ශ්‍රී ලංකාවේ ක්‍රියාත්මක වූ ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති
ප්‍රශ්නය - නිදහසින් පසු ශ්‍රී ලංකාවේ ක්‍රියාත්මක වූ ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති විශ්ලේෂණය කරන්න.
ශ්‍රී ලංකාව 1948 දී බ්‍රිතාන්‍යයන්ගෙන් නිදහස ලබා ගත් පසු ශ්‍රී ලංකාවේ ක්‍රියාත්මක වූ ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති හතරක් පැහැදිලිව හදුනා ගත හැකිය. එනම්,
- 1948 – 1956 අතර යටත් විජිත විවෘත ආර්ථික ප්‍රතිපත්තිය
- 1957 – 1977 දක්වා අභ්‍යන්තරාවලෝකන ආර්ථික ප්‍රතිපත්තිය
- 1978 – 2005 අතර බාහිරාවලෝකන ආර්ථික ප්‍රතිපත්තිය
- 2006 සිට මහින්ද චින්තනය
- වර්තමානයේ දී යහ පාලනය ක්‍රියාත්මක වේ.
1948 – 1956 අතර යටත් විජිත විවෘත ආර්ථික ප්‍රතිපත්තිය
ශ්‍රී ලංකාවට නිදහස ලැබෙන විට යටත් විජිත ආර්ථිකයෙන් ලංකාවේ ආර්ථිකයට උරුම වූ ලක්ෂණ කිහිපයකි.ඒ අතුරින් ප්‍රධාන තැනක් ගනුයේ ආනයන හා අපනයන ආර්ථික රටාවයි.එවක ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රධාන අපනයන භෝග වූයේ තේ පොල් හා රබර් විය.මෙම අපනයන භෝග සදහා ලෝක වෙලදපොලේ මෙම කාලය වන විට ඉහල තැනක් ලැබී තිබුණි.මේ නිසා එවක ශ්‍රී ලංකාවේ ආර්ථිකය සෞභාග්‍යමත් ආර්ථිකයක් විය.මෙම නිසාම එකල ජනතාවට නොමිලේ අධ්‍යාපනය, නොමිලේ සෞඛ්‍ය පහසුකම්, පාරිභෝගික සහනාධාර යනාදිය ලබා දුන්හ.ඒ නිසාම ශ්‍රී ලංකාවට ලෝක ජනයාගේ ප්‍රසාදය හිමි වී තිබුණි.
“ශ්‍රී ලංකාව එවකට ආසියාවේ පැවතී පොහොසත් රටක් ලෙස හදුන්වමි” - ජෝන් රොබින්සන්
“ සිංගප්පුරුවට වඩා බෙහෙවින් සෞභාග්‍යමත් ශ්‍රී ලංකාව කොතරම් දියුණු රටක් දැයි මම විමතියට පත් වුනෙමි.” - සිංගප්පුරු අගමැති ලික්වාන්යු
ඉහත ප්‍රකාශන තුලින් එවක ශ්‍රී ලංකාව පිළිබද ජාත්‍යන්තරයේ ඇදී තිබු ප්‍රතිරූපය මානව පිලිබිබු වේ.එකල ආසියාවේ නිදහස ලැබූ රටවල් අතර ප්‍රථම සංවර්ධිත රට ලෙස ශ්‍රී ලංකාව බොහෝ දෙනෙකු විසින් පිළිගත්හ.මන්ද 1960 වන විට ශ්‍රී ලංකාවේ ඒක පුද්ගල ආදායම ඇමෙරිකන් ඩොලර් 152 ක් පමණ වූ නිසාවෙනි.එමෙන්ම මානව සංවර්ධනය අතින් ද ශ්‍රී ලංකාව නිදහස ලබා පළමු දශකය අවසන් වන විට ආසියාතික රටවල් අතර ඉදිරියෙන්ම සිටියහ.මේ නිසාම 1960 දී ආයු අපේක්ෂාව වසර 62 ක් විය.එමෙන්ම ආසියාවේ සාක්ෂරතාව අතින් ශ්‍රී ලංකාව ඉහලින්ම සිටි අතර එම ප්‍රමාණය 75% ක් විය.1948 – 1956 දක්වා කාලයේ ලංකාවේ ආර්ථිකය යහපත් වීමට මුලික වශයෙන්ම හේතු වුයේ අපනයන වෙලදාමයි.මේ නිසා ලංකාවට විශාල ලෙස විදේශ විනිමය සංචිත ප්‍රමාණයක් උපාය ගැනීමට හැකි වුනි.එය 1950 දී ඇමෙරිකානු ඩොලර් දස ලක්ෂ 279 ක් විය.නමුදු අධික ලෙස ආනයන මත යැපීම නිසා 1960 වන විට ශ්‍රී ලංකාවේ විදේශ සංචිත ප්‍රමාණය අඩු විය.
යටත් විජිත විවෘත ආර්ථික ප්‍රතිපත්තියේ පවතී දුර්වලතා කිහිපයකි.
1.කාර්මීකරණය හදුනා නොගෙන ආනයන මතම රැදී සිටීම.
2.වැවිලි ආර්ථිකය පදනම් කර ගත් අපනයන රටාව වෙනස් නොකිරීම.
3.සුභ සාධන වියදම් පුළුල් කිරීම.
1957 – 1977 දක්වා අභ්‍යන්තරාවලෝකන ආර්ථික ප්‍රතිපත්තිය
1960 වර්ෂයේ මැද භාගය වන විට නිදහස් ආනයන ප්‍රතිපත්තියක් තවදුරටත් පවත්වා ගෙන යාමට නොහැකි විය.මන්ද ලංකාවේ විදේශ විනිමය සංචිත ප්‍රමාණය ඒ වන විට විශාල ලෙස අඩු වී තිබු හෙයිනි.මේ නිසා ආනයන ආදේශන උපාය මාර්ග භාවිත කරමින් අභ්‍යන්තරභිමුඛ එනම් අභ්‍යන්තරාවලෝකන ආර්ථික ප්‍රතිපත්තියකට යොමු විය.මේ යටතේ ආනයනය කල ඇතැම් සුඛෝපභෝගී භාණ්ඩ සදහා අධික තීරු බද්දක් අය කිරීමටත්, ආනයන කල ඇතැම් භාණ්ඩ දේශීය වශයෙන් නිපදවීමටත්, ආනයනය කල ඇතැම් භාණ්ඩ ආනයනය තහනම් කිරීමටත් ක්‍රියා කළහ.මෙමගින් විනිමය අනුපාතිකය ස්ථාවර තත්වයකට පත් කරන ලදී.මෙම ආර්ථික ප්‍රතිපත්තියේ අරමුණු කිහිපයකි.එනම්,
1.දේශීය නිෂ්පාදකය ආරක්ෂා කිරීම
2.දේශීය සම්පත් උපයෝජනය පුළුල් කිරීම
3.සේවා නියුක්ති ඉඩ ප්‍රස්ථා පුළුල් කිරීම
4.විදේශ විනිමය ඉතුරු කර ගැනීම
මෙම ප්‍රතිපත්තියේ දුර්වලතා ද කිහිපයකි.එනම්,
1.නිෂ්පාදන වියදම් අධික වීම
2.ආර්ථික වර්ධනය අඩාල වීම
3.සේවා නියුක්ති ඉඩ ප්‍රස්තා පුළුල් නොවීම
4.අකාර්යක්ෂම කර්මාන්ත බිහි වීම
1978 – 2005 අතර බහිරාවලෝකන ආර්ථික ප්‍රතිපත්තිය
මෙම ආර්ථික ප්‍රතිපත්තිය පිළිබද පැහැදිලි විස්තරයක් පහත ලින්ක් එක ක්ලික් කිරීමෙන් ඔබට ලබා ගත හැකිය
2006 සිට මහින්ද චින්තනය
මහින්ද චින්තනය යනු 2005 අය වැය මගින් අවධාරණය කල දිලිදු හිතකාමී ප්‍රාදේශීය සංවර්ධනයට යොමු වූ යෝජනා රැසක් ක්‍රියාත්මක කිරීමට අරමුණු කර ගත් වැඩපිළිවෙලකි.දිලිදු ජනතාවට හිතකර ආර්ථික වර්ධනයක් ලගා කර ගැනීමට අවශ්‍ය ප්‍රතිපත්ති රැසක් මහින්ද චින්තනය තුල තුලත් විය.එනම්,
1.සාර්ව ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති
2.ආංශික ප්‍රතිපත්ති
3.ප්‍රාදේශීය සංවර්ධන ප්‍රතිපත්ති
- වර්තමානය වන විට යහ පාලන ආර්ථික ප්‍රතිපත්තිය ක්‍රියාත්මක වේ.
උසස් පෙළ ආර්ථික විද්‍යාව සදහා A සාමාර්ථයක් !!!
- සියළුම පාඩම් සදහා අවශ්‍ය කෙටි සටහන්
- බහුවරණ ප්‍රශ්න හා පිළිතුරු
- එක් එක් පාඩම් සදහා වෙන වෙනම ප්‍රශ්න පත්‍ර
- විෂය සමගාමී වීඩියෝ දර්ශන
ඔබේ ජංගම දුරකථනයටම ලබා ගැනීමට,
Mobitel නම් REG<space>ECON ලෙස type කර 2244 ට SMS කරන්න.
උසස් පෙළ
ආර්ථික විද්‍යාව
(සිද්ධාන්ත/පුනරීක්ෂණ)
තනි හෝ කණ්ඩායම් පන්ති
071-7556342 (කොළඹ/ගම්පහ අවට පමණි)
(විශ්ව විද්‍යාල සිසුවෙකු විසින් මෙහෙයවයි)
