසෙන විවිධ ජන කොටස් වලට අදාල සංස්කෘතික අනන්‍යතාවන්, සමානාත්මතාවයන් ට ඇති අයිතිය මාධ්‍ය ආචාරධර්ම තුළින් ආරක්ෂා වෙ. සමාජයේ හිංසනයට ලක් වීමට වැඩි අවදානමක් සහිත දරුවන්, කාන්තාවන් හෝ අසරණ වූවන්, ආබාධිත වූවන් ආරක්ෂා කිරීම්ටත් සමාජ ප්‍රතිවිරෝධී බලපෑම් වළකාලීමටද ආචාරධර්ම තුළින් බලපෑම් සිදුකරයි.
- මාධ්‍ය ආචාරධර්ම වල අවශ්‍යතාවය
මාධ්‍ය ආචාරධර්ම හා අවශ්‍යතාවය කොතරම් ද යන්න වටහාගැනීමට හැකි පහසුම ක්‍රමය නව මාධ්‍යයක් පුරවැසි මාධ්‍ය හා පෞද්ගලික මාධ්‍ය පරිහරණය කිරීමයි. පෞද්ගලික මාධ්‍යන් තුල දැකිය හැකි දැඩි තරගකාරීත්වය නිසා බොහෝවිට වගකීම් සහගත බවෙන් තොරව හැසිරෙනු දැකිය හැකිය. මෙම අපචාර ලෙස හැසිරීමත්, නිරන්තරයෙන් ලිංගිකත්වය උලුප්පා දැක්වීම සිදු කරනු දැකිය හැකිය උසස් සන්දේශ නිර්දය ලෙස යටපත් කර අවරගණයේ මාධ්‍ය සංදේශ සමාජ ගත කරති.
එමෙන්ම ඉතා අශිෂ්ට ලෙස භාෂාව අවභාවිතා කරති. මාධ්‍ය හැසිරවීමේදී සංයමය ආචාරශීලී බව පසෙකතබා නිසරැ ප්‍රලාප දොඩවන නිවේදක නිවේදිකාවන් මධ්‍ය තුළ දැකගත හැකි වෙ.
මාධ්‍ය ආචාරධර්ම බලවත් කිරීම තුළින් ස්වයං වාරණයක් ඇතිකරගන්නා අතර එවැනි භාවිතයන්ට එරෙහිව කටයුතු කිරීමට ග්‍රාහකයාට ඉඩකඩ නිර්මාණය වෙයි. එවැනි පාලනයෙන් හෝ නියාමනයන් පුද්ගලබද්ධ වීමෙන් තොරව විෂයානුබද්ධ වර්ධනය කළ හැක්කේ, හුදු මානව වටිනාකම් හා නීතිමය සාධක පදනම් කර ගත් ආචාර ධර්ම පද්ධතියේයක් ගොඩනැගීමේ හා ඒවා බලගගැන්වීම තුළිනි.
- මාධ්‍ය මාර්ගෝපදේශ
ජනමාධ්‍ය සමාජ මාධ්‍ය හා නූතන මාධ්‍ය සමාජය තුළ සන්දේශ මුදා හැරීමේදී ආචාරධර්ම මෙන්ම මාධ්‍ය මාර්ගෝපදේශ (guidelines) හෝ මාධ්‍ය දර්ශක ලෙස නම් කර ඇති අවස්ථා පවතී. මාධ්‍ය මාර්ගෝපදේශ සකස් කිරීමේ අරමුණ වන්නේ මාධ්‍ය ක්‍රියාවලිය කිසියම් විධිමත් ආකාරයට පවත්වාගෙන යාමටයි. ලෝකයේ සමාජ ආයතන විසින් තම ආයතනයේ විවිධ වැඩසටහන් වෙනුවෙන් සකස් කරන ලද මාර්ගෝපදේශ පවතී. වැඩසටහන්වල යොදා ගත යුතු,
- භාෂාව
- නිවේදන කාර්යභාරය
- මූලාශ්‍ර සපයා ගත් සපයාගත යුතු ආකාරයේ යටතේ කරුණු වාර්තා කළ යුතු ආකාරය
- මාධ්‍යවේදීන්ගේ පුද්ගල චර්යාවන්
වලට අදාල කටයුතු සම්බන්ධයේන් ද මාර්ගෝපදේශ පවති. මෙරට ද ශ්‍රී ලංකා ගුවන් විදුලි සංස්ථාවේ වෙළඳ සේවය දැන්වීම් සම්බන්ධව පිළිපැදිය යුතු මාර්ගෝපදේශ සංග්‍රහය ඉදිරිපත් කර ඇත. එමෙන්ම ශ්‍රී ලංකා රූපවාහිනි සංස්ථාවට දැන්වීම් ලබා ගැනීමේ දී අනුගමනය කළ යුතු මාර්ගෝපදේශ සංග්‍රහය ඉදිරිපත් කර ඇත. මාධ්‍ය කර්මාන්තයේ පවත්නා ප්‍රවණතාවයන්ට මෙන්ම තාක්ෂණික වර්ධනය ද ගැළපෙන ආකාරයට මාධ්‍ය මාර්ගෝපදේශය යාවත්කාලීන කළ යුතුය
මාධ්‍ය ආචාරධර්ම කරන පිළිබඳව සාකච්ඡා කිරීමේ දි ජනමාධ්‍ය හා සමාජ මාධ්‍ය හා නව මාධ්‍යයන්ට අදාළව ඇති ආචාර ධර්ම පිළිබඳව කරුණු සොයා බැලිය යුතුය. එහි එහිදී,
- පුවත්පත් ආචාරධර්ම
- ගුවන්විදුලි ආචාරධර්ම
- රූපවාහිනී ආචාරධර්ම
- නව මාධ්‍ය ආචාරධර්ම
පිළිබඳ වෙන් වෙන්න විමර්ශනය කළ යුතුය.
පුවත්පත් ආචාරධර්ම
මෙය ප්‍රධාන වශයෙන් කොට්ස් දෙකකි. එනම් ශ්‍රී ලංකා පුවත්පත් මණ්ඩලයේ ආචාරධර්ම, ශ්‍රී ලංකා පුවත්පත් පැමිණිලි කොමිසමේ ආචාරධර්ම වශයෙනි. 1973 අංක 5 දරන ශ්‍රී ලංකා පුවත්පත් මණ්ඩල පනත යටතේ 1981 වර්ෂයේදී පුවත්පත් මණ්ඩලය විසින් (පුවත්පත් කලාවේදීන්ගේ ආචාර ධර්ම සංග්‍රහයක්) හඳුන්වා දී ඇත. එය පුවත්පත් කකලාවේදීන් ආචාරධර්ම සංග්‍රහය නැතහොත් රිති ලෙස හඳුන්වයි. මෙහි රිති 11 ක් ඇතුළත් අතර, එවක පුවත්පත්වල ප්‍රධාන සංස්කාරකවරුන් 25 දෙනෙකුගෙන් සමන්විත මණ්ඩලයක් මගින් මෙය සකස් කර ඇත.
මෙම ආචාර ධර්ම ගැසට් පත්‍රයක් මගින් ප්‍රකාශයට පත් කර ඇති නිසා එයට නීතිමය බැඳීමක් ද ඇති බව පෙන්වා දිය හැකියි. එම රිති පහත පරිදි වේ.
- ආචාරධර්ම හඳුන්වා දීම.
- වගන්තියේ කරුණුවල සත්‍යතාව පිළිබඳ සාකච්ඡා කරයි. (අ,ආ,ඇ,ඈ,ඉ)
(අ) කරුණුවල සත්‍යතාව නිශ්චය කරග ගැනීම පිළිබඳව සියලු සාධාරණ ක්‍රියාමාර්ග යොදාගත් යුතුය.
(ආ) අසත්‍ය බව හෝ සාවද්‍ය බව දන්නා හෝ එය අවිශ්වාස කිරීමට හේතුව ඇති නම් ඒවා මුද්‍රණය කිරීමෙන් වැලකිය යුතුය.
(ඇ) ඕනෑ කමින්ම කරන අත් හැරීම් නොකළ යුතුයි. (සත්‍ය විකෘති කිරීම්)
(ඈ) යම් තොරතුරක, වැරද්දක් නිවැරදි කිරීමට හැකි කෙටිම කාලසීමාව තුළ සියලු පියවර ගත යුතුයි.
(ඉ) පොදු ජන රුචියට හෝ සදාචාරයට හානි කළ හැකි කිසිවක් පළ නොකළ යුතුය.
- සිද්ධිය හා මත දැක්වීම්ක් යන දෙකම වාර්තා වල ඇතුලත් නම් එම කොටස් දෙකම හඳුනාගත් හැකි අයුරින් පළ කළ යුතුය.
- මුලාශ්‍රයේ රහස්‍යභාවය පිළිබඳව සාකච්ඡාවේදී, අන්‍යයන්ට හෙළි නොකර සිටීම.
- කීර්ති නාමයට ගරු කළ යුතුය. (අපහාස කිරීම්) මහජන සාමය උදෙසා නම් එය හෙළි කළ යුතුය.
- – 01. අපරාධ හෝ අපරාධ නඩු වල විස්තර වාර්තා කිරීම.
(අ). ලිංගික අපරාධ වලට ලක් වූවන්ගේ නම් හෙළි නොකිරීම.
(ආ). අපරාධයට වරදකරුවන් වූවන් සම්බන්ධයෙන් චෝදනා ලැබූ අවුරුදු 18ට අඩු අය මීට පෙර වරද කරු වී නොමැති නම් ඒ අයගේ නම් හෙළි නොකිරීම.
(ඇ). අපරාධකරුවෙකු වු කෙනෙකුගේ ඥාති සම්බන්ධතාව හෙළි නොකළ යුතුය. (ව්‍යතිරේකය) මහජන යහපත පිණිස එසේ කිරීම අවශ්‍ය නම් පළ කළ හැකිය.
(2).වෛවාහක කාරණා පිළිබඳව
(වේදනා ඇති කරවන ආකාරයේ විස්තර වාර්තා කිරීමෙන් වැලකීම.)
- අන් අයගේ අදහස් ලිපි අදහස් තමන්ගේ නමින් පළ නොකිරීම.
- පරපීඩා, කාමුකත්වය, සැහැසිකම්, සල්ලාලකම්, ප්‍රවර්ධනය කෙරෙන කරුණු ඉදිරිපත් නොකළ යුතුය.
- අසභ්‍ය වූ කාරණා එළ කිරීම. (මහජන යහපත පිණිස වන්නේ නම් මීස එය පල නොකළ යුතුය.)
- ඡාතිවාදී, ආගම් භේද, හිංසන ක්‍රියා ප්‍රවර්ධනය කරන කරුණු ඉදිරිපත් නොකළ යුතුය.
- වෘත්තීය ගරුත්වය ආරක්ෂා කළ යුතුය. වෘත්තීයට අනුශාංගික කාරණාවන් සඳහා අල්ලස් හෝ යම් දෙයක් භාර නොගත යුතුය.
මී ලගට පුවත්පත් වාර්තාකරණය සම්බන්ධයෙන් ඇති ආචාරධර්ම මාලාව වන්නේ ශ්‍රී ලංකා පුවත්පත් පැමිණිලි කොමිසම ආචාරධර්ම මාලාවයි 2003 ඔක්තෝම්බර් මස ප්‍රකාශයට පත් කළ ශ්‍රී ලංකා කර්තෘ සංසදය ඉදිරිපත් කළ වෘත්තිය මාර්ගෝපදේශන සංග්‍රහය මෙයයි. පුවත්පත් පැමිණිලි කොමිසම මඟින් ද පිළිගත් වෘත්තීය ආචාරධර්ම පද්ධතියක් වේ. මෙම වෘත්තීය මාර්ගෝපදේශ සංග්‍රහය අවස්ථා දෙකක දී යාවත්කාලීන කර ඇති අතර පුවත්පත් කලාවේදීන් සඳහා සකස් කළ ස්වයං නියාමන ක්‍රමවේදයක් ලෙස නම් කර තිබේ. පුවත්පපත් පැමිණිලි කොමිසමේ ආචාරධර්ම මාලාව පහත පරිදි වේ. මෙය ප්‍රධාන කොටස්/ මාතෘකා 10 ඔස්සේ පෙළගස්වා ඇත.
- පූර්විකාව
- පුවත්පත් පැමිණිලි කොමිසම සභාව, පුවත්පත් ආයතන හා පුවත්පත්කලාවේදීන් කෙරෙහි බලපාන ප්‍රතිපත්ති මාලාවකි.
- පාඨකයාගේ අවශ්‍යතා අපේක්ෂා පිළිබඳව වගකීම හා සංවේදීතාව පවත්වාගෙන යාම හා පුවත්පත් කලාවේ උසස්ම ප්‍රමිති ආරක්ෂා කර ගැනීම මෙහි අරමුණයි.
- පොදුජන සුභසාධනය සැපයීම මෙහි වගේකීම වෙයි.
- නිරවද්‍ය වාර්තාකරණය
- මාධ්‍ය නිවැරදිව විකෘතියෙන් තොරව ප්‍රවෘත්ති වාර්තා කිරීමට ඡායාරූප පළ කිරීම සාධාරණ පරිස්සමින් කටයුතු කළ යුතුය.
- වාර්තා වල නිරවද්‍යතාවය පිළිබඳව සොයා බැලීමට සෑම කර්තෘවරයෙක්, වාර්තාකරුවකු උනන්දු විය යුතුය.
- නිවැරදි කිරීම හා සමාව අයදීමි.
- පිළිතුරු දීමට අවස්ථා
- රහසිගත මූලාශ්‍ර
- පොදු වාර්තාකරණය හා ලිවීම
- පෞද්ගලිකත්වය
- හිරිහැර හා කපටිකම
- ගෞරවය
- අර්ථ නිරූපනය
මෙම ආචාරධර්ම මාලාවන්ට අමතරව පුවත්පත් ආයතන, තමන්ගේ ආයතනයට පමණක් බලපාන අයුරින් සකස් කරගත් විවිධ වෘත්තිය ආචාරධර්ම ක්‍රම හඳුනාගත හැකිය. එමෙන්ම අන්තර්ජාතික ජනමාධ්‍ය සංසදය ප්‍රකාශයට පත්කර ඇති ආචාර ධර්ම ද වේ. කෙසේ වෙතත් පුවත්පත් වාර්තාකරණයේ දී අනුගමනය කළ යුතු පිළිගත් දැන්වීම් හා ප්‍රවෘත්ති යනාදිය මේ අනුව තීරණය වෙයි.
ගුවන්විදුලි ආචාරධර්ම
ශ්‍රී ලංකාවේ ගුවන්විදුලිය වූ කලී රාජ්‍ය අංශය හා පෞද්ගලික අංශය යන දෙඅංශයෙන්ම ක්‍රියාත්මකව වෙ. පෞද්ගලික ගුවන්විදුලි සේවා සඳහා ස්ථීර ආචාර ධර්ම පද්ධතියක් හෝ මාර්ගෝපදේශ සංග්‍රහය හෝ මාර්ග උපදෙස් සංග්‍රහයක් සකස් කර නැත. ඒ සඳහා විවිධ උත්සාහයන් ගත්තද පොදු එකඟතාවයකට පැමිණි අපහසුවීම නිසා ඒවා අතහැර දමා ඇත. මෙ නිසා පෞද්ගලික ගුවන්විදුලි නාලිකා පිළිබඳව සමාජ ක්‍රියාකාරීන් හා විද්වතුන් ප්‍රබල විවේචන ඉදිරිපත් කරනු දැකිය හැකිය.
බොහෝ විට ඇතැම් ගුවන් විදුලි නාලිකාවල කථන භාෂාව හා වැඩසටහන් ආකෘති ඉතාමත් ශෝචනීය මට්ටමක පවතියි. ඒ ආචාරධර්ම පද්ධතියක් නොමැති නිසාය. මේ නිසා ගුවන්විදුලි මාධ්‍යවේදීන්ගේ භූමිකාවද වෘත්තීයභාවයෙන් දුරස්ථව සේල්ස් රෙෆ්ලාගේ ස්වරූපයට වැටී ඇත.
කෙසේ වෙතත් 1966 අංක 25 දරණ ශ්‍රී ලංකා ගුවන් විදුලි සංස්ථා පනතේ, සඳහන් වගන්ති වලට අනූව වැඩසටහන් කරනයේ දී හා දැන්වීම් ලබා ගැනීමේ දී අනුගමනය කළ යුතු මඟ පෙන්වීම් හා ක්‍රියාපටිපාටීන් සම්පාදනය කර ඇත. මෙම උපදෙස් මාලාව ගුවන්විදුලි සංස්ථාව සඳහා සම්පාදනය කර තිබේ. එහෙත් වර්තමානයේ ඇතැම් පෞද්ගලික ගුවන්විදුලි නාලිකා එම නාලිකාවට අදාළ ගුවන්විදුලි ආචාරධර්ම හා මාර්ගෝපදේශ සකස් කර ඇතත්, තවත් ඒවා එසේ කර නොමැත.
රූපවාහිනී ආචාරධර්ම
ශ්‍රී ලංකාවේ රූපවාහිනී මාධ්‍ය භාවිතය සම්බන්ධයෙන් ද නිශ්චිත ලෙස ගොඩනගා ගත් ආචාර ධර්ම පද්ධතියක් බිහි වී නැත. නමුදු 1582 බිහිවූ ශ්‍රී ලංකා රූපවාහිනී සංස්ථා පනතේ, රූපවාහිනී මාධ්‍ය භාවිතයට අදාල උපදෙස් මාලාවක් සකස් කර ඇත. ඒ රූපවාහිනී දැන්වීම්කරණය සඳහා මාර්ගෝපදේශ සංග්‍රහය ලෙසයි. රජයේ රූපවාහිනී නාලිකා මෙය යම් ප්‍රමාණයකට අනුගමනය කළ ද පෞද්ගලික නාලිකා එසේ අනුගමනය නොකරයි. මෙම උපදෙස් මාලාව තුළ වගන්ති 31 ඇති අතර එය ශ්‍රී ලංකා රූපවාහිනී සංස්ථාවෙ පිටපත් සංග්‍රහය ලෙස හඳුන්වයි. මෙහි වගන්ති කිහිපයක් පහත පරිදි දැක්විය හැකිය.
- දුම්පානය,සිගරට්, සුරුටිටු,ලයිටර්,දුම්පනය කරන්නන් සඳහා විශේෂ දන්තාලේප භාවිතය.
- සිගරට් මත්පැන් හෝ මධ්‍යසාර අඩංගු පාන වර්ග ප්‍රචාරය නොකිරීම.
- ප්‍රේක්ෂකයින් කිසියම් ආබාධයකින් පෙළෙන බව ද ඔවුන් විසින්ම නිගමනය කිරීමට යොමු කිරීම.
පෞද්ගලික රුපවාහිනි නාලිකා ඒවා අතර ඇති තරගය නිසා ආචාර ආචාරධර්ම සීමාවෙන් ඔබ්බට ගමන් කර ඇති බව දැකිය හැකිවේ. ග්‍රාහකයන්ට අල්ලස් දෙමින් ඔවුන් තමන් වෙත නතු කර තබා ගැනීමට දරන උත්සාහය කිසිලෙසකත් සදාචාර සම්පන්න නැත. එහෙත් ඒවා නියාමනයට ලක් කිරීමට අවශ්‍ය ක්‍රමවේද තවමත් බිහි වී නැත. එම නිසා පොදුවේ රූපවාහිනිය සඳහා බලපානු ලබන ආචාර ධර්ම පද්ධතියක අවශ්‍යතාවය තවමත් පවතී.
නව මාධ්‍ය ආචාරධර්ම
නව මාධ්‍ය මාර්ගෝපදේශය හා ආචාර ආචාරධර්ම පිලිබඳවද ප්‍රබල කතිකාවක් සමාජය තුළ ඇත. ඒ මන්දයත් නව මාධ්‍ය ලෙස හඳුනාගන්නා වෙබ් අඩවි හා පුරවැසි මාධ්‍ය සම්බන්ධයෙන් අපේ රටේ තවමත් ආචාරධර්ම පද්ධතියක් බිහි වී ඇති නිසාය. පුරවැසි මාධ්‍ය තුළ විශේෂයෙන්ම මුහුණු පොත (facebook) තුළ ආචාර ධර්ම පද්ධතියක් නොමැති තරම්ය.
පුරවැසි මාධ්‍ය භාවිතයේ යෙදෙන්නේ බහුතරයක් පුරවැසියන් නිසා ඔවුන් බොහෝ විට මෙම මාධ්‍ය අවභාවිතා කරති. තමාගේ සත්‍ය ප්‍රතිරැපය සඟවාගෙන ව්‍යඡ ප්‍රතිරුප නිර්මාණය කර ගනිමින් අශිලාචාර ලෙස ක්‍රියා කරයි. ඇතැම් අය රටේ පාලකයන්ට ඉතා අශෝභන ආකාරයෙන් මඞ ගැසිමි සිදු කරයි. දෙශපාලනික හේතු, පෞද්ගලික පක්ෂ භේද, මේවාට හේතු කාරණා කරගනිමින් අවස්ථාවාදීව මෙම පුරවැසි මාධ්‍ය භාවිතා කරනු දැකිය හැකිය. නමුදු ඇතැම් රටවල් (චීනය, උතුරු කොරියාව)වල මාධ්‍ය ආචාරධර්ම පද්ධතියක් හා මාර්ගෝපදේශ පද්දතියක් තිබෙනු දැකිය හැකිය. කෙසේ වෙතත් නව මාධ්‍ය පාලනයට ද නියාමන ක්‍රියාවලියක් හා ආචාරධර්ම පද්ධතියක් තීබීම ඉතා වටිනා දෙයකි.
පැවරුම්
- මාධ්‍ය සඳහා ආචාර ධර්ම පද්ධතියක් හා මාර්ගෝප මාර්ගෝපදේශ පද්ධතියක් පැවතිය යුතුද විමසන්න.
- තෝරාගත් පුවත්පතක ප්‍රවෘත්ති වරණ(මාතෘකා) 10 තෝරා ගෙන එය කොතෙක් දුරට ආචාරධර්මවලට අනුකූලව ඉදිරිපත් කර ඇතැයි පරික්ෂා කරන්න.
- මාධ්‍ය ආචාරධර්ම යනු කුමක්දැයි පැහැදිලි කර මාධ්‍ය වෘත්තිකයන් සඳහා එය වැදගත් වන්නේ කෙසේදැයි විස්තර කරන්න.
- මාධ්‍ය මාර්ගෝපදේශ, මාධ්‍ය ක්‍රියාවලියේ විධිමත් බව රඳා පවත්වා ගෙන යාම සඳහා බලපාන්නේ කෙසේද?
- පුවත්පත්, රූපවාහිනී ,ගුවන්විදුලි සඳහා හඳුන්වා දී ඇති මාධ්‍ය ආචාරධර්ම සංග්‍රහය පිළිබඳ කෙටියෙන් විස්තර කරන්න
- නව මාධ්‍ය ආචාරධර්ම පිළිබඳ වර්තමානයේ පවතින තත්වය පැහැදිලි කර, ඒ සඳහා විධිමත් ආචාරධර්ම සංග්‍රහය අවශ්‍ය වන්නේ ඇයි දැයි උදාහරණ සහිතව පැහැ පැහැදිලි කරන්න.
- මාධ්‍ය නියාමනය, යන්න දුරටුපාලනය හා වාරණය මෙන්ම තොරතුරු පාලනය සඳහා යොදා ගැනෙන ක්‍රමයකි. නියාමය ක්‍රියාත්මක වන ආකාරය පිළිබඳ පැහැදිලි කිරීමක් කරන්න.
