කාල් මාස්ක්ගේ මාක්ස්වාදී ආර්ථික චින්තනය

වර්තමාන ගෝලීය සන්දර්භය තුල කාල් මාස්ක්ගේ ආර්ථික චින්තනය භාවිත වී ඇති අයුරු මෙම ලිපියෙන් විමසා බලමු.

 එක්දහස් අටසිය හතලිස් හත වසරේ දී කාල් මාස්ක් විසින් ඉදිරිපත් කරන ලද ද්විඝටනාත්මක භෞතිකවාදය හෙවත් මාක්ස්වාදය ව්කල්ප ආර්ථික හා දේශපාලන මතවාදයක් ලෙස ලෝකය පුරා ව්‍යාප්ත වන ලදි. 

 මාක්ස්වාදයේ න්‍යායාත්මක පසුබිම 

කාල් මාක්ස් හා ෆෙඩ්‍රික් එංගල්ස් විසින් ධනවාදය අභියෝගයට ලක් කරමින් ඉදිරිපත් කරන ලද මාක්ස්වාදයේ හරය වූයේ ස්ව අභිමතාර්ථ සඳහා කටයුතු කරන ධනපතියන් හෙවත් නිෂ්පාදකයන් විසින් නිර්ධනයන්ගේ අතිරික්ත ශ්‍රම වටිනාකම ලාබ ලෙස සූරා ගන්නා බවත් එහි ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන් සුළු පිරිසක් අතර ධනය සංකේන්ද්‍රණය වීම නිසා ශ්‍රමය විස්ථාපනය වී ශ්‍රම අතිරික්තයක් ඇති වන තර එමගින් දිළිඳුකම ඇති වීමත් ඊට එරෙහි ව කම්කරුවන් නැගී සිටීමෙන් කම්කරුවන් හා නිෂ්පාදන සම්පත් හිමි ධ්නපතියන් අතර ඇතිවන අරගලය කම්කරුවන් විසින් දිනා වාසි අත් කරගන්නා බව ප්‍රකාශ කළ අතර එම ක්‍රියාවලිය කම්කරු විප්ලවය වශයෙන් කාල් මාක්ස් විසින් හඳුන්වනු ලැබීය.

කාල්මාස්ක් හා ෆෙඩ්‍රික් එංගල්ස් විසින් ,

1. කොමියුනිස්ට් පක්ෂ ප්‍රකාශනය (1847) 

2. දාස් කැපිටාල් (1867) 

යන ග්‍රන්ථ මගින් මාක්ස්වාදය පිළිබඳව කරුණු ඉදිරිපත් කරනු ලබයි.

මාක්ස්වාදයට පදනම් වූයේ ශ්‍රමය පිළිබඳව වන වටිනාකම් න්‍යාය යි. ඒ අනුව භාණ්ඩයක නිෂ්පාදන පිරිවැය සම්පූර්ණයෙන් ම තීරණය වූයේ ඒ සඳහා වැය කරනු ලබන ශ්‍රමය හා එහි වටිනාකම වූ වැටුප අනුව යැයි සම්භාව්‍ය ආර්ථික විද්‍යාඥයන් විසින් ධනවාදී ආර්ථික චින්තනයක් යටතේ ඉදිරිපත් කරන ලද ශ්‍රමය පිළිබඳව වටිනාකම් න්‍යාය කාල් මාස්ක් විසින් එලෙසින් පිලිගැනීමට කටයුතු කරන ලදි. ඇත්ත වශයෙන් අ මේ සඳහා එවකට බ්‍රිතාන්‍යයේ පැවති නිෂ්පාදන රටාව හේතු විය. මෙකල බ්‍රිතාන්‍යය තුල පැවති කර්මාන්ත ශ්‍රම සූක්ෂම වූ අතර ළමා හා කාන්තා ශ්‍රමය භාවිතය ඉතා කටොර විය. කෙසේ නමුත් නිෂ්පාදන හිමි ධනවතුන්ගේ ධනය වැඩි වන අතර දුප්පතුන්ගේ දුප්පත්කම සැබෑවට ම අඩු වුව ද අන්ත දුප්පතුන්ගේ අඩු වීම පිළිබඳව නොදන්නා බව ප්‍රකාශ කිරීම කාල් මාස්ක් විසින් තම ග්‍රන්ථය වූ දාස් කැපිටාල් මගින් විවේචනය කර ඇත.

මින් පැහැදිලි වන කාරණාවක් වන්නේ කාල් මාස්ක්ගේ චින්තනය ඉදිරිපත් වූ කාලයේ ඉතා සීමිත පිරිසක් අතර ධනය සංකේන්ද්‍රණය වී ඒකාධ්කාරී තත්ත්වයක් පැවති අව ය. ඒ අනුව නිෂ්පාදකයා කම්කරුවාට ගෙවන වේතනයට වඩා වඩි අගයක් ගන්නා වටිනාකමින් යුත් ශ්‍රමයක් කම්කරුවා මගින්සැ  සැපයෙන බවත් නිෂ්පාදකයා සිදු කරනු ලබන ශ්‍රම සූරා කෑම නිසා ඔහු අප්‍රමාණවත් ලාබ ලබන බවත් එයට එරෙහිව කම්කරුවන් නැගී සිටින බවත් කාල් මාස්ක් විසින් ලෝකයාට පෙන්වා දෙන ලදි. ඒ අනුව එය කම්කරු විප්ලවයක් මගින් අවස්න් වන බව ද ඔහු විසින් පුරෝකථනය කරන ලදි.

මිනිස් බලය හා සාමූහික ප්‍රයත්න මගින් තමන් ජීවත් වන සමාජය වෙනස් කල හැකි බව මාර්ස්කේඑ විශ්වාසය වූ අතර ඒ අනුව සමස්ත මානව ඉතිහාසයේ පදනම මිනිසාගේ භෞතික නිෂ්පාදන බව අවධාරණය කරන ලදි. එ මෙන්ම එම පදනම වෙනස් කල හැකි එකම බලවේගය මිනිසා වන බව ද  ඔහු විසින් ප්‍රකාශ කරන ලදි. මාක්ස්වාදය පිළිබඳව ලියැවී ඇති ග්‍රන්ථ හා ලේඛන අනුව මාක්ස්වාදයේ හරය ප්‍රධාන අංශ හතරකින් යුක්ත වේ.

1. ද්විඝ්ට්ටනාත්මක භෞතිකවාදය

2. ඉතිහාසය පිළිබඳව ආර්ථික පුරෝකතනය

3. ධනවාදී ආර්ථික ක්‍රමය පිළිබඳව විශ්ලේෂණය

4. සමාජවාදයට කැපවීම 

 ද්වි ඝට්ටනාත්මක භෞතිකවාදය පාර භෞතික වන අතර එය විඥනවාදී දර්ශනය තුල න සංකල්පයක් වේ.කාල් මාර්ක්ස් විසින් හේගල්ගේ දර්ශනය ධනවාදී සමාජය විග්‍රහ කිරීමට පදනම් කරගන ඇත. එයින් අදහස් කර ඇත්තේ ලෝකයේ අඩංගු සියල්ල වෙනස්වන බව අදහස් කර ඇත. ඒ අනුව හේගල් පවසන ආකාරයට එය සිදු වන්නේ අභ්‍යන්තරය තුල ඇති ප්‍රතිවිරෝධ අංග අතර ඇති වන ගැටුම නිසා සිදුවන වෙනස නිසා ය. එය පෝහන ක්‍රියාවලියක් ලෙස හදුන්වන අතර ඊට ප්‍රවාදය, ප්‍රතිවාදය,සහවාදය යන ක්‍රියාවලි සම්බන්ධ වන බව හේගල් විස්තර කොට ඇත. මේ අනුව හේගල් ගේ විඥානවාදී චින්තනයේ පදනම විශ්ව මතය වුව ද මාඅක්ස්ගේ චින්තනයේ පදනම වූයේ භෞතිකය වේ. ඒ අනුව භෞතිකයේ පර්ණාමය අනුව සමාජ පරිනාමය වන බව ඔහු පවසා ඇත.

ඉතිහාසය පිලිබඳ ආර්ථික පුරෝකතනය

ඉතිහාසය පිලිබඳ ආර්ථික අර්ථ කථනයේ දී නිෂ්පාදන ක්‍රියාවලියේ නිරත මිනිසුන් අතර සමාජ සබඳතාවය ඇති වන්නේ එම නිෂ්පාදන ක්‍රියාවලියේ ස්වභාවය අනුව බව කාල් මක්ස් ප්‍රකාශ කරයි. ඒ අනුව සමාජයක ඇති ආර්ථික ව්යුහය ඒ සමාජයේ පවතින නෛතික හා දේශපාලනමය විධි විධාන තීරණය කරන බව පෙන්වයි. ඒ අනුව සමාජ පැවැත්ම විසිස්න් මානව විඥානය තීරණය කරන බව පෙන්නුම් කරයි. මේ අනුව කාල් මාක්ස් විසින් සමාජය යුග හතරකට බෙදනු ලබයි.

1. වහල් සමාජ යුගය

2. වැඩවස්ම් යුගය

3. වෙළඳ යුගය

4. කාර්මික ධනවාදී යුගය

මෙමෙ යුග වල පැවති නිෂ්පාදන ක්‍රම අනුව උසස් පහත් සමාජ ස්ථර බිහි වු අතර සම්පත් හිමිකම මත ප්‍රබල දුබල ලෙස සමාජ ස්ථර ක්‍රියාත්මක විය. මෙම පන්ති අතර ඇතිවන ගැටුම පන්ති ගැටුම නම් විය. මම සමාජ ස්ථරයන් වංශාධිපති රදළයා  - ප්‍රවේණිදාසයා ,ව්‍යාපාරිකයා හෝ නිෂ්පාදකයා - ශිල්ප ශ්‍රේණි ,පුහුණු කාර්මික ලෙස ඒ ඒ යුගයන්හි දී දැක ගත හැකි අතර එම දෙපාර්ශවය ම අතර ගැටුම් ද්වි ඝට්ටනාත්මක භෞතික ගැටුමක් බව කාල් මාක්ස් ප්‍රකාශ කර ඇත.

ඒ අනුව මිනිස් ඉතිහාසය තීරණය වන සැබෑ ජීවිතය තුල උත්පාදනය වන හා ප්‍රති උත්පාදය ඉතිහාසය පිලිබඳ අර්ථකථනය මගින් හෙලි වේ.

ධනවාදී අර්ථ ක්‍රමය පිලිබඳ විශ්ලේෂණය

ධනවාදී අර්ථ ක්‍රමය කරුණු තුනක් යටතේ පැහැදිලි කරගත හැකිය.

1. අතිරික්ත වට්නාකම් පිලිබඳ න්‍යාය

2. ධනය  කේන්ද්‍රණය වීම හෙවත් ප්‍රාග්ධනය රාශිකරණය 

3. පරත්වා රෝපණය 

අතිරික්ත ශ්‍රම වටිනාකම්  සංකල්පය,  ශ්‍රමය පිලිබද ව වන වටිනාකම් න්‍යාය මත පදනම් වී ඇත. ශ්‍රමයේ වටිනාකම කොටස් දෙකකි. ඒ භාවිත ව්ටිනාකම ( භාණ්ඩ නිපදවීම කම්කරුවාට එක් කරන ශ්‍රම වටිනාකම ) , හුවමාරු වටිනාකම ( වෙනත් භාණ්ඩ හා හුවමාරු කිරීමේ වටිනාකම් ) යනුවෙනි. ඒ අනුව හුවමාරු වටිනාකම වඩා වටින බව කාල් මාක්ස් සිය මතවාදය ඔස්සේ පැහැදිලි කිරීමට කටයුතු කර  ඇත.

ප්‍රාග්ධනය රාශිකරණයේ දී කාල් මාක්ස්ට අනුව අතිරික්ත ශ්‍රම වටිනාකම් තුලින් නිෂ්පාදකයා ලබා ගන්නා ලාබ මගින් ප්‍රාග්ධනය ජනිත වන නිසා වැඩියෙන් ශ්‍රම සූරා කෑමෙන් අතිරික්ත ජනිත කර ලාබ ලබා ගැනේ. 

පරත්වාරෝපණය යනු සමාජයේ පවතින පන්තිවල ඇති යාන්ත්‍රික ස්වරූපය නිසා පුද්ගලයන් මානව ගති ලක්ෂණ වලින් ඉවත් වීමයි. මෙය ක්‍රම කීපයක් යටතේ සිදු වේඑ.

1 තමා නිපදවන භාණ්ඩ වලින් ඉවත් වීම

2 වැඩ කිරීමට ඇති අයිතියෙන් ඉවත් වීම

3 නිෂ්පාදන ක්‍රියාවලියෙන් ඉවත් වීම

4 මනුෂ්‍යත්වයෙන් ඉවත් වීම 

 මෙම ක්‍රියාවලියේ අවසන් ප්‍රතිඵලයක වන්නේ පන්ති ගැටුම ඇති වී ධනවාදය බිද වැටී මයි. කාල් මාක්ස් ප්‍රකාශ කරන පරිදි පන්ති සටන අවසන ප්‍රාග්ධන හිමිකම කම්කරුවන් අතට පත් වන අතර ඉතිහාසයේ බලවේගය වශයෙන් ප්‍රාග්ධන හිමියන් ඉවත් කරනු ලැබේ. ඒ අනුව නිෂ්පාදන සම්පත් කම්කරුවන් සතු වන නව ක්‍රමයක් ලෙස සමාජවාදය යන සංකල්පය බිහි ව එයි. මෙම ක්‍රමය අතැම් රටවල ක්‍රියාත්මක කලත් සාර්ථක නොවීය. එයට තාක්ෂණය අනුව නිෂ්පාදන ක්‍රමය වෙනස් වීම බලපා ඇත.

පසුකාලීනව නව මාක්ස්වාදී චින්තනය ලෙස චින්තනයක් බිහි ඌ අ හර එය අධිරාජ්‍යවාදය හා පරාධීන න්‍යාය ලෙස කොටස් 2කින්  යුක්ත වේ. මාක්ස් ප්‍රකාශ කල පරිදි ශ්‍රමය සූරා කෑම  මගින් ලාබ උපරිම කිරීමට නිෂ්පාදකයාට නොහැකි ඌ විට ප්‍රාග්ධනය ලබා ගැනීමට වෙනත් බාහිර මූල භාවිතා කරන ලදි. මෙය වාණිජවාදය සමග පටන් ගත් අතර බ්‍රිතාන්‍යා, ප්‍රංශය , ජර්මනිය වැනි රටවල් අරඹන ලද යටත් ඉජිතවාදී ප්‍රතිපත්ති මගින් ආසියානු, අප්‍රිකානු, දකුණු ඇමරිකානු රටවල් යටත් කරගන එම රටවල අම්පත් සූරා කන ලදි. මෙලෙස යටත්විජිතවාදය මගින් ඒකාධිකාරයක් ලෙස lලෝක අම්පත් සූරා කාඑමත් තවද වහල් වෙලදාමත් මගින් ලාබ පවා ලබන ලදි. කෙසේ නමුත් මාක්ස්වාදය පදන්ම් කරගන රටවල් කටයුතු කලත් එය සාර්ථකව සිදු නොවී ය. එනිසා ධනවාදය මිශ්‍ර වූ ක්‍රමයක් යොදා ගනිමින් සිය රටවල ආර්ථික අරමුණ ඉටු කරගැනීමට එම රටවල් කටයුතු කරන ලදි.

මූලාශ්‍ර 

comparative economic development and policies - DR. G.M.Henegedara.