ජපානයේ ආර්ථික කාර්‍යසාධනය සිදු වූ ආකාරය

මෙම ලිපිය මගින් අපි ජපානයේ ආර්ථික කාර්‍යසාධනය සිදු වූ ආකාරය විමසා බලමු.

ජපානය යනු ලෝකයේ ආසියානු කලාපයේ ඇති බලවත් රාජ්‍යයකි.නැගෙනහිර ආසියානු කලාපයේ ඇති බලවත් රටක් වන ජපානයේ ප්‍රධාන දූපත් හතරකින් හා කුඩා දූපත් තුන්දහසකින් සමන්විත දූපත් රාජ්‍යයකි.හොන්ෂු,හොක්කයිඩෝ,කියුෂු, සහ ෂිකොකු එම ප්‍රධාන දූපත් හතර වන තර රටේ අගනුවර වනුයේ හොන්ෂුහි පිහිටා ඇති ටෝකියෝ නගරය වේ.වර්ග කිලෝමීටර් 377,619 ක විශාලත්වයකින් යුතු ජපානයේ ජනගහනය 2018 වසර වන විට 127,193,525ක් පමණ වේ.මිලියන එකසිය විසි හතකට ආසන්න ජන සංඛ්‍යාවක් වාසය කරන ජපානය දේශපාලනය,අධ්‍යාපනය,කලාව, ආගම,ආර්ථිකය,සමාජීය තත්ත්වය යන මෙකී සෑම අංශයක් ම තුල සැලකිය යුතු අන්දමේ දියුණුවක් ලබාගන ඇති බව අපට දැක ගත හැකි ය. දැන් අප ඉහත අංශ අතුරින් ජපානයේ ආර්ථිකය තුළ සිදු වූ වෙනස්වීම් ඔස්සේ රට තුල ආර්ථික කාර්‍යසාධනය සිදු වූ  ආකාරය විමසා බලමු.

ප්‍රථමයෙන්ම ජපානයේ ආර්ථික ඉතිහාසය දෙස විමසා බලමු. ක්‍රිස්තු වර්ෂ 1600-1868 දක්වා කාලය තුල ජපානය තුල වූයේ තොකුගාවා රාජ්‍ය පාලන සමයයි.මෙම යුගය තුල ජපානයේ ආර්ථිකය වර්ධනය කරා ගමන් කරවීම උදෙසා පදනම එසේත් නැති නම් අඩිතාලම දමන ලදි. මේ යුගයේ ප්‍රාදේශීය රාජ්‍යයන් විශාල සංඛ්‍යාවක් ජපානය තුල දක්නට ලැබුණ අතර ඒවා පාලනය කරනු ලැබුවේ දයිමියෝවරු විසිනි. මේවා තුල පැවතියේ වැඩවසම් ආර්ථික ක්‍රමයකි.නො එසේනම් බණ්ඩාරගම් ස්වරූපයකි. 

16 වන සියවස වනවිට  මෙකී අවුල්සහගත වැඩවසම් පාලන ක්‍රමය වෙනුවට  මධ්‍යගත පාලන ක්‍රමයක් ජපානය තුල ගොඩ ඇගීමට පසුබිම සකස් විය. ඒ සඳහා ඔබා නොබුනගා නම් ප්‍රාදේශීය පාලකයා මුල් වී කටයුතු කරන ලද අතර ප්‍රාදේශීය රාජ්‍ය තුනක් ඈදා මධ්‍යම පාලනය තුල සිය බලය පතුරවන ලදි. ඔහුගෙන් පසු තොයොතොමි හිදෙයොෂි නම් පාලකයා බටහිර ජපානය ද ,කොරියාව වැනි විදේශ රාජ්‍ය ආක්‍රමණය කර ජපානය ඒකාබද්ධ කරමින් පාලනය කළ අතර  ඔහුගෙන් පසු තොකුගාවා ඉයෙසු ජපානයේ පාලකයා බවට පත්විය.

තොකුගාවා ඉයෙසුගේ පාලන සමය  තුල ජපානයේ ආර්ථිකය තුල සුවිශේෂී ලක්ෂණයක් දක්නට වූ අතර එම ලක්ෂණය වූයේ මධ්‍යම පන්තියේ නැගී ඒම ය. එසේම රටේ ආර්ථිකය වර්ධනය කිරීමට  මෙම  යුගයේ ගත් පියවර අතර සාක්ෂරතාව ඉහළ නැංවීම, අන්තර්තල පහසුකම් දියුණු කිරීම හා විදේශ රාජ්‍ය සමඟ ගනුදෙනු කිරීමේ දී වඩාත් ප්‍රවේශම් සහගතව කටයුතු කරන ලද බවක් අපට දැකගත හැකි අතර එසේ ගත් තීරණ ජපානයේ ජනයාට සමෘද්ධිය අත්පත් කර දීමටත් වෙළද ආර්ථික ක්‍රමයක් කරා පරිවර්තනය වීම උදෙසා උපස්ථම්භක වූ බවත් අපට පැහදිලි ය. තොකුගාවා බිඳවැටීමෙන් පසු ජපානය තුල මෙයිජි පාලන සමය අරම්භ වූ අතර මෙම පාලනය ඇරැඹුණු හේතුව වූයේ ජපානය විදේශිකයන්ට විවෘත කිරීම සම්බන්ධයෙන් තොකුගාවා පාඅලන්‍යට එරෙහිව පැන නැගුණ ප්‍රබල විරෝධතා  ව්‍යාපාරයයි. මෙයිජි යුගයේ ආර්ථිකය වර්ධනයට ගත් පියවර කීපයකි.

1. ප්‍රාදේශීය ඒකක ක්‍රමය අහෝසි කිරීම

2. පන්ති ක්‍රමය හෝසි කිරීම

3. සහල් බදු ක්‍රමය අහෝසි කිරීම

4. මූල්‍ය ප්‍රතිසංස්කරණ සිදු කොට මුදල් නිකුත් කිරීමෙ බලය මධ්‍යම රජයට පවරා ගැනීම

5. 1872 දී ජාතික බැංකු නම් වූ බැංකු ආයතනය බිහිකිරීම 

6. 1871 අධ්‍යාපන අමාත්‍යංශය බිහි කිරීම

7. 1872 දී දුම්රිය සේවාව ආරම්භ කිරීම

8. 1889 ජපානයේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පාලන ක්‍රමය තහවුරු කරමින් නව ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් හදුන්වා දීම

9. කෘෂිකාර්මික අංශය දියුණුව කිරීම හා කාර්මික අංශයේ රෙදිපිළි කර්මාන්ත දියුණු කිරීම

මේ අයුරින් ක්‍රමක්‍රමයෙන් ආර්ථික දියුණුව කරා ගමන් ගන්නා ජපානය බටහිර ලෝකයෙන් පිටස්තර ව බටහිර ලෝකයේ දියුණු රටවලට සමාන ආර්ථික සංවර්ධනය අත් කරගැනීමට කටයුතු කල ප්‍රථම ආසියානු රට බවට පත්විය. ඒ අනුව ධනව්ත් රටක් බවට පත්වනවිට ජපාන්‍ය යටත් විජිතඅ ත් කර ගැනීමට කටයුතු කල තර එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ලෝක යුද්ධය සඳහා මැදි වීමට ජපානයට සිදුවිය. 1වන් ලෝක යුද සමයේදී බටහිර රටවල් ආර්ථික පරිහානියට ලක් වුව්ත් ජපානයට එය ආර්ථික සමෘද්ධිය අත්කර දෙන ලදි. ඒ ජපානයේ භාණ්ඩව්ලට ඇති වූ විශාල ඉල්ලුම නිසා ය. මෙම නිසා ජපානයේ අපනයන ආදායම් ශීඝ්‍රයෙන් ඉහල යනු දැක ගත හැකි විය.1920-1945 කාලය තුල බටහිර රටවල් තම ආර්ථික පරිහානි තත්ත්වයන්ගෙන් ගොඩ ඒම සඳහා විවිධ ප්‍රතිපත්ති අනුගමනය කල අතර ඉන්පසු ජපානයේ අපනයන ආදායම පහත වැටුණි. තවද ජපානයට 1920දී පශ්චාත් යුද මූල්‍ය අර්බුදවලට මුහුණ දීමට සිදු විය.විරැකියාව ඇතිවිය.1930 වනවිට ජපාන ආර්ථිකය යුද අවශ්‍යතා මත මෙහෙයවනු ලබන ආර්ථිකයක් බවට පත්විය. 

පසුව දෙවන ලෝක යුද්ධය නිසා ජපානයට අත් වූ ඉරණම අතිශය ඛේදජනක සිදුවීමක් විය. එනිසා රටේ ආර්ථිකය ඇතුලු සෑම අංශයක් ම අඩපණ වූ අතර ඒවා පහත අයුරින් දැක්විය හැකිය.

1. මිත්‍ර ජාඅතීන්ගේ බෝම්බ ප්‍රහාර නිසා ජපානයේ ජාතික ධනයෙන් 25%ක්  පමණ විනාශ වීම

2. ඇමරිකානු ගුවන් ප්‍රහාර නිසා නාගරික නිවාසවලින් විශාල ප්‍රමාණයක් විනාශ වීම

3. තෝකියෝවල ජනගහනය හරි අඩකින්ද ඔසාඅකාවල ජනගහනය 2/3 කින් ද අඩු විය.

4. යටත්විජිතවලින් අමුඩ්‍රව්‍ය නොලැබීම නිසා කර්මාඅන්ත අඩපණ වී නිෂ්පාදන මට්ටම අඩු විය. 

5. ජපන් මුදල් වන යෙන් හි විදේශීය අගය අඩු වීම.

නමුත් 1952 අප්‍රේල්   මස 28 දින ඇමරිකානු ආධිපත්‍යයට යටත්ව සිටි ජපානය ඇමරිකාවෙන් නිදහස ලබන ලදි. ආර්ථිකමය වශයෙන් අඩපණ ව තිබූ ජපානය තුල අදාල අංශවල වෙනස්කම් කිරීමට මිත්‍ර ජාතීන්ගේ ප්‍රදාන අණ දෙන නිලධාරී කටයුතු කල අතර ඒ බව පෝස්ටර් ඩෑම් ප්‍රකාශනය තුල හ සඳහන් වෙයි.ඒ අනුව,

1 ජපන් අධිරාජ්‍ය අහෝසි කිරීම.

2 යුදමය අභිප්‍රායන් සම්පූර්ණයෙන් තහනම් කිරීම

3 යුද අවධ්යේ විනාශයට පත් රටවලට වන්දි ජපානයෙන් ලබාදීම

එසේම යුද සමයේ ජපන් ආර්ථිකය තුල සයිබත්සු නම් ව්‍යාපාර ආයතන දියුණුවට පත් වී තිබූ අතර ජපන් ආර්ථිකය පාලනය හා දේශපාලනයට මැදිහත් වීම යන කරුණු නිසා ඇමරිකානු ආධිපත්‍යය විසින් ඒවා විසිරුවා හරින ලදි.තව හ ඉඩම් හිමියා පදිංචි වී සිටි ඉඩම් රජයට පවරාගන අද ගොවීන්හට ඒවා ලබා දීමට කටයුතු කරන ලදි. තවද රටේ කම්කරුවන්ට වෘත්තීය සමිති පිහිටුවා ගැනීමටත් වෘත්තීය සමිති ක්‍රියාමාර්ග ගැනීමටත් අවස්ථාවක් සලසා දීමට ඇමරිකාව කටයුතු කරන ලදි.

දෙවන ලෝක යුද්ධයෙන් පසු ජපානයේ ආර්ථිකය නැව්ත පිබිදීම සඳහා බලපාන ලද කාරණාවක් වූයේ කොරියන් යුද්ධය ඇති වීමයි. උතුරු කොරියාව විසින් දකුණු කොරියාව ආක්‍රමණය කිරීම නිසා ඇමර්කාවට ඊට මැදිහත් වීමට සිදු විය.එනිසා ඇමරිකානු සෙබළුන් හට අවශ්‍ය භාණ්ඩ සපයා දීමට සැපයුම් වෙලද මධ්‍යස්ථානයක් බවට ජපානය කටයුතු කිරීම නිසා ජපානයේ ආර්ථිකය ඉහල යනු ලැබිණි. එය 1946 දී ජපානයේ ද.දේ.නි. ඩොලර් බිලියන  1.3ක් වූ අතර 1951 වනවිට  එය ඩොලර් බිලියන 15.1 දක්වා ඉහල යාමෙන් අපට තහවුරු කරගත හැකිය.

1956 වසරේ දී ජිම්මු උත්පාතය නමින් අවපාතයක් ජපානයේ හටගත් අතර එයට මුහුණ දෙමින් නිෂ්පාදන අංශයේ යන්ත්‍රෝපකරණ භාවිතය ඉහල නංවමින් යුද්ධයට පෙර ජපානය පැවති තත්ත්වයට රැගෙන ඒමට කට්යුතු කරන ලදි.1960 දී ජපානය සීඝ්‍ර ආර්ථික වර්ධනයක් අත් කරගැනීමට සමත් විය. ඒ ජපානය සිය නිෂ්පාදනයන් නව ලෝක ආර්ථික රටාවට ගැලපෙන පරිදි නිමවීමට කටයුතු කල හෙයිනි. ජපානය මෙම නිසා බැර කර්මාන්ත කෙරේ වැඩි අවධානයක් යොමු කරන ලදි. ඒ සඳහා තාක්ෂණය භාවිතයයට ගැනීමට ජපානය කටයුතු කරන ලදි.ගල් අගුරු වෙනුවට ඛණිජ තෙල් භාවිතය හා වරාය ආශ්‍රිතව කර්මාන්ත ශාලා ඇතිකිරීමත් මගින් පිරිවැය අවම කරගැනීමට ජපනය කටයුතු කරන ලදි.තවද කෘතිම රෙදි නිෂ්පාදනයන්, විදුලි උපකරණ වන රූපවාහිනි, රෙදි සෝදන යන්ත්‍ර,ශීතකරණ යනාදිය නිපදවන කර්මාන්ත එති කරමින් ආර්ථිකය වර්ධනයට රුකුල් දෙන ලදි.

1980 දී ජපාන ආර්ථිකය තුල ගැටලු ඇතිවිය. ඒ අත්‍රින් ප්‍රධාන ගැටලුවක් වූයේ වෙලද අතිරික්තය හේතුවෙන් ප්‍රධාන අපනයන රටවල් සමඟ වෙළෙඳ අර්බුදය ඇතිවීමයි.හේතුව වූයේ ජපානය අපනයන කටයුතු සිදු කල සංවර්ධනයට ලක් වූරටවල් තුල පැවති දේශීය වෙලදපල සමඟ තරග කිරීමට සිදු වීමයි. මෙනිසා ජපානය සිය නිමැවුම් වල මිල පහත දැමීමට කටයුතු කරන ලද අතර එයට බටහිර රටවල් විරෝධය පෑම නිසා සමහර භාණ්ඩ සඳහා ස්වේච්ඡා අපනයන පාලනයක් ඇතිකිරීමට ජපානයට සිදු විය.

2008 වසර තුල ඇතිවූ ගෝලීය අර්බුදය ජපානයටද බලපාන ලද අතර ජංගම ගිණුම තුල හිඟයක් පවා ඇතිවිය.එසෙම අක්සත් ජනපදය හා චීනය ලගට ලොව විශාල ම ආර්ථිකය හිමි රට වූ ජපානය 2012 වසරේ දී එහි ආර්ථිකය 3.5% කින් හැකිලීමට ලක් විය. ඊට බලපෑ මූලික කාරණාවක් වූයේ ජපානයේ දේපළ වත්කම හා මූල්‍ය බුබුල පුපුරා යාමයි. එසේම 2012 වනවිට ලොව වඩාත් ණයගැති ආණ්ඩුවක් බවට ජපානය පත් වූ අතර ණය අනුපාතය 230% ක් විය.2015-2016 වන විට ජපානයේ ආර්ථික වර්ධනය 0.5% වූ අතර 2017 වනවිට එය  ඍණ වර්ධනයක් බවට පත් විය. ඒ අනුඅව අපට දැකගත හැකි කාරණාවක් වනුයේ ජපානය දශක දෙකක් තිස්සේ අවධමනයෙන් පීඩා විඳින බවයි. ආර්ථික විශේෂඥයන් පවසන ආකාරයට එයට හේතුව වී ඇත්තේ ජපනය අපනයන ආර්ථිකය පදනම් කරගන කටයුතු කිරීම අවදානම් සහගත් ලෙස රටේ ආර්ථිකයට බලපෑම් කිරීමයි.එයට හොදම නිදසුන වන්නේ ජපානයේ මෝටර් රථ හා අමතර කොටස්  අපනයන වෙළෙඳපොළ ජපානයෙන් ගිලිහෙමින් පැවතීමයි.